urn:nl-mpi-tools-elan-eaf:7d7b9836-1e1f-40d2-bd5e-4ae7f8f6af2d 347

report {He escuchado siempre nda3ndi3xin4, me parece raro escuchar nda3ndi4xin4.} {Es la forma alternativa de nda4kwa3tu3} Nda3tu'4un4 lu3chi'4i2=un4 kwen4tu2 ji'4in4=ndu2 xa'1a4 ya1 sa1a3, chi3ñu3 ya1 i4xa3=na2 ñu3u2 kan4 chi2 chi3ñu3 ya1 kwa'1an1=na1 ko4ndo3=na2 ki3ta4ru2 ba3 kwa'1an1=na1 ko4ndo3 ma3yo42 ba3 kwa'1an1=na1 ko4ndo3=na2 ma3to4mu2 ba3 kwa'1an1=na1 ko4ndo3=na2, ya1kan3, na1 *jefe** ba3 kwa'1an1=na1 ko4ndo3=na2 *biska** ba3 kan3to4ri2 ba3 na1 kwa'1an1 jo4ndo13 ta1 chi4ñu3 ndi4kun2 ba3 ta1 chi4ñu3, ya1kan3, ku4nu24 ji'4in4 na1 ko4ndo3 na1, *policía** ka4chi2=o4 *comisión** ka4chi2=o4 ña1a4, ndi3sa4ku4u4 chi3ñu3 ya1 i4xa3 na1 ñu3u2 ya1 kan4 nda3tu'4un(4)=un4 xa'1a4 chi2. Ba'1a3 ba3. Tan3 na1 ko4ndo3 *efe** kan4 tin3 na1 ko4ndo3 ma3yo42 tin3. Tan3 i4yo2 na1 chi4-nde3e4 ji'4in4=ra3. Tan3, na1 ku4-kwa4chi3 kwa'1an1 nde'14e4 tan42 ku4u4 kwa'1an1 ka1na3=na2 .... ¿An4 ma3yo42 ku4u4 ba3 na1 kan4? ma3yo42 ku4u4 ba3 na1 kan4 Tan3 na1 i3nga2 na1 i4xa3 i3nga2 chi3ñu3 nu14u3 ñu3u2 tin3 tan42 ku4u4 na1, na1 ti4bi2 tu3 tin3. An4 kwa'1an1=na1 ta4ba4=na2 nda'3a4 i3nga2, ji'4in4 i3nga2 ñu3u2. Ndi4 u1ni1 na1 ke3e3 tan3 u1ni1 na1 ji'4in4 ñu3u2. I1ñu1=na1. Tan3 i3nga2 chi3ñu3 tu3ku3 tin3 tan42 ku4u4 i3nga2 chi3ñu3 ya1 kwa'1an1=na1, ya1kan3, jo4ndo13=na2 *comité** tu3ku3 tin3. Tan3 ya1 ko4ndo3 chi3ñu3 ma3to4mu2 ka4chi2=o4, ka4chi2=un4 ndu'1be4 tin3 ¿an4 kwa'1a4=ni42 ma3to4mu2 i4yo2 ñu3u2 kan4? ¿Sa1a3 bi4 ma3to4mu2 i4yo2? Ba3 ko14o3 ba'1a3 bi4=a2 i3nga2 xia4an4. Ndi4 i4yo2 ma3to4mu2 si'3i(4)=o4 ma3to4mu2 yu3ba(4)=e4 ma3to4mu2 *niñu**, ma3to4mu2 San Ximú tin3 ma3to4mu2 ku3si4ki24 tin3. ma3to4mu2 ku3si4ki24 tin3. ma3to4mu2, ya1kan3, ji1ni4 yu3ku4 tin3, ma3to4mu2, ya1kan3, bi3ko4 Santiau tu3ku3 tin3. Tan3 i3nga2 ku4u4 ba3 bi3ko4 ba4li4 i4yo2 *colonia** ran4. Ja1 si4in4 ba42 kan4. Tan3 i4yo2 tu3ku3 i3nga2 bi3ko4, i4yo2 tu3ku3 ma3to4mu2 bi3ko4 si'3i(4)=o4 yu3mi4 ka4chi2 tu3=na3. Ya1 i4xa3 *gastu** tu3 ba42 kan4 ba3. Ya1 kan4 ku4u4 chi3ñu3. Chi3ñu3 be'3e3 chi4ñu3 tan3 chi3ñu3 yu14kun3 tan3 chi3ñu3, ya1kan3, *comité** tin3, i4yo2=ni42 chi3ñu3. Ya1 i4yo2 sa3kan4 ku4u4 ba(3)=e2 kan4. Si4in4 ku4u4 ba3 i3nga2 *comité** tan42 ku4u4 an4 *comité obra** ba3, Bi4xi1 ka4a4 ji'4in(4)=a2 ran4. Ni3 ni3i3 chi3ñu3 kan4 tin3, ya1kan3, ba143 ju4-ya'4bi3 bi4 na1 kwa'1an1 kan4. Tan3 ta1 chi4ñu3 tu3ku3 tin3, ¿an4 ji'3na3 ya'4a13=ra2 ko4ndo3=ra2 ta1 chi4ñu3 ndi4kun2 sa3kan4 ndi4 xa1a1=ra1 ta1 chi4ñu3 ku4nu24? Tan3 o4ra2 ni1-ndi'3i3 xi1ka3=na2 ta1 chi4ñu3 tin3, ¿nda4a2 kwa'1an1=na1 tin3? Tan3 i3nga2 ka1 na1 chi4ñu3 na1 xi4ka3 ji'4in4 na1 chi4ñu3 kan4 tu3ku3 na1 ka'4yu4 tu3tu2=na1 tin3. ¿An4 na1 ju4-ya'4bi3 ku4u4 na1 kan4? Ndi4 a1su3 chi3ñu3 ku4u4 ba(3)=e2 ran4. Ya1 bi4xi1 ji'4in4 ba42 ran4, ya1 kan4 ku4u4 chi3ñu3 i4yo2. Ya1 kan4 ku4u4 nda1 ndi'4i4 chi3ñu3 i4yo2. ¿Sa1a3 na3ni(4)=un4? ¿Sa1a3 na3ni4 ñu3u2=un4? ¿Sa1a3 kwi1ya(1)=on4? Ba'1a3 ba3. Xi'3na(3)=e2 kwe4nda2 ta1 chi4ñu3 ku'1un(1)=o4 na4 sa3kan4. Ta1 chi4ñu3 ndi4 ta1 kan4 ndi4 na4 ni1-i3xa3 *nombrar** na1 ñu3u2=e4=ra2 ndi4 ko3ndo3=ra2 ta1 chi4ñu3 ndi4 ku14ni2 ta1 kan4 ko3ndo3=ra2 ta1 chi4ñu3 a1chi1 ndi4 kwa'1a4=ni42 tu1ni4ni2 nda4ka(3)=e2 i4yo2=ni4(2)=a2 ya1 xi4ni2=o4 ñu3u2=e4 kan4 ba143 nda4-ki'3in3 te'1e4 ji1ni(4)=o4 tan3 nda4tu'4un4 kwa4chi(3)=o4 ji'4in4=ra2 tan3 i4yo2=na1 ndi4 su14u3 kwen4tu2 kwa4chi3 ti4 ba42 [ndi4]na1 ku4ni2 ka'3ni4 ku4u4=na2=ra1 tan3 ya1 kan4 ba42 ku14ni2=ra1 a3sa3=ra(2)=e2 kan4, kwa'1a4=ni42 tu1ni4ni2 ba42 ndo'4o4=ra2 ndi4ka2=ra1 be'3e3 chi4ñu3 ndi4 i3in3 ta1a3 ka3na3=na2 an4 ta1 ka3ka3 chi3ñu3, an4 ki3ta4ru2 ko3ndo3=ra2 an4 ma3to4mu2 ko3ndo3=ra2 an4 *policía** ko3ndo3=ra2 *comandante** ko3ndo3=ra2, ko14o3 na1 ku4ni2 a3sa3 *servicio** ya1 ma1ni4 ti1xin3 ñu3u2=e4 kan4, ni3na3 ji'4in4 xu'14un4 ku4ni2=na1 tan3 su14u3 sa3kan4 ku4u(4)=a2 ya1 ma1ni4 tan3, tan3 ba'1a3 bi4 ndi4 nda4tu'4un4 kwa4chi3=ni42=na1 ji'4in4=ra2 ndi4 ba143 ju4-ya'4bi3=na2, ni3 ji1ndio4si2 kan4 tan3 ba143 ju4-ya'4bi3=ra3, ba143 ju4-ya'4bi3=ra2 ndi4 o4ra2 ki3xa2a2 chi3ñu3 nda'3a4=ra2, ku3ndu'4u4 kwa1chi3 nda'3a4=ra2 a3sa3 na1 yu4bi24 nda4a2 ka1 kwa1chi3 ka13ni3 ta'4an4=na2 ji'4in(4)=an4 si'4i2=na1 ka13ni3 ta'4an4=na2 ji'4in4 na1 xi4ni13 ta'4an4=na2 na4 ni1-xi'3i3=na2 tan3 i3kan4 ka'4an2=ra1 ji'4in4=na2 an4 ya1 xi4ni2=na1 ku4u4 chi3ñu3 ni1-i3xa3=na3, an4 ya1 xi14ni2=na1 ba42 nda4a(2)=e2 ba42 ni1-i3xa3=na2 tan3 ni1-ka3ni3 ta'4an4=na2, ni1-ka3ni3 ta'4an4=na2, ya1 ni1-ka3ni3 ta'4an4=na2 kan4 ndi4 kwa1chi3 ni1-ti3in3=na3, xa'1a4=e2 kan4 ba42 ni1-ki3xi(3)=un4 ni1-ju3ndi3ka2=on4 be'3e3 ka3a2 ni1-ja'1an1 ndi3-ki'3in3 na1 *policía** yo'4o1 an4 nda4-ka'3an(4)=on4 ba42 ni1-ka'1an(1)=on4 sa13ni1ku3 ji'4in4 na1 *policía** ka1a3, ni1-xi1ka(3)=on4 ka13ni3 ta'4an(4)=on4 ji'4in4 na1 *policía** ni1-xa'3nda2=on4 *camisa**=na1 ni1-ka3tu(4)=un4 nu14u3 ta1 ko4ndo3 *comandante** kan4 an4 ya1 xi4ni2=un4 ba42 ni1-i3xa(3)=on4=e2 kan4. Xi4ni2=yu1 ba42 ka3chi2=ra1, an4 sa3kan4 ba3 yo'4o1 ndi4, ti3in3=ndo4, *comandante** ndi3-ki'3in3 tu3ku(3)=un4=ra2 sa4-ya'1a(3)=on4=ra2 be'3e3 ka3a2 ya1 ji4ni2 ba3=ra2 ba42 i4xa3=ra2 ja13ni1ku3 tan3 ni1-ja'1an1=ndo4 ja'1an1 ndi1-ki'1in3=ndo4=ra2 tan3 nda1 ndo'4o1 ba3 i4xa3=ra2 ja13ni1ku3 ji'4in4 ni1-xa'3nda2=ra1 tio1to1=ndo4 an4 ta1 i4cha'4bi3ta1 ka1a3 ku4u4=ndo4 ya1 kan4 ndi4 nda143 mi3i4=ra2 a3sa3 ji'4in4=ndo4 su14u3 kan4 ndi4 ya1 ma1ni4 ba42 i4xa3=ndo4 bi3tin3 ba42 i4xa3=na2, na1 ka1a3=e2 tan3 xi1nu3 kwi1ya1 ndi4 yo'4o1 ku4u4 ta1 a3sa(3)=on4=e2 ku3ni2=un4 sa1a3 ndo'4o4 na1 xi4ka3 chi3ñu3 ka4chi2 ta1 chi4ñu3 ji'4in4 na1, xi'4in4 na1 ndo'4o4 kwa1chi3 xa'1an1 tu3ku(3)=a2 be'3e3 ka3a2 tan3 ni1-ke3ta(3)=e2 bi3tin3 ndi4 i3in3 so'3o3 ku4u4 *multa**=on4 ndi4 ni1-ya'1a3 ni1-i3xa(3)=on4 tin3, ni3 kwa14 cha'4bi(3)=a2 kan4 ta1 chi4ñu3 yo'4o1 ndi4 ta1 ku4ni2 ka3xi4 xu'14un4 yu'1u1 ku4u4 yo'4o1 an4 sa3kan4 ba3 an4 xu'14un4 yo'4o1 ba3 ku4ni2 ka3xi4=2 kwa1chi3 ni1-ti3in(3)=un4 ya1 kan4 ba42 ka4a4 sa3kan4 ya1 kan4 ndi4 ka'4an2=yu1 ji'4in(4)=un4 an4tu2 ku14ta'3an2 i3ni2=un4 cha'3bi(3)=un4=a2 kan4 tan3 nda3-ya'1a(3)=on4 ku'1un(1)=un4 Salubi sa3kan4 ndi4 i3kan4 ba42 cha'3bi(3)=un4 ya'1bi3 ja1 ba'1a3 ka1 tan3 sa3kan4 ku3ni2=un4 sa1a3 a3sa3 na1 kan4 ji'4in(4)=un4 na4tu2 ka'1an1 nda'4bi2=na1 ji'4in(4)=un4 cha'3bi(3)=un4 ka4chi2 ta1 chi4ñu3 ji'4in4 ta1 ndo'4o4 kwa1chi3 tan3 na1 *policía** ndi4 na4 ku4ni2=na1 tan3, ta1 chi4ñu3 na4 ndi3-ki'3in3=ra2 tu1xi42=ra1 tan3 sa3kan4 ndi4 na4 ka3ka3=ra2 chi3ñu3 a1chi1 ndi4 ya'1a3=ni42 ka'1an1=ra1 ji'4in4=ndu2 ja13ni1ku3 bi3tin3 ndi4 nda1kan(1)=on4=e2 ma1ni4 nu14u3 na1 ka1a3 tan3 sa3kan4 ndi4 na4 ka3ka3=na2 kwi1ya1 tan3 sa4-ndi'3i3=na2 sa3kan4 ndi4 ka3ka3 yo'4o1, ka4chi2 ta1 chi4ñu3 ji'4in4 na1, na1 ndo'4o4 kwa1chi3 ya1 kan4 ba42 ka4chi2=na1 ndi4 i4xa3 ja13ni1ku3 ta1 chi4ñu3 ji'4in4=na3, ba143 i4xa3 na1 chi4ñu3 ja13ni1ku3 ji'4in(4)=o4 na4tu2, na4tu2 ko14o(3)=a2 i4xa(3)=e4 ji'4in4=na3, ja1 ni1-ku3ma1ni4 i13xa3 mi3i4 ba(3)=e4 ya1 kan4 ba42 ndi4, tan3 ku4u(4)=e4 *policía** ndi4 su14u3 ya1 ku4ni2=ni42=o4 ku'1un1 ndi1-ki'1in(3)=o4 na1 xi4ni13 ndi4 be1e3=ni42 ka'3a4 na1 xi4ni13 kwi3so(3)=e4=na2 ki3xi3=na2 ti4in(4)=o4 nda'3a4 ti4in(4)=o4 xa'1a4 ndu4-ku3nde3e4=na2 nda'3a4 yo4o4 be1e3=ni42 ka'3a4=na3, ku'1un1 nda1ka(3)=e4=na2 ku3ndi3ka2=na1 be'3e3 ka3a2 tan3 si4in4 ku4u4 ba(3)=e2 ka3ndwa'1a3=na2 ji'4in(4)=o4, su14u3 xa'1a4 ña4 si'4i2=un4 su14u3 xa'1a4 si'3i(4)=un4 ti4in(4)=un4 ya1 kan4 ndi4, ya1 kan4 ba42 ndi4 ti4in(4)=un4 xa'1a4 yu'1u1 ka3chi2=na1 ka4ndwa'1a3=ni42=na1 ji'4in(4)=o4 ran4 tu'1un3 ka4ndwa'1a3=na2 ji'4in(4)=o4 kan4 ndi4 tu4xu'14u2 i3ni2=o4 ka4ndwa'1a3=na2 ji'4in(4)=o4, ji1nu3 kwi1ya1 ti4 ta1 ka3ka3 ku4u4 ba3=ra2 a1chi1 ndi4 so'3o3 so'3o3 ni1-ka'1an1=ra1 ji'4in4=ndu2, ya1 kan4 ba42 i4xa3=na2 sa3ba3=na2 tan3 sa3ba3=na2 tan42 ka4chi2 ji'4in(4)=un4 nda4tu'4un(4)=2 mi3tiu'4un4 ndi4 ta1nda1 i3nda14 chi4chi3 ta'14an2 ku'1un1=yu1 be'3e3 ka3a2 yu'1u1 tan3 sa3kan4 ka4a4 ndi4 ka'4an2=na1 xa'1a4=2 tan3 ka3ka3 ba(3)=2 a1chi1 ndi4 ñu3u(2)=i2 ba42 ndi4 ka'4an2=na1 xa'1a4=2, kwi14i3 nda3sa3 xi14ni2=yu(1)=a1 ndi4 tan3 ba3 ni1-ka'1an1=na1 tan3 kwi3i3 a3sa(3)=2=ya1 tan3 kwi14i3 ka1 a3sa(3)=2 nda4a2 ka1 i3nga2 chi3ñu3 ndi4 nda14(3)=e2 kan4 ba42 ba'1a3 a3sa(3)=2 a1chi1 ndi4 ko14o3 xu'14un(4)=2 tu4u2=na1, ta1 ba'1a3 ku4ni2 ku4u(4)=2 ndi4 ta4xi3=na(2)=e2 nda'3a4=2, na4 ka3chi2[=yu1]ndi4 ko3ndo(3)=2 ma3to4mu2 na4 ka3chi2[=yu1]nda4a2 i3nga2 chi3ñu3 ka'4nu3 a3sa(3)=2 ndi4 be1e3=ni4(2)=a2, ba143 ka'4an2=yu1 be1e3=a2 ya1 nda3-ndi3so(3)=e4=e2 ka3ni3 so4ko1=e4=ya2 ndi4 xu'14un(4)=e4 ko14o3 xu'14un(4)=e4 ko14o3 ya1 kan4 ndi4 kan4, ya1 kan4 ba42 ndo'4o4 yu'1u1, na1 ko4ndo3 ndi3ta4ru2 tan3 na1 ko4ndo3 ma3yo42 tu3ku3 na1 kan4 ndi4 tiem4pu2 a1chi1 ya1 *costumbre** kan4 ndi4 ni1-ndi'3i3 ndi'3i(3)=a2 kan4 tin3, ni1-ka'1an1 ko3ndo3, ni1-jo3ndo3 yu3ba4=2 ma3to4mu2 *ánima** ma3to4mu2 si'3i(4)=o4 na1 ma3to4mu2 ndi4 xi4tu3=na2 xa'4nda2=na1 ku'1u1 mi4i4 chi'3i3=na2 ndu3chi4 yu3mi4 mi4i4 chi'3i3=na2 ndu3chi4 sa4bi4 xa'13nda2=na1 ku'1u1 tiem4pu2 kan4 ndi4 xi'4in4 ya1ta4 nda'3a4 chi4ka4ta4=na(3)=e3, chi4ka4ta4 chi4ka4ta4=na2 ya1ta4 nda'3a4 kwa'1an1=na1 i3kan4 chi'3i3=na2 ndu3chi4 tan3 ku3tu3=na2 xa'1a4=e2 ji'4in4 ya1ta4 nda'3a4 ku3tu3=na2 xa'1a4, xa'1a4 yu3ba2 kan4 ko3o3 ndu3chi4=a2 tan3 xi14ko3=na(2)=e2 ya'1bi3 xu'14un4 kan4 ndi4 ba143 ba1xi3 ndu3chi4 kan4 ji'4in4=na2 xi14ko3=na(2)=e2 ya'1bi3 tan3 sa3kan4 ndi4 ki'3in3=na2 xu'14un4 tan3 ku3xi3 ba'1a3 sa4ka2=na1 an4 ko14o3 ko'3o3=na2 ta1kwi42 bi1xi1 ji'4in(4)=a3, ti4in4 ba3=na(2)=e2 lu3lu3 ti4 ti4in4=na2 sa4ta24=na2 is1ta4 nde4e4=na2 mi4i4 i4xi4ko3=na2 kan4 xi4xi3=na2 nda4a2 *quesu** nda4a2 ja4ta24=na2 xi4xi3=na3, ya1 ta4xi3 kwa'4a4=na2 ku4u4 xu'14un4 kan4 sa3kan4 ndi4 ka3nda3ko1o3=a2 tan42 mi3i4=na2 ku4ni2=na1 sa3kan4 ndi4 sa3ta4=na2 kas3ti4yu2, cha'3bi3=na2 ta1 *kuteru** tan3 ti3in3=ra2 kas3ti4yu2=na1, o4ra2 ni1-xi1nu3 ya1 ya'1bi3 tun4 ña1a4 ni1-xa1a1 tiem4pu2 ya1, ya1 kwa'3a3=run4 tin3 ku'1un1 ta1 *kuteru** ti3in3=ra2 tun4 ña1a4 ko3to3=na2 *gastu**=ra1, ku3xi3=ra2 ba42 ta1kwi42 bi1xi1 ko'3o3=ra2 ba42, i3kan4 tan3 nda13-kwa'1a3 ta1 kan4=run4 yo'4o4 i4yo2=run4 tin3, kwa'1an1 ni3 tu3ku3 na1 be'3e3 chi4ñu3 ka'4an2=na1 ndi4 ji'4in4 ta1 chi4ñu3, an4 ja1 ba'1a3 tan3 ka'3ndi2 kas3ti4yu2 yo'4o4 ni1-nda3-kwa'1a3 ta1 ma3to4mu2=run4, nda4a2 ba42 chi3ndu'4u4=ndu2=run4 ki3xa2a2=ndu1 ti1xin3 yu14kun3 an4 ko14o3 yu'3u4 ye'14e4 yu14kun3 ña1a4 chi3ndu'4u4=ndo4=run4 ndi4 ba143 ka4a4 ku3un3 sa1bi4 tin3, o4ra2 xa1a1=yu1 sa3kan4 ndi4 ndu3-ndi3chi2=run4 xa1a1 ta1 chi4ñu3 sa3kan4 ndi4 ka'1an1=ra1 ji'4in4 na1 ñu3u2 sa3kan4 ndi4 nda3-ka3ndi3chi2=na1 kas3ti4yu2 tan3 ka'3ndi2=run4 kwa'1a4=ni42 xu'14un4 ba42 i4xa3 *gastar**=na1, na1 ndi3ta4ru2 ka4chi2=o4 kan4 ndi4 xi14in3 na1 ña1a4 ja3chi4ñu3=ni42 bi4 na1 ña1a4 su14u3 be'3e3=ndu2 ba42 ndi4 ña1a4 ko3to3 mi3i(4)=un4 sa1a3 a3sa(3)=on4 be'3e(3)=on4 ba43, chi4ka2=ni42=na1 nde3e4 na1 i4yo2 ka4xi3 i3ni2 ndi4 chi4ka2=ni42=na1 nde3e4 tan3 na4 ni1-ndo1o3 xu'14un4 xa1 lu3u3 xa1 lu3u3 ndu3chi4 ña1a4 nda3-ta'3bi4=na2 nda'3a4 na1 ña1a4 an4 xu'14un4 tu3 ba42 ni1-ndo1o3 lu3u(3)=a2 tan3 e1ta4 na4 *siquiera** *cincuenta peso** an4 ko14o3 *cien pesu** *órale** yo'4o4 i4yo(2)=a2, yo4o4 ni1-ja3chi4ñu3 ku4u(4)=e4, yo'4o4 i4yo2 ndu3chi4 nda3-ta'3bi(4)=un4=a2 ma3yo42, nda3-ta'3bi4 ma3yo42=ya(1)=e1, an4 ki3ni2 ku4u4=ri4 ja'13ni4=na2 an4 ji1ndi1ki4 ku4u4=ri4 ja'13ni4=na2 ko3ndo3 *gastu**=na1 ni1-ndo1o3 ku3ñu2, nda3-ta'3bi(4)=un4=a2 ma3yo42 ka1a3 i4yo(2)=a2 nda3-ta'3bi(4)=un4=a2 nda'3a4 na1 yo'4o4 ja1 ni1-..., ni1-ya'1a3 ba3 tiem4pu2 ña'1a3 yu'1u1 jo13ndo3 yu'1u1 ma3yo42 yu'1u1 ndi4 ma3to4mu2 ku4u4 yu'1u1 tin3 yo'4o1 ku4u4 ta1 ndu4ta'3an2 nda3-ta'3bi4=a3, ja1 lu3lu3 ja1 lu3lu3 mbo3la3 nde4e4 sa1a3 ku4u4 mi3i4=na2 sa3kan4 ko4ndo3 mbo3la3 ku3ñu2 ndi3-ki'3in3=na2 ka3xi4=na3, nda4a2 ka(1)=e1 ni1-ndo1o3 tan3 na4tu2 ni14-ko3chun3=na2 ja3chi4ñu3=na2 un4 i3kan4 ni1-ndi'3i3 ba3 xa'1a4=e2, ya1 a1chi1, bi3tin3 ndi4 nda143 i3nda14 ma3to4mu2 ku4u4=ra2 tin3, na1 mas4tru2 na1 kan4 ku4u4 na1 xi4ka3 ma3to4mu2 i4xa3=na2 ndi4 ba'1a3 na1 kan4 ndi4 i4yo2 ka1 lu3chi'4i2 xu'14un4 na1 kan4 ja4chi4ñu3=na3, a1chi1 ndi4 kas3ti4yu2 ndi4 ya'3bi3=ni42=run4 ya1 kan4 ndi4 ko14o(3)=a2 nda4-ta'1bi4 ka1 tin3 ndi4 ya1 ni1-ndo1o3 ndi4 nda'3a4 ta1 ma3to4mu2 ni1-ndo1o3 ndi'3i3 ba(3)=e2 kan4 na4tu2 ni1-ja3ta4=ra(2)=e2 a1chi1 ndi4 ya'3bi3=ni42 ña'1a3 tan3, ya1, ku4u4 i4xa3 ndu'1u1 na1 nda'4bi2 na1 nde4e4 ti1xin3 ñu3u2 ndi4 an4 ta1 kan4 ku4u4 ma3to4mu2 chi1, ba'1a3 ku'1un(1)=o4 chi3-nde3e(4)=o4=ra2 a1chi1 ndi4 nda'4bi2=ra1 ndi4 ma3to4mu2 ku4u4=ra3, kwa'1an1=ndu1 chi3-nde3e4=ndu2 kwa'1an1 nda1ka3=ndu2 tu3tun4 nda'3a4=ra2 nda4a2 ka1 sa4ki3 kan4 nda4a2 ka1 *toro** nda4a2 kwa'4a4 ti4 kan4 ti4in4=ndu2 ji'4in4 ta1 kan4 chi4tu4=ndu2 ndu3bi4 i3kan4 ku3xi3 ba3=ndu2 chi4tu4=ndu2 ja1 *gastu** ku4u4 ba(3)=e2 i4xa3=ndu2 chi4tu4=ndu2 kan4 ya1 kan4 ku4u(4)=a2 ya1 ni1-..., ya1 ji4ni2=yu1 ji'4in(4)=a2 ko4ndo3 chi3ñu3 ma3to4mu2 ji'4in4 chi3ñu3 be'3e3 chi4ñu3 chi3ñu3 *cantor** ji'4in4 chi3ñu3 na1, na1 be'3e3 yu14kun3 na1 *biska** ka4chi2=o4 ña1a4 tu3ku3 *cantor** ndi4 be'3e3 chi4ñu3 ka3na3 ta1 chi4ñu3=ra2 o4ra2 ndi3-ki'3in3 ta1 kan4 ko3ndo3=ra2 ta1 chi4ñu3 tan3 i3kan4 ka3na3=ra2 ta1 *cantor** ndi4 yo'4o1 ku4u4 *cantor** ndi4 ka'4nu3 ko3o3 i3ni2=un4 ndi4 ka4na(3)=2 yo'4o1 a3sa(3)=on4=e2 ba'1a3 ji'4in(4)=2 chi3-nde3e(4)=on4 kwi1ya1 bi3tin3 ndu3kwa3tu(3)=un4, ya1kan3, yu14kun3 ndu3kwa3tu(3)=un4, ya1kan3, xi1ni4 yu3ku4 ya1 ki1bi4 yo'4o4, chi3-nde3e4=ndo4 yu'1u1 sa3kan4=ndo4, yo'4o1 sa3kan4, sa3kan4 na1 ti4bi2 kwe3ta3=ndo4 ji'4in(4)=2 kwi1ya1 i4ndu'3u4=2 bi3tin3, sa3kan4 ja143, ka'1an1 ba3 *cantor** ndi4 na1 yo'4o4 ku4u4 na1 si'4i2 nda4kwa3tu3 ji'4in(4)=2 na1 ku4nu24 na1 kan4 ka3na(3)=on4 na4 ki3xi3=na2 sa3kan4 ndi4 ku3ni3=na2 ndi4 ka'4an2=on4 ji'4in4=ndu2 ndi4 kan4, i3kan4 ka3na3 ba3=ra2 na1 kan4 tu3ku3 sa3kan4 ka'4an2=ra1 ji'4in4 na1 ña1a4, ja143 o4ra2 ta1nda3a2 tin3 *biska** tu3ku3 tin3, ka3na3=ra2 *biska** ka'1an1=ra1 ji'4in4 *biska** ndi4 yo'4o1 ndi4 ka3ya2=on4 i3ta2, ndu3ku(4)=un4 nda'3a4 tun4 *coco** ki1bi4 ka'4nu3 tan3 sa3kan4 ndi4 ki1ku3 na1 si'4i2 ka1a3=ya2 sa3kan4 ndi4, sa3kan4 ndi4 ke1ndu32 ya1 ki1bi4 bierni i3kan4 kwa'1an(1)=e1 kan4 ndu4ku4=a2 nda'3a4 tun4 *coco** tan3 sa3kan4 ndi4 na1 si'4i2 nda4kwa3tu3 na1 kan4 ka3ya2 i3ta2 tan3ki1ku3=na2 nda'3a4 tun4 *coco** i3kan4 i4yo2 ba3 *biska** ji'4in4 na1 kan4, ki3xa3a4 ka1 ki1bi4 ka'4nu3 tan3 nda'3a4 tun4 *coco** tu4u13 tan3 i3ta2 ndu4ku4 na1 si'4i2 nda4kwa3tu3 tan3 ba1xi3 kwa4a24 *seis siete** ke4ndu132 i4xa3=na2, mi4i4 kwa'1an1 na1 ke4ndu132 ju4ndu3ndu2=na1 yu14kun3 ki1bi4 domingo *pascua** ka4chi2 na1 ña1a4 kwa'1an1=na1 ju4ndu3ndu2=na1 ñu3u2 mi4i4 ba42 ba'1a3 ka4a4 ka4i2 i3kan4 kwa'1an1=na1 nde4ta3 i3tun4 i3kan4 kwa'1an1 yu3ba(4)=e4 *Cristo** ji'4in4=na2, i4si4ti24=na2 ka'4an2=na1 nda4kwa3tu3=na2 ji'4in4 ta1 kan4, *cantor** nda4kwa3tu3 tan3 kwa'1a4 na1 ñu3u2 kwa'1a4 na1 si'4i2 nda4kwa3tu3 kwa'1an1 nda4-kwi3in3=na2 yu'3u4 *cantor** ya1, tan3 na1, na1 *biska** ña1a4 ndi4 ba143 ndi'4i4 chi3ñu3 nu14u3 na1 ña1a4 ndi4 kwa'1an1=na1 nda4-ka3ya2=na1 na1 ti4bi2 mi4i4 ba42 i4yo2 na1 ti4bi2 be'3e3=na2 tan42 be'3e3=na1 kwa'1an1=na1 ka'4an2=na1 ji'4in4 na1 kan4 ndi4 ta1nda3a2=ndo4 ti3bi2=ndo4 a1chi1 ndi4 kan4, ki1bi4 ka'4nu3 ba42 tin3 yo'4o4 chi3..., ya1 yo'4o4 chi3ñu3 yo'4o4 a3sa(3)=e4 an4 ko14o3 ndi4 bi3ko4 ku'1un1=ndo4 ji'4in4 ta1 chi4ñu3 ndi4 ki1bi4 yo'4o4 ni1-ka'1an1=ra1 ji'4in(4)=2 ndi4 na4 nda3-ka3ya(2)=e2 ndo'4o1 ya1 kan4 ku4u(4)=a2 ya1 i4xa3 na1, na1 *biska** nda4-ka3ya2=na1 na1 ti4bi2 xa4ta2=na1 i3ta2 ta'4yu1 nde4e4 nu14u3, nu14u3 yu3ba4 yo4o4 xi4ko14 nu14u3 si'3i(4)=o4 María nda4a(2)=e2 ba42 *santu** ka'4an4 yo4o4 nde4ta3 ñu3u2 kan4 ya1 kan4 nda4-ka3ya2 na1 kan4 tan3 sa3kan4 ndi4 kwi1ta(1)=e1 kan4 nda3sa3 ba'1a3=na2 yu14kun3 xi4tu3=na2 sa1a3 ju4ndu3ndu2 xa'1a4 yu14kun3 nda4a2 ni1-..., nde4e4 yu1u4 nda4a2 nde4e4 chi3yo3 la'4bi4 nde4e4 ña1a4 nda4-ka3ya2=na(1)=e1 ndo4-ko1nde3e3 i3in3 xi4ña4=e2 ña1a4, chi3ñu3 nu14u3 na1 *biska** ba42 kan4 ya1 kan4, ya1 kan4 ku4u4 ndi'3i(3)=a2 tan42 ku4u(4)=a2 ya1 ji4ni2=yu1. Na1 ko4ndo3 *efe** kan4 ndi4, *efe** ndi4 na1 xu13xa3 ku4u4 na1 kan4 chi2, na1 xu13xa3 ku4u4 na1 ko4ndo3 *efe** ndi4 na1 ko4ndo3 *efe** kan4 ndi4 nda143 xa3ku4=ni42 nde'14e4 ba42 kwa'1an1 na1 kan4 nda143 xa3ku4=ni42 mi4i4 ba42 i4yo2 ya1 be1e3 i4xa3=na2, na1 xi4ni13 an4 na1 xi4ni13 ku4u4=na2 nda4a(2)=e2 ba42 i13xa3=na2, an4 na1 ni1-xi3kwi'4na4 ku4u4=na2 ni1-ki'1bi3=na2 be'3e3 ni1bi4 an4 ko14o3 ku3rra42 ni1bi4 ja'13nda2 tu1chi3ka2, ku3rra42 ni1bi4 ni1-xi3kwi'4na4=na2 tu1chi3ka3a2=na1 bi3tin3 ndi4 yo'4o1 ku4u4 ta1 ku'1un1 *efe** tan3 sa3kan4 ndi4 ku'1un(1)=un4 nda1..., ku'1un1 ko1to(1)=on4 sa1a3 ka4a4 sa1a3 bi4 ku4u(4)=a2 ni1-xi3kwi'4na4 na1 yo'4o4 an4 ko14o3 nda4a(2)=e2, nda4a2 ti4 ku4u4 ti4 ni1-xi'1i1 kan4 an4 ndi3xa3 ba42 ja1na1 ta1 ka1a3 ku4u4=ri4 ni1-xi'1i1 i3kan4, ku'1un1 ko1to(1)=on4 ndi4 ti1xin3 ku3rra42 na1 yo'4o4 ba42, ya1 kan4 kwa'1an1 ta1 ko4ndo3 *efe** kan4 ndi4 i4yo2 i3tun4 so'3o3 so'3o3 ka4a4 i3tun4 tun4, tun4 nda4a4 ku4u4=run4 tan3 xi1ni4=run4 ta'4bi4 ka1a3 ndi4kun2 ka3a2 lu3lu3 so'3o3 ya1 ya'4a1, ya1 kan4 ni'4i4 ta1 kan4 tan3 kwa'1an1=na1 ku1mi4 na1 *piritu** kwa'1an1 ji'4in4 ta1 kan4 na1 xu13xa3 tan42 mi3i4=ra2 na1 kan4 ku4u4 na1 kwa'1an1 ko3to3=na2 na4tu2 ndi3xa3 ba42 ka'4an2 ta1 kan4 chi2, ni1-ki3xa2a2 ta1 kan4 tan3 su14u(3)=a2 ndi3xa3 ba42 nda4tu'4un4=ra2 tan3, u'4un3 su14u3 sa3kan4 i4yo(2)=a2 ndi4 so'3o3 i4yo(2)=a2 ka3chi2 na1 ko4ndo3 *piritu** kan4 i3kan4 ja143 ji4ni3 na'14a1 ta1 kan4 a1chi1 ndi4 ko14o3 ya1 ndi3xa3 nda4tu'4un4=ra2 ndi4 ta1 ni1-ke3e3 kwa'1an1 be'3e3 chi4ñu3 ku4u4=ra2 chi1 tan3 ma3yo42 ndi4 si3ki2 ba42 ji'4in(4)=a2 ma3yo42 ndi4 ya1 kan4 ndi4 i3nda14=e2 ndi4 ya1 kan4 ndi4 xi4ka3=ni4(2)=a2 kan4 nde'14e4 ya1 kan4 kwa'4an2 ka1na(3)=on4 ta1 kan4 na4 ki3xi3=ra2 yo'4o4 kwa'4an2 ka1na(3)=on4 ña4 kan4 na4 ki3xi(3)=an4 kan4, yo'4o4 ku4ni2=ndu1=ña4 kwa'4an2=on4 nu14u3 na1 yo'4o4 na4 ki3xi3=na2 ka3ka3=ra2 chi3ñu3 ndi4 ya1 yo'4o4, yo'4o4 ki3xi3=na2 sa3kan4 ka'1an1=ndu1 ji'4in4=na2, u'4un3 ki14xi3=na2 bi3tin3 ndi4 nda1 i3ta2an2 bi4 chi2, u'4un3 kwa'4an2=on4 ndi1ku1nda42 na4 ki3xi3=na2 a1chi1 ndi4 na1 ku4ni(2)=a2 ku4u4=na2 yo'4o4, tu3ku3 nda4-ndi3ko4=a2 kan4 kwa'1an(1)=e1 ki1si3 ta1kwi42=un4 ku4ni(2)=a2 ko'3o3 na1 *policía** ta1kwi42 yo'4o1 ku4u4 ma3yo42 yo'4o1 nda3-ka'3mi3 ñu'3u2 tan3 sa3kan4 ndi4, ya1kan3, ko3o(3)=a2 ndi4ni2 xa'1a4 ñu3u2, yo'4o1 ku4u4 ma3yo42 kwa'4an2=on4 i3kan4 ku'1un1 nda1ka(3)=on4 tu3tu2 yo'4o4 a1chi1 ndi4 nu14u3 na1 kan4 ka1kan(1)=e4 i3in3 ti1xu'4u4 kwa'3a3 ji1ni4 yu3ku4 yo'4o1 ndi4 ma3yo42 ku4u4 yo'4o1 ku4ni(2)=a2 *taza** ko'3o3=na2 *café** ji'4in(4)=un4 ji1ni4 yu1ku4, ku4ni(2)=a2 ko'1o4 ku3xi3=na2 nda3yu4 ji'4in(4)=un4 ku4ni(2)=a2 ya1 ki1si3 ndi4ka1 chio'1o4, chio'1o4 ña'1a3 ji1ni4 yu3ku4 kan4 ya1 ku'1un(1)=o4 ji1ni4 yu3ku4 ya1 ndumingu bi3tin3, *pascua** bi3tin3 chi4tu4=na2, ya1kan3, *curatu** chi4tu4=na2 ji4ni2=yu1 ji14ni2=o4 na4 chi4..., ju4-chi3tu4 ka1=na1 i3kan4 tin3 i3kan4 chi4tu4=na2 ndi4ko3=na2 ku3xi3 na1, na1 xu13xa3 chi4tu4 be'3e3 chi4ñu3 na1 be'3e3 chi4ñu3 na1 xi1kwa'1a4 na1, *cantor** na1 ti4bi2 yo3o3 ku4u4 na1 chi4tu4 ña1a4 na1 ña1a4 ku3xi3 ya1 *pascua** bi3tin3 i3kan4 ta4xin1 is1ta4 ku3xi3=na2 i3kan4 ndu4ku4=na2 e1ta4 ndi1bi4 an4 ndu3chi4 an4 yu3ba2 nda4a(2)=e2 ba42 ji4ni2 mi3i4=na2 nda4a(2)=e2 ba42 kwi3i3 ku3xi3=na2, ya1 ki1bi4ka'4nu3 ka4chi2, ka4chi2=o4 ka1a3 ndi4 ba143 ba'1a3 ku3xi(3)=o4 nda3yu4 ka4chi2=na1, ji14ni2=o4 na4 ndi3xa3 ba42 ka4chi2=na1 ndi4 ba143 ba'1a3 ku3xi(3)=o4 nda3yu4 ndi4 yu'1u1 ya1 ku4u(4)=2 ta1 nda'4bi2 ndi4 xi4xi3 ba3 yu'1u(1)=a1 kan4 a1chi1 ndi4, ba1xi3 a3ma3 bi4 ba42 i4yo(2)=a2 xi4xi(3)=2 ba1xi3 a3ma3 ndi4 ko14o(3)=a2 tan3 xi4xi3 ba3 yu'1u(1)=a1 kan4 tan3 ndi4 ka4chi2 na1 xu13xa3 ndi4 ba143 ba'1a3 ku3xi(3)=o4 nda3yu4 chi2. Ya1 kan4 ba42 i4yo2 na1 ma3yo42 ndi4 ni1-ndi'3i3 ta1kwi42 na1 si'4i2 tan3 kwa'1an1=na1 yu3bi2 kwa'1an1 ki'1in3=na2 ta1kwi42 ki13xa2a2=na1, an4 ko14o3 tu3 ndi4 i4yo2 ta1kwi42 *yabi** tu3 tin3 ta1 chi4ñu3 cha'3bi(3)=un4 tan3 sa3kan4 ndi4 ku'1un1 ka'1an1=ndu1 ji'4in4 ta1 kan4 sa3kan4 ndi4 chi3ka2=ra1 ta1kwi42 ka1a3 ndi4 ko14o3 ta1kwi42 ja3chiu4un4 ji'4in4 na1 si'4i2 ka1a3, na4 ba'1a3 i3ni2 ta1 chi4ñu3 kwa'4an2=on4 ran4, yo'4o4 i4yo2 xu'14un4 ku'1un1 ji'4in(4)=un4 na4 ki3xi3=ra4, yo'4o4 ki3xa2a2=ra4 ta3an4 ba'1a(3)=e4=ra4 ja3chiu4un4=ra4 ji'4in4 na1 ka1a3 ya1 kan4 ba42 ka'4an2=na1 ji'4in4 na1 ko4ndo3 ma3yo42, na1 kan4 ku4u4 na1 xi4ka3 nu3u3=ni42 ka1. I4yo2=na1 ran4, tan42 ku4u4 na1 ta'4an4=ra2 tan42 ku4u4 na1 ta'4an4 ña4 si'4i2=ra1 tan42 ku4u4 na1 i4yo2 ku4u4 ba3=na3, i4yo2=na1 ba1xa1a1=na1. Tan3 na1 kwa'1an1 nde'14e4 .... Na1 kwa'1an1 nde'14e4 kan4 ndi4 u1bi1 ku4u4 na1 ma3yo42 kan4, u1bi1 ku4u4 ma3yo42 tan3 u1bi1 *efe** U1bi1 ma3yo42, i3nda14, na4tu2 ma3yo42 ku4nu24 ni1-ndu3ta'3an2 un4, i3in3 ma3yo42 ku4nu24 tan3 i3in3 *efe** ndi4kun2 ndu3ta'3an2 ji'4in4=ra3, nu3..., ya1 *efe** ndi4kun2 tan3 ke3ta'4an4=ra2 ji'4in4 ma3yo42 ku4nu24 tu3, u1bi1 u1bi1 na1 ña1a4 ndu4ta'3an2 i3in3 *semana** ndumingu ni1-ki'1bi(3)=o4 tan3 ndumingu kan4 ke3e(3)=o4 tan3 ja1 tu3ku3=ra2 ndi3-ki'3in3, sa3kan4 i4yo2 ya1 ko4ndo3 chi3ñu3, kwe4nda2 *semana**. A1be3 na1 ma3yo42 ku4u4 na1 kan4, ma3yo42 ku4u4 ndi3sa4 u1bi1 ba3=na3, ma3yo42 ndi4kun2 tan3 ma3yo42 ku4nu24 na1 kan4 ku4u4 na1 xi4ka3 xi4ka3 ka1 nde'14e4 tan3 na1 *efe** ku4nu24 tan3 *efe** ndi4kun2 ndi4 na1 kan4 ndi4 na1 ja1 xu13xa3 ku4u4 na1 kan4 na1 i4yo2 i3in3 xi4ña4 lu3chi'4i2 ku4u4 na1 kan4. Na1 ti4bi2 ña1a4 ndi4 ba14ja4 xi4ka3=ni42 bi4 na1 ña1a4, mi4i4 kwa'1an1=na1 ti3bi2 ba3 na1 kan4 i3kan4 ba42, i3kan4 nda4-ka3na3=na2=na1 i3kan4 kwa'1an1=na1 ti3bi2=na1 ni1-ndi'3i3 ka1 ti13bi2=na1 tin3 kwa1nu'1u4=na2 be'3e3 ba3 na1 kan4 ko14o(3)=a2, ko14o(3)=a2 ya1 i3nga2 ka(1)=e1 i4xa3=na2. Kwa'1an1=na1, kwa'1an1=na1 ta4ba4=na2 nda'3a4 tan42 ku4u4 kwa'1an1=na1 I1ta3bi2 ka1a3 ba3 Karmi ba3, Ka3ta4chi4 ka4chi2=o4 ka1a3 ba3 ya1, Yu1u4 Tu14un3 ka4chi2=o4 ka1a3 ta'4bi4 ka1a3 xi4ka3=na3, ta'4bi4 *Mezón Zapote** ji14ni2=o4 nda4a2 ji4ndo1o3 tu3ku(3)=a2 kan4 ta'4bi4 kan4 kwa'1an1=na1, kwa'1an1=na1 bi3tin3 ndi4 ja1 u1ni1 yo4so24 ka1a3 ku4u4 na1 ti4bi2, ni1-ka'1an1=na1 xi1yo3 *junta** ndi4 i3nda14 i3nda14 yo4so24 ku'1un1 ki'1in3 tan42 i3in3 tan42 i3in3=na2 chi1 a1chi1 ndi4 ndo'4o4=ni42=na1 xi4ka3=na2 chi1 tan3 ba3 ndo'4o4 ja3 ba3 ka'4an4=na2 tu4u(2)=i2 a1chi1 ndi4 yu1ma'4na1, kwa'1a4=ni42 yu1ma'4na1 ku4u(4)=a2 ya1 i3in3 ñu3u42 ya1 kan4 ba42 ndi4 sa3kan4 ni1-nda3tu'4un4=na2 ji14ni2=o4 sa1a3 a3sa3=na3. An4 kwa4ñu3 ni1-i3xa3 *invitar** ka1 tu3 na1 amigu=na1=na1 ndi4 kwa'1an1=na1 i3nga2 xi4ña4 ndi4 kwa4ñu3 nda3a3 ka1 yo4so24 na1 ti3bi2 ku3xi3 a3sa3=na3. A1be3, u1ni1 na1 ke3e3 tan3 u1ni1 na1 ji3ndo1o3 chi2. I1ñu1=na1 chi1. Sa3kan4 nda4tu'4un4=na2 ji4ni2=yu1. *Comité** kan4 ndi4 na4tu2 *comité** kwe4nda2 *escuela** ku4u(4)=e4 ndi4 *comité** bi3tin3 ndi4 ya1 ñu3u2=e4 kan4 ndi4 *comité primaria** ndi4 i4yo2 ji1ndi1ki4 i4xa3 na1 ña1a4 *escuela** i4yo2 ji1ndi1ki4 ja1na(1)=e1 ña1a4, i4yo2 ñu'3u4=a2 ran4, ñu'3u4=a2, *parcela** ku4u4 ñu'3u4=a2 i4yo2 ku3rra42 nu14u(3)=a2 ran4 ku3tu(3)=e4 xa'1a4 ku3rra42 kan4 nda3-ta3an(4)=e4 tun4 ku3rra42 mi4i4 ni1-ta'1yu1=run4 na4tu2 *comité** ku4u(4)=e4 *presidente** ku4u4 ta1 ja'4nda2 chi3ñu3 nu14u(3)=e4 ki1bi4 yo'4o4 ndu3-ku3ta'4an(4)=e4 ya1 yo'4o4 ko3ndo(3)=a2 a3sa(3)=e4 ku3tu(3)=e4ka1a3 xa'1a4 ku3rra42 ka1a3 i3nga2 ki1bi4 nda3sa3 ba'1a(3)=e4=ya2 tan3 ki1bi4 yo'4o4 ka'3nda2=e4 nu14u3 i3ta2 ka1a3 sa3kan4 ndi4, ya1kan3, nda3ndi4xin4=a2ka3xi4 ti4 ka1a3 i3kan4 ñu'4u4=ri4 bi3tin3 ku'1un1 ko1to(1)=e4 na4tu2 ko14o3 ta1kwi42 ko'3o3=ri4 tan3 ta3ba(4)=e4 ta1kwi42 ko'3o3=ri4 an4 ko14o3 tu3 ndi4 na4tu2 ko14o3 ka1 ta1kwi42 tan3 ndi1ku1nda42 yo'4o4 ndi3xi3=ri4 a1chi1 ndi4 yo'4o4 ba42 i4yo2 ya1 ka3xi4=ri4 o4ra2 ka'1an1=na1 ji'4in(4)=o4 ya1 u1xi1 kwa'1an1 mayu u1ni1, ka3chi2=o4, ya1kan3, u1xi1 kwa'1an1 mayu ran4 i3nga2 ku4u(4)=a2 xa'1un1 ka4na3 bi3ko4 na1 mas4tru2 ran4, ji14ni2=o4 sa1a3 ba42 ka4na3 bi3ko4 tu3 na1kwa4chi3 tu3ku3 u1ni1 ba42 ta3ba(4)=e4 bi3ko4, bi3ko4 si'3i4=na2 ran4, bi3ko4 na1 mas4tru2 ran4 bi3ko4 na1kwa4chi3 ran4 yu'1u1 ndi4 ni1-jo3ndo3 yu'1u1 *comité** ndi4 sa3kan4 ta1 ku4u4 mi3i4 ba3 yu'1u1 ndi4, ji14ni2=o4 nda4a(2)=e2, na4chu3 ba42 i4yo2 i3ni2[=yu1]sa3kan4 ndi4 ka4chi2[=yu1]so'3o3 ji'4in4=na2, na1 *comité** ta'4an(4)=2 ndi4, *comité** be4 *cabrón** na4 sa3kan4 tan3 nda3-ndu3ku(4)=e4 ya1 yu3ku4 ku3xi3=na2, na1 si'3i4 na1kwa4chi3 ka1a3 ja143 ba143 nda4-kwi3in3=na3, ni14-xi3in3=na3, i3kan4 sa13ta4=ndu2 ji1ndi1ki4 xa'13ni4=ndu2 xi1yo3 ku3ñu2 xi4tun1 xi13xi3=na3, i3kan4 ka'4an2 tu3ku3=na2 ndi4 ka4chi2 na1 mas4tru2 ndi4 *comité** na4 a3sa3=ndo4=a2 ba'1a3 ndi4 chi3-nde3e4=ndo4 ndi4 ndu'1u1 ndi4 a3sa3 *cooperar**=ndu1 tan3 ka3na3 bi3ko4 na1kwa4chi3. Tan3 ¿yo3o3 ba42 a3sa3 *cooperar**=ndo4? Ji1ndi1ki4 ka'3ni4 tu3ku3=ndo4 sa3kan4 ndi4, ya1kan3, ti3in3=ndo4 ku3ñu2 xi4tun1 tan3 ku3xi3 na1kwa4chi3 ka1a3 ndi4 bi3ko4=na2 ba43. Ba'1a3 ba3. Ya1 kan4 ndi4 tu3tun4=ndu2 an4 ta1kwi42 ku3-chi3tu4 nda'3a4 na1 si'4i2 ba42 nda1 yo14so3nda1 ya1 kwa'1an1 chio'1o4 ña'1a3, nda13-kwi3ko4 ndi'3i3=ndu(2)=a2 kwa'1an(1)=e1 *escuela** xa143 chio'1o4=a2 kan4 ku3xi3 na1 kan4 ta3nde3e3 na1 si'4i2 is1ta4 ku3xi3 na1 kan4, ku3xi3 na1kwa4chi3 tin3 ndi'13i3 ya1 ka13na3 bi3ko4=na2 tin3 ba1xi3 bi3ko4 na1 mas4tru2, ndo'4o1 *comité** an4 ba143 na4 chi3-nde3e4 ta'3an2=ndo4 na4 ndu3ku(4)=e4 ya1 ku3xi3 na1 mas4tru2 ka1a3 ndi4 bi3ko4=na2 ba43, ni3 ko14o3 ta1 nda4-kwi3in3, i3nda14 u1bi1 ta'4an2=ra1 nda13-kwi3in3, yu'1u1 ku4u4 ta1 ku'1un1 ji'4in(4)=un4 ku'1u1, an4 ku'1un(1)=o4 ran4, [...] ti13in3=ndu2 ti1chi4 nda4a2 u1xi1 u1ni1 u1xi1 ku1mi4=ri4 ka1a3 ni1-ti3in3=ndu2 u1bi1 ta'4an2=ndu1, i3kan4 ni1-ja'3ni4=2 i3nda14 i3su2 tu3ku3 i3su2 xa3ku4 ja143 kwa'1an1 xi4nu13 ki13xa2a2=ndu1 ji'4in4=ri4 ni1-sa4-kwi3i4=ndu2=ri4 *escuela** ña1a4 sa14-kwa3chi3=ndu(2)=a2 tan3 ni1-ka'3bi3=ndu2 sa1a3 ku4u4 na1 mas4tru2, an4 *diesisiete** na1 mas4tru2 ku4u4 na1 ñu'4u4 *escuela** na3ni(2)=a2 yo'4o4 ku3xi3=na3, nda1 ndo1o3 ka1 ba(3)=e3, u1bi1 u1bi1 ndu1u4=a2 ku3xi3=na2 na3ni2 ba(3)=e3. Ya1 kan4 ja'1an1=ndu1 nu14u3 na1 ko4ndo3 *presidente** ndi4 ja'1an1=yu1 nu14u3=na2 tan42 i3in3 tan42 i3in3 na1 *comité** xa1a1=ndo4 ki1bi4 yo'4o4 a3sa3 ka'4nu(3)=e4 na1 mas4tru2 ndi4 ja1 i4yo(2)=a2 ku3xi3=na3, ja143 ndu13-ku3ta'4an4=ndu2 tin3 ja143 ni1-jo3nde3e3 is1ta4 chio'1o4 nda3yu4 ni1-nda3-ka3na3=ndu2 na1 mas4tru2 xi13xi3=na2 tin3 ja143 nda4ka1tu'4un4 na1 kan4 ndi4 sa1a3, sa1a3 i4xa3=ndo4 ja4chiu4un4=ndo4 an4 i4yo2 ndi'3i3 ji1ndi1ki4 an4 ja1 ba'1a3=ri4 ya1ni3=ri4 tu13ni2, an4 ta4xi3=ndo4 i1in4 ja4xi24=ri4 an4 ju13-ta4tan4=ri4, ki1bi4 yo'4o4 ju13-ta4tan4=ri4 so'3o3 ta4xi3=ndu2 i1in4 ja4xi24=ri4 i3kan4 ñu'4u4=ri4 bi3tin3. ¿Nda4a(2)=e2 ka4a4 ji'4in4=ndo4 an4 ni'4i4 ka1=ndo4 lu3chi'4i2 xu'14un4 nda4a2 ka1 i3nga2 xi4ña4 ku'1un1=ri4 an4ko14o3 so3kwe4nda2=ndo4 ji'4in4 xu'14un4 nda4a2 ndi'3i(3)=a3, ba'1a3 ba3 ndi4 ndi4ka2 ka1 lu3u(3)=a3, an4 ko14o3 tu3 tan3 nda143 i3in3 so'3o3 ti4 ba42 ndi4ka2 ndi4 sa1a3 a3sa(3)=e4 tin3, na4tu2 ko14o3 chi4chi(3)=a2 tan3 xi14ko(3)=e4 i3nda14=ri4 an4 ko14o3 tan3 ndu3ku(4)=e4 sa1a3 ko3o3 tan3 sa3kan4 ndi4 ka3ya2=e4 *cooperación** sa3kan4 ndi4 ndu3-ku3ta'4an4 tu3ku(3)=a2 ndi3-ki'3in3 i3nga2, i3nga2 *presidente** ta1, ta1 ki3xa2a2 sa3kan4 i4xa3=na2 ji'4in(4)=a2 ko4ndo3 chi3ñu3 *comité**. Xi1ka3 tu3ku(3)=2 *comité** kwe4nda2 *secundaria** kan4 ndi4, *secundaria** kan4 ndi4 ni3 ko14o3 chi4chi3 xu'14un(4)=a2 kan4 ni3 i3nda14 *pesu** ko14o3 ni4-nda3-ki'3in3=ndu2 jo13ndo3=ndu2 *comité**, *presidente** jo13ndo3 tu(3)=2 kan4 ba3, ya1 a3wa3 sa1a3 a3sa3=ni42=o4 o4ra2 ka3na3 bi3ko4 na1kwa4chi3 ndi4, bi3ko4 si'3i4 tan3 bi3ko4 na1kwa4chi3 bi3ko4 nda4a2 ka1 bi3ko4 ndi4 ko14o3 chi4chi3 xu'14un4 ko14o(3)=a2 a3sa3 bi(4)=o4 ndi4 ko3to(3)=e4 sa1a3 ko3o3 tan3 ta3ba(4)=e4 *cooperación** nda'3a4 na1kwa4chi3 tan3 ku'1un1=na1 *bento** ya1 Jolo ndi4 i3kan4 ko3o3 *bento** ya1 kan4 ndi4 ni1-xi1yo3 *junta** nu14u3 na1 *padre familia** tan3 ta13ba4=na2, ta13ba4=ndu2 *cooperación** nda'3a4=na2 *cien pesu** i3nda14 i3nda14 na1kwa4chi3 ni1-xa'1an1=ndu1 Jolo nda4a2 marzu ba42 ni1-xa'1an1=ndu1 Jolo tan3 ki13xa2a2=ndu1 tan3 i13xa3 na1 mas4tru2 *cuenta** ji'4in4=ndu2 sa1a3 ku4u4 xu'14un4 ni1-i3xa3 *gastar**=ndu1 tan3 sa1a3 ba42 ni'4i4 ka1=ndu1 nda143 xa3ku4=ni42 ba42 ka4chi2=ndu1 ji'4in4=na3, ¿tan3 nda4a(2)=e2 ba42 ja4ni3ni2=ndo4 ku3ndi3ka2 nda'3a4=ndo4 u1xi1 kwa'1an1 mayu tin3? Ndi14ni2 bi4 ndo'4o1 mas4tru2 ndi4 na4 ko3to3=ndu2 sa1a3 ko3o3 tan3 sa3kan4 ndi4 ku3ni2=o4 na4 ko14chun3=ndu3. Tan3 ¿nda4a(2)=e2 ba42 ja4ni3ni2=ndo4? Ya1 ja4ni3ni2=ndu1 ndi4 na1 ka3ka3 ku'1u1 ku4u4=ndu2. Tan3 ¿an4 kwa'1a3=na2 ku3u2=ri4? Na4chu3 kwa'14a13=na2 tan3 su14u3 na1 ni4-ki3xi3 ku4u4=ndu2 ndi4 na1 ji'4in4 ñu3u2 ku4u4=ndu2 ti4 kwa'1a3=na2 ku3u2 ku4u4 ba3=ri4. Na1 ku'1un1 ko3ndo3=ndu2 ka'1an1=ndu1 ji'4in4 na1 be'3e3 chi4ñu3 na4 sa4-kwa'1a3=na2 u1bi1 u1ni1 ki1bi4 ka3ka3=ndu2 xa14ku'1u1. Ba'1a3 na4tu2 sa3kan4. Ni1-xa'1an1=ndu1 ka'1an1=ndu1 ji'4in4 na1 be'3e3 chi4ñu3 tan3 ni1-ka3chi2=na1 ndi4 ba'1a3 ka3ka3 ba3 ndo'4o1. U1bi1 u1ni1 ki1bi4 kan4 xi1ka3=ndu2 xa'13ni4=ndu2 i3su2 xa'13ni4=ndu2 ki3ni2 yu1ku4 ja'13ni4=ndu2, *órale** yo'4o4 ni1-ki3xa2a2=ri4 sa14-kwi3i4=ndu2 ti4 kan4 tan3 ni1-ki3xa2a2 na1 si'4i2 ki13ta'4an4=na2 ji'4in4=ndu2 tan3 ka13ni3 xi4tun1=na(1)=e1 kan4 ndi4 u1xi1 kwa'1an1 mayu ndi4 ja1 i4yo2 ba'1a3 ja143 ni1-sa4-ya'1a3=ndu2 *anuncio** nu14u3=na2 ya1 yu'3u4 ka3a2 *bocina** i4yo2 ñu3u2=e4 kan4 ndi4 na4 ta1nda3a2 na1 si'3i4 na1kwa4chi3 ku3xi3=na2 ndi4 ja1 i4yo(2)=a2 ku3xi3=na3, ni1-ta1nda3a2=na1 xi13xi3=na2 xi'13i3=na2 ta1kwi42 bi1xi1 ni1-ndi'3i3 bi3ko4 kan4. Bi3tin3 ndi4 bi3ko4 na1kwa4chi3 ko3ndo(3)=a2 tin3, bi3tin3 ndi4 ki14xi3 ka1=ndo4 ndi4 nda143 mi3i4=ndu2 ku4u4 na1 a3sa3 ka'4nu3 ka4chi2 na1 mas4tru2 so'3o3, ba'1a3 ba3. Ya1 kan4 ndi4 ni14-xa'1an1=ndu1 ka13na3 bi3ko4 na1kwa4chi3 ndi4 mi3i4=na2 ku4u4 na1 ni1-xi3to3, ji14ni2=o4 sa1a3 i4yo(2)=a2 ni1-xi3to3=na2 xi13xi3 na1 kan4 o4ra2 ka3na3 bi3ko4 mi3i4 tu3ku3=na2 i3kan4 ka'4an2=ndu1 ji'4in4 ta'4an4=ndu2 ndi4, ka'14an1 bi4 na1 ka1a3 ji'4in(4)=o4 na4tu2 bi3ko4=na2 ka3na3 su14u3 na1kwa4chi3 ku4u4 na1 ka1a3 ku4-si1i4=ni42 i3ni2=na1 ka3na3 bi3ko4=na2 ndi4 na1 xu13xa3 ku4u4=na3, na4 ka3chi2=o4 ndi4 ko14o(3)=a2 a3sa3 chi4chi(3)=o4 tan3 *comité** na'14a1 chi4chi3 ko14o3 chi4chi(3)=a2 ba'1a3=na2 ko14o(3)=a2 ni4-i3xa3=na2 ka3chi2=na1 ji'4in(4)=o4 yo4o4 ndi4 ya1 yo'4o4 ko3ndo(3)=a2 a3sa(3)=e4, ku'1un1 tu3ku(3)=e4 ku'1u1 tan3 ku3ni2=o4 na4 ke14-ba'1a(3)=e4 ku3xi3=na3, ni1-xa'1an1=ndu1 u1bi1 ki1bi4 xa'1an1=ndu1 tan3 ja'13ni4=ndu2 tu3ku3 i3su2, ki13xa2a2=ndu1 ji'4in4=ri4 i13xa3 ba'1a3=ndu2=ri4 tan3 ja143 ni1-..., ba1xi3 chi3ñu3 nda'3a4=na2 tan42 be'3e3 tan42 be'3e3=na2 ndi4 na4 ta1nda3a2=na1, ni1-ta1nda3a2=na1 ni1-xa1a1=na1 tan3 bi3tin3 ndi4 bi3ko4=na2 ba42 bi3tin3, sa3ta(4)=e4 *cartón** ko'3o3=na2 ji'4in(4)=o4, ja13ta4=ndu2 *cartón cerveza** ja143 xi'4i4=na2, ya'1a3=ndo4 ku3xi3=ndo4 ndi4 ja1 i4yo(2)=a2 ku3xi3=ndo4 tin3, xi13xi3=na2 kan4 ni1-ndi'3i3, i3kan4 ja143 ka'4an2=na1 ndi4 ja4bi2 ndio4si2=ndo4 ndi4 ya1 yo'4o4 ndi4 ba143 xi4xi3=ndu(2)=a2 yo'4o4 mi4i4 ba42 xi4ka3=ndu2 kan4 ndi4 ni3 ba'1a3 ni3 ku1mi4 u'1un1 sien4tu2 ni'4i4=ndu2 tan3 xa1a1=ndu1 mi4i4 xi4xi3=na2 ndi4 ko14o(3)=a2 ya1 tan4(2)=e2 yo'4o4 i3kan4 ya1 yo'4o4 ndi4 ya1 ma1..., ma1ni4 che4e13 ni1-ju3ma1ni4=ndo4 ndu'1u1 ja4bi2 ndio4si2=ndo4 ya1 kan4 ku4u4 chiu3un3 i4xa3 na1 ko4ndo3 *comité** tan42 ku4u4 ya1, ku3rra42 ba42 ji1ndi1ki4 ku4u4=ri4 nda1 nda4a2 ka(1)=e1 ku4ni2 na1 mas4tru2 tan3 ka'1an1=na1 ji'4in4 ba3 yo4o4 ya1 kwi3i3 a3sa3 yo4o4 nda4a2 ñu'3u2 ni1-nda'1ba1 *escuela** nda4a2, nda4a2 ka(1)=e1 ya1 kwi3i3 a3sa(3)=e4 ndi4 ya1 kan4 ba42 ka'4an2=na1 ji'4in(4)=o4 ko4ndo(3)=e4 *comité**, yo4o4 a3sa3 kwe4nda2 ña'1a3 ñu3u2 ku4u(4)=e4 ka4chi2=na1 yo4o4 a3sa3 kwe4nda2 na1kwa4chi3 sa4-kwa'3a3 ku4u(4)=e4 chi2, ka4chi2=na1 ni1-xi1ka3=ndu2 kan4, ya1 kan4 ba42 jo4ndo3 na1 *comité**. ma3to4mu2 i4yo2 ñu3u2=e4 ndi4 i4yo2 ma3to4mu2, a1chi1 ndi4 ni1-ndi'3i3 xa'1a4 ma3to4mu2 *gastu**, Ma3to4mu2 *gastu** ka4chi2=na1 ji'4in(4)=a2 ndi4 i3in3 tan42 ku4u4 na1 ti4bi2 kwa'1an1 bi3ko4 ndi4 i3nda14 be'3e3 ma3to4mu2 *gastu**, u1bi1 ji1ndi1ki4 an4 nda1 u1ni1=ri4 xi'4i1, na4tu2 kwa4chi3=ni42=ri4 i3nda14 kan4 xi4xi3 ndi'3i3 na1 ma3to4mu2 *gas...** na1 kwa'1an1, na1 ti4bi2 be'3e3 ma3to4mu2 *gastu** i4yo2 ma3to4mu2 *gastu** i4yo2 ma3to4mu2 si'3i(4)=o4 i4yo2 ma3to4mu2 yu3ba(4)=e4 Chiku u1ni1 nu14u3 ba42 ya1, ya1 bi3ko4 ñu3u2, tan3 bi3tin3 ndi4 ni1-ndi'3i3 xa'1a4 ma3to4mu2 *gastu**, ma3to4mu2 xa'1a4 *gastu** kan4 ni1-ndi'3i3 xa'1a4=e3, ni3 ba143 ni4-ndi'3i3=ni42 tu3ku3 xa'1a4=e2 ndi4 i3nda14 yo4o4 na1 ñu3u2 tan3 na4 ka4na3 i3ni2=o4 su4-ku3xi(3)=o4 na1 ti4bi2 ndi4 i3nda14 ku3xi3 na1 kan4 a3sa(3)=e4 ya1 bi3ko4 ñu3u2, ja1 u1bi1 ja1 u1ni1 ndu4ta'3an2=yu1 ta3xi(3)=a2 ku3xi3 na1 ti4bi2, i3nda14 *grupo** na1 ti4bi2 ki3xi3, yo'4o1 ku4u4 ta1, ¿an4 ta1 sa4-ku3xi3 na1 ti4bi2 ku4u4 yo'4o1? Ta1 ku4ni2 ku4u(4)=2 sa4-ku3xi(3)=2=na1 na1 ti4bi2 ki3xi3 kan4 na1 kan4 ko3ndo3 na1 sa4-ku3xi(3)=un4 na4tu2 kan4 na1 yo'4o4 ndi4 na1 yo'4o4 ku4u4 na1 sa4-ku3xi3 na1 yo'4o4, ba'1a3 ba3, i3nda1(4)=e4 tan3 sa4-ku3xi(3)=o4=na3, ka4chi2 Betu Ramíre ki1bi4 jo13ndo3=ra2 ta1 chi4ñu3 ndi4 na1 nda'4bi2 na1 su4-ku3xi3 na1 ti4bi2 ndi4 i3nda14 *gastu** kan4 ndi4 ya'4a13 *mil quiniento** chi4ka2=na1 ji'4in(4)=a3, tan3 ya1 ndi3xa3 ku4u4 ba(3)=e3 ndi4 ja1 i4xa(3)=e2 tan3 ji4ni2[=yu1]ndi4 kwa'1a4 xu'14un4 ba43 ku3xi3=na2 ran3, ko'3o3=na2 ta1kwi42 bi1xi1 tan3 ko'3o3=na2 *cerveza** kwa'1a4 xu'14un4 ba43,ya'4a13 u1bi1 *mil** chi4ka2=e4 ka'3a4=e3, na4chu3 i4xa(3)=e4=e2 kan4, a4su3 i4xa(3)=e4=e2 ndi4 ku4u(4)=e4 ta1 ji'4in4 ñu3u2 ku4u(4)=e4 na1 ku4ni2 ta3xi(3)=a2 ku3xi3=na2, na1 yu4bi24 ba1xi3 i3nga2 xi4ña4 tan3 na1, tan3 ya1 ko4ndo3 ma3to4mu2 si'3i(4)=o4 ma3to4mu2 yu3ba(4)=e4 ka4chi2=o4 ña1a4 ndi4 na1 ji4to3 kas3ti4yu2 ji4to3, *toro** ku4u4=ri4 ti1ku'4un4 ku4u4=ri4 sa4ki3 ba42 ya1, ya1 ko3to3 nde'14e4 na1 ba1xa1a1 bi3ko4 ba42 kan4, tan3 ta4ba4=na2 xi'4i4 na1 ti4bi2 ya1 kan4 ba42 i4xa3 na1 ma3to4mu2 si'3i(4)=o4 ma3to4mu2 yu3ba(4)=e4, na1 ma3to4mu2 *anima** na1 kan4 ku4u4 na1 ka4chi2=o4 ti4in4 ndi13xi2 ko'3o3 na1, na1 kwa'1an1 ndo1ko1to3, na1 ma3to4mu2 *ánima**, i4yo2 ka1 ma3to4mu2, ma3to4mu2 ji1ni4 yu3ku4 na1 ma3to4mu2 ji1ni4 yu3ku4 ndi4 na1 kan4 ndi4 na4 kwa'1an1=na1 ji1ni4 yu3ku4 ndi4 i3nda14 ki3ni2 kwa'1an1 ji'4in4 na1 kan4, ki3ni2 kwa'1an1 ji'4in4=na2 kwa'1an1 ya'3a4 kwa'1an1 ko'1o4 kwa'1an1 ji'4in4=na2 ku3xi3 na1 kwa'1an1 ji1ni4 yu3ku4 tan42 ku4u4 na1 kwa'1an1 ji1ni4 yu3ku4 ndi4 na1 ku3xi3 ko3ndo3 ndi'3i3 na1 kan4 chi2, a1chi1 ndi4 yu3ba(4)=e4 ndi4 ba14sa4 xi'4nda24 yu3ba(4)=e4 ndi4 na1, tan42 ku4u4 yo4o4 ndi4 na1, na1 xi4xi3 ku4u4 ndi'3i3 ba3 yo4o4 chi2, sa3kan4 tu3 na4 kwa'1an1=na1 ji1ni4 yu3ku4 [ndi4]na1 nda4i3ka4 ku3xi3 ku4u4 ndi'3i3 na1 kwa'1an1 ji1ni4 yu3ku4 chi2 tan3 ma3to4mu2, i4yo2 ma3to4mu2 San Ximú tu3ku3 *san3** Ximú kan4 ku4u4 ta1 kwa'1an1 nda3-ki'3in3 na1 *ánima** o4ra2 ya1, ya1 ya3tin3 bi3ko4 i3ta2 ta1 kan4 ku4u4 ta1 kwa'1an1 ndi13xi2 kwa'1an1 lu3te'4ni4 kwa'1an1 ji'4in4 ta1 ña1a4 xi'4i4=na2 sa3kan4 ba42 na4ma13 ba3 ta1 kan4 sa3kan4 ndi'4i4 ya1 ko4ndo3 chi3ñu3, i4yo2 ma3to4mu2, ma3to4mu2 yu3ba(4)=e4 *niñu**, ma3to4mu2 yu3ba(4)=e4 *niñu** ndi4 ta1 kan4 ndi4 be'3e3 ta1 kan4 i4xa3 ka'4nu3=ra3, i3kan4 ka4ku3 yu3ba(4)=e4 ta4nde3e3=ra(2)=e2 ko4ndo3 *juguete** an4 ndu3xi4 che4e13 ku4u4=ri4 an4 tiu1un4 ku4u4=ri4 an4, ti1xu'4u4 ku4u4=ri4 *toro** ku4u4=ri4 lu14u(3)=a2 nda143 la1ngi1 ti4 ka4a4 mi4i4 ka3ku3 yu3ba(4)=e4 kan4 i4xa3=ra3, kwa'1an1 na1 be'3e3 chi4ñu3 kwa'1an1 na1 ta4u3ni2 kwa'1an1 na1 si'4i2 ndwa4tu3kwa'1an1 *cantor** kwa'1an1 lu14u3=na2 kwa'1an1 nda1ka3=na2 yu3ba(4)=e4 kan4 ku3ndi3to3=na2 ji'4in4=ra2 ka3ku3=ra2 i3kan4, i3kan4 tan3 ta4xi3 na1 ña1a4 *gastu**=na1 ku3xi3=na2 ko'3o3=na2, ya1 kan4 ba42 ku4u4 ta1 kan4 ma3to4mu2 *niñu**, ma3to4mu2 si4ki24 ka4chi2=na1 i4xi4ta3=na2 su1kun4 ndu3xi4 che4e13 tu3ku3 ja1 i3in3 ma3to4mu2 lu3lu3 ti4 ba42 kan4, ndu3xi4 kan4 ta4ba4 ta1 kan4 kwa'1an1 kwi1so3=ra2 na1 be'3e3 chi4ñu3 ku3xi3=na2 tan3 i3kan4 ndi3-ki'3in3=na2 ndu3xi4 kwa'1an1=ri4 ma14ñu2 ku3si4ki24=na2 ji'4in4=ri4. Ndi4 ba(3)=e2 i4xa3 tu3 *gasto** ba42 kan4 ba3. Ya1 i4xa3 tu3 *gastu** ba42 kan4 i3kan4 ku3xi3 ta1 chi4ñu3 i3kan4 ku3xi3 na1 *comisión** ku4u4=na2 na1 ti4bi2 ku4u4=na2 na1, a1su3 ña1a4 ku3xi3 tu3 na1 kan4 sa3kan4 i4yo2 ya1 ko4ndo3 *gastu** ya1, ya1 *costumbre** ñu3u2=e4 ka1a3, tu4u(2)=i2 ndi4 ñu3u2 sa'4an4 ndi4 ko14o(3)=a2 kan4 i3kan4 tu4u2=yu1. Ko14o3 ba'1a3 bi4=a2 i3kan4, ko14o3 ba'1a3 bi4=a3. Mm, ma3to4mu2 bi3ko4 Santiau tu3ku3 ya1 i4yo2 tu3 ba42 kan4 ba3. A1be3 i3nga2 ku4u4 ba(3)=e2, bi3ko4 si'3i(4)=o4 Juquila ka1a3 ndi4 i3nga2 ku4u4 ba(3)=e2 ka1a3. Ja1 si4in4 i4chi3 ba42 ka1a3 kwa'1a4=ni42 *gastu** ba42 i4yo2 ñu3u2=e4. Mm, ma3to4mu2 si'3i(4)=o4 yu3mi4 bi3ko4 si'3i(4)=o4 Guadalupe, sa3kan4 *doce de febrero** i4xa3 ka'4nu3=na(2)=e2 kan4, sa3kan4 i4xa3 ka'4nu3=na2 kas3ti4yu2 tu3 ka'4ndi2 kan4 ba3. *buta**, *gastu** ja1 kwa'1a4 ba42 kan4, na4 ku4ni2=o4 ki3xi3 i3nga2 na1 ti4bi2 i3nga2 ñu3u2 ndi4 ji'4in4 na1 be'3e3 chi4ñu3 ka'1an(1)=e4 tan3 ka'1an1=na1 ji'4in4 na1 ti4bi2 ñu3u2=e4 tan3 ku'1un1 ki'1in3=na2 nda'3a4 ji'4in4 na1 kan4 u1bi1 yo4so24 ti4bi2 ku3-chi3tu4 be'3e(3)=o4 ku3xi3=na2 ko'3o3=na2 kwa'1a4, su4kun1=ni42 *gastu** ba43. Ya1 kan4 ku4u4 chi3ñu3 ti1xin3 ñu3u2=e4. I4yo2=ni42 chi3ñu3, ya1 kan4 ndi4 ko14o3 i3in3 ki1bi4 ndi'3i3 chi3ñu3 kan4 tu4u(2)=i2 ndi4 ya1 i4yo2 sa3kan4 ku4u4 mi3i4 ba(3)=e2 kan4 kwa'1an(1)=e1. Nda1 mi4i4 ka1 *comité** nda4-tu1u3 ka1 ba3. *buta** i3nga2 ku4u4 ba(3)=e2 kan4, *comité obra** kan4 ndi4, sa1a3 ni1-ndo'3o3=ndu2 ju13-chi3tu4=ndu2 *centro salud** kan4 ki1bi4 ni1-kwa'3a3 *centro** ndi4 ni1-ndo'3o3 ta'3an2=ndu1 ji'4in(4)=a3, i3kan4 ni1-ki1xin1=ndu1, a1chi1 ndi4 ñu'3u4 ndi4ka1 ba42 ko14o(3)=a2, su14u(3)=a2 nda4si2 nu14u3 ba42 ndi4 i1yo3 nda3ñu'4u4 ña'1a3, ndo'4o1 ndi4 *comité** ku4u4=ndo4 i3kan4 ku'1un1=ndo4 ku1sun1=ndo4 tan3 ku'1un(1)=un4 ku1sun(1)=un4 a1chi1 ndi4 ko3to3 nda4a2 nda3ñu'4u(4)=a2 tan3 kwi3so3 kwa1chi(3)=un4 ji'4in(4)=a3, an4 ba143 ki4xin1=ndo4 ji'4in(4)=a2 ya1 kan4 ndi4 nda13ñu'4u4=a3, nda3-cha'4bi3=ndo4 xa'1a4=e2 tin3, na1 ñu3u2 ndi4 kwa'1a4=ni42 yu'3u4 na1 ñu3u2 ndi3sa4ku4u(4)=a2 ndi4 bi4xi1=ni42 ka4a4 ji'4in4 chi3ñu3. Bi4xi1=ni42. Ba14sa3 i4chi3, ba14sa3 i4chi3. Xi'3na3 ta1 chi4ñu3, na4tu2 ji4to3=na2 ndi4 ba'1a3=ni42 te'1e4 ji1ni4=ra2 ba'1a3=ni42 ka'4an2=ra1 un4, sa3kan4 ndi4 ya'14a13=ni42 bi4=ra2 ko3ndo3=ra2 ta1 chi4ñu3 ndi4kun2 tan42 ku4u4 tan42 ta1 che4e13 Silvino Ramírez kan4 ni14-ya'1a3 ta1 kan4 ko3ndo3=ra2 ta1 chi4ñu3 ndi4kun2 ta1 kan4 ndi4 ndi1ku1nda42 ta1 chi4ñu3 ku4nu24 ja'1an1 ta1 kan4 a1chi1 ndi4 ku4mi3i4=ra2 kwen4tu2=ra1 tan3 sa'4an4=ra2 tan3 ji4ni2=ra1 sa1a3 ko3o3 tu1ni4ni2, sa3kan4 ka4a4 ji'4in(4)=a2 ya1 ko4ndo3 chi3ñu3. An4 ni1-ndi'3i3 xi1ka3=na2 ta1 chi4ñu3 tan3 kwa'1an1=na1 ko3ndo3=na2 na1 xi1kwa'1a4, i3kan4 kwa'1an1=na1 a1chi1 ndi4 na4chu3 kwa'1an1=na1 ko3ndo3=na2 xi1kwa'1a4 ja1 ni1-ka'1an1=na1 ji'4in4 na1 ñu3u2 tan3 ba'1a3 i4yo2 kwen4tu2 ni1-ka'1an1=na1 ya1 kan4 ba42 ndi4 kwa'1an1=na1 i3kan4. *Sekretariu** ku4u4 na1 kan4, na1 kan4 ndi4 na1 ju4-ya'4bi3 ku4u4 na1 kan4. Na1 ju4-ya'4bi3 ku4u4 na1 kan4. Chi3ñu3 ku4u4 ba(3)=e3, chi3ñu3 ku4u4 ba(3)=e3, su14u3 chi3ñu3 xa'4a13=ni42 ku'1un1=na1 ba42 kan4 ndi4 na1 i4yo2 ku4tu24 tan42 ta1 chi4ñu3 ku4nu24 ku4u4 na1 kan4 nda1 nda4a2 ka1 kwa'1an1=ra1 tan3 ku'1un1=na1 ji'4in4=ra3 Nda1 nda4a2 ka1 kwa'1an1=ra1 tan3 kwa'1an1=na1 ji'4in4=ra3, kwi3i3 kwi14i3 ka'1an1 ta1 chi4ñu3 ku4nu24 tu1sa'4an4 ndi4 ña1a4 i4ndu'3u4 *sekretariu** ta1 ña1a4 ku4u4 ta1 ka'1an1, ta1 ña1a4 ku4u4 ta1 ka'3yu4 sa1a3 i4yo(2)=a2 ni1-..., ni1-xi1yo3 i3kan4 nda1 nda4a2 ka1 ni3 mi4i4 ke3ta3 *lista** ba42 mi4i4 ka13ni3 ta'4an4=na2 ba42 an4 na1 ta'13bi4 ta'4an4 ku4u4=na2 an4 ko14o3, ña'1a3 ta'4an4=na2 ja'1an1 xi3kwi'4na4=na2 ndi4 ta1 kwa'1an1 ku4u4 ta1 chi4ñu3 ji'4in4 *sekretariu** nda3ti3so4=ra(2)=e2 sa1a3 i4yo(2)=a2, na1 ja'13ni4 ta'4an4 ku4u4=na2 tan3 a1su3 ña1a4 ndi4chi2 ba3 ta1 chi4ñu3 ji'4in4 *sekretariu** na4 nda3ti3so4=ra(3)=e3, ya1 kan4 ndi4 na1, na1 ji4ni2 tu4ni1 ba'1a3 ku4u4 na1 ko4ndo3 *sekretariu** kan4 ndi4 bi4xi1 ji'4in(4)=a2 tu4u2=yu1. Ba'1a3 ba3. Raúl Felipe Margarito. Yoloxóchitl. Ta1 se3se3..., *cuarenta y seis** ku4u(4)=2. Rey Castillo García Raúl Felipe Margarito + Rey Castillo García Raúl Felipe Margarito Rey Castillo García + Raúl Felipe Margarito Raúl Felipe Margarito Rey Castillo García Raúl Felipe Margarito Rey Castillo García Raúl Felipe Margarito + Rey Castillo García Raúl Felipe Margarito Rey Castillo García Raúl Felipe Margarito Rey Castillo García Raúl Felipe Margarito Rey Castillo García + Raúl Felipe Margarito Raúl Felipe Margarito Rey Castillo García Raúl Felipe Margarito Rey Castillo García Rey Castillo García + Raúl Felipe Margarito Raúl Felipe Margarito Rey Castillo García + Raúl Felipe Margarito Rey Castillo García Raúl Felipe Margarito Rey Castillo García Raúl Felipe Margarito Rey Castillo García + Raúl Felipe Margarito Rey Castillo García Raúl Felipe Margarito Rey Castillo García Raúl Felipe Margarito Rey Castillo García + Raúl Felipe Margarito Rey Castillo García Raúl Felipe Margarito + Rey Castillo García Rey Castillo García Raúl Felipe Margarito Raúl Felipe Margarito + Rey Castillo García Rey Castillo García + Raúl Felipe Margarito Rey Castillo García Raúl Felipe Margarito Rey Castillo García Raúl Felipe Margarito Rey Castillo García Raúl Felipe Margarito + Rey Castillo García Rey Castillo García Raúl Felipe Margarito Rey Castillo García Rey Castillo García + Raúl Felipe Margarito Rey Castillo García + Raúl Felipe Margarito Rey Castillo García + Raúl Felipe Margarito Rey Castillo García + Raúl Felipe Margarito Rey Castillo García All values that are allowed for Transcriber Turn.mode attribute spontaneous planned All values that are allowed for Transcriber Turn.fidelity attribute high medium low All values that are allowed for Transcriber Section.type attribute report nontrans filler All values that are allowed for Transcriber Turn.channel attribute telephone studio