Amelia Domínguez Alcántara:  *Bueno**, a:xka:n tehwa:tsi:n ta:tah ne: sepa nika:n tietokeh yankwik a, ne:, nikneki xine:chtapowi nikakini kito:ka:ytiah se: ko..., se: xiwit oso ox, kowit, a:mo nikmati neh, a:mo niki:xmati neh kilwiah kwa:kwalakowit oso kwa:kwalaxiwit. I:n yehwa i:n kowtsí:n oso xiwtsí:n, a:mo niki:xmati nimitsilwia, nikneki xine:chtapowi ka:ni mochi:wa, ox kito:kah oso, oso ixwa sah, wa:n ox no:ya:n sah onkak.
Anastacio Nicolás Damián:  A:, i:n kwa:kwala..., kwa:kwalakowit. Kiliah kwa:kwalaxiwit *porque** nik..., kipia n' ima:yo, n' i:n ka:sá: ika kitohto:kah, para kikwih ne:n tatsakwil ihkó:n *de que** kikehketsah. Pero kitohto:kah. Wa:n i:n kowtsitsí:n, pos i:n a:mo no: semi weh..., wehka ne:n mo..., moto:ka, nijó:n paniá:n sah yetok. Se: kiteki nalwatsí:n wa:n ke:masá: wetsi. Wa:n sepa se: kitohto:ka, *cuando** se: kitekpa:na ihkó:n se: kitohto:ka. Wa:n pos n' ixiwyo, ma:yehyewaltik *o** i:n achi we:weyak wa:n yekapihpitsaktik, wa:n achi kipia nijó:n ike:spa:n nika:n achi pané: yo:n ta:tahmachyoh. Ta:tahmachyoh wa:n xoxoktik. Wa:n, pos yo:n a..., neh nikmattok a:mo okachi kikwih para teihsá: ihkó:n, teihsá: topah. Yo:n kikwih i:pa para t..., tatsakwil ihkó:n, kintatsakwiah teihsá:, pio:tsitsí:n *o** ihkó:n, ka:sá: ika, ne:n, se: mona:miki ihkó:n ka:mpa tapo:tok, panowah pio:tsitsí:n, pos ika tatsakwah. Yo:n selia, selia ikwa:pan, selia wa:n *por eso** kwelitah nojó:n kwa:kwalakowit, *porque** yo:n komo se: kitamo:t newí:n, selia. Selia wa:n itsmoli:ni. Yo:n kwowtsí:n pos kito:kah. Kitohto:kah wa:n sepa mowe:ita:lia ihkó:n. *Después hasta** 'kwa:tehtekih ya. 'Kwa:tehtekih *porque** kwa:sehselia. Pero yo:n kowtsí:n no:, no: ne:chiliah seki *que** kipia n' i..., n' ixo:chiyo. N' ixo:chio kihtowah achi nehnextik, n' ixo:chiyo. Pero, nijón, neh nikita ke:ma:sa: selik, nijo:n ihkó:n, hkó:n tekpa:ntok. Pero neh nikilia nijó:n kwa:kwalakowit, kwa:kwalaxiwit *porque** nijó:n n' ixiwyo kipia kwaltsi:n selik. Selik wa:n ma:..., ma:pahpata:wak, *cuando** selik. Kwaltsi:n kipia n' iyo:lpan, n' iyo:lpan kwi:ntsitsi:n wa:n kwaltsi:n *me...**, ihkó:n mokehketsa n' i..., n' iyo:lpan. Entó:s ika yo:n tikiliah *pero demás** ne: kwa:..., kwa:kwalakowit. Kwa:kwalakowit *porque** ihkó:n kwaltsi:n kitekpa:nah, a:mo semi wehkapania, ihko:ntsi:n de wehkapania, ihkó:n ki..., ke:masá: ki:sa o:me kowtati:l. O:me kowtati:l tikiliah wa:n ihko:kó:n de we:weyak, wa:n se: 'kehketsa. Se: 'kehketsa ihkó:n, se: kikehketsa, seki ihkó:n se: kita:lia ka:mpa yema:nik n' ta:ltsí:n, niman se: kita *que** monalwayo:tia. N' inalwayotsi:n ihkó:n kihki:sa ni:nipa de nika:wí:n, kihki:sa n' inalwayotsi:n wa:n ika mo..., moto:ka ya. Moto:ka ya ne: ihkó:n se: kita, pos ne:nke:n ne: selia, itsmoli:ni a. Yehwa yo:n neh nikmattok.
Amelia Domínguez Alcántara:  ¿Ikehke:span ki:sa n' inalwayotsi:n?
Anastacio Nicolás Damián:  Ke:mah, nika:n ikehke:span de nika:n i:n ka:mpa se: kito:ka, n' ikehke:span. Eheh. N' ikehke:span, n' a:mo tatahkoya:n, tatahkoya:n pero tak de mosentilia, de yowi a, nalwatsí:n taihtik wa:n mo..., moto:ka ya ne: *pero demás** n' ikehke:span ki:sa n' inalwayotsi:n. Ke:mah.
Amelia Domínguez Alcántara:  *Bue...**, tikihtowa n' teh *que** tikilia kwa:kwala..., kwa:kwalaxiwit, porin, ne:n, ixiwyotsi:n mahyá: mokehketsa wa:n sehseltik.
Anastacio Nicolás Damián:  Pané: mokehketsa nijó:n, ihkó:n pa:pata:wak mokehketsa wa:n sehseltik. Ke:mah, *pero demás** tikiliah kwa:kwalakowit.
Amelia Domínguez Alcántara:  #1 Kwa:kwalakowit. #
Anastacio Nicolás Damián:  #2 Kwa:kwalakowit. Yo:n a:mo nikihto:s teihsá: tiktekitih, ne:n, .... # Kowta..., no: seki para kowtati:l oso teihsá: tikchi:watih, teihsá: para, para teihsá: to..., tokalyekawiltsi:n tikwih yo:n kowtsí:n. Yo:n a:mo. Yo:n sayoh para tatsakwil. Ke:mah, nika:n titatsakwah hkó:n ka:sá: ika ihkó:n tatapo:tok pos ompa tikehketsah, pos kwaltsi:n ne:, sehselia. Yehwa yo:n tikwih. Pero pos neh a:mo, a:mo nikitstok yo:n kox kikwih ne:n teihsá: kalkowit, *porque** ta: yo:n a:mo wehkapania. A:mo semi we:wehkapania, sayoh ke:masá: kihki:sa o:me, oho:me, o:me, ihkó:n *cachitos**. O:me *cachitos** wa:n yehwa yo:n se: kikehketsa. Mm.
Amelia Domínguez Alcántara:  Tine:chilih, t..., nikakik tine:chtapowia:ya *que**, ne:n, i:n, yehwa i:n kwa:kwalaxiwit n' it..., n' ixo:chiotsi:n nehnextik, ¿wa:n no: kipia iteyotsi:n?
Anastacio Nicolás Damián:  Pos nochi ..., se: *viaje** no: nikitaka, ne: ke:man ya, kipia n' iteyo. Nijó:n iteyo wa:n pos nijó:n achi tsikitsitsi:n ihkó:n iteyo. Pero a:mo nikitak, ne:n, a:mo nikitak kwali, ne:n, ki:ní:n, ke:maniá:n ixwa. Kox ixwa oso a:mo. Kox itampa wehwetsi de ne:n i..., ne: ka:mpa moskaltia *o** a:mo se: kimati. Pero n' ixo:chio nehnextik, nehnextik n' ixo:chiotsi:n. Ke:mah.
Amelia Domínguez Alcántara:  Pos *es...**, ka:n n'mati xa: teihsá: tikneki ok tikahxiti:s, tine:chtapowi:s. Ne:, neh ki..., nimitsilia:ya *que** a:mo niki:xmati yehwa i:n yehwa i:n kowtsí:n, tikihtowa tsitsikitsi:n, ekintsi:n tine:chtapowih *que** a:mo semi wehkapantia ta:, ne: moketsa ke:meh, xa: ke:meh se: #1 o:me *metrohpan**, xa: niman... #
Anastacio Nicolás Damián:  #2 Ke:meh se: neketsal. #
Amelia Domínguez Alcántara:  #1 A:, n' ke:meh se: neketsal sayoh. #
Anastacio Nicolás Damián:  #2 Ke:meh se: neketsal. # Ke:meh se: neketsal, ne:n, nimitsilia wa:n pos yo:n nijó:n, yehwa yo:n tikwih, yo:n a:mo, a:mo nikihto:s *que** teihsá: tikwa:tih n' i..., n' ima:yo, n' iselo, ne:n, #1 te:chchihchi:wili:s totapalo:l. Yo:n a:mo. Yo:n i:pa sayoh para ne:n tatsakwil, ke:mah. #
Amelia Domínguez Alcántara:  #2 Pos, #
Anastacio Nicolás Damián:  #1 Yehwa sah. #
Amelia Domínguez Alcántara:  #2 pos miak tasohkama:tik, ne:n, tine:chyo:lmela:w, neli a:mo niki:xmatia, ne:. # A:xka:n n'neki xine:chili, ne:n, moto:ka:y wa:n ka:ni n' tiwa:le:wa.
Anastacio Nicolás Damián:  A:, pos nehwa nimono:tsa Anastacio Nicolás Damián, niwa:le:wa nika:n San Mi..., San Miguel Tzinacapan.
Amelia Domínguez Alcántara:  *Bueno**, neh noto:ka:y Amelia Domínguez, nika:n Xaltipan nikayo:t.
Anastacio Nicolás Damián:  A:, *bueno**.