urn:nl-mpi-tools-elan-eaf:d9d47328-e0d6-493c-ab4b-762ce31c9455
677
spontaneous
spontaneous
{Aunque se escucha con tonos 4-1, parece que viene del español 'chino'.}
{Se refiere al frijol que otros llaman ndu3chi4 che3nge3.}
Mm, a1su3 nda3tu'4un4 ba(3)=2 ji'4in4=ndo4 ndi4, ya1kan3, ya1 ji4ni2=yu1 tan3 kwa'1an1 ni1-xu3xa(3)=2 bi3tin3 ndi4, ya1kan3, ya1 ji4ni2[=yu1] ku4u4 ba(3)=e3
ndi4, ya1kan3, ji1na'3a4 ndi4, ya1kan3,
ba'1a3 xi1yo3 na1 xu13xa3 xi1yo3 a1chi1 ndi4
i4yo2 i3in3 ta'4bi4 mi4i4 nda4-ki3nde3e4 tan3 i4yo2 i3in3 ta'4bi4 mi4i4 kwa'1an1=na1 ndo4-ko'3ni3=na2 ja4chiu4un4=na2 tan3, tan3 sa3kan4 ndi4 xi4tu3=na2 nda1xin1
na1 *música** ndi4 na1 kan4 ndi4 na1 nda4-ya'4bi3 sa4ka2 ku4u4 na1 kan4 ndi4 sa3kan4 i4in4=na2 bi3tin3 ba3 na1 ña1a4 ndi4 na1,
na4 ku14si3ki2 i3ni2=o4 ka'1an1 xa3a3 yo4o4 ji'4in4 na1 kan4 na4 be'3e3 chi4ñu3 ku4u(4)=e4 an4 ta1 chi4ñu3 ku4u(4)=e4 tan3
su4-ku3ni3 na'14a1=e4 na1 kan4 ndi4, an4 ni1-ku3ma1ni4 i13xa3 mi3i(4)=o4 ndi4 mi3i4 ka1=e4 ku3ni3 na'14a1 tan3, na4 [...] i3ni2=o4 ndi4 a1chi1 na1 ña1a4 ndi4 na1 kwe'1e1 sa4ka2 ku4u4 na1 ña1a4 ndi4 na1 lu3u3 sa4ka2 i3ni2 ku4u4 na1 kan4, sa3kan4 i4in4=na2 nda1 tiem4pu2 bi3tin3
na4tu2, ya1kan3, xa4xa1, ya1kan3, ku'1u1 ya1 ta'4bi4, ta'4bi4 i3chi4 Salubi ndi4 ka4chi2=na1 ji'4in(4)=a2 ta'4bi4 so'3o3
ndi4 yu14ti3 ndi'1i1 ni1nu1 kan4 mi4i4 nda1a1 mi4i4 ba'1a3 ndi'3i3 ka4a4 kan4 i3kan4 si4so3 ndi'3i3 na1 ti4bi2
ya1 kan4 ndi4 na4tu2, ya1kan3, nda4a2 ya1 nu4mi24 i4yo2 an4 ni1bi4 ni1-xi'1i1 an4 na1 ta4u3ni2 ni1-xi'1i1 ndi4
ya3tin3 ti4 i4yo2=ya1 tan3 nu4mi24 nda3-ka1ya1=na1 an4 ko14o3 tu3 ndi4 na4tu2 a1chi1 ndu1xin1=na1 tan3 xa'4a13=e2 tan3 ku'1un1=na1 ku'1un1 ko1to1=na1 i3tu2=na1 ndi4 ya3tin3 ti4 ba43
ya1 kan4 ba42 ndi4 ta4xi3=na2 ya1 kan4 ki'4in4=na2 ya1 kan4, ndo3-ko'3ni3 tu3ku3=na2 kwa'1an1=na1 ta'4bi4, ta'4bi4 ñu'3u4 ni1nu3 tin3
ya1 kwa'1an1 nu14u3 xa'4ñu3 ka4chi2=o4 ji'4in4 na1 Ni1ko4yu4 kan4 ndi1ka3 yu3ku4 kwe4nda2 mi4i4 ni1-ndo1o3 mi4i4 ñu'4u4 na1 Martín de Jesús kan4
mi4i4 ba'1a3 ka4a4 ña1a4, ya1kan3, ni'4i14 na1 ña1a4 ta'4bi4 i3nga2 ta'4bi4 mi4i4 i4yo2 ku3rra42 ta1 che4e13 Teyu kan4 bi3tin3
*buta** ndi4 mi4i4 ba'1a3 ña1a4 ya3tin3 yu'3u4 i3chi4 ka'4nu3 ña1a4, ña1a4 si4so3 na1 ña1a4
ni3 kwi14so3 na1 kan4 nda4a2 ka1 mi4i4 ki3ni3 ka4a4 ndi4 mi4i4 ba'1a3 ka4a4 mi4i4 nda1a1 mi4i4 ka4ndu'3u4 ndi'3i3 si4so3 na1 kan4 ndi4 na1 ti4bi2 ku4u4=na3
i4xa3 na1, na1 ta4u3ni2 a1chi1, ya1 kan4 ba42 ndi4, tan42 ku4u4 ti3kwa'4a2 na1 nda'4bi2, na1 xa14a1 nde3e4 na1,
ji14ni2=o4 nda4a(2)=e2 ni1-ndo'3o3=na2 xa13ko1o3 kwe'1e1 ji'4in4=na2 ni1-tu1xu'4u2=na1 tiem4pu2 ba3 tan3 ku4u4=na2 na1 xa14a1 ya1 a3sa3 chi3ñu3 nde3e4
kwi14i3, ya1kan3, ka3ka3=na2 ma3to4mu2, ya1 ma3to4mu2 nde3e4 ka4chi2=na1 ndi4 ma3to4mu2 *gastu** tan3 ma3to4mu2, ya1kan3, ta4ba4 kas3ti4yu2
ya1 kan4 ndi4 ta1a3 ja4chi4ñu3 ta1a3 i4yo2 ña'1a3 ta1 i4xa3 ndu4xa24 ta1 kan4 ku4u4 ta1 ki'3in3
nda1 so'3o3 i4yo2 na1 ku4ni2 mi3i4 ba3 ko3ndo3 ki3ta4ru2 ko3ndo3 *mayó** ji'4in4 ta1 kan4 na4 ni1-ka'1an1=na1 ndi4 ma3to4mu2 ko3ndo3=ra2 tan3
tan3 na1 nda'4bi2 ta'4an(4)=e4 tan3 ko14o(3)=a2 i4yo2 ji'4in4=na2 tan3 ka'1an1=na1 ndi4 ni3 na1 ka3ka3 ji'4in4 ti4=na2 ba143 ni'4i14=na2 ki'3in3 chi3ñu3
sa3kan4 tu3 na1 ma3to4mu2 ba3 ndi4 na4tu2 ja1 ni1-ku3-ya1ma4=ni4(2)=a2 na4 ja1 u1bi1 u1ni1 kwi1ya1 ñu'4u4=na2 i3in3 ta'4bi4 tan3
tan3 kwi3so3 na1 ma3to4mu2 tan3 ja143 ka'4an2 na1 kan4 ndi4 ko14o3 chiu3un3 a3sa3=na2 ya1ma4 chi'3i3=na2 ndi4 ja1 ji4ni2 ba3=ndo4 ndi4, ya1kan3, ndu3ku2 ja'4nda2=na1, ja'4nda2 na1 ko4ndo3 ma3to4mu2 ya1 kan4 ndi4
na4 i4yo2=ndo4 ta3xi3=ndo4 ta'4bi4 mi4i4 ja1 ndi4kwi1ta3 kan4 ko3o3 yu3ba2=ndu1 sa3kan4 ndi4, sa3kan4 ndi4 nda4-kwi3in3=ndu2, ya1kan3, nda3-ki'3in3=ndu2 *lista**
ya1 kan4 ndi4 ku4ni2 ku14ni2=na1 nda4tu'4un4 na3ni2 na1 chi4ñu3 ji'4in4 na1 *comisariado** ji'4in4 na1 ta4u3ni2 ndi4, sa3kan4 ka'4an2 ta1 nda4chi4ñu3 tan3
an4 ba143 na4 ta3xi3 ba3=ndo4 mi4i4 ku4ni2=na1 nda'3a4=na2 a1chi1 ndi4 ko14o3 na1 xi4in4, ya1kan3, a3sa3 chi3ñu3 ndi4
ndo'4o4=ni42 xa'1a4=na2 xi14in3=na2 a3sa3=na(3)=e3,
ya1 kan4, ka'1an1=ndo4 ji'4in4=ra2 na4tu2 na4 nda4-kwi3in3 tu3=ra2 tan3 sa3kan4 ndi4 kan4, ta'4bi4 yo'4o4 ba'1a3, ya1kan3, ku3tu3 si4in4=na3, i3in3 xia4an4 ka1a3 ndo1o3 ndi'3i3=na3, ta'4bi4, ta'4bi4 be'3e3 sa1bi4 ba42 ta'4bi4 ya1 yu3ku4 nda'4bi2 ba42 ta'4bi4
ndi4 ja1 ji4ni2 mi3i4=na2 nda4a2 bi4 mi4i4 xa'4a13 ya1 xi4yo13 yu3ba2, ya1 kan4 ndi4
i3in3 xia4an4 ta4xi3=na2 nda'3a4 na1 ña1a4 ndi4 su14u3 nda1 nda4a2 ka1 ti4=na2 ndi4 nde3nu'3u3 ma3to4mu2 a1chi1 ndi4 ya1
mi4i4 ñu'4u4=na2 ndi4 ja1 ni1-ku3-ya1ma4=e2 kan4, ba143, ba143 chi'4i4=na2 ya1ma4 ka1 ndi4 nde3nu'3u3 ndu3ku2
ya1 kan4 ndi4 sa3kan4 i4xa3=na2 ji'4in4 na1 kan4 sa3kan4 ni3 na1 ti4bi2 ndi4 mi4i4 ba'1a3 ndi'3i3 ji4tu3 na1 ti4bi2, xi'4in4 na1 ma3to4mu2 chi'4i4=na2 ndu3chi4
[...] ni1-ja3chiu4un4=na2, na1 ta4u3ni2 xi1ka3 chi3ñu3 ma3to4mu2 kan4 ndi4
ya1kan3, ndu3chi4 kwa'1a4 chi'4i4 na1 kan4 ndi4 ya1 o1ko1 u1xi1=run4 ya1 o1ko1 u'1un1=run4 ya1 ka'4ni13, ka'4ni13 ta1 kwi3i3 kwi3i3 ka1 ji'4in4 ndi4 nda1 u1bi1 xi3ko3=run4 ja'4an1 ndi3ko4 sa3ba3=na2 chi'4i4=na3
ndi4 ñu'3u4, ku'1u1 kwa'1a4 ta4xi3 na1 kan4 nda'3a4=na2 a1chi1 ndi4
ya1kan3, ku4u4=na2 na1 ja4chi4ñu3 tin3 ku3nde3e4 ba3 na1 kan4 ka'3nda2=na(1)=e1 ndi4 su14u3 na1, na1 kan4 ku4u4=na2 ndi4 na1 ma3to4mu2 ku4u4=na2 tan3
tan3 na1 ja4chiu4un4 ku4u4 tu3ku3=na2 tin3 ya1 kan4 ndi4 ta4xi3 na1 kan4 ndi4 ñu'3u4 kwa'1a4 ta4xi3=na2 nda'3a4 na1 kan4
ya1 kan4 ndi4 ta1nda1 u1bi1 xi3ko3=run4 an4 ko14o3 o1ko1 xa'1un1=run4 an4 ko14o3 o1ko1 u1xi1=run4 an4 ko14o3
ta1 ni14-ku3chun3 i4chi3 ndi4 ya1 xa'1un1=run4 ya1 kan4 ku'1un1 ndi3ko4 ta1, ta1 ma3to4mu2 ba143 ko4chun3, ya1kan3, ja3chiu4un4 kwa'1a4
ya1 kan4 ba42 ndi4, tan3 o4ra2 chi'4i4 na1 nda'4bi2 kan4 ndi4, na4 ni1-chi'3i3=na(2)=e2 yu3mi4 ndi4, ya1kan3, na1 ta'4an2 ku4u4=na2 ndu3chi4
in3ka4chi1 kwa'1an1, ya1kan3, *mayó** ji'4in4 ma3to4mu2
ya1 kan4 ndi4 ma3to4mu2 tan3 *mayó** ndi4 in3ka4chi1 i4yo2 ta1 kan4 ji'4in4 ta1 ko4ndo3 ma3to4mu2 ndi4
na4 ña'1a3 ko3to3=na2 an4, o4ra2 kwa'4a4xa'1a4=e2 ndi4 ta1 kan4 ndi4 ta1 in3ka4chi1 kwa'1an1 ku4u4 ta1 kan4
an4 u1bi1 ndu3xi4 an4 i3in3 ndu3xi4 i3in3=na2 an4 ko14o3 u1bi1 u1bi1=ri4 i3in3=na2 ndi4 na1 in3ka4chi1 kwa'1an1 ku4u4 na1 ña1a4
na1, na1 ko4ndo3 ki3ta4ru2 tu3ku3 tin3 na1 ña1a4 ndi4, ya1kan3, *candela** ba4li4 ko3to3 na1 ña1a4
yu1ma4 ko3to3 na1 ña1a4 so1o4 xu1xa32 ndu3ku4=na2 ko3to3=na2,
ya1 ña1a4 ji4to3 na1 ña1a4 ji'4in4 lu3te'4ni4, ya1 kwa4chi3 ya1 kan4 ndu4ta'3an2 na1 ko4ndo3 ki3ta4ru2
sa3kan4 ndi4 ja143 kwa'3a3 ña'1a3, kwa'3a3 xa'1a4 *lista** tan3 ki3xa3a4=na2 nda3-ta'3bi4=na3
tan3, ña1, na1 ko4ndo3, ya1kan3, na1 ko4ndo3 ki3ta4ru2 ña1a4 ndi4 sa1a3 i4yo2 mi3i4=na2 sa3kan4, sa3kan4 i4yo2 ya1, ya1 ja4chiu4un4=na2 ji'4in4
tan3 sa3kan4 ni3 tu3, ya1kan3, ji'4in4 be'3e3 chi4ñu3 ba3 ndi4, ya1kan3, bi4xi1=ni42 tu3 ji'4in4 be'3e3 chi4ñu3 ba3 ndi4, a1chi1 ndi4, ya1kan3
yu'1u1 ndi4 ya1, ni14-sa4-kwa'3a3 yu'1u1 nu14u3 yu3ba4=2 ndi4, ya1kan3,
xi14in3=ra2, ya1kan3, sa4-kwa'3a3=ndu2 ndi4
ya1kan3, na1 ja1 ni1-sa4-kwa'3a3=lu3 nda13-tu1u3 nu14u3 ndi4 si4so3 kwa1chi3 sa4ka2=na1 ndi4 kan4
nda4ñu'4u4 mbu4rra2 nda4ñu'4u4 kwa4yu2 nda4ñu'4u4 tu1chi3ka2
a1chi1 ndi4 ya1 ni1-sa4-kwa'3a3=na2 tan3 ba143 ko4nde3e4 i3ni2=na1 a3sa3 chiu4un4=na2 ndi4 ya1 ku3-ndi3xi3 ya3a3=na2,
ba'1a3 ko3o3=na2 ku4ni2=na1 tan3 ya1 ku3-nda'1yu1=na1, ya1kan3, ki3ni3 ko3o3=na2 ta'1nda1 tio1to1=na1 ndi4
xa'4a13 i3ni2=na1 ji'4in(4)=a2 kan4 ka4chi2 yu3ba4=2 ko4ndo3=ra2 *conseju** ya1 ka'4an2=ra1 ji'4in4=ndu3
ya1 kan4 ndi4 ku14ni2=yu1 sa4-kwa'3a3=ndo4 ndi4 na1, na1 sa4-kwa'3a3 sa3chiu4un4 ku4u4=ndo4 na1 sa3chiu4un4 ku4u4=ndo4 ku4ni2=yu1
ki1bi4 ni1-ka'1an1=ra1, ya1kan3, sa3kan4 ku4u(4)=2 ta1 ba14sa4 sa4-kwa'3a3ndi4 ta1 lu3u3 chi4chi3 ku4u(4)=2 ta1 *doce** [...]
ya1kan3, kwi1ya1 ku4u4 ka'4an(4)=2, sa1a3 ni3 kwi1ya1=yu1 ndi4 ta1 lu3u3 chi4chi3 ba3 ku4u(4)=2 ta1 sa4-kwa'3a3 ba'1a3 sa4-kwa'3a3 ku4u(4)=2 tan3 ba143 sa4-kwa'3a(3)=2 ndi4
ni1-ka'1an1=na1 ja'1a4=ra2 ndi4 ta3tun4 ko3ndo(3)=2, *buta** ba'1a3 sa4ka2 ku4ni2=ra1 ndi4 i3in3 kwi1ya1 ba42 kan4 tan3 i3kan4 ndi4 ka'14an1 ka1=na1 ji'4in4=ra2 ndi4, ya1kan3, ja1 ta13xi3=ra2 yu'1u1 ka3ka(3)=2 ta3tun4
ya1 kan4 ndi4 ni1-..., ni1-xi1ka3=2 ta3tun4, nda143 a1su3 ta3tun4 ndi'4i4 jo13ndo3 yu'1u1 tan3 ni1-ya'1a3 ka1 ndi4 nda4a(2)=e2 ki'4bi3 ka1 tu3 na1 yu4bi24 ta3xi3 ka1 na1 se'1e3=na3
xa'4a13 ka1=na1 ta3xi3=na2 se'1e3=na2 ndi4 ya1, ya1 ki'4bi3 ku4ni2 ba3 ba42 ta4xi3 se'1e3 tan3 na1 ja1 ndu4-ka4xi3 i3ni2 ndi4 ba143 ta4xi3=na2 se'1e3=na3
tan42 ku4u4 xi1yo3 lu3u3 yu'1u1 tan3 ku4u4 yu3ba4=2 ta1 nda'4bi2
a1chi1 ndi4 ta1 kan4 ndi4 ta1 ni1-ta'1nu1 ku4u4=ra2 ki1bi4, ki1bi4 xa3ku4=ra2 tan3 nda13ba3=ra2 nda'3a4 i3tun4 ni1-ta'1nu1, ndi3sa4bi1 si'1in3=ra2 ni1-ta'1nu1
ba'1a3 ba3 nde3e4=ra2 ndi4, ya1kan3, ni1-nda'3a2=ra1 ji'4in(4)=a2 ña1a4 ndi4 ni1-nda'3a2 chi'4ña4 ba3=ra2 ndi4 ko14o3 *dotor** ya3tin3 ni3 ko14o3=lu3 ta1tan4 i4yo2 kia'4bi13 tiem4pu2 kan4 ndi4
nde3nu'3u3 ta1kwi42, ta1kwi42 i3in3 ta1kwi42 ni'3ni4 ta4 kan4 ku4u4 ta4 sa14-nda'3a2=ra4=ra2 ka4chi2=ra1
ya1 kan4 to3ko4 si'1in3=ra2 ndi4 nda13-sa4ma13 ta'4an4 nu14u3 i3ki4 kan4 ki1bi4 kwa'1an1 ni1-.., ni1-nda'3a(2)=e2
tan3 chi13-nde3e4 ba(3)=e2=ra1 sa1a3 ya1, ya1, ya1kan3, chi4tu4 ku3ñu2=ra1, ya1kan3, ndu13-ku3tu4 ja1ta4 i3ki4, ya1 ku4u4=ra2 ta1 nde3e4 tan3 ki1bi4 kwa'1an1 xu13xa3=ra2 tan3
ja143 nda13-tu1u3 ba3, ya1, ya1 kan4 ko4ndo3 kwe'1e1 ji'4in(4)=a2 xa4xi24 ña'3a4=e2 an4 ko14o3 ku4-le'3mba4=e2 an4 ko14o3
a1chi1 nda4-ka'3an4=2 ndi4 nda4ka3=ra2=ndu1 kwa'1an1=ndu1 tan3
tiem4pu2 ku4un4 sa1bi4 tan3 lu3chi'4i2 ya1 ni1-ka3a4 ti4=ra2 tan3 kwa'1an1=ra1 ndi4 kwa'1an1 tun4 ta'4yu1 i4chi3=ra2 ñu'3u4 ndi4 ko14o3 nde3e4 ndi4, ya1, ta1 ni1-ta'1nu1 ku4u4=ra3
tan3 ya1 kan4 ba42 ni1-ndo'3o3 ta1 ña1a4 tan3 ya1 kan4 ni14-kwi3i3 ka3ka3=ra2 i3in3 chi3ñu3 nde3e4 ndi4
pa4chi'4i2=yu1 ndi4kun2=yu1 kwa'1an1=yu1 ja1ta4=na2 ji'4in4 yu3ba4=2 xa4xa1 ku'1u1 lu14u3 na1 yu4bi24 kwa'1an1 na1 ñu3u2 ki'3in3=na2 mi4i4 ku3tu3=na2 mi4i4 ko3o3 i3tu2
i3kan4 bi4 xi4kun3 nu14u3=ra2, ya1kan3, mi4i4 ndo4o13 ya1 i3in3 kwi1ta1 yo'4o4 kwi1ta1 kan4 nda4a2 ji1ni4 ta'3bi4 yo'4o4 nda4a2 ji1ni4, nda4a2 ti1ko3ko2 ya1 mi4i4 ja'4an1 ndi3ko4=na2 ba1xi3 nda1 ni1nu1 tan3 ji'4in4 ku'1u1 kwa'1a4 tan3
tan3 ndo4o13 ya1, ya1kan3, mi4i4 ba143 ko4nde3e4=na2 ka'3nda2=na1, i3kan4 bi4 i3nga2 ki1bi4 sa3kan4 ndi4 kwa'1an1=ndu1 ji4tu3=ndu3
xi4kwe'1e1 ta'3an2 yu3ba4=2 ndi4 xi14in3=ra2 ti3in3=ra2 *manga** ndi4 ko14o3 ku'1u1 ni4-ta3xi3=na2 nda'3a4=ra3, tan3 an4 ji14ni2=un4 ndi4 i3kan4 ji13tu(3)=un4
tan3 ndi4 su14u(3)=a2 ni4-ta3xi3=ndo4 nda'3a4=2 ba42 ndi4 nda14(3)=e2 nda'4bi2 ku4u4 mi3i4=2, ya1kan3, ni1-ndu3ku4=2 ba42 tan3 ni1-..., ni1-xa'3nda2=yu1 ji'4in4 se'1e3=2
tan3 xi14in3=ra2 ku'1un1=ra1 tan3 kwa'1an1=ra1 be'3e3 ka3a2
chi3ñu3 nde3e4 xi1ka3=ra2 tan3 ba143 nda4-ya'4bi3=ra2 ndi4, *buta** ya1 nu14u3 ndi4 *mayó** be'3e3 yu14kun3 jo13ndo3=ra2 chi1, tu3ku3 ndi4 ja1 *mayó** ku4nu24 jo13ndo3=ra3
tu3ku3 ndi4, ya1kan3, ja1 bis3ka42 ndi4kun2 jo13ndo3=ra2 chi1, tu3ku3 ndi4 bis3ka42, ya1kan3, ku4nu24 jo13ndo3=ra2 chi1
chi3ñu3 yu14kun3 ndi4 su14u(3)=a2 ku4chun3 i4chi3 ba42 kan4 ka4chi2 na1 nde3e4 na1 xi4ka3 ma3to4mu2 nde3e4
na1 ña1a4 ni1-..., ni1-i3xa3=na2 ji'4in4 yu3ba4=2 ku4u4=ra2 ta1, ta1 ta13kwe'3e2 ku4u4=ra2 ta1 nda13ba3 nda'3a4 i3tun4 ku4u4=ra3
tan3 ya1, ya1 ja4chiu4un4 na1 yu4bi24 ndi4
nda1xin1 ndi4 tiem4pu2 ji1na'3a4 ndi4
ko14o3 na1, ya1kan3, ta4ba4=na2 tu3tun4 tiem4pu2 a1chi1 ndi4 nda1 nda4a2 ka1 ndi4i14=run4 tan42 ku4u4 nda1xin1 ba143, ba143 ta'4nda1 a1chi1 tan3
sa1a3 tan42 ya1 i4chi1 ti4 xi4xi1 tan3 ndo4o13 ndi'3i3 ba3 tu3tun4 tun4 nda1ba1 ndi4 ku'1u1 ja1 ba'1a3 ba42 ku'1u1 xu13xa3 ba42 ja'4nda2=na1
i4yo2 ki3ni3 tu3tun4, ni3 ko14o3 ta3..., tan3 bi3tin3 ndi4
ya1kan3, na4 ni1-ta3ba(4)=on4 tu3tun4 nda1xin(1)=un4 sa3kan4 ba42 ndi4 i4yo2=run4 ka'3mi(3)=un4 tan3 ko14o3=run4 ni4-ta3ba(4)=on4 ndi4 ni3 ki'14bi1(3)=un4 ku3rra42 ni1bi4 ndi4
na1 sa1a4 ba3=na2, na1 su3ku4 i3tun4 yo4o4 ba3 ku4u4=na2 na4 ndi4ka2=e4 ka4ya2=e4=run4 tan3 xa1a1=na1 ndi4 ko14o3=na2 kwa'1an1 ki'1bi3 ja13ni1ku3
tan42 ku4u4, ya1kan3, ya1 ta'4nda1 nda1xin1 kan4 ndi4
na4tu2, ya1kan3, ta1a3 ba'1a3 ba'1a3 ja4chiu4un4 ndi4 xa'1un1 ta'4an2=ra1 tan3 kwa'1an1 ki'1bi3 u'1un1 ta'4an2 kwa3ti4yu2 nu1ni4
tan3 na3tu2 o1ko1 u1xi1 ta1a3 ku3tu3 tan3, a1chi1 i4yo2 ku'1u1 ndi4 ku4kun3=ni4(2)=a2 kwi1yo'1o4=ni4(2)=a2 tan42 ku4u4
ku'1u1 kiu'4un4 ndi4 mbo3ta3=ni42 su14u3 i3ñu4 bi4 ku4u4 tu3ku(3)=a2 tan3 ndi4 ku'1u1 kwi1yo'1o4 ta3ka2=ni42 ba42 i3kan4 ndi4 ta'4a1=ni42 ta'4nda(1)=e1 kan4 ta'4a1=ni42 cha4chi(3)=a2 tan3 ku'1u1 xa'4nu3 nda14ku2 tin3
xa3ku4 ti4 ba3 ta1a3 tan3 ja1 kwa'1a4 ba3 ja'4nda2 ta1 kan4 tan3, tan3, tan3 ku'1u1 ya1,
mi4i4 ko'4o1=ni42 ka4a4 i4yo2=ni42 kwi1yo'1o4 tan42 ku4u4 yo'3o4 be'3e3 tan42 ku4u4 yo'3o4 tu14un3 tan42 ku4u4 nda143 ta3ka2 ka4a4 ña1a4 ndi4 ya1 ta'4a1 sa4ka2 cha4chi3 ba42 ña1a4
tan3 na4 ku'1u1 nda14ku2 tan42 ku4u4 i'1i3 xa'4mba4 ba42 tan42 ku4u4 ku'1u1 ya1 la3tun4 ka4a4 tun4 nda1ba32 tan42 ku4u4 ndi4 ka3ma2=ni42 ba3 kwa'1an(1)=e4 xa'4nda2=e4 kan4 ndi4
ya1, ya1 ku'1u1 ndi4ki4 ba42 ku'1u1 ya4xin4 ba42 kan4 tan3, tan3 ya1 ku'1u1 mbo3ta3=ni42 ka4a4 ndi4 nda'3a4 i4xi4ta3=ni4(2)=a2
xi4ni2[=yu1] ndi4 ta1, ta1 ni1-chi'3i3 ku4u(4)=2, ya1kan3, mi4i4 ku4kun3 sa3kan4 tan3, xa'1un1 ta1a3 mi4i4 ni1-ja'3nda2=yu1 tan3 ni1-ki'3in(3)=a2 ndi4 u'1un1 u'1un1 kwa3ti4yu2
ndi4 nu1ni4 ni1-xi1yo3 a1chi1 ndi4, ya1kan3, *cuarenteño** ka4chi2=na1 ji'4in(4)=a2 kan4, nu1ni4 ta3ta2 ko1o4 kwi4i24 ka4chi2=na1 ji'4in(4)=a3
ya1 kan4 ndi3xi4=a2 kan4 ka3xi(4)=o4 ndi4 bi1xi(1)=a1 tan3
tan3, ya1kan3, ya4xin4 sa4ka2, ya1kan3, ya1 ko4ndo3, ko4ndo3, ya1kan3, ya1 ma3chi(3)=a3
ndi4 ba'1a3=ni42 ndi3xi4 ka3xi(4)=o4 nda1 su3bi4=a2 ndi4 bi1xi1=ni42 su3bi4, tan3 bi3tin3 xa13ko1o3 nu14u3 nu1ni4 tu3ku3 ndi4 *buta**
ya1 ni3, ni3 bi14xi(1)=a1 ni3, ma3chi(3)=a2 i4yo2 sa4ka2 tu3ku3
na4 su3bi4 kwa'4a4 ji'4in(4)=a2 ndi4 su3 yu'3u4, ya1kan3, ya1 ko4ndo3, ndia1ma4=e2 ña1a4 ndi4
ñu'4u4 xi'1i4 bi4 ya1 ko4ndo3, ya1kan3, ma3chi(3)=a2 ña1a4 ka4ndi3ko1o3=a2 ya1 sa3kan4 o4ra2 chi'4yo14=a2 tan3 ndo4-ko3yo(3)=a2 ña1a4
ma3chi3 sa4ka(2)=e2 ndi4 bi14xi1 ba'1a3 bi4=a3, ni3 ndi3xi4 tan3 ba143 bi1xi(1)=a1 ndi4 ka3ti4 ka3ti4 ku4mi3i4=a2 ya14sin14=a3
tan3 ya1 xi1yo3 ji1na'3a4 ja13xi4=ndu2 ndi4, ya1kan3, bi3ta42 ndi3xi4 ba42 kan4 tan3 ya1sin4=ni4(2)=a2 ndi4 ba'1a3=ni4(2)=a2 kan4
a1chi1 ndi4 ko14o3 *abono** ran4, ko14o3, ya1kan3, *líquido** ran4
ki1bi4 ni1-tu1u3, ya1kan3, *abono** ka1a3 ni1-ki3xa2a(2)=e2 ñu3u2 ndi4 na1 ta4u3ni2 xi1kwa'1a4 ñu'4u4 be'3e3 chi4ñu3 xa1xa(1)=e1 nda'3a4
ndi4 ko14o3 ji4ni2 yo3o3 ku4u(4)=a2 ndi4 *abono** ka4chi2, ka4chi2 na1 i4ngo24 ki13xi3 nda3ka(3)=e2 kan4 tan3 *abono** sa3kan4 ka'4an2=na1 ji'4in(4)=a2 ndi4 ba'1a3=ni42 ko3nde3e3 ja'1a4 i3tu2 ba43
si13so3=na2, na1, na1 nda'4bi2 na1 xu13xa3=ya2 ku4u4=na2 na1 ñu'4u4 be'3e3 chi4ñu3
xi13ni2=yu1 chi13nde3e3=na(2)=e2, ya1kan3, ñu'3u4 *secundaria** ni1nu3 kan4 i3kan4 i4yo2 i3tu2 ta1 ta4u3ni2 Martín de Jesús
*buta** ndi4 sa1a3 kwi1ta1, ya1kan3, xi3in4=a2 ju13ndu3ndu2 kwi1ta1 i4chi3=na2 ni1-chi3nde3e3=na(2)=e2 nda143 ma'14ñu3 ni1-ndo1o3 i3tu2
an4 ni1-..., ni1-ko1yo3 ndio4o4 nda'3a4, ya1kan3, ya1 i3tu2 kan4 ni1-ndu3ta'3an2 o4ra2 sa14-ko1yo3=na(3)=e3,
ndi4 ni1-i1chi1 ndi'3i(3)=a2 ña1a4, nda1 mi3i4 i3tu2 ka4ni'1i3 tin3 ndi4 ta1nda1 mi3i4=a2 ni1-sa4-ko1yo3=ra(2)=e2 nu14u3
nda4a(2)=e2 ba42 kan4 ndi4 ya1 kan4 bi4 ku4u4 mi3i4=a2 ya1 *primera** ya1 *abono** ya'4a1 ya1 xa'14an2 ndi4, ya1 i3nda14 nda143 i3nda14 nda1 u1bi1 ni1-ndo1o3 ndi4 ki3ni3 nda13-nda'3a(2)=e2 ndi4 ndo3o3 i3tu2 ndi4
tan3 su14u3 nu1ni4 sa'4an4 ba42 ndi4 a1su3 ja1 nu1ni4 nda'4bi2 chi'4i4=na2 ba43
nu1ni4 nda'4bi2 ku4u4 ba(3)=e2 xi1yo3 ji1na'3a4 ndi4, la3tun4=lu3 ni3i4 mi4i4 ba'1a3 ba'1a3 xi4xi1 ñu'3u4 an4 ko14o3 ñu'3u4 ta'3bi4 tan42 ku4u4 mi4i4 nda1a1 kan4
nda1 u1ni(1)=a1 nda1 ku1mi4, ya1kan3, i3tu2 ka4a4 i3in3 is1tin4 ndi4
ndi3xi4 nda143 i3xi4 i3xi4 ti4 ja1ta4 nde4ta3, ya1kan3, ya1 ko4ndo3 ndi3xi4 kan4 ndi4 chi4tu4 ndi3i4 ta'3an2 ba(3)=e2, ba'1a3 sa4ka2
*buta** sa3kan4 ku4u4 tan3 i13xa3 ki'4bi3 ta'4an4=na2 ndi4 nda4-tu1u3 nu1ni4, nu1ni4 sa'4an4 nu1ni4 *híbrido** ndi4 ba'1a3 sa4ka(2)=e2 ña1a4 ndi4
nu1ni4 ya3ta4 chi'4i4=na2 ndi4 ba143 ba'1a3=e2 kan4 ndi4 ka3ma2 sa4ka(2)=e2, ba143 be1e3 nu1ni4 ba43, nu1ni4 *híbrido** chi'3i3=ndo4 ndi4
ya1kan3, ya1 kan4 ndi4 kwi3i3 xi14ko3=ndo4=a2, ya1kan3, kwe4nda2 *kilo** ki3xi3 na1 ja3ta4=e2 ki3xi3
sa3kan4 ni1-ku3u3 tan3 ni1-ja14-ndi'3i3=na2 xa'1a4 nu1ni4, ya1kan3, ya3ta4 ku4mi3i4=na2 ndi4
su14u3 ya1 kwi14i3 ko3o3 ba42 kan4 ndi4 ya1 ba'1a3 sa4ka2 xi4yo13 ba3 ba42 kan4 tan3, ya1 ña1a4 ndi4 na4tu2 xa1 ni14-ku3chun3=na2 ke3e3 a1chi1 ku'1u(1)=a1 kan4 tan3 ja1 ni1-xu13xa(3)=e3
tan3 yo'4o4 tan3 kan4 nde4ta(3)=e2 ndi4 mi4i4 ni1-ndo3-ko3ko3 mi4i4, mi4i4 ya4nda3=ni42 ñu'3u4 kan4 ndi4 nda1 ja1 sa'4bi1(3)=o4=e2 tan3 ja143 ke4e4 yo3ko4=a3
tan3 mi4i4 ku4kun3 mi4i4, mi4i4 ka4a(4)=e2 tan3, tan3 na1 ba'1a3 ji4tu3 ndi4, ka4ni'1i3 tu3 ta1 xu4xan3=ni42 tin3 ndi4 *buta** ndi4 nda143 to3ko4 to3ko4 ki4tu'4un4=ra2 tan3 ke4e4 ku'1u1 ti3kwa'4a2 tan3 kwa'1an(1)=e1 ñu'3u4
tan3 na1 ji4ni2 sa3chi4ñu3 ndi4 kwa'1an1 ke4e4 yo3ko4=a2 mi4i4, mi4i4 ba'1a3=e2 tan3 mi4i4 ku4ma1ni4=a2 ndi4 ku4ni2 ka(1)=e1 ke3e3 yo3ko4=a2 ña1a4 ndi4
ji'4in4 si1ki4 *machiti**, ta'4nda1 ndi3i4 ta'4nda1 ndi3i4=a3, sa13ña4=na2 ji'4in4 ya1ta4 tin3 kwa'1an1 ni1-nda3a3 ku'1u1 ku14chun3 ka1=na1 nda3-xi3ko'4ni3=na(2)=e2 tan3, tan3 ni1-nda3a3, ki13xa3a4=na2 ji'4in4 *machiti**
su1kun1 ti3kwa'4a2 ña1a4 ja1ta4 ku1ndu'1u4 tan3 ni1-ndu'1u4=a2 tan3 ña1a4 tan3 ndo3ni'3i(3)=a2 ji1ni4=a2 tan3 ko1ndo(1)=a1 ña1a4 ndu3-kwa1ñu(1)=a1 ñu'3u4 tan3
ña1a4 nda3-ka3na3 tio'1o3 tan3 nda3-ti3in(3)=a3, ña1a4 ndu3-nda4ma4=e2 ndi4, ta'3an(2)=e2 ndi4so3 nda1 u1bi1 ba3
ni3 ko14o3 *bono**, nde3nu'3u3 mi3i4 ya1, ya1 ndi4ta3 mi3i4 ti4 ti3kwa'4a2
ya1 ta4yu4 sa4ka2 tu3 xi1yo3 i3ni2 ku4u4 ya1 kan4 ba3 tan3 sa14-ndi'3i(3)=o4 ta3ta(2)=e2 kan4 ndi4 ni3, ni3 ko14o3 ka1 na1 ku4mi3i4=a3
ko14o3 ka1 na1 ku4mi3i4=a2 kan4 ndi4 ji14ni2=o4 na4 i4yo2 ka(1)=e1 i3nga2 yu14bi4 ji14ni2=o4 ndi4, ndi4 ba'1a3 sa4ka2=ni42 ndi3xi4=a2 ba'1a3=lu3 nu1ni4=a2 ba'1a3=lu3 ndi4
ya1 ba'1a3 sa4ka2 ni1-xi1yo3 ba42 kan4 ndi4 ni1-xi1yo3 mi3i4=a2 kan4 ko14o3, ko14o3 [...] ni4-ku3mi3i4=a3
tan42 ku4u4, ya1kan3, ya1 ndu3chi4 chi'4i(4)=o4 ka1a3 tan42 a1chi1 ndi4, ya1kan3,
ma3to4mu2 ndi4, ya1kan3, lu14u3=ni42 ni1-chi'3i3=na(2)=e2 kan4
ya1 kan4 ndi4 nde3nu'3u3 mi3i4=a2 kan4 ba42 ko4ndo3 ya1, ya1 nda4i3ni2 bi4 na1 nda'4bi2 na1 ko4ndo3 ma3to4mu2 kan4
na4tu2 ni1-ku3chun3=na2 ji'4in(4)=a2 ndi4 na1 ja1 ni1-ku3chun3 ku4u4 ba3=na2 ji'4in4, ya1kan3, kas3ti4yu2, tan3 ni1-ku3chun3=na2 ji'4in(4)=a2 yu3mi4 ni1-ku3chun3=na2 ji'4in(4)=a2 sa4bi4 *buta** ja1 ta1a3 ku4u4 ba3 na1 ña1a4 ndi4
na4tu2 ni1-ku3chun3=na2 nde3nu'3u3 ya1 yu3mi4 tan3, tan3 ni1-ta3kwa'4ni3=na2 kas3ti4yu2 un4, ja1 i4yo2 ti4 ku3u2 un4, *buta** nda14(3)=e2 ya1, ya1 tu3ku3 chi'4i4=na(2)=e2 sa4bi4 ndi4 nda14(3)=e2 nda3-ta'1bi4 nda'3a4 ti4 ba3=na2 ku4u(4)=a2 kan4 ndi4
nda1 ne4ga2 an4 u1bi1 a3ne4ga2 an4, ma3to4mu2 ndu4ta'3an2 nda1 u1ni1 a3ne4ga2 i3in3=ra3, ta1 ke4-ba'1a3 sa4ka2 ku4u4 ta1 ña1a4
i1xa43 ji4to3 tu3ku3 na1 ta4u3ni2 nde4e4=na2 ndi4 ke4-ba'1a3 ta1, ta1 kwa'1an1 i3chi4 ba14a3 ta1 kwa'1an1 i3chi4 ni1nu3 ji'4in4 nda1a4
ka4bi4 ke4-ba'1a3=na2 tan3 xi14in3 chi4chi3=na2 ndi4, ya1kan3, ya1 ji'4in(4)=a2 ndu4xa24 tan3 nda13-kwi3in3=na2 xi4ka3=na2 ya1 xi4ka3=na2 ma3to4mu2
an4 be'3e3 yo4o4 kwa'1an1 nda1ka3=ra(2)=e2 su14u3 be'3e3=ra2 kwa'1an1 nda1ka3=e2, nu14u3 ya'1bi3 ku3ndu'4u4=ra2 ji'4in(4)=an4 si'4i2=ra1 ka4chi2 na1 ta4u3ni2 nde4e4=na2, ya1 kan4 ndi4 ba143 ba'1a3 na4 xi4ka3=na2 chi3ñu3 ndi4
ba'1a3 na4 ñu3u42 ndi3-kwi3ko4=na(2)=e2 a1chi1 ndi4 na1 ka'4an2 ku4u4 na1 ta4u3ni2 nde4e4=na2 ndi4 ke13-ba'1a3=ni42=na1 tan3
na1 xi14in3 ku4u4=na2 na1, na1 xi4kwe'1e1 ba3 ku4u4=na2 ji'4in4 na1 ta4u3ni2 ka'4an2 na1 kan4 ji'4in4=na3
ya1 kan4 ba42 ndi4, ya1, sa3kan4 ni1-xi1yo3 ji'4in4 na1 ña1a4 ji'4in4 na1 ma3to4mu2 ña1a4 ndi4 ya1 u1bi1 *cosecha** ña1a4 ba42 ya1 ko4ndo3 ya1 ko4ndo3 xu'14un4 na1 ña1a4
ya1 kan4 ndi4 nda4-ta'3bi4 ka1 tu3=na2 an4 i4yo2, ya1kan3, su4ka2, i4yo2 *veladora** i4yo2 nda4a(2)=e2 ku4u(4)=a2 *panela** i4yo2 lu3te'4ni4 i4yo2, *buta** ya1 ña1a4 ndi4 ya1,
ya1 tu4u13 ya1 kwa4chi3 ya1 so'3o3, ya1kan3, ta1nda3a2 ji'4in4=na2 tin3, na1 *listo** ndi4 ja1 ni1-tu1u3 su4ka2 ba3, ja1 ni1-tu1u3 *panela** ba3
ya1 ji'4in4 kwe4e2 ja1 lu3u3 tan3 lu3u(3)=a2 tan3 na1 *listo** ndi4 ji'4in4 kwe4e2 su14u3 ndi1ku1nda42 tan3 ka1ya1 ndi'3i(3)=a2 na4 ja1 ta1nda3a2 ndi4
ku14nde3e4=na2 ji'4in4 xu'14un4 tan3 tu4u4=ni42, ya1kan3, ke3e3 xu'14un4 ji'4in(4)=a2 ndi4 ya1, ya1 i3in3 chi4chi3 tu4u13 ba42 tan3, tan3 ya1 ji'4in4 kwe4e2 ji'4in4 kwe4e2 ji'4in4 kwe4e2 ndi4
ja1 ni1-ka1ya1 ba(3)=e2 ña1a4 nda143, nda143 xa3ku4 ba3 nda143 ya'3a4 ba3 nda143 ya1 ku4ni(2)=a2 ya1 kan4 tu1u3 tan3 ña'1a3 ya1 kwi3i3 tu1u3 ndi4 ya1 ja1 tu4u13 ku4u4 ba(3)=e2 kan4
i4xa3 ta1 *listo** i4yo2 i3ni2, ja1 ni1-ke3e3 na1 nda'4bi2 ji'4in4 chi3ñu3
ya1 ña1a4 ba42 ndi4, ya1kan3, sa3kan4 ni1-ku3u3, ya1kan3, ji'4in4 yu'1u1 ba3 ya1 kan4 ndi4
ya1 kan4, ya1 kan4 i13xa3 yu3ba4=2 ji'4in(4)=2 ndi4 ta3tun4 jo13ndo(3)=2 ton4, nda4a(2)=e2 ba42 sa14-kwa'3a3 yu'1u1 tin3 ni3 na4 i3in3 o4ra2 ni14-xa'1an1=yu1 *escuela**
nda4a2 tu1sa'4an4 ji4ni2=yu1 ka'1an1=yu1 tin3 ton4, tan3 na4 ta1 yu4bi24 nde3e4 ku4u(4)=2, ya1kan3, xi4ka(3)=2 tin3 ndi4 nda4a2 ba42 ki3xi3 tu'1un3 yu'1u1
ni3 ni14-kwi3i3 ku'1un1=yu1 ki3ta(3)=2 ku'1un1=yu1 nda4a2 Marquelia nda4a2 Copala nda4a2 Capulcu ku'1un1=yu1
kwi14i3 ka'1an1=yu1 ku14ni3 so'1o3 yu'1u1 ba42 ka'3nda2=na1 chi3ñu3 nu14u(3)=2 ran4, ya1 bi4xi1 ba42 nda1 nda4a2 ka1 chi3ñu3
ka'3nda2=na1 chi3ñu3, an4 chi3ñu3 na1 *albañil** chi3ñu3 nda1 nda4a2 ka1 ba42 ndi4, ya1kan3, ya1 bi4xi1 ba42 ndi4 ji14ni2=o4 nda4a(2)=e2 ba42 ya1 nda3-kwi3in(3)=o4 yu'3u4 na1 yu4bi24
a1su3 i3chi4 ku3rra42 ni1nu3 kan4 i3kan4 ku4u4 i3chi4=2 ndi3sa3a4 ki1bi4, tun4 ya'3a4 ba3 nda4-nde1e3
tun4 ya'3a4 ndi4kin4, nda1 so'3o3=run4 xu4xa3=run4, xi4yo13 sa4ka(2)=e2, yu3mi4 tan3 ya1 i4yo2 ku4u4 ba(3)=e2,
ja143 so'3o3 tun4 ja1 so'3o3, ndi3sa3a4 ki1bi4 tan3 ki'4in4=run4 ta1kwi42 ndi3sa3a4 is1ta1an1 ndi3sa3a4 is1ta1an1
yo3o2 ba3 su14u3, su14u3 *cubeta** su14u3 *lata** ndi4 yo3o2 ñu'3u4 ti4in4=na2 tan3 ya1 ña1a4 ka4ni3 so4ko1=yu1 ton4
ndi4 ta1 ki'3in3 ya'1bi3 ku4u(4)=2 na4tu2, ya1kan3, su13ku4=a2 ñu'3u4 tan3 ni1-ta'3bi4=a2,
nda4a(2)=e2 ku'14un1=e4 ji'4in(4)=a2 ñu'3u4 na4 ja1 ku4-ndi'3bi4 xi4ka(3)=e4 ji'4in(4)=a2 tu3ku3 tu3ku3 i3chi4 tan3 ka4a2(4)=e4 tan3 ta'3bi(4)=o4=e2 kan4, ndi4 na1 ka3xa'4an2 i3in4 ku4u4=ndu2 xa'1a4=e3
ndi4 ya1 kan4 bi4 ba42 ni1-sa4-na'1a1 yu3ba4=2=yu1, tan3 ni1-sa4-kwa'3a3 ka1 ba(3)=2 ja3chi4ñu3 ba(3)=2
ya1 ndi3i4 ndi4 na4 ña1 ndi3i4 ba42 ndi4 ji'4in4 si1ki4 *machiti** ya1 kan4 ba42 ndi4 nda1 ñu'3u4 nda4ñu'4u4 i4chi3 nu14u3, nu14u3 ti1ku1ndu1
na4tu2 ya1 ndi3kwe'3e2 ti4 tu3ku(3)=e4 ku4u(4)=a2, ya1kan3, nu14u3 ñu'3u4 tu3ku3 ndi4 *machiti** ja1 lu3chi'4i2 ndi3ko4 si1ki4 ku4ni(2)=a2 ndi4 ndi3kwe'3e2 ndi3kwe'3e2 ti(4)=o4 ndi4
tan42 ta1 i4xa4ta2 ji'4in4 *navaja** ndi4 ndi3i4 chi4chi3 ka4a4, tan3 ja1 i3nga2 ba42 ya1 ji'4in4 si1ki4 *machiti** ndi4
ka4ya1, ka4ya1 ñu'3u4 xe'1e1 bi4 ji'4in4 si1ki4 *machiti** tan3
ya1 ja1 ki4ji3 ndo1o3 ba'1a3 sa4ka2 ku4u4 tu3 ñu'3u4 na4tu2 xa'1a4 i3tu2 ba42 tan3 ya1 ta3ta2 ba42 tan3 ndi4
xa1 *mismo** mi3i4=a2 kan4 tan3 ya1 xa1 ndo4ko3o4 ba(3)=e2 kan4 ya1 *abono** nu14u3 ñu'3u4 ndi4 ñu'3u4 cha4chi3 xe'1e1 ba43
na4tu2, ya1kan3, ya1 ta'1nda1 ni1nu3 ba42 an4 ko14o3 nda4a2 ka1 ya1 ka'3nda2 ki'4bi3 ti(4)=o4 ndi4 ja1 tu3ku3 ba3 ka'3nda2=e4 ndi4 ja1 tu3ku3 ni1nu3 ba42 ña1a4
ya1 kan4 ndi4 u1bi1 u1ni1 ka1a3 bi4 ba42 ya1, ya1 ja4chi4ñu(3)=e4 na4tu2 ta1 ji4ni2 chi3ñu3 ta4yu4 ndi4 u1bi1 u1ni1 ka1a3, ta1 ji4ni2 ka'3nda2 nda1xin1 ba'1a3 ba'1a3 un4
la3tun4 la3tun4 ta1nda1 nu14u3 ñu'3u4 nda1 nu14u3 ñu'3u4 ta'1nda1 ndi'3i3 ndu3ku2 tun4 ja1 ku4nde3e4 so'3o3 tun4, an4 is1tin4 ku4u4=run4 ndi4
ba'1a3 ndi3-ki3nde3e4=run4 ko14o3 chi4chi(3)=a2 ndo1o3, o4ra2 ko3ko3 ndi4 nda1 tan42 tun4, mi4i4 ni14-xi1yo3 i3tun4 ja1 ndi3i4 nu14u3 ndi4
ndi13kwe'3e2 chi4chi3 ñu'3u2, ya1kan3, nu14u3, nu14u3 ti1ku1ndu1 xi1xi1 ka1 nu14u3 ka1=run4 ndi4 nda13ñu'4u4 ndi'3i3=run4
*buta** tan3 tun4 ti1ku1ndu1 ka4a4 so'3o3 ba3 ti1ku1ndu1 nda1 i1yo3 ka3an2=run4 xa'1a4 ba(3)=e4, ta1 ña1a4 ku4u4 ta1 su14u3 ta1 ni4-ki3ta3 ba'1a3 nda'3a4 ku4u4 ta1 ña1a4 sa3chiu4un4=ra2 ndi4
ta1 ja'13nda2 mi3i4 sa1a3 ni1-..., ku4ni2 mi3i4 ti4 ku4u4 ta1 ña1a4, nda143 ñu'3u2 bi4 xa'13mi(3)=a2 ña1a4 ni1-ndo1o3 ti1ku1ndu1 yo'4o4 ndo3o3 yo'4o4
a1chi1 ko14o3 na1, ni14-xi3kwe4nda2=ra1 sa1a3 ko3o3 sa3chi4ñu3=ra3
su14u3 yu3ba4 bi(4)=o4 ku3-ndi3kun2=e4 tan3 sa4-kwa'3a(3)=e4 ndi4 chi3ñu3 ta4tu2 ba3 ku'1un(1)=o4 tan3, tan3 so3kwe4nda2=e4 sa1a3 ja4chiu4un4 sa1a3 la3tun4 ka4a4 mi4i4 ni1-ji3tu3 ta1 ña1a4 tan3
tan3 sa3kan4 a3sa(3)=e4 tu3ku3 kwi1ya1 sa3kan4 a3sa(3)=e4 ji'4in4 ña'1a(3)=e4 tan3 ya1 ba'1a3=ni42 i4yo2 ba42 ran4
tan42 tiem4pu2 [...] ni1-ja'3nda2=ndu1, ya1kan3, ndu3chi4 tu4u24
ndu3chi4 tu4u24 ki1bi4 ta'1nda(1)=e1 i13xa3 na1 ja13chiu4un4 a1chi1 ndi4 lu14u3=ni42 ja13chiu4un4=na2 ji'4in4 ndu3chi4 kan4 ndi4
Cuana ndi4 ko14o3 ndu3chi4 tiem4pu2 kan4 ndi4, ya1kan3,
ya1kan3, ñu3u2=e4, ñu3u2=e4 kan4 ba42 ya1 ku4mi3i4 *primer lugar** ji'4in4 ndu3chi4 ndi4 chi'4i4=ni42=na1 ndu3chi4
ki3xa3a4=na2 nda1, nda1 [...] mi3i4 na3mi4 ti4ko'4yo4 ran4 tu1chi4ta2 kwa'4a1 ran4
xi1ki4 ti1yo4 ka4chi2=na1 mi4i4 ndi4ka2 ta1 ta4u3ni2 Ramú tan3 i3tun2 ran4, tun4 *mango**, ya1kan3, tun4 *mango** I3ta2 Xi1ndi32 ran4
i3kan4 ja1ta4=e2 mi1ni32 *toro** ran4, i3kan4 i1ta3 yu3bi2 sa'3ba2 lu3chi'4i2 ti4 ni1nu1
i3kan4 tun4 si'1ba1 ja1ta4=e2 ka4chi2=na1 ran4, i3kan4, ya1kan3, na3mi4, na3mi4 sa4ki3 ran4
nda1 nda4a2 ka1 ku4ni2 mi3i4=na2 ndi4 ya1 i4yo2 ndi4ka1 ku4u4 ndi'3i(3)=a2 tan3 ni3 ko14o3 ki3ti4 ja1 ñu'4u4 ba'1a3 xi4ka3 bi4 sa3kan4 ndi4
xi4ka3=ni42=ri4 ndi4 ta'4bi4 so'3o3 ba3 xi4ka3 ka1=lu3=ri4 sa3kan4, ti4ka3si2 ti4ka3si2=na1 mi4i4 ba42 kwi3i3 nu3u3=ri4
ya1 kan4 ndi4 tan42 i4yo2 bi4 kan4 ndi4 na1 ji4tu3 ku4u4 ndi'3i3 ba3=na2 ndi4, ni1ki4tu3 kwa'1an1=na1 ndi4
nda143 kwa4a4 ti4=ra2 kwa'1an1=ra1 xa'1a1 ndi4 nda1 i3tun2 kan4 nde4e4 na1 ti4bi2 nda'3a4, na1 kwa'1an1 i3chi4 yu3ku4 ndio'3o3 i3chi4, i3chi4 ni1nu3
ji4ta1 i'3nu3=na2 ji4ta1 i'3nu3=na2 ndi4 yu3ku4 ji4tu3 ndi'3i3=na2 ran4
o4ra2 tiem4pu2 ke4e4 sa1bi4 ndi4, tan3 yo'4o4 tan3 kan4 ba1xi3 ki3ti4 ba1xi3 nu3u3=ri4 ndi1ka3 yu3ku4 ka1a3 ji'4in4 ndu3chi4
lu14u3 na1 ta'4bi4=a2 ran4, na1 chi'4i(4)=a2 ku4u4 ndi'3i3 bi4=na2 ran4, tan3 Ni1ko4yu4 ndi4 ko14o3 na1 chi'4i(4)=a2 sa3kan4
ko14o3 ndu3chi4 na1 kan4 ndi4 ka1a3 ba3 ba1xi3 ndu3ku4 na1 kan4=e2 ya1 chi'4i4=na3
tan3 bi3tin3 tan3 ku3ni2=un4 ndi4 ni1-ya'1a3 ba3 na1 kan4=na2 ndi4 lu14u3 ndu3chi4 ta4ba4 na1 kan4, ya1 ku1mi4 xi3ko3 *costalilla** chi'4i4 na1 ña1a4 ji'4in4
na1 u1ni1 xi3ko3 u1xi1 *costalilla** na1 u1ni1 xi3ko3 na1, na1 u1bi1 xi3ko(3)=a2, na1,
i3in3 ni4i4 ba3 ti1xin3=a2 yu3ku4 ndio'3o3 kan4 tan3 ka13ni(3)=a2 kwa'1an(1)=e1 ka4nda2a2 ndi4, lu14u3 chi'4i4=na(3)=e3,
nda3si4 ba'1a3 ki4ta3 ba'1a3=e2 ji'4in4=na2 ndi4 ta1tan4 ti4in4=na2 ji'4in(4)=a3, ji'3na3 ta1tan4 kwe4nda2 ti1nda3ku4 ya3a3 chi4ka2=na1 tan3 sa3kan4 chi'3i3=na2 tan3
sa3kan4 chi3ka2 tu3ku3=na2 ta1tan4 kwe4nda2 ku'1u1, ka4na(3)=e2 kan4 ndi4 nda143 mi3i4 ti4 yu3ba2, ni3 ko14o3 ki3ti4 xa4xi24 xa'1a4=e3
na4 ja1 ba'1a3 tu3ku(3)=a2 ja1 yu1ku1 u1bi(1)=a1 tan3 ki13xa3a4=na2 ji'4in4 ta1tan4 tu3ku3 xi'4i1 ki3ti4 nu14u3 tu3ku(3)=a2 ti4 ja4xi24 yu1ku1, la3tun4 yu3ba2 ndi4, tan3 jo4nde1e3 *abono**
*buta** ndi4 ba'1a3=e2 ndi4 nda1 tan42 ya1 ka4a4 yu'3u4 so4ko3
ndi4, ñu'3u4 ña1a4 tin3 xa143 ni1-ti3ka3si2=na1 ja143 nda13-ko1o3 is1to'3o(2)=a2 nda13-ko1o3 tin3, nda4a2 ba42 kwi3i3 ka1 ku3tu3=na3
tun4 chi14ta2 kwa'4a1 ndi4 sa1a3 i4yo2 bi4 i3in3 xi1ki4 i3in3 xi1ki4 i3in3 xi1ki4 kwa'1an1 so'3o3
xu13xa3=lu3 ku'1u1 nde4e(4)=a2 ndi4 ta1 che4e13 Poloniu ba3 ni1-xi1kan(1)=e1 ña1a4 ndi4 ni3 ba143 ja4chiu4un4=ra2 nu14u(3)=a3
sa1a3 tan42 xu13xa(3)=e2 i4ndu'3u4=a3, sa4si2 ti4=ra(3)=e3, xi1ki4 ta1ñu1u4 kan4 tu3ku3 tin3
su3 ni3 na1 ti13ka3si2 ku4u4 na1 ña1a4 tin3, ni1-ndo1o3 mi3i4 xu13xa(3)=e3, ku'1u1 xu13xa3 nda4a(2)=e2 ba42 kwi3i3 ka1 chi'3i(3)=o4 ña1a4 ya1 tu3u4=a2 kwi14i3 ka1 ta'1nda1 nda1xin1 bi4=a2 sa3kan4 ndi4
sa3kan4 nu3u(3)=a2 sa3kan4 ba42 ndi4 nda3ndo3o(3)=a2 ya1ma4, sa3kan4, a4 lu3u3 nda3si4 ba'1a3 ko3o3 yu3ba2 bi3tin3
nda3si4 ba'1a3, sa3kan4 ndi'3i3 ba3 i3in3 ni4i4 kwa'1an1 ja1ta4=e2 kan4 ndi4 xu13xa3 sa4ka(2)=e2 tin3 ran4
su14-ku3xa3=na(3)=e3, tan3 tiem4pu2 ji1na'3a4 ndi4 ki3ni3 ni1-xi1yo3 ndu3chi4 na1, na1 yu4bi24 ndi4
lu14u3 ndu3chi4 kwa'1an1 kia'3bi13, i4ndu'3u4 tu4u4 bi4 tu1.., kwen4tu2 xa'1a4 Yolo ndi4, ya1kan3,
ndu3chi4 Yolo ba42 ya1 ya1sin4=ni42 ka4chi2=na1, tan3 mi4i4 ni3na3 ndu3chi4 ba4li4 chi'4i4 na1 kan4 ran4 ndu3chi4 ya1sin4=ni42 ba42 ran4
ba14sa3 i4ti14bi(3)=a2 kan4 ko3ndo(3)=a2 ndu3chi4, ndu3chi4 chio'4o14 nda4a4 ndi4 ya1 chio'4o14 kwa'4a1 ku4u4 ndi'3i(3)=a2 kan4 ndi3sa3a4,
ndi3sa3a4 chi'1yo4=a2 a1chi1 ndi4, ya1kan3, ndu3chi4 nda'4bi2 ku4u4 mi3i4 ba(3)=e2 kan4
tan3 ndu3chi4 sa'4an4 ka1a3 tin3 ndi4, i3in3 u1bi1 ti4 chio'1o4=a2 ku3..., ku3xi(3)=o4 na4 ja143 ta'4bi4 ti4=ndu(2)=a2 tan3
ja1 ku3-na'3a4 tan3 ja143 ku4-nde'3e4 ndi'3i3 ta1kwi4(2)=a2 ndu3chi4 nda4a4 i4chi3 ba43, ya1 kan4 ndi4 ja1 si4in4 i4xa(3)=e2 ka1a3 ku4u(4)=a2 ndu3chi4 na'4nu3
ya1 kan4 ndi4 sa3kan4 ni1-..., ni1-ku3u3 ji'4in4 tiem4pu2 ndi4 ya1, su14u3 ya1, ya1 ba143 ba'1a3 xi4yo13 ku4u4 ña'1a3 ya3ta4 ndi4
ya1 ni1-tu1u3 ni1-ki3xi3 ba42 i13xa3 ki'4bi(3)=a2=na1 tan3 ja143 ni1-nda3-na3ma3 tan3 nda13-na3ma3=na3
tan42 ku4u4 ndu3chi4 kan4 ya1 ja1 nda13-na1ma3 sa4ka2 ba42 ndi4 ni3 ko14o3 ka1 na1 chi'4i4 ka1 bi4 ndu3chi4 ba4li4 kan4 ndi4
nda143 nde3nu'3u3 ya1 ndu3chi4 na'4nu3 kan4 a1chi1 ndi4 ya1 ndo3o3 ndi3chi2 tan3 lu14u3=ni4(2)=a2 xa'4a13=run4 ya1 kan4 ba42 ndi4 ya1 kan4 ku4-to14o2=na1 chi'4i4=na(2)=e2 tan3
sa3kan4 ndi4 nda13sa3 xi14ni2 ba3=na(2)=e2 kan4 ndi4 xa'4nu3 ba4li4 ba3 ti3kwa'4a2 kan4 tan3 xi4yo13 ta'3an2 ndi3chi2 nda'3a4=e2 ndi4 xa3ku4 ni3 tan3 ko14o3 ndu3chi4 ka4na3
ya1 ña1a4 ba42 nda13sa3 xi14ni2=na(1)=e1 tan3 ni1-sa4-ndi'3i3=na2 xa'1a4=e2 tan3 ni1-nda3-ndi'1bi3 ba3 ndu3chi4 sa'4an4 ndi4, ndi4 ba143 ya1sin4=a2 ran4
ba143 ya1sin4=a3, tan42 ku4u4 tiem4pu2 ji1na'3a4 ndi4, ya1kan3,
ya1 ko4ndo3, ko4ndo3 ni3i4 kwa1nu'1u4=na2 i3tu2 ndi4 ni3 ba'1a3 ni3 xi4ka3 ba43
ko14o3 na1 sa4-ko1yo3 nu1ni4, ya1kan3, nu1ni4 ni3i4 ndo3o3 ndi4
nda14(3)=e2 xe'1e1 ba3 ya1 pa4li4 chi'4i2 ba3 ya1 yu'3u4 ba3=ri4 ya1, ya1 yu'3u4 ti14in3 ba3 ya1 kan4 ke4e4 si4in(4)=a2 ji'4in(4)=a2 pa4li4 so'3o3 ti4 pa4li4
tan3 ni3i4 ja1 ba'1a3 tan3 ni3i4 ja1 na'4a1 ndi4 ke4e4 si4in4 ndi'3i(3)=a2 kan4 tan3 ji'4in4 ki3ti4 ndi4kwi1ko4=a2 kan4 tan3
sa3kan4 ndi4, ya1kan3, nda4-nde1e3=a2 ya3ka2, ya3ka2 i3tun4 ti4in4=na2 ti1xin3 be'3e3=na2 tan3 ña1a4 nda4-ta3an4 ba'1a3=na(2)=e2 ña1a4
nda4-ta3an4 na3ni2=na(1)=e1, ja1 i4yo2 ta'3an2 yu3chi4, yu3chi4 ni3i4 kia'4bi13, i3in3 *capa** kwa'1an1 tan3, tan3 ja143 kwa'1an1, ya1kan3, yu3chi4
tan3 tu3ku3 *capa** tan3 tu3ku3 ndi4, i3in3 to4to2 ba'1a3 kwa'1an1 nde1ta3=e2 tan3 sa3kan4 ndi4 kwa'1an1 ki1ta3 yu3chi4 ja1ta4=e3
ba143 ja4xi24 ta'3an2=ri4=a3, ba143 ja4xi24 ta'3an2=ri4=a3, tan3 sa3kan4 tan3 ya1 ndu4-ta'1nu(1)=a1 ndi4
xu13xa3 yo1o4 nda4-ka'1nu1=na(1)=e1 sa3kan4 ba42 ndi4 ka14xi4 ta'3an2=ri4=a3
tan3 i4ta4 yo1o4 nda3-ka'1nu1=e4=e2 ndi4, ya1 tan42 ku4u4 ndi3xi4 ya1 i4ta4 ka1 ku4ni(2)=a2 tan3 ya1 ña1a4 ndi4
ba'1a3=lu3 ku4-ti1ki3xin4=a2 ya1 sa3kan4 ya1 i4ta4 yo1o4 ndu3-ta'1nu(1)=a1 ba42 ka4chi2=na1, ya1 kan4 na1 xu13xa3 na1 ja1 ji4ni2 ka1 ta'3an2 ndi4 i3in3 tan42 ndu13-ba'1a3 ndu13-ba'1a3 yo1o4 tan3
ko1yo3=ra2 ji'4in4 na1 ta4tu2 ndi4 an4 i3in3 ki1bi4 an4 u1bi1 ki1bi4 ti4 tan3, ndi4 ba'1a3 ba3 na4 i4yo2 xu'14un4 ran4, na4 ko14o3 xu'14un4 tin3, ya1 ña1a4 xi4ka(3)=e4 ji'4in4 tan3 kwa'1an1 ni1-i1chi1 ndi'3i3 ba(3)=e2 ran4
ya1 kan4 ni1-..., ni1-ku3u3 ji'4in(4)=a2 kan4 ndi4, ya1kan3, xi4ka3 sa4ka2 tan3 ba14ja4 kan4 ndi4 lu14u3 ki1bi4 xi4ka3=na2 tan3 ndi4kwi1ko4, ni3i4 ndi4-kwi3ko4=na3
nda14(3)=e2 pa4li4 ña1a4 bi4 ba42, ya1kan3, ko1yo3 tan3 sa3kan4 ndi4 ndi3-kwi3ko4=na2, ya1kan3, nu1ni4 ndi4 nda14(3)=e2 ku3xi3=na2 ya1 ki3xa2a2=na1 ñu3u2 ba42 kan4, tan3 ya1 ko4ndo3 ya1 ta13xi3 kwa'4a4=na2 ndi4 ni3i4 ndi'3i3 ta13xi3 kwa'4a4=na3.
Xa4xi24=ri4=a2 ndi4 ta1 nda1 ja1 mayu ran4, nda1 ja1 mayu tan3 nda1, ya1kan3, ya1 yo1o4 abrí tan3
i3kan4 tan3 ya'1a3 kwa'1an1 nda1 junio ndi4 ja1 xa143 xa4xi24 sa4ka2 ba3=ri4=a2 sa3kan4, xi4na1 ti14in3 xi4na1 ka'3a4=e3
tan3 ya1, ya1 tan3 xa3ku4 ti4 tan3, ya1kan3, tan42 ku4u4 na1 xa3ku4=a2 ji'4in4 ndi4 sa3kan4 ba143 ku4-ti1ki3xin4 ba'1a3 bi4=a2 tan3, tan3 sa4-ndi'3i3=na(2)=e2 ndi4
ya1kan3, tan42 ni3 ja143 kwa'1an1 ka4ni3=ri4=a2 tan3 ja1 ndi'4i(4)=a2 xi4xi3 ba3=na2 na4tu2 xa3ku4=a2 ran4, na1 ta4xi3 kwa'4a4 kwa'1a4=e2 ndi4
i4yo2=na1 ndi4 ta1nda1 u1bi1 nda'3a4 ji'4in4 ya3ka2, ya'4a13 kwa'3a2 ndi4chi2=o4 chi4ka2=na(1)=e1, a4 lu3u3 ni3i4 ba42 ña1a4, na1 kan4 ku4u4 na1 kwa'1a4 kwa'1a4=e2 ji'4in4
ya1 kan4 ndi4, tan42 ku4u4 na1 ñu3u2=e4 ka1a3 ndi4 xi13tu3=na2 kwa'1an1, ta'4bi4 kwa'1an1, ya1kan3,
ya1 yu3ku4 ti1ndi1i4 tan3 i3kan4 ka4na3nu3 xi1ki4 kwa'1an1 nda1 tu14xa4 na3a4 ka4chi2=na1 kan4 nda1 kwa'1an1, ya1kan3, nu14u3 xa'4ñu3 kwa'1an1 ta'4bi4 yu3bi2 nda14ku3 nda1 i3nga2 ta'4bi4
nda1 nda1 kan4 tan3 ndi4kwi1ko4 ni3i4 nda1 ñu3u2
i3chi4 ta4ñu3 chi'4i2 ti4 ba42 i3chi4 bi3tin3 ndi4 *buta** a4 lu3u3 ba'1a3 ndi3-kwi3ko4=na2 ni3i4 ka3chi2=na1 tin3, i3chi4 ta4ñu3 chi'4i2 kan4 ndi4, [...] nda143 pa4li4 pa4li4 ti4 ta'4nu1 i3chi4
ki3ni3 ka4a4 i3chi4, nda143 mi4i4 ti4in13 ti4 ti3kwa'4a2 ka4a24=ri4 i3chi4 tan3 ka4ba1=ri4, ni3 ko14o3 nda4sa3 ba'1a(3)=e3
sa3kan4 ka4a4 ndi4 ñu3u42 xi4ka3 na1 nda'4bi2 ndi4-kwi3ko4=na(3)=e3, ni1-ndo'3o3 na1 ta4u3ni2 ji'4in(4)=a2 ndi13-kwi3ko4=na(2)=e2 ndi4
ndi4 ko14o3 ya1 ko4ndo3 ta1tan4, ya1kan3, ka'3ni4=a2 ku'1u1 ko14o3 *abono** ko14o3 ndi4 ji'4in(4)=a2 sa3kan4 chi4chi3 xi1yo3=a2 ran4
tan3 ko14o3 kwe'1e1 ka3chi2=o4 ya1 ni4-tu1u3 ji'4in4=na3, tan42 ku4u4 su4ka2 ka1a3 ndi4 ko14o3 mi3i4 bi4=a2 ka'4an2=na1 na4 i4yo2 su4ka2 tiem4pu2 kan4
tan3 bi3tin3 ni1-nda3-tu1u3 ya1 ko4ndo3 *abono** ka1a3 tin3 nda13-tu1u3 ndu3xi4 ka1a3 tin3 tan42 ku4u4 ndu3xi4 sa'4an4 ka1a3 ndi4
nde3nu'3u3 mi3i4 bi4 ta1tan4 ku4u4 ti4 ka1a3 ji13ni2=yu1=ri4 ndi4 ta1tan4 ke1ta3 ji'4in4 ta1kwi42 ko'3o3=ri4 ran3, ti4ku2 ki'3in3=ri4 ran3
xa1 ya1kan3, *alimento** tin3 an4 ji4ni2=o4 nda4a(2)=e2 ba42 ña1a4 su14u3 ya1 ndu1..., ndu1u4 i3tun4 ba42 ña1a4 ndi4 a1su3 ya1 ni1-ti3in3=na2 ba42 ña1a4 tan3 mi4i4 ni3na3 bi4=a2 ña1a4 ndi4 xi4nu3 i4chi3=ri4 ku4-ba'1a3=ri4 tan3
tan42 i4yo2 yu3ba2 ti'4in4 ti4 i4yo2=ri4 ka4chi2[=yu1] ji'4in4=ri4 ndi4
xi4nu3 chi4chi3=ri4 tan3 xa'4nu3=ri4 nda4a(2)=e2 ba42 ti4 ba'1a3 ku4u4 ti4 ña1a4 ti4 ba'14a4 ku4u4 ti4 ña1a4
lu3chi'4i2 ka1=lu3 ba'1a3 na1 xu13xa3 ndi4 kwa4ñu3 ndi4 ja1 ku3ñu2 xu13xa3 na1 kan4 ba42 tan3 ki13xa3a4=na2 tan3 xi4xi3=na(2)=e2 tan3 nda143 ti1xin3=na2 tan3 ya'4a13=e2 tan3
tan3 na1 pa4li4 ka1 bi4 ku4u4 na1 ba1xi3 kwa'3nu3 i4chi3 ji'4in(4)=a2 ran4
nda4a(2)=e2 ba42 ko3nde3e4=ni42 ka1 na1 kan4 i3ki4 ku3ñu2 na1 kan4 ko3o3=na2 yu14bi4 na'3a4 ya1 sa3kan4 nde3nu'3u3 mi3i4 bi4=a2 ya1, ya1 ba143 ba'1a3 ba42 ran4
tan3 ji1na'3a4 ndi4 ba14sa3, ku'1un(1)=o4 xa14ku'1u1 tin3 *buta** na4 ja1 ka3ni(3)=a2 sa1bi4 tin3 ja1 i4yo2 ki3ni3, ya1kan3, yu3ba2 kwa4yu3 ba3
tan3 na4 ni1-xi3ka3ba3=lu3 ya'3a4 nu14u(3)=a2 i13xa3 na1 si'4i2 tan3 kwa'1an(1)=e1 *buta** ya1sin4 sa4ka2
ja1 ya'3a4 ba3 an4 ko14o3, i4yo2 yu3ba2 ndu14su3 ba3 an4 ko14o3 tan3 tun4, ya1kan3,
su3 tun4 tia4ndo1o4 ba3, na4ku3rra4(2)=e2 mi4i4 i4yo2 ya1 ta3ta2 tin3 ja1 i4yo2 tun4 tia4ndo1o4
tun4 ndia14ndo1o4 kan4 ja1 ka3xi4, ja1 ku3xi3 sa4ka2=e4 sa3kan4 ba3, ndi4 su14u(3)=a2 xa'14an2
mi4i4 ni3na3 ya1, ya1 nda'4bi2 ku4u4 ndi'3i(3)=a2 ña1a4 mi4i4 ni3na3 ya1, ya1 xa14ku'1u1 ku4u4 ndi'3i3 ba(3)=e2 ran4
nda4a2, nda4a2 ba42 kwe'1e1 ki3xi3 ji'4in4 na1 ña1a4, tan3 bi3tin3 ndi4 ya'4a13=ni42 ba42 ya1 ndo'4o4 na1 yu4bi24 ndi4 ya14tin3=ni42 ba42 ji'4in4=na2 tin3 ran4, ya1 kan4 ndi4 sa3kan4 i4yo2 ya1 ji4ni2=yu1 nda4tu'4un(4)=2.
Ya1 ka'4an2=na1 ji'4in(4)=a2 ku4u(4)=a2 ndu3chi4 tu4u24 ndi4, ya1kan3, ya1, ya1 ja'4nda2=na(1)=e1 tan3 ndi'4i4 tan3 sa4-tu3u4=na2 mi'14i4 tan3, ya1kan3, tu4u24=a2 kan4 kwa'1an(1)=e1 ya1 kan4 ndi4 ti13in3=na2 ki1bi4=a2 ndi4 ku4u(4)=a2 ndu3chi4 tu4u24, a1be3
ya1, ya1 ndu3chi4 ke4e4 sa1bi4 ku4u4 tu3ku(3)=a2 ka4chi2 tu3ku3=na2 ji'4in4 tu3ku(3)=a3, ya1 kan4 ndi4, ya1 sa4-tu3u4=na2 mi'14i4 ya1 kan4 ndi4 ka'4an2=na1 ndi4 ndu3chi4 tu4u24 ka4chi2=na1 ji'4in(4)=a3
mi'14i4, mi'14i4 ya1, ya1 ta'4nda1 kan4 ba42 ya1 i4yo2 ki1bi4 sa3kan4
Ba14sa3, ya1 kan4 ba42 chi'4i4=na2, ya1kan3, yo1o4, yo1o4 septiembre kwa'1an1 ki'1bi3=a2 kan4
yo1o4, ya1kan3, abosto kwa'1an1 ki'1bi3=a2 ton4
ya1 kan4 ba42 i4yo2 ndi3chi2 tan3 ke4e4 sa1bi4 tu'4un4=na2 ran4
u1bi1 chi4chi3 ba42 ya1, ya1 kwe4nda(2)=e2 ya1 sa4bi4 ran4, i3in3 ba42 ki'1bi3=a2 kwe4nda2 ya1 sa4bi4 tan3
ya1kan3, ke3e(3)=a2 kan4 *julio** an4 abosto ke4e(4)=a2 tan3 ja1 i3kan4 tan3 ja1 i4ndu'3u4 tu3ku3 ba3=na2 tan3 chi'3i3 tu3ku3 ba3=na2 tan3 ku3nde3e4 ba3 ya1 sa4bi4 kan4 ku3un3 ka1=ra4 nu14u(3)=a2 tan3
tan3 kwa'1a3 tu3ku(3)=a2 ndi3chi2 ya1 ke3e3 sa1bi4 ran4.
Ya1 kan4 ba42 tu4u24 ran4.
Ya1 yu3mi4 ba42 ya1, ya1 chi'3i(3)=o4, ya1kan3, ta3kwa'4ni(3)=o4 ta1kwi42 ran4
ya1 kan4 ba42 yu3mi4, ya1 kan4 ku4u4 *chagüe** ka4chi2 na1 ya1, ya1 ka'4an2 sa'4an4 tu3ku3=na2 ji'4in(4)=a3
A1be3.
Ya1 tu4u24, ya1kan3, ya1 tu4u24 kan4 ba42 ya1 ke4e4 sa1bi4 ka4chi2=o4 ran4.
U'4un3, i3in3 nu14u3, i3in3 nu14u3 ndu3chi4 ba3 ya1 kan4 ndi4 ka3ma2 ndu4-ku3xa(3)=e3,
yo1o4 u1ni1 ti4 tan3 ya1 ja1, ya1 ja1 ta'4bi14 ku4u4 ba(3)=e2 kan4, bi4i4 ka1 ndu3chi4 pa4li4 ka4chi2[=yu1] kan4 ndi4
ya1 ni1-ji1nu3 i3in3 yo1o4 ti4=a2 kan4 tan3 ya1 ja1 ba1xi3=ni42 ndu1u4 nde'3e4 nda'3a4 ku4u4 ba(3)=e2 kan4
ndu3chi4 kwa'4a1 ndu3chi4 me4ku2 tu3ku3 ndi4 ya1 kan4 ndi4 i3in3 yo1o4 nda1a1 ti4=a2 tan3 ya1 ja1 i4yo2 ku4u4 ba3 i3ta(2)=e2 kan4, ku1mi4 ta'4an2 ti4 *sumana** ya1 ja1 i4yo2 ku4u4 ba(3)=e2 kan4
sa3kan4 tu3 ji'4in4 ta3ta2 kwa4chi3 ba3, tan42 ku4u4 pi3xi4xin2 ndi4 o1ko1 ki1bi4 ti4 pi3xi4xin2 ya1 ba4li4 ba4li4 ka1 tan3, tan3 ja1 ke4e4 yo3ko4=a2 kan4
tan3 ja1, u1bi1 nu14u3 ku4u4 pi3xi4xin2 ndi4 ya1 ja1 xa'4nu3 ka1 lu3chi'4i2 ndi4 ya1 kan4 ndi4 i3in3 yo1o4=a2 tan3 sa3kan4 ndi4, ya1kan3, ki3xa3a4 ke3e3 yo3ko4=a2 kan4
ndi4 pa4li4=ni4(2)=a2 ran4, so'3o3 ti4 i4in4 ndi3xi4=a2 ba143 ndo3o3 i4chi3 ti3kwa'4a2 ya1 pi3xi4xin2 pa4li4 yo'4o4
i3nda14=e2 ndi4 nda143 nda'4bi3 ti4=na2 ku4u4=na2 yo'4o4 kan4 ka1 ku3ni2=o4=e2 tan3 ba14sa3 ka1 ndi4 ja1 ndi'4i4=ni42 xa'1a4=e3
ko14o(3)=a2 ka4na3 ran4 su14u3 xu'14un4 bi4 ba42 ran4, ya1 kan4 ba42 ndi4
ya1 kan4 na3ni4, ya1kan3, ndu3chi4 tu4u24 ndi4 ya1 mi'14i4 ya1 sa4-tu3u4=na2 kan4 ba3 ya1 kan4 ndi4 ka'4an2=na1 ji'4in(4)=a2 ndi4 ndu3chi4 tu4u24 ka4chi2=na1 ji'4in(4)=a2 ran4
sa3kan4 ni1-ndo1o3 ki1bi4=a2 bi3tin3 ba3, ni3 ba'1a3 ni3 ba143, ba143 tu4u24=a2 tan3 ndu3chi4 tu4u24 ka4chi2=na1 ji'4in4 ba(3)=e2 tin3
a1chi1 ndi4 ku4u(4)=a2 ya1, ya1 ki'4bi13 tiem4pu2 kan4, ya1 kan4 ba42 ndi4 ni1-ndo1o3 ki1bi4=a2 sa3kan4
Ba'1a3 ba(3)=e2 kan4 ndi4, na4 ja1 i4chi(1)=a1 tan3 ja143 ki4xa3a4=na2 tu'4un4=na(2)=e2 tan3
ya1kan3, tan42 ku4u4 mi4i4 i4ta3ka3a3=ni42 ndi4 xa4ta3 chi4ñu3=na2 ji'4in4 ka3pi4ku2 tan3 sa3kan4 ndi4 nda3sa3 nda1a1=na1 tan3 sa3kan4 ndi4 ki3xa3a4=na2 tu'3un3=na(2)=e2 tan3
tan3 xa143 ka3ni3=na(2)=e2 tan3 sa3kan4 ndi4 na4tu2 xi4ka3 ba42 ndi4 ya1 ndi3-kwi3ko4 so1ko1=na1 ba42 tan3 ke3e(3)=a2 ji1ni4 yu3ku4 ran4
ji1ni4 yu3ku4 ba42 an4 ko14o3 i3chi4 ba42 mi4i4 ba42 ba'1a3 ka4a4 ki'1bi3=ri4 tan3 i3kan4 sa4-nda3a3=na(3)=e3,
tan42 ku4u4 na1 ja1, nda1 yu3ku4 kan4 ndi4 i3kan4 kwa'1an1=na1 ku1sun1 ba3=na2 ran4, na4 i4yo2 se'1e3=na2 tin3 nda143 na1 kan4 ba1xi3 ndi3-ki'3in3 is1ta4 tan3 i3kan4 i4yo2 ba3=na3 u1bi1 u1ni1 ñu3u42 ki4xin1=na1
ja143, ta1nda1 kwa4a24 tan3 ñu3u42 is1ta1an1 chi'4i2 ti4 ya1 ni1-tu'3un3=na2 ndu3bi4 i3ku3 tan3 ya1 bi1xin3 ka4a4 tan3 i1xa14a3=na2 xi4ko4, ndi4kwi1ko4=a3
tan3 na1 ka3ma2 i4yo2 i3ni2 ta1 ku4-si1i4 i3ni2 ndi4 ña'1a3=ra2 ba42 ndi4 na4 ñu3u2 ndio4o24 ba42 ndi4 ndio4o24 ndio4o24 ka4a4 tan3 ja1 ndo13ko2o2=ra1 tan3
ja143 nda143 ka4a24 i'3nu3 ti4=ra2 ku4u4 ku4u(4)=a2 mi4i4 ta4ka3a3 tan3 ya1 ja1 ndi4kwi1ko4 ku4u(4)=a2 a1chi1 ndi4
ya1, na4 ja1 ni1-nda3a3 ñu'1u3 ndi4 nda143 ta4..., nda143 ta'4bi14 mi3i4 ba(3)=e2 nda'3a(4)=e4 na4 ti3in(3)=o4=e2 ndi3-kwi3ko(4)=e4=e2 tan3 ba'1a3 is1ta1an1 bi1xin3 ndi4
ba143 ka'4ndi(2)=a2 ndi4 ki4xa2a2 ba'1a3 ndi'3i(3)=a2 tan3 ki3xa2a(2)=e4 tan3 nda3-ka3ni2=o4=e2 tan3 o4ra2 ja1 ka3ni3 ñu'1u3 ndi4 ki3xa3a(4)=e4 ka3ni(3)=o4=e2 na4 ja1 ya3tin3 ku3tiu'4un4 ndi4 nda3yu3 sa4ka(2)=e2
ni3 ba'1a3 ni3 kwa'1a4=e2 ndi4 na4 u1bi(1)=o4 ku1mi(4)=o4 ndi4 *bu...**, ni3 su14u(3)=a2 u'1bi1 i4chi3 ya'4a13=e2, tan42 ya1 ya'4a13 yu'3u4 *máquina** ta'3an2 ba3 ndi4
nu4chi'4i2 ti4 tan3 nda4ndo3o3 mi'14i4=a2 tan3 xi4ta(1)=e1 kwa'1an(1)=e1
na4 ku4ni2=o4 ta3xi3 kwa'4a2(4)=e4, ya1kan3, ya1 tan3 ka14xi4 ti1ki3xin4=a2 tan42 ku4u(4)=a2 ke4e4 sa1bi4 ndi4 i1i4=ni4(2)=a2 kan4 ndi4 na4tu2 ni1-i1chi(1)=a1 kan4 ndi4
a1chi1 sa4ka2=ni42 ka4ni3 ti1ki3xin4=a2 kan4, ja143 kwa'1an1, ja143 kwa'1an1 ko4yo13 ti4 yu1ku(1)=a1 kwa'1an1 i4chi(1)=a1 tan3, tan3 tu'3un(3)=un4=a2 un4, ku4-xi1i32, ya1kan3, ndu3chi4=a2 a1chi1 ndi4 ja143 kwa'1an1 chi4chi13 u3un3 ti4 ba42 tan3 sa3kan4 sa3kan4 ti4 kwa'1an1 ku1chi3=a2 tan3 tu'3un(3)=un4=a2 tan3 ji'4in(4)=a2 tu'4un(4)=e4=e2 sa3kan4 tan3 ki'4in(4)=a2 ñu'1u3 tan3
o4ra2 ka3ni(3)=o4=e2 i3ta2an2 ndi4 ya1 ja1, ya1 ja1 ni1-i1chi1 sa4ka2 ku4u4 ba(3)=e2 ya1 sa3kan4 na4 mi4i4 ka4ni3 ñu'1u3 ba43
ya1 ña1a4 ndi4 ya1 ke4e4 xi1i32 ndu3chi4 ku4u4 ba(3)=e2 ña1a4 ndi4 ni3 ka14xi4=ri4=a3
tan3 ndo3ko3o4, ndo3ko3o(4)=e4 mi'14i4 ku4kun3 ji'4in(4)=a2 mi'14i4 nde'1e1, ndi'1i1 ya1 cha4chi3 ya1, ya1 ndo3o3 ya1 ndo3o3 ta3ba(4)=e4 tan3 ndo13o(3)=a2 ña1a4 tan3 ja143 nda3-ta3an4 ba'1a(3)=e4=e2,
ka14xi4 a1chi1=ri4=a2 ña1a4 tan3 ya1 ji'4in4 mi'14i4 ku4kun(3)=a2, a1chi1 sa3kan4 tu(3)=a2 kan4 ba3 ndi4 ko14o3,
ko14o3, ya1kan3, ta1tan4 tu3 ji'4in(4)=a2 kan4 ba3 ndi4 ya1 i4yo2 mi3i4 tu3 ba42 kan4 ba3
ya1 kan4 ba42 ndi4 i4xa3=na2 sa3kan4 ji'4in(4)=a2 ndi4, ya1kan3, mi'14i4 bi4 ko4ndo3 ta1tan4 ya1 ndo4ko3o4, ndo4ko3o4 ku4kun3 ti3kwa'4a2 ji'4in(4)=a2 ran4
na4 be1e3 be1e3 ndo1o3=a2 ndi4 nda143 i'3nu3 i'3nu3 ti4 tu4u4 nu14u3 ndu3chi4 tan3 ni3 ka14xi4 mi3i4 bi4 ti1ki3xin4=a2 ya1 sa3kan4 mi'14i4 ka1 nde3e4 ya1 cha13chi3 xe'1e1 i4chi3 ji'4in(4)=a3
Ya1 ña1a4 ba42 [...], ko14o3 ta1tan4 ku4ni(2)=a2 ji'4in(4)=a2 ta3xi3 kwa'4a(4)=on4=a2, *costa** ba3 xi1yo3 ji1na'3a4 ran4
*costa** ña1a4 tan3 nda3-xi'4ñu3=na2 yu'3u4=a2 ña1a4, ta'3an2=na1 chi3nde3e3 ta'3an(2)=e2 ta3xi3 kwa'4a4 ta'3an2 ba3, ya1 kan4 ndi4 nda1 kwa1nda3a3 ya'1bi3=a2 sa3kan4 ndi4 i4xi4ko3=na(2)=e2 nu14u3 na1 ña1a4
nu4u4=ni42 xi1yo3 ya'1bi3 ndu3chi4 ndi4 na4 ka3chi2=o4 ndi4 lu14u3=ni4(2)=a2 ndu4-xi1nu1 Salubi ka1a3 ba1xi3, na1 ba1xi3 ku4u4 ndi'3i3=na2 ji'4in(4)=a2, na1 ba1xi3 kwa'1a4=e2 ji'4in4 na1 ba1xi3 lu3u(3)=a2 ji'4in4 na1 ba1xi3, tan42 ku4u4 na1 ma3to4mu2 tin3
tan3 ndi4 nda1 u1ni1=ri4 ku1mi4=ri4 an4 ko14o3 sa1a3 ku4u4 mi3i4=na2 sa3kan4 ku4u4 ki3ti4 nda4ka3=na2 ba1xi3, a4 lu3u3 ndu3chi4 ba42 ndu4-xi1nu(1)=a1
tan42 ku4u4 Timoteo ka4chi2=na1 ta1 i4yo2 nda1, ni1-ku3-bi4ka3 ta1 kan4 ba'1a3=lu3 be'3e3 te'4e4 nde3nu'3u3 ndu3chi4 ta13ba4 ta1 kan4 nda'3a4 na1 ñu3u2, i3kan4 ndi4chi2 be'3e3 na1 ñu3u2 ka4chi2=yu1 ji'4in(4)=a2 ndi4
ba'1a3=lu3 be'3e3 ka'4nu3=lu3 be'3e3 ta1 ta4u3ni2 ña1a4 ndi4 se'1e3=ra2 tin3 na1 ja1 i4yo2 *carru** ku4u4 na1 ña1a4, chi3ñu3 nda4-ta'3bi4 ndi'3i3 *panela** ba42 *café** ba43, ji'4in4 na1 i4wa1a3, tan3 yo4o4 tu3 ndu3chi4 ta4ba4=ra3, tan3 ku'1un(1)=a1 Marquelia
ka1a3 ta4ba4=ra(2)=e2 tan3 ña4 si'4i2=ra1 i4ndu'3u4, ya1kan3, domingu tan3 sábado, ya1kan3, Marquelia
sa3kan4 ndi'3i3 ni1-ku3u3 ta1 ña1a4, ya1 kan4 ndi4 i13xa3 bi4ka3=ni42=na1 ta1 ña1a4 ya1 ji'4in4 ndu3chi4 ja13chiu4un4=na2 ndi4 lu14u3 ndu3chi4 ta4ba4=ra2,
tan3 ti3kwa'4a2 ka1a3 ndi4 nda4a(2)=e2 ba42 ka13nda2a2 bi4=na2 sa1a3 lu3u3 ya'4a13 tu4u13=a2 ya1 ku4ma1ni4=a2 ji'4in4 ba3=na2 tan3 ta1 kan4 ku4u4 ta1 ta13xi3 kwa'4a4=e2 ran4, ta1 kan4 ku4u4 ta1 nda13-ta'3bi4 ji'4in(4)=a2 ran4
ya1 kan4 ndi4, ya1 kan4 ni1-ku3u3 ji'4in4 ya1 chi3ñu3 ja4chiu4un4 kan4 ndi4 tu1ndo'4o4=ni42 ku4u4 ba(3)=e2 ran4
sa3kan4 ni3 sa1bi4 ndi4, tiem4pu2 ji1na'3a4 ndi4
ki3ni3=ni42 ni1-ku3un3 sa1bi4 ji1na'3a4 tu4u2=yu1 ku4u(4)=2 ta1 lu3u3 ndi4 i3chi4 ndi1ka3 yu3ku4,
mi4i4 ba42, ya1kan3, kwa1nda3a3 i3chi4 tan3 ka4ndi3ko1o3=a2 ndo'1yo3 tie1tan4 kan4, ndi4 ta1kwi42 sa3kan4 ta1kwi42 sa3kan4 ta4xi3 nde3e3=ndu2 ja1ta4=e3
mbo3la3 i3ya4 tan3 ba1xi3 so'3o3 i3kan4 xi1yo3 i3chi4 ya3ta4 bi3tin3 ndi4 nda13si2 ndi'3i(3)=a2 tin3 nda13ndo3o(3)=a2 ku3rra42, ña1a4 ni1-xi1yo3 i3chi4
i4jwe1 ndi4 ta1kwi42 ki3ta3=ndu2 xi1ki4, ta1kwi42 sa3kan4 nda3-ki'3in3 xa'1a4=ndu2 i3nga2 ta'4bi4
i3in3 ni4i4 *sumana** ndi4 nda4xin3 chi1kin1 xa'1a(4)=e4 ndi4ka(2)=e2 ta1kwi42 ndi4 ta'4yu(1)=a1
ta'4yu(1)=a1 i4xa3 sa1bi4 ya1 sa3kan4 ta1kwi42 kwa'1an1=ndu1 ta1kwi42 ndi3ko4=ndu3, ku4un4 sa4ka2 sa1bi4 ran4, ndu13-ta3ka3a3 ka1 ñu'1u3 tan3 ni1-si1so1
ka3ma2 na4 ja1 ni1-ki3xa3a4 ti4=ra4 tan3 ba1xi(3)=un4 a1chi1 ndi4 i1ta3 ndi4 ta1 ti1in3 ku4u(4)=un4 ndi4 ta4 ku4un4 nda1 xa'1a4 yu3ku4 ñu'3u4 kwa'4a1 ta1kwi42 ke3e3 kan4 tan3 in3ka4ni24 in3ka4ni24 ndi3xa2a2 i1ta3 ndi4
bi4 ka1 tiem4pu2 ta1nda1 ja1 yo1o4 setiembre ka1a3 ndi4
ni3 ba143 ku4-nda'1yu1=ra4 ndi4 nda143 xa'1a1 xa'1a1 ti4 i4in4=ra4 ndi4 nda143 ka4ni3 ko3yo3 ka4ni3 ko3yo3 ti4 nu14u3=ra4 ndi4 xu4xa3 ta1kwi42 nda'4bi2 na'14a1 ndi4
ya1 kan4 ndi4 nda143 xa3ku4 ti4 ku4un4=ra4 tan3 ya1 ja1 ke4e4=ni42 ku4u4 ba(3)=e2 ran4
sa3kan4 tan3 ni1-ya'1a3 ba1xi3 tin3 ndi4, ba14sa3 ka1 ndi4, chi3ñu3 nu14u3 ta1kwi42 yu3bi2 ndo4ko3=ra4, ji1na'3a4 ndi4 ba143 ndo4ko3 mi3i4 bi4=a3
ni3 li4ma4 tan3 i4yo2 sa4ka2 li4ma4 i4yo2 sa4ka2, ya1kan3, ya1 mi4i4 na4 ndo4ko(3)=a2 sa3kan4 ndi4 ñu'4u4 ti4ko'4yo4 ka1=ra4 yu3bi2 ka13ni(3)=a2 kwa'1an1 ni1nu3
ja143 ki'4bi13=na2 ji'4in4 ña'1a3 tan3 xa4ku'1un3 li4ma4 ndi4 i4yo2 ti4 ndo3o3 i4yo2 ti4 ba4li4 ndi4
ba143 ndo4ko3=ra4 ndi'3i3 xa'1a4=ri4 ran4, ti4 ndo4o13 tan3 ki4xa2a2 sa1bi4 tan3 ti4 i4yo2 ba'1a3 i4chi3 ku4u4 ba3=ri4 tu3ku3 kwi1ya1 tu3ku3 ba3 a1chi1 ndi4
ta1kwi42 ba143 ndo4ko3=ra4, tan3 bi3tin3 tin3 xi'4i1 ndi'3i3 ba3 ti3kwa'4a2 a1chi1 ndi4 ya1 ndo4ko3 ba'1a3 ba3=ra4, nda4-i3chi2 i4chi3 ran4
tan42 ku4u4 yu3bi2 xa'1a4=ri4 ka4chi2=na1 kan4 ndi4 xi13ni2 ka1 ba3 yu'1u1, ya1kan3, xi1yo3 ji1ndu1ta4 xi1yo3 ndi3ka3ni4 ti4 i4yo2 i1ta3
nda4a2 ba42 ki3xi3 ka1 ti4 kan4 ndi'13i3 ndo3o3 i4chi3=ri4, sa14-ndi'3i3 ndo3o3=na2=ri4
ya1 kan4 ndi4 tan42 i3in(3)=a2 tan42 i3in(3)=a2 ndi4 ya1 ja1 ndi'4i4 ku4u4 ndi'3i3 ba(3)=e2 tin3 ndi4, tan42 ku4u4 ti1chi4 tin3 ni3 ku14ni2 ka1=e4 nu14u3 ti1chi4 ndi4, ya1 kwa'1an1,
yu1u4 nda4a2 mi4i4 nde4e4 yu1u4 ya1 ku3rra42 *santu** ka1a3 ka13ni(3)=a2 mi4i4 nda1a1 ka13ni(3)=a2 ndi1ka3 yu3ku4 ña1a4, *buta** ndi4
i4yo2 ki3ni3 ti1chi4, bi3tin3 ndi4 ko14o3 mi3i4 bi4 ti1chi4 tin3, sa14-ndi'3i3 ndo3o3=na2=ri4, ku3ni4jo2,
*buta** ndi4 ya3tin3 ka'3a4 ku3rra42 *santu** ña1a4 ya3tin3 mi4i4 nde4e4 na1 nde4e4 *guamuchi** ña1a4, *buta** kwa'1an1 ki'1bi3=ndu2 tan42 pa4li4=ndu3, tan3 nde4e4 na1 jo4nde1e3 ji'4in4 *salon**
ña1a4 ti4 ke4e4=ri4 ton4, mi4i4 nde4e4 na1 i3nga2 *pozo** yu1u4 tan3 i3nga2 xi3yo3 kan4 ña1a4 ti4 ke4e4=ri4, ke4e4=ri4 ta'4bi4 so'3o3 ta4ba4=na2=ri4
ni3 ji14ni2=o4 sa1a3 ka4a4, na1 ba4li4 ndi4 ji14ni2=na1 sa1a3 i4in4 ku3ni4jo2 tin3, ni1-ndi'3i3 ndo3o3 ti4 kan4 tin3
ya1 kan4 ndi4 kwa'1an1 ndi'4i4 ba3 ki3ti4 tin3, ti4 kwa'1an1 ndi'3i3 ka1 ba3 ko3ndo3=ri4
Sa1a3, sa1a3 i4yo2 mi3i4=a2 ya1, ya1kan3, ya1 ñu'3u4 tan3 sa1a3 i4yo2 mi3i4=a2 ni1-..., ya1kan3, ya1 ni1-ku3un3 sa1bi4
su3u3=ra4 ndi4 ku3un3=ra4 nu14u(3)=a2 na4 ndu3chi4, ndu3chi4 ke4e4 sa1bi4 ndu3chi4 tu4u24 kan4 ndi4 ku3chun(3)=a3
tan3 su3u3=ra4 na4tu2 na4 a1chi1 nda13-ndi3ta3=ra4 tan3 i1xa43 na4 mi4i4 ka4ni3 ñu'1u3 ba42 i1xa43 ni1-i1chi1 ñu'1u3=a2, i3ta(2)=e2 xa4a4 tan3 ni1-nda3a3=ra4 tan3 ni1-nda3a3=ra4 kwa'1an1=ra4
i3kan4 ndi4 kwe3e2, ya1kan3, ko14o(3)=a2 ka3na3, tan3 na4tu2, ya1kan3, ba'1a3 ni1-ku3un3=ra4 un4
na4tu2, ya1kan3, tan42 ku4u4 ndu3chi4 pa4li4 xi1yo3 ji1na'3a4 ndi4 ya1, na4 o1ko1=run4 an4, an4 xa'1un1=run4 an4,
an4 nda1 tu4ndo2o4 ta3ba4 ya1 i3in3 kwa3ti4yu2 na4tu2 ku'1u1 in3ka4chi1 ran4 ku'1u1 ba'1a3, ku'1u1 ba'1a3 i4yo2 ñu'3u4 ba'1a3 ba42 ndi4 ko4ndo(3)=a2 ku'1u1 ba'1a3 ran4
na4tu2 ñu'3u4 nda'4bi2 ku4ni2 ba42 an4 ko14o3 ñu'3u4 kwa'4a1 ba42 ndi4 pa4li4 xa'13nu(3)=a2 tin3, sa1bi4 ba3 ni1-ku3un3=ra4 ni14-ku3un3=ra4 tin3, ya1 kan4 ndi4 lu3u3 ti4 ki13ta(3)=e3
tan3 ya1 ndu3chi4 na'4nu3 ran4, ndu3chi4 na'4nu3 ndi4, ya1kan3, i3in3 chi4chi3 ni1-chi'3i(3)=2 tan3 ka4chi2=yu1 ndi4 ni1-ki3ta3 ba'1a3=ni4(2)=a2 ji'4in(4)=2 ndi4, ya1kan3
ni1-chi'3i(3)=2 ndi4, ya1kan3, nda4a2 *maquila** ti4 chi'13i(3)=2 ta'13bi4 ndi'3i(3)=2 ñu'3u4 tan3 ndi'13i3 tan3 nda13-ka'3nda(2)=e2 yu3kun2 tan3, tan3 ni1-ki'3in(3)=a2 *abono**
u1bi1 xi3ko3 ku1mi4 u1bi1 xi3ko3 ku1mi4=run4 ka13na3 ji'4in4 ya1 i3in3 kwa3ti4yu2 i3in3 kwa3ti4yu2
ndi4, so'3o3 so'3o3 ni1-..., ni1-xa'3nu(3)=a2 tan3 ndi4 ku4kun3 ku4kun3 ka4a4 ndi4 pa4chi4 pa4chi4 ka1 ndi4ka2 nu14u3 yu3ba2 ndi4 i3in3kwa4an2 kwa4an2 chi1chi3=a2 ndi4
la3tun4 chi1chi3=a2 ndi4 ni3 ko14o3 kwe'1e1 ni4-nda3ba3 nu14u(3)=a3, sa3kan4 ka1 ji4ni2=yu1 tan3 ni1-ya'1a3 ba1xi3 tan3 ja143 ni1-tu1u3 kwe'1e1 tan3 ni1-tu1u3 kwe'1e1
nda13ndo4so24 ba3 ya1 xi4yo13 ba'1a(3)=e3, sa3kan4 ni1-..., ni1-ku3u3 ji'4in(4)=a2 tan3 ki1bi4 ni1-tu1u3 kwe'1e1 ba42 tan3 ja143 ni1-..., ni1-ndo1o3=a2 tin3
ya1 kan4 ndi4 nda3si4=ni42 ta4ba4 ndu3chi4 na'4nu3 ka1a3, ya1kan3, ndu3chi4 na4 ba'1a3 ba'1a3, ya1 kan4 ta1 ji13ni2 ku4u(4)=2 ya1 ni1-ta'3bi4=2 ba42 ji13ni2[=yu1] ndi4
lu14u3 ndu3chi4 ta13ba4=e2 ran4, ya1 ba'1a3 ba'1a3, ko14o(3)=a2 ni4-ndo'3o3 i4chi(3)=a2 ndi4 ni3 nda13ku4 tan3 ni3 ti1kwe'4na4 tan3 ni3, ya1kan3,
kwe'1e1 *chinu** nu14u3 kwe'1e1 i4chi1 yu1ku(1)=a1 kwe'1e1, ya1kan3, ku4-kwa4an2 yu1ku(1)=a1 ko14o3 ndi4 ko14o(3)=a2 ni4-ndo'3o(3)=a2 ndi4 la3tun4 ni1-chi1chi3=a2 ndi4, in3ka4chi1=ni42 chi4chi13=a2 na4 sa3kan4
tan3 tan42 kwe'1e1 kan4 ndi4 ni3 tu'14ba13=e2 i1chi(1)=a1 ya1, ya1 ku4-mbo3ta3 nu14u(3)=a2 tan3 ya1, ya1 ku4-kwa4an2 nu14u(3)=a3, a1su3 yu3ba2 sa3kan4 ku4u4 ba(3)=e2 yu3ba4 sa3kan4
kwi3ta(3)=e2 ndi4 ta1nda1 ya'1a3 nda1 i1chi1 mi3i4=run4 sa3kan4 ba42 ndi4, ya1kan3, i4chi1 yu1ku(1)=a1 ndi4 ya1,
ya1 ni1-xi'1nu3 kwe'1e1 nu14u3 ba42 ran4, ba143 i4chi1 a1chi(1)=a1 ran4, tan3 na4tu2 ko14o3 kwe'1e1 tan3 ya1, ya1,
ndi4ta3 mi3i4 tan3 kwa'1an1 ni1-xu3xa3 tan3 ja143 kwa'1an1 ni1-ta1nda3a2 i1chi1 ba42 ndi4 la3tun4=ni42 in3ka4chi1 chi4chi13=a2 ran4, ko14o(3)=a2 kwi4i24 ko14o(3)=a2 kwa4an2 ko14o3 ndi4 la3tun4=ni42 chi4chi13=a3.
Ya1 i3in3 kwa3ti4yu2, i3in3 kwa3ti4yu2 ndi4, ya1kan3, ya1 nu1ni4, nu1ni4 chi'4i(4)=o4 ka1a3 ndi4, ya1kan3,
na4tu2 ni14-ko3chun3=ni4(2)=a2 ndi4 ya1 i3in3 a3ne4ga2, nu1ni4 nu1ni4 ya1 nda'4bi2 yo'4o4 ka4chi2=yu1
i3in3 ni1-chi'3i(3)=2, ya1kan3, *maquila** ti4 ku3rra42 ya3ta4=ndu2 ni1nu3 ka1a3 ndi4, ya1kan3,
*maquila** ti4 nu1ni4, nu1ni4, nu1ni4 ta3ta2 i1ki4 ya1 ya3ta4 ya1 sa4ka(1)=e1 kwa'4a1 ji'4in4 ya1 mbas4ta4 nu14u3
ni1-ndi'3i3 ni1-chi3ka(2)=e2 ta1tan4 tan3 nda143 i4su4ku24 nda143 i4su4ku24 ti4 yo3ko4=a2 tan3
[...] ta1 ku4ni2 ku3ni2 ku4u4 ba(3)=2 sa1a3 a3sa(3)=e2 tan3, tan3 ja1 ñu'3u4 ba'1a3 ba42 ji4to(3)=2
ya1 kan4 ndi4 ji'4in4 ya1ta4 ndi'3i3 ji13tu(3)=2 xa'1a4=e3, *maquila** ku3lu3 ti4 ba43, tan3 yu3kun2, tan3 sa4bi4 xa'1a4=e2 nda4-chi3nde3e(3)=2 ñu'3u4 ji'4in4 ya1ta4
tu3ku3 tan3 tu3ku3 yu3kun2, ji'4in4 ya1ta4 ndi'3i3 ji13tu3 nda3-ndi'1bi3=2 xa'1a4=e2 ya1 nda143 sa3kan4 tan3 kwa'1an1 ke4e4 yo3ko4=a3, tan3 nda13-chi3nde3e(3)=2 *abono**
na4 ka3-ndi4xa(3)=on4 ndi4 ya1 *maquila** kan4 ndi4 *tresientu litru** nu1ni4 ba43.
Sa1a3, sa1a3 a3ne4ga2 ba42 ya1 sa3kan4, ya1 *tresientu litru** nu1ni4 kwe4nda2 kwa3ti4yu2 ja13ta(3)=2. Sa3kan4 ja3 bi3, sa3kan4 ja3 ma42.
Ya1 kan4 ndi4 ji13ni2=yu1 ndi4 sa3kan4 ta13kwa'4ni(3)=a2 ya1, ndi4 ya1 nu1ni4 ta3ta2 i1ki4 ya1 ni4i24 chi'4i2 sa3in4 ba42 kan4
ba143 in3ka4chi1 ...
tan42 ku4u4 nu1ni4 *híbrido** ya3ta4 ni1-xi1yo3 ni1-chi'3i3 tu3ku(3)=2 tan3 i13xa3 ki'4bi3 ta3ta2 i1ki4 ta1 Ni1ko4yu4 ndi4, *buta** ya1 yo'4o4 ba'1a3=ni42 ya1 ña1a4 ndi4 ndu'3u4=ni4(2)=a2 ña1a4 ndo3o3=lu3 sa3in4
i3nda14=e2 ndi4 ni3i4 so'3o3=lu3 ni3i4, tia14ma4 ndi4 so'3o3=lu3 tia14ma4
ni3 ba143, ba14ja4 nda4ka1xin3=a2 ya1 nu1ni4 *híbrido** ya3ta4 ni1-..., ni1-xi'1nu3 a1chi1 tan3 ni1-ndo1o3=a2 tan3 ni1-ndo3ko3o4=a2 ta3ta(2)=e2 ndi4 ba143 chi1tun3=a2 kan4 ñu'3u4
ni3 ka3ti4 i3tun4 ba42 ndi4 ya1, ya1 kwi3so3 ku4u4 ba(3)=e2 kan4
tan3, tan3 nu1ni4, ya1kan3, nu1ni4 ta3ta2 i1ki4 ya1 nu1ni4=ni42 ka1a3 ndi4 mi4i4 te'4e4 ñu'3u4 ran4 ka3ti4 i3tun4 ran4
nda143 i3tu2 ni3na3 ti4 ya1 ta'4nda1 ba42 kan4 o4ra2 ndu4-ta'1nu1, ko14o3 ña'1a3 nda'3a4=e3
tan3 ya1 ndu'3u4 sa3in4 kan4 ndi4 ta4yu4=ni42 i3ni(2)=a2 kan4 ndi4 ya1, ya1 kwi3in3 ña'1a3 ti1xin3 ya1 ku3-chi3tu4 ña'1a3 ti1xin3 ku4u4 ba(3)=e2 kan4
a1chi1 ndi4, ya1kan3, ya1 nde3e4 ka1 ba3 i3ni2 ba42 kan4
ñu'3u4 te'4e4 tu3 ba42 tin3 e1ta4 na4 lu3chi'4i2 mbo3la3 ndi4ka2 ti1xin3 sa3in4 ndi4 ya1 ndi4ka2 ku4u4 ba(3)=e2 ran4
tan3 ya1 i3nga2 kan4 ndi4 ya1 i1i4=ni42 ba42 ndi4 ya1, ya1 nda3-na3ma(3)=2 ba42 bi3tin3 ndi4
so'3o3 ni1-ndi'3i3 ba(3)=e2 ji'4in(4)=2 tin3 ya1 sa3kan4, ya1 nu1ni4 ta3ta2 i1ki4 chi'4i(4)=2 tan3 ya1 kan4 ndi4 ñu'3u4 ba'1a3 sa4ka2 ku4ni(2)=a2 ran4
ba'1a3 sa4ka2 xi4yo13 ba(3)=e2 la3tun4=ni42 ta4ba4=e2 nu1ni4 ba3 tan3 ndi4 ñu'3u4 ba'1a3 tan3 ku'1u1 ba'1a3 ya1 kan4 ba42 ndi4 ba'1a3=ni42 ko3o3 ku4u4 ba(3)=e2 kan4, ya1 kan4 sa3kan4 i4yo2 ji'4in(4)=a2 kan4 ndi4 ya1, ya1 i1i4=ni42 ba43.
Tan3 a1su3=a2 kan4 ka4chi2[=yu1] ji'4in(4)=un4 ya1 nda4tu'4un(4)=2 ji'4in4=ndo4 ndu'1be4 ndi4, ya1kan3, ya1 ko4ndo3 kwe'1e(1)=a1 kan4 ya1 nu14u(3)=a2 bi3tin3 tan3 [...]
ta1tan4 ya1 xi4xi1 yu1ku(1)=a1 kan4 ya1 kan4 ku4u4, ya1kan3, te3son42 ka4chi2=na1 ran4, i3kan4,
i3kan4 i3nga2, i3nga2 ta1tan4 ya1 ku4-kwa4an2 yu1ku(1)=a1 nda1, tan42 ndo'4o(4)=a2 ku4-ku4kun3 yu1ku1 ndo'4o(4)=a2 ndi4 na4 ni1-xi'1nu3=a2 ni1-ku3-kwa4an2 ti4 nu14u(3)=a3
ja1 i3in(3)=a2, ya1kan3, ya1 kwi14so3 ba42 sa3kan4, nde3nu'3u3 mi3i4 ndi3chi2 ti1yo4 ndi3chi2 ni4i24 chi'4i2 ti4 ko3o3
ni3 ko14o3 ndi3chi2 chi4tu4 ko3o3 nda'3a4=e3, ya1 xa1tu1 sa4ka2 ku4u4 ya1 ko4ndo3 ya1 ku4-kwa4an2 nu14u3 ti4=a3, nu14u3 yu1ku(1)=a1 kwa'1an1 ki'1bi3=a2 ña1a4
na4 mi4i4 i4yo2 yu3ba2 tan3 kwa'1an(1)=on4 tan3 chi4chi13=a2 kwa4an2 chi4chi13=a2 kwa4an2, ya1 ña1a4 ndi4 ya1 ko14o3 ña'1a3, ndi3chi2 ko3o3 nda'3a4 bi4 ba42 ña1a4 ndi4 ndi4chi2 *chinu**ti4 ko3o3, ndi3chi2 ni4i24 chi'4i2 tan42 i4in4 ndi3chi2
me3re4nge4ka4chi2=na1 ya1 xi4yo13 yu1u4 xa'1a1 ya1, ndi3chi2 ba4li4 chi'4i2 sa3kan4 ti4 xi4yo13 nda'3a4=e3
tan3 i3nga(2)=e2, ya1kan3, ya1, ya1 xi4xi1 yu1ku(1)=a1 ña1a4 tan3 ya1 xi'4nu13 tu3ku3, ya1kan3,
kwe'1e1 ya1 ko4ndo3 kwi1yo'1o4 ka4chi2[=yu1] ji'4in(4)=un4 chi1kwan32 nu14u(3)=a2 ña1a4, ya1 ba'14a4 i4chi3 tu3 ku4u4 tu(3)=a2 ña1a4 ba3, mi4i4 xi'1nu3=a2 ña1a4 ndi4 ni3 ko14o3 ndi3chi2 ko3o3 nda'3a4=e3.
Kwe'1e1 i3tu2 ndi4, ya1kan3, kwe'1e1 i3tu2 ndi4 ya1,
na4 ko14o3, ko14o3 ti1nda3ku4 ni4-..., ni4-nda3ba3 ni14-ko1yo3=ri4 nu14u(3)=a2 ran4
sa3kan4 ndi4 ya1, ya1 ko3o3 ku4u4 ba(3)=e2 ran4 na4 ko14o3, na4 ko14o3, ya1kan3, ta1chi4 ni4-ya'1a3 ran4
tan3 na4 ko14o3 sa1bi4 ni4-nda3-nde3ta3=ra4 nu14u(3)=a2 ya1 tiem4pu2 ya1 tan3 kwi3so(3)=a2 ran4, ya1 kwi3so3 ba'1a3 i4chi3 ku4u4 ba(3)=e2 sa3kan4 ran4, tan3 na3tu2 ja1 tiem4pu2 kwi3so(3)=a2 tan3 ni1-...,
nda13ba3 ba3 ya1, i3in(3)=a2 nda13ba3 nu14u(3)=a2 ndi4 ja1 i3kan4 ti4 ku4u4 ndi'3i3 ba(3)=e2 ji'4in(4)=a2 kan4 ndi4 nda4-ndi3ko4 ka(1)=e1 kan4 tan3
tan3 sa3kan4 ndi4 nda3-ki'3in(3)=a2 nde3e4 ya1, ya1 ba1xi3=a2 ndi4 na4 ja1 ni1-nda3ba(3)=e2 ni1-ku'3u(2)=a2 ni1-..., ni1-i1chi(1)=a1 ta1kwi42 ni1-i1chi(1)=a1 tan3
ja1 i3kan4 ti4 ku4u4 ba(3)=e2 ji'4in(4)=a2 kan4 tan3 ya1 ja1 ni14-ku3chun3 ku4u4 ba(3)=e2 ran4, i3kan4 ndi4 nda1 tu3ku3 kwi1ya1 tu3ku3 ba3 ji'4in4 ta1 nda'4bi2 ta1 chi'4i(4)=a2 a1chi1 ndi4 ya1 kan4 ku4u4 kwe4nda2 ta1 *campesino** ta1 chi'4i4 ndi4
i3in3 *cosecha** tan3 ni1-..., ni14-ki3ta(3)=e2 tan3 i3kan4 ta1 ja1 nda13ñu'4u4 ku4u4 ba3 ta1 kan4 ndi4
ya1 kan4 ba42 xi4ka3 ti3kwa'4a2 na1, tan42 ku4u4 na1 ja4chiu4un4 nda'3a4 ko14o3 ka1 i3nga(2)=e2 ji4ni2 tu4ni1 ndi4 ya1 kan4 ku4u(4)=a2 ya1 ja4chiu4un4 na1 kan4 ta4ku1=na1
i3kan4 ti4 ku4u4 ba(3)=e3, i3in3 ndu13-ku3xa3 tan3 na1 ni1-ku3chun3 an4 ni14-ku3chun3 tan3
tu3ku3 kwi1ya1 bi4 a3sa3 ndu4xa24 tu3ku(3)=un4 ku3tu(3)=un4 sa3kan4 ndi4 ka'4an(4)=on4 ndi4 ja1 tu3ku3 ko3o(3)=a2 ji'4in(4)=un4 na4tu2 ni14-chi3ka2=on4 nde3e4 na4 ni1-ku3chi4 i3ni2=un4 ndi4 ja1
i3kan4 ndi4 nda1 bi4i4 ka1 ni1nu1 ba3 kwa'1an(1)=on4 ndi4 ni14-ji3tu(3)=un4 ya1 ni1-ku3chi4 i3ni2=un4 nda13ñu'4u4 ña'1a(3)=on4 ran4, ko14o(3)=a2 i4yo2 i4chi3 ka1 ba3 ran4 ja1 kwa'1an1, ja1 kwa'1an1 ndi'4i4 ba(3)=e2 ran4
sa3kan4 ndi4 nda13ñu'4u4 ba3=na2 tu3ku3 kwi1ya1 su14u3 sa3kan4 ndi'3i3 bi4 ndi4 tu3ku3 kwi1ya1 tan3 nda13-na1ma3=e2 tan3
ya1 ko3o3 ku4u4 tu3ku3 ba(3)=e2 a1chi1 ndi4 ya1, ja1 chi3ñu3 ja4chi4ñu(3)=un4 nda4a2 ji4ni2=un4 nda4a(2)=e2 ba42 ya1 chi3ñu3 ka1 mi4i4 ki3xi3 xu'14un4
an4 ña1, ya1 chi'4i4=na2, ya1kan3, kwi3i3 chi'3i(3)=o4, ya1kan3, ndu3chi4 tia13ma3 xa'1a4, xa'1a4, ya1kan3, i3tu2 ran4.
Kwi3i3 chi'3i(3)=o4, ya1kan3, ndu3chi4 i3tu2 ran4, chi'4i(4)=o4 ndu3chi4 *china** ya3a3 ran4
chi'3i(3)=o4 ndu3chi4, ndu3chi4 i3tu2 si'14bi3 ka'3a4 ti1xu'4u4 ran4
kwa'1a4 nu14u(3)=a2 kwi3i3 ko3o3 ran4, xa'1a4 a1su3 ja1 ni3i4 ña1a4 ndi4 kwe4nda2 ke3e3 ku'1u(1)=a1 ndi4, ndi4 ba'1a3 a1chi1 ndi4 ji'4in4 nda'3a4=na2 ba42 ya1 kan4 ndi4
ndo4o13 ndi'3i3 ba3, ya1kan3, ya1 ko4ndo3 ndu3chi4 *china** ña1a4 ndu3chi4 i3tu2 ba42, a1chi1 ndi4 ndu3chi4 *china** ya3a3 tan3 ndu3chi4, ndu3chi4 si'14bi3 ka'3a4 ti1xu'4u4 ka4chi2=na1 ña1a4 ndi4
ndu3chi4 ya'4a1 ba42 ndu3chi4 si'14bi3 ka'3a4 ti1xu'4u4 kan4 tu4tun4 tu4tun4 i4in(4)=a2 kan4. Ni1-ndi'3i3 i4chi3 ba3 xa'1a4=e2 kan4 tin3
ndu3chi4 *china** ka1 ndi4 ba1xi3 ka(1)=e1 ta'4bi4 Piedrancha ka1a3 ki4xi(3)=a2 ya'1bi3 ju4ta'3an2=yu(1)=a1 ya'1bi3 ndi4
nda143 ndu3chi4 *china** ya3a3 ya1, ya1 xi4xi3=na2 ti1ki1in4, ti1ki1in4 i3kin4 ya1, ya1 kan4 ka1 ba42 ya..., U'4un1 i3nga2 ku4u4 ba(3)=e2 ndi3chi2 *cuarta** ba42 kan4
ndi3chi2 *cuarta** ba42 ya1 ka4chi2 yo'4o1 ña1a4 ndi4 ndi3chi2 *cuarta** ta3ta2 kwa4chi3 ba42 kan4, ya1 xi4yo13 xa'1a4 ta3ta2 kwa4chi3 ba42 kan4
a1be3, na4ni24 so'3o3 bi4 ndi3chi2
i3nga2 ku4u4 tu3 ndi3chi2 *china** ta3ta2 kwa4chi3 ya1 te'4e4 te'4e4 so1o4 i4in4 tu3ku3 ran4, ndi4ta3 li1ngi(1)=a1 so'3o3 i4chi3 i3in3 ndo3ko2 i3in3 ndo3ko2 so'3o3 ja1 i3nga2 ku4u(4)=a2 kan4 ran4, ya1 kan4 ndi4 ya1 kwa4chi3 ba42 kan4
ndi3chi2 *china** ta3ta2 kwa4chi3 ka4chi2=na1 ji'4in(4)=a2 kan4, tan3 i3nga2 ku4u4 ba3 ndi3chi2 *china cuarta** tu3ku3 ya1 le'3mba4 so1o4 tu3ku3 xi4xi3=na3, kwa'1a4=ni42 nu14u3 ba43, kwa'1a4=ni42 nu14u3 ba42 ndi4 ya1,
ja1 i3in3 ku4u4 ba3 ndi3chi2 *china** ta3ta2 kwa4chi3 ya1 kan4 ndi4 te'4e4 ba3 tu3 so1o4=a2 kan4 ndi4 sa3kan4 i4in(4)=a2 chio'4o14=a2 xi4xi3 ba3=na2 ndi4 ka3ma2=ni42 ndu4-ku3xa3 ti3kwa'4a2 ran4
tan3 i3nga2 ku4u4 ndi3chi2 *china cuarta** ya1 bi3ta42 sa4ka2, ja1 i3nga2 ku4u4 ba3 ndi3chi2 *china** ya1 ndu3chi4 *china** ya3a3 tu3ku3, ya1 kan4 ndi4 ya1 ndu4-ku3xa3 o4ra2 ke4e4 sa1bi4 bi4 ba42 kan4 ran3
sa3kan4 ndu4-ku3xa3, ya1kan3, ndi3chi2 i3tu2 ran4, sa3kan4 ndu4-ku3xa3, ya1kan3, ndi3chi2, ndi3chi2 si'14bi3, si'14bi3 ka'3a4 ti1xu'4u4 ran4
i3nga2 ku4u4 ndi3chi2 tiu4kun4 ran4, ndi3chi2 tiu4kun4 ndi4, ya1kan3, yo1o4 ...
A1su3 xa4xi24=ri4=a2 na4tu2 na4, na4tu2 ni1-ya'1a3 ki1bi4 ka4chi2=o4 ran4, na4tu2 ni14-ja'3nda2 a1chi1=na(1)=e1 ran4
na4tu2 ya1 kan4 ndi4 ja143 kwa'1an1 xu4..., xu4xa3 ti4=a2 tan3 ki3nda2a2=na(1)=e1 tan3 sa4-i1chi1=na(1)=e1
na1 ta4u3ni2 ya3ta4 a1chi1 ndi3chi2 i3tu2 ran4, ndi3chi2, ndi3chi2, ya1kan3, ndi3chi2, ndi3chi2 tiu4kun4 kan4 ndi4, ya1kan3
ki3nda2a2=na(1)=e1 kan4 ja143 kwa'1an1, kwa'1an1 xu4xa3 ba'1a3 ti4=a2 kwa'1an1, kwa'1an1, kwa'1an1 nda143 sa3kan4 tan3 ku1chi3=a2 tan3 ki3nda2a2=na(1)=e1 tan3 sa4-i1chi1=na(1)=e1 tan3 ta4xi3 kwa'4a4=na(3)=e3
nda1 sa4bi4 nda3-ta3ba4=na(2)=e2 tan3 sa3kan4 ndi4 ta3an4=na(2)=e2 xi4ko'3o4 tan3 ku3-nda3xin(3)=a2 tan3 chi'1yo4=a2 ndi3chi2 ba'1a3 i4chi3 ku3xi3 ba3=na3
sa3kan4 i4xa3 na1 ta4u3ni2 ji'4in(4)=a3, ya1 kwa'1an1 nda1ka3=na2 is1ta4 ku3xi3=na2 na1, na1 ta4tu2,
Ya1 kan4 ndi4 ndu3chi4 ndu3u2 ba1xi3 yu3ku4 ba42 kan4. U'4un1 ko14o(3)=a2 ka1a3 ndu3chi4 ndu3u2 ba1xi3 yu3ku4 ba42 kan4.
Ya1 kan4 tan42 ku4u4, tan42 ku4u4 tia13ma3 kan4 ran4, mi4i4 i4ndu'3u4 tia13ma3 kan4 ndi4, ya1kan3, u1ni1 chi4chi3 ku3tu(3)=e4 xa'1a4=e2 kan4
ya1 ña1a4 ndi4 ba14ja4 ke3e3 ku'1u1 tan3 ko3nde3e(3)=a2 xa'1a4=e2 ña1a4 tan42 yu3ba2 tu3ku3 ya1 ña1a4 ndi4
ya1 ña1a4 ndi4 ji'4in4 ya1ta4 pa4li4 ku3tu(3)=e4 xa'1a4=e2 ña1a4 tan3 an4 mi4i4 i4yo2 i3ta2 ba42 ke3e3 tio'1o3 i3ta2 kan4 ke3e3 tan3
nda143 mi3i4 ti4=a2 ña1a4 ndo4o13 tan3 ke4e4 ndi'3i3 ku'1u1 kan4 kwi1ta1 ndi'3i(3)=a2 xa'1a4 i3tu2 kwe4nda2 mi4i4 xi4kwi1ta3 yu'3u4=a2 mi4i4 i4ndu'3u4=a2 kan4
tu3ku3 sa3kan4 na1 ja1 i1xa43 kwa'1an1 xa4ko1o3 [...] tu3ku3 ni3 ke3e3 ku'1u(1)=a1, ya1 u1ni1 tan3 i3kan4 ndo1o3=a2 ji'4in4 i3tu2
ta1nda1 ndu3-ba'1a3 sa4ka2 ñu'3u4 mi4i4, mi4i4 ba42 ko3o(3)=a2 ña1a4 ya1 o4ra2 ka3ta(3)=e4=e2 ña1a4 ta3ba(4)=e4=ya2 tan3
ña1a4 ndo1o3 ñu'3u4 ku4u(4)=a2 ñu'3u4 ta'4bi14, o4ra2 i3nga2 kwi1ya1 nda3-na3ma(3)=e4 ku14ndu'4u4 ka(1)=e1 i3kan4 ndi4 mi4i4 ja1 [...] tu3ku3 xia4an4 chi'3i(3)=o4=e2 ran4
*buta** ndi4 nda1 tu4u4 bi4 ka4a4 nu3mi3 i3tu2 ña1a4 ndi4 i3tu2 nda4a4 i4chi3 ba42 ya1 sa3kan4 ñu'3u4 ta'4bi14 ku4ni2 ba42 ya1, ya1 sa3kan4 nda13-ñu3u(3)=e4 ni1-ta3ba(4)=e4=ya3
na4 nda143 ka1a3 yo1o4 xi4yo13 yo1o4 in4ki14tu3 tan3 chi'3i(3)=un4=a2 ndi4 mi4i4 ni3na3 tia13ma3 in3ka4chi1 so'3o3 ndi'3i3 chi4tu4.
A1be3, ka1a3 yo1o4 ya1 kwa'1an1 ndi'4i(4)=a2 ran4, tan42 kwa'1an1 ndi'4i4=a3.
Tan3 sa3kan4 ni3, ya1kan3, ti1kin4 i3kin4 tan3 sa3kan4 ni3, ya1kan3,
chi'13i(3)=2 ndi4 ya1 ni1-chi'3i(3)=2 ba42 ndi4 ji4ni2[=yu1] ndi4, ya1kan3, ya1 *caraju** ya1 ndu3chi4 i3tu2 ka1a3 i3in3 *vasu** ti4=a2 ni1-ni'1i4=2 ko14o3 ta'3an2 ta3ta(2)=e2 ya1 kan4 ndi4 [...] i3in3 *vasu** ku3lu3 ti4=a3
*vasu** pa4li4 chi'4i2 so'3o3 ti4 ba42 kan4, ko14o3=lu(3)=a2 ko4chun3 bi4 ba42 kan4
u1bi1 ta'4an2 u1bi1 ta'4an2 u1bi1 ta'4an(2)=e2 chi'13i(3)=2 tan3 i3in3 is1tin4 ndo13ko3o4=2 tan3 nda1 i3nga2 is1tin4 ni1-chi'3i(3)=2, ko3nde3e4 ba(3)=e2 ka1a3 nda3-ta'1bi4=a2 tan3 ndu3su4ku24=a2 i3nga(2)=e2 ka4chi2 ka'4an(4)=2
ja1 ku4nu3 ju13ndu'4u4=a, tan3 na4, ji4to(3)=2 ndi4, ya1kan3, nda143 ka1a3 ti4 ni1-nda3a3 yo1o4 ba1xi3 ki14tu3 tan3 ni1-nda3a3 tiu1un4 ji'4in(4)=a3
a1su3 ja1 kwa'1an1 ja1 mayu ja1 ndi'4i4 mayu, o4ra2 ki13xa3a4=e2 kan4 ni1-xa'1a3=e2 i3ta2 yu3ba4=2 ma42 ndi4
ndu'3u4 sa4ka2, ya1kan3, yo'3o4, yo'3o4 xa'1a4 yu3ba2 ña1a4 ni1nu3 ni1-nda3a(3)=e2 ni1-ko1ko3=a2 ran4,
ndi4 ta1nda1 ba13bi2 xa'1a4=run4 tan3 nda1 ñu'3u4 ni4ni3 ka'3a4 ndi3chi2
na4 ka3-ndi4xa(3)=on4 ndi4 ya1 *vasu** lu3lu3 ña1a4 tan3 ni1-..., ki1bi4 ni1-ja'3nda2=yu1 ndi3chi2 tan3 sa14-i1chi1=yu(1)=a1 tan3 sa3kan4 ndi4 nda13-ta3an(4)=e2 i3in3 nda1a4, nda1a4 kwi3in4
i3in3 nda1a4 kwi3in4 ni1-..., ni1-su14-ku3tu4=2 ni1-sa4-i1chi1=yu1, xi'4in(4)=a2 i3in3 *vasu** lu3lu3 so'3o3 ti4
xi1yo3 ndi3chi2 nda'3a4=e2 ndi4 xi1yo3=ni42 ndi3chi2 nda'3a4=e2 ran4
tan3 sa3kan4 ni3, ya1kan3, i3kin4 ndi4, na4 ja1 ndu4ta'3an2 tan3 na4 ja1 ba1xi3 ndi4 ba143 ndu4ta'3an2 na4tu2, sa1a3 i4yo2 mi3i4=a2 ni1-chi'3i(3)=o4 ran4
ni1-chi'3i(3)=a2 a1su3 ni3 nda143 ka1a3 kwa1nda3a3 yo1o4 tan3 in3ka4chi1 nda13a3, ya1kan3, tiu1un4 ji'4in(4)=a2 ba1xi3 ki14tu3, sa3kan4 ya1 ni1-chi'3i(3)=2 ti1kin4
ji4to3 ndio4si2 ndi4 i3kin4 kwa4chi3 kwa4chi3 so'3o3 ti4 ba42 tan3 ndi4
i3in3 u1bi1 ti4 ba13bi2 tan3 ndi4kun2 i3kin4 tan3 ndi4kun2 i3kin4
i3nda14=e2 ndi4 a1chi1=ni42, ya1kan3,
[problemas de audio]
A1chi1 sa4ka2, ya1kan3, ya1, ndi'4i4 xa'1a4 te'1e1 sa3kan4 ku4u(4)=a2 ya1 ni1-ndi'3i3 yo1o4 ja1 kwa'1an1 ndi'4i4 i4chi3 yo1o4 ba42 ya1 nda143 pa4chi'4i(2)=a2 kan4 tan3 a1chi1 sa4ka2 xu4xa(3)=e3, xu4xa3 te'1e1
tan3 ke4e4, ke4e4 tia'1ma1 sa4ka2 tu3ku3 ya1 i3kin4 kan4 ya1 sa3kan4
tia'14an2 bi4 ku3xa(3)=e2 kan4 tan3 te'1e1 ndi4 ya1 ja1 chi4chi13 ku4u4 ba(3)=e2 kan4, ya1kan3, ku4u(4)=a2 ya1 yo1o4 ni1-..., ni1-ki'1bi3=a2 ja1 kwa'1an1 ndi'4i4
nda3si4=ni42 ta4ba4=e2 i3kin4 ran4, kwa4chi3 kwa4chi3 kwa4chi(3)=a2 so'3o3 ndi4 ba1xi3, ba1xi3 ka4ni'1i3 ti3kwa'4a2 ndi4 ta1nda1 u1bi(1)=a1 so'3o3 ni4ni3ya1 i3in3 mi4i4 ni1-ka3na(3)=e3
tan3 ndi4 ki1bi4 ndu3ta'3an2 ti(4)=o4 ran4.
*buta** ba14sa3, ba14sa3 tan3, tan3 ji'4in4 *abono** tu3ku3 ndi4, ya1kan3,
ja1 xi4ka3 xi4ka3 tan3, ta'4bi4 i3tun2 ran4, u1ni1 xia4an4 chi3nde3e(3)=o4=e2 tan3
a1chi1 ndi4 ya1 xi4ka3 ba'1a3 kwa'1an1 tio'1o3 tu3 ku4u4 te'1e1 ba3, ya1 na4ni24 ba'1a3 kwa'1an1 tio'1o3 ba42 ndi4
ya1 kan4 ndi4 ja1 kwa'1a4 tan3 sa3kan4 ndi4 ba1xi3 nu3u3 ta1kwi42 kan4 tan3
na4tu2, na4tu2 ba'1a3 ba'1a3 nda13ni'1i(4)=o4 ji'4in(4)=a2 ndi4 o4ra2 xa143 kwa'1an1 nda4-xa3a3 ti4 i3ta(2)=e2 tan3 chi3ka2=e4=e2 na4tu2 na4 mi4i4 ja1 ba'1a3 ku4u4 mi3i4=a2 tan3 la3tun4 te'1e1 nde4e4 tan3 nda3-chi3nde3e3 ka1=e4=e2 un4, nda3si4 la3tun4 xa'4a13=e2 i3kin4 ran4
na4tu2 ja1 ñu'3u4 i14ni3 nda'4bi2 tu3 ku4u(4)=a2 ndi4 a1su3 ba143 ku4chun3 bi4=a2 ndi4 nda4a2 u1ni1 ku1mi4=a2 ka1a3 ba3 ta3ba(4)=e4=e2 tan3
nda'4ba1 ba3 nu14u(3)=a2 a1chi1 ndi4 kan4, ñu'3u4 nda'4bi2=ni42 tu3 ku4u4 mi3i4 ba(3)=e2 ran4.
A1su3 ya1, ya1 ba'1a3 chi'3i(3)=o4 ndi4 kan4 ran4, a1su3 ya1 tan4(2)=e2 ka4chi2[=yu1] ji'4in4=ndo4, ya1kan3, ya1kan3, ndu3chi4 *china** ña1a4 ba3 tan3
ya1 ko4ndo3, ya1kan3, ko3o3 tia13ma3 xa'1a4 ba(3)=e2, tan3 ya1kan3,
ya1 tan42 ku4u4, tan42 ku4u4, tan42 ku4u4 i3kin4 kan4 ndi4 ni3 ko14o3, ni3 ko14o3 na1 ja4ta24 bi4, ya1kan3, ti1kin4 kan4 a1chi1 tan3 bi3tin3 ndi4
nda13-ko1o3=ni42 ya'1bi3=a2 kan4 nda13-ko1o3 na1 sa4ta24=e2 nda13-ko1o3 tan3 ji1na'3a4 ndi4 sa1a3 tan42 xa4xi24 ba3=na2 ba42 ran4 sa1a3 tan42 xi4xi3 ba3=na2 ba42 a1chi1 ndi4 tan42 ka4chi2[=yu1] ji'4in(4)=un4 ndi4
an4 ti1kin4 i4yo(2)=a2 tin3 ja1 ni1-ku1un4 ya'3a4 tin3 ya3tan(3)=e2 ña1a4 tin3, *buta** ba'1a3 ki3ni3 ku3xi3 ba3=na2 tan42 ku4u4 na1 kwa4chi3 ja143 ba1xi3 nda3a3 tin3 ya1sin4 i3ni2=na1 ku3xi3=na2, *buta** ja1 i3in(3)=a2 ku3xi3 ba'1a3=na2 ba42 ña1a4 ba3
tan3, ji'4in4 yu3ba2 tu3ku3 nda4-nde1e3=a2 tin3, tan42 ku4u4 ndu1xa32 ba42 tan42 ku4u4 yu1ku1 nde'3e4 ña1a4 tan42 ku4u4 tin3
ya1 ba'1a3 i4chi3 ku3xi(3)=o4 bi3tin3 ba3 ba42 ña1a4 ndi4, ya1 ya1sin4 ba'1a3 ba42 ran4, ya1 ya1sin4 ba'1a3 ba42 ndi4 ya1, ya1 kan4 ba42 xi4yo13, ya1kan3, xa'1a4 i3tu2 ba3 ran4
nu14u3 ndo'1yo3 tu3ku3 mi4i4 nda4ku'1un3 ta1kwi42 tin3, a1chi1 ji1na'3a4 ndi4, ya1kan3, ko14o3 *arró**, ya1kan3, ba1xi3
ba1xi3 *tienda** ba1xi3, ya1kan3, nda4a2 ndi'3i3 ki3xi(3)=a2 tan3 ki3xa2a(2)=e2 tan3 kia'3bi13=a2 ndi4 ko14o3 mi3i4 bi4=a2 kan4 ran4
ya1 kan4 ndi4 ya1 *arró** chi'4i4=na2 na1 Ta13bi2 ka1a3 ba3 na1 nda4a2 ka1 ya3tin3 ñu3u2 ka1a3 tan42 ku4u4 mi4i4 nda4ku'1un3 ta1kwi42 tan42 ku4u4 mi4i4 bi3xa4 ñu'3u4 tan42 ku4u4
ya1 kan4 ndi4 ta'3an2 ba3 na1 ñu3u2 kan4 chi'4i4=ni4(2)=a2 ran4, i4yo2 ya1 ta3ta2 kwa4chi3 i4yo2 ya1 ndi3ku'3un3 i4yo2 ya1, ya1 na'4nu3 ka1
ya1 ta3ta2 kwa4chi3 kan4 ndi4 xa1, xa1 ndu4-ku3xa3 ka(1)=e1 tan3 ta4nda13a2 bi3ko4 i3ta2 ndi4
an4 ndu13-ku3xa3 ka(1)=e1 nu4mi24 i1chi(1)=a1 tan3 ja143 ndu3ku4=na2 i3tun4 tan3 ja143 tu4xi14=a2 tan3 ka4ti1in3 ki3ni3 ti3kwa'4a2=na1 ja1ta4=e2 ndo3ko3to3 ti3in3=na2 tu3ta2
ya1 kan4 ba42 ndi4 ni1-ja3chiu4un4=ni42 ñu'3u4 nda1 ñu'3u4 bi3xa4 ni1-ja3chiu4un4 tan42 ku4u4 ta'3bi4 mi4i4 ndi4ka1 ka4a4 tan42 ku4u4
na4 ja1 ka4a(4)=e2 ndi4 ba143 ko4chun3 ka1 ta1kwi42 ka3ta2=ra4=e2 ndi4, ya1kan3, ya'4a13=ra4 tan3 ya'4a13=ra4 nu14u(3)=a2 tan3 ka'3nu3 u1bi1 u1ni1 ki1bi4 ko14o3=ra4 ku4un4 tan3 ya1 ja1 kwa1nda3a3=ni42 ku4u4 ba(3)=e2 ña1a4
an4 ba1xi3 tu3 ñu'3u4 tan3 nda4ku'1un3=a2 xa'1a4=e2 ndi4 ko14o(3)=a2 ndo'4o(4)=a2 ndi4, ya1kan3, ya1, ya1kan3, mi4i4 nda1a1 ba42 tan3
ya1 kan4 tan3 yo'4o4 tan3 kan4 mi4i4 ba'1a3 ka4a4 ndi4 ni1-xi1yo3=ni42 *arró** ti3kwa'4a2 xi1yo3=ni42 ya1 kan4 i13xa3=na3
ya1 kan4 ja4xi24=na2 na4 ja1 sa4bi4 ba3 tan42 ku4u4 xi'4i4=na2 tu3ta2 ji'4in(4)=a2 tan42 ku4u4 kwa1nu'1u4=na2 i3tu2 tu3ku3 kwa1nu'1u4=na2,
*buta** ja1 ña1 ña1a4 kwa'1an1 ji'4in4=na2 tin3 xi4yo13 tu3ta2 xi4yo13, tan42 ku4u4 xa'1a1 ba1xi3=na2 ji'4in4, ji'4in4 ni3i4 ndi4
na4tu2 xi4ka3 ba42 ran4, ja1 ni1-xa3xi4 ka1=na1 i3kin4 ji4..., xi'13i3=na2 tu3ta2 ji'4in(4)=a2 ña1a4 tan3 ba1xi3=na3, chi4tu4 ba'1a3 ti1xin3[=na3]
an4 ko14o3 na4 ya3tin3 tu3 ba42 ndi4 ni1-chi3ka2=na1 i3in3 i3chi4 tan3 ki3xa2a2=na1 i4yo2 tu3ta2 ji'4in4 i3kin4 tan3, i3kin4 bi1xi1 tan3 ka3xi4=na3
ja1 na1, na1 ja1 chi4tu4 ti1xin3 ku4u4 ba3=na2 ran4, i3nga2 i3chi4 ki3xi3=na2 tan3 [...] tan3 ku3xi3=na2 tin3, na1 ja1 i4yo2 ba'1a3 ji'4in4 ku4u4 ba3=na2 ran4.
Xi4yo13, *jamaica** ndi4 ya1 ba'1a3=ni42 ku4u4 ba(3)=e2 na4 ko3o(3)=a2 ndi4 ya1, ya1 xu3xan3 ji'4in(4)=a2 ndi4 ba143 chi'4i4=na(3)=e3, nda'3a4 nu4mi24=ni42 ku4ni(2)=a2 na4 ja1 kan4 ndi4
na4 ja1 kwa'1a4 ba42 un4, i3in3 chi4chi3 ni1-ku3-kwa'4a1 ndi'3i(3)=a2 tan3, ya1kan3, a1su3 i3in3 ki1bi4 ti4 an4 u1bi1 ki1bi4 ti4=a2 tan3
ndi'3i(3)=a2 kan4 ki1tu'4un4 tan3 ke3e3 ndi'3i(3)=a2 ku4ni(2)=a2 ran4, tan3 ni1-jo3nde3e(3)=a2 ni1-xi3i(2)=a2 un4, ni3 kwi14in3 ka(1)=e1 ke3e(3)=a3
a1be3, su14u3 ñu'3u4 kwi14i3 ko3o3, ya1kan3, ya1 i3ya4 kan4 ba42 ya1 ñu3u2=e4 kan4 ndi4 ya1 ba'1a3 sa4ka2 xi4yo13 ba42 ña1a4
ni1-chi'3i3=na(2)=e2 ta'4bi4 ni1nu3 kan4 ji13ni2[=yu1] ndi4 i3in3 kwa'4a1 kwa'4a1 ti4 xi1yo3 *jamaica** ndi4 ndo3o3 so'3o3 xa'1a4=run4 ton4
nda3si4 ba'1a3 ni1-xi1yo3=a2 ton4, i3in3 u1bi1=run4 ni1-..., ta3ta2 ni1-chi'3i3 ta1 Ni1ko4yu4=ya1 ji'4in(4)=2, ya1kan3, xi1ki4 kan4,
so'3o3 so'3o3=lu3 xi1yo3 xa'1a4=run4 nda13-ta'1bi4 nda'3a4=run4 ndi4 i4jwe2 *madre** ndi4 [...] so'3o3 bi4 kwi1ta1 ku4u4=run4 ji1ta1 i'3nu3 nda'3a4=run4
ndo3o3=lu3=run4, ya1 kan4 ndi4 mi4i4 ba'1a3 sa4ka2 ko3o(3)=a2 ba42 ran4, jo3lin42 tu3
a1su3 tan42, tan42 lu3u3 ka1=yu1 ndi4 ni1-chi'3i3=na2 ta'4bi4 yu3ku4 so14ta2 tan3
i4yo2 i3in3 xi1ki4 ni'4nu3 so'3o3 ndi4chi2 yu3ku4 tan3 ndi4chi2 i3in3 xi1ki4 so'3o3 ña1a4 ni1-chi'3i3=na3, xi1yo3 ba'1a3 jo3lin42 bi3
a1be3, tun4 yu1ku1 ka1chi4, ñu'3u4 sa4ka2 tun4 yu1ku1 ka1chi4 ba42 ya1 ñu3u2=e4 ña1a4
mi4i4 ba'1a3 sa4ka2 xi4yo13=run4 ba42 ña1a4, tun4 ya'3a4, i3in3 ni1-chi'3i(3)=2 tun4 ya'3a4, ni1-xi1yo3 mi3i4=run4 sa3kan4 ni3 ko14o3, ko14o3 ta1tan4
ndi4 sa14-ko1yo3 ka1 bi4=2 ya'3a4 ndi4 [...] ya1 ya'3a4 na1 Chu'14ba4 ka4chi2=na1 ya'3a4 mbo3la3 ndi4
ndo3o(3)=a2 ta4ta2 ndi4 nda143 ni1-ku3un3 ti4=a2 ti1xin3=run4 ndi4 ti4kwi4ta1 so'3o3 ni1-xi1ta1 i'3nu3 nda'3a4=run4 tan3 i4yo2 ti1xin3=run4 ndi4 la3tun4=a2 ndi4 nda143 mbo3ta3 mbo3ta3 i4in(4)=a3
tan42 kwa'1an1 xi4nu13 xi4nu13 ti4=a2 tan3 ki13xa3a4 ba3 chi4chi13 kwa4an(2)=e2, ndi4 ta1nda1 ku4kun3 ni1-ko1yo3=a2 ñu'3u4 ndi4
na4 sa3kan4 tan3 ni4-..., ni4-ndu3ku4 tu(3)=2 ta1tan4chi3ka2 ta'3an2=yu1 nu14u3 tu3=run4 ndi4 sa3kan4 ti4 xi1yo3 ndi4 lu14u3 ya'3a4 nda13ñu'4u4
nda14(3)=e2 ya1 ni1-xa3kwi1in3 ka1 nda1 nu14u3 ndi'4i4=run4 nda143 mi4i4 ni1-ndo1o3=a2 mi4i4 nda14(3)=e2 kan4 ndu13-ku3xa3, ya1 kan4 ndi4
ndi3sa4ku4u4 nu14u(3)=a2 ndi4 ya1 ba'1a3 xi4yo13 ku4u4 ndi'3i(3)=a2 ñu3u2=e4 ran4, na4 ka3ma2 ti(4)=o4 tan3 na4, na4 i4yo2 nda'3a4 ran4.
Ni3, ni3, tan42 ku4u4 *jamaica** ndi4 ku14ni(2)=a2 ta1tan4 ji'4in(4)=a2 kan4, tan42 ku4u4 ya1, ya1kan3, tia13ma3 ña1a4 tan42 ku4u4, ya1kan3, *arró** ba3 tan42 ku4u4 ndi4
ya1 ko3o3 ba42 bi3tin3 ba(3)=e2 ña1a4, a1be3 ya1 ko3o3 ba42 bi3tin3 ba(3)=e2 ña1a4 na4tu2 ya1 chi'3i(3)=o4 ba42 ndi4 ndi3sa4ku4u4 nu14u(3)=a2 ndi4 ya1 ba'1a3 xi4yo13 ku4u4 ndi'3i3 ba(3)=e2 ran4
tan42 ku4u4 tia13ma3 kan4 ndi4 na4, ya1kan3, mi4i4 nda1a1 lu3chi'4i2 kan4 ti4 tan3 ta'3bi(4)=o4 ñu'3u4 tan3
xi1ki4 kan4 ka3ka(3)=e4 chi'3i(3)=o4=e2 kan4 ndi4, a4 lu3u3 tia13ma3 ta3ba(4)=e4 ña1a4
na4 ko3o(3)=a2 ndi4 a1su3 xu3xan3=ni42 ji'4in(4)=a3, ke3e(3)=o4 kwa'1an1 yo4o4 ji'4in(4)=a2 Chu'14ba4 kan4 kwa'1an1 Marquelia kan4 kwa'1an1
ndo'4o4 sa4ka2 ta'3an2 ba3 ji'4in(4)=a2 ran4 a1be3, ta4ba4 ba(3)=e2 xu'14un4 sa1a3 ku3-ta3ku2 ba(3)=e4 ran4 su14u3 ya1,
ja3ta(4)=e4 *carru** bi4 ba42 an4 ko14o3, ya1kan3, ti3in(3)=o4 i3in3 be'3e3 to4to2 ta'4an4 ji'4in4 bi4=a2 ndi4 sa1a3 lu3u3 ya1 ku3-ta3ku2 ti4 ba3 yo4o4 ji'4in4 se'1e(3)=o4 sa4-kwa'3nu3 yo4o4 ba42 ran4.
A1be3.
Su3 ni3 sa3kan4 ji'4in4 si'1ba1 ñu'3u4, ya1 ba'1a3 sa4ka2 xi4yo13 ba42 kan4 ndi4, nda4a2 bi4 ñu'3u4 ba42 ya1 mi4i4 ñu'4u4=ndu2 kan4 tan3 a1su3 ni3 so'3o3 ti4 ni1-xi1ka3 na1 Ni1ko4yu4 ni1-ja3chiu4un4=na2 ji'4in(4)=a3
nda3si4 ta13ba4=na(2)=e2 ton4, *buta** ndi4 ju13ndi3ka(2)=e2 ndi4 la3tun4=lu3 ndi4ka(2)=e2 ni1-chi'3i3 sia14ta4=na(2)=e2, ndi4ka1 ba'1a3 i13xa3=na2 yu3kun2 [...]ña1a4 ni1-chi'3i3=na(3)=e3
tan42 ja143 kwi1ta3 ba'1a3 ti4 kwa'1an1 xi4ta1 i'3nu3 nda'3a4=e2 ya1 kwa'1an1, kwa'1an1 tan3 nda3-ti3in3 nda3-ti3in(3)=a2 ñu'3u4 tan3 chi13ka2=na1, ya1kan3, kwa4yu2
nda13-ko1so1 ndi'3i3=ri4 ñu'3u4 tan3 ja1ta4 ñu'3u4, ñu'3u4 ya1 ni1-ndo3-ko'3ni3=ri4 ña1a4 tan3 ni1-xa'1an1 ya1 ña1a4 tan3 kwa'1an1 ti4=a2 tan3 ja1 ndo4ko3o4 ba(3)=e2 tio'1o3=a2 ton4
nde3nu'3u3 mi3i4 ñu'3u4 ya'4ma1 ni1-..., ni1-ja3ta3=ra2 ña1a4 ni1-nda3-ti3in3 ndi'3i(3)=a2 tan3 ni1-ta3an4=e2, ya1kan3, *cacahuate** [...] ki1bi4 ta13ba4=ra(2)=e2 ndi4
ndi4 mbo3ta3 mbo3ta3, mbo3ta3 mbo3ta3 ka4a4 ti1xin3 nda'3a4 kwi1yo'1o4 nda'3a4=e2 ya1 sa3kan4 ñu'3u4 ba'1a3 ku4u4 ndi'3i(3)=a2 ni1-ki'1bi3=a2 ran4, ñu'3u4 ta'4bi14
lu14u3=ya1 ta13ba4 na1 Ni1ko4yu4, tan3 ndu'1u1 ndi4 ba143 chi'4i4 bi4 ndu'1u(1)=a1 ndi4, ya1kan3, xu3xan3=ni42 ji'4in(4)=a2 ran4
ni3 ko14o3 ya'1bi3=a2 ndi4, ya1kan3, ka3ma2=ni4(2)=a2, sa3kan4 ni3 *jamaica**
lu14u(3)=a2 ndi4chi2 tan3, na4 *costalilla** nda3ndo3o3, ya1kan3, ya1 nda1a4 kwi3in4 ka4chi2=na1 nda4tu'4un4=na2 ji'4in4=ndu3
nda4a(2)=e2 nde3e4 i3ni2 ba42 kan4 lu14u3 sa4ka2=ni4(2)=a2 tan3 tu4mi4 sa4ka2 ka'3a4=e2 ran4
ya1 kan4 ndi4 nda1 i3in3 ni14-chi'3i(3)[=2]=a2 kan4 tan3 ndi4 ba'1a3=ni42 xi4yo13 ba(3)=e3, ya1 kan4 ndi4 ba'1a3 xi4yo13 jo3lin42 ran4, ba'1a3 xi4yo13 *jamaica** ran4
ba'1a3, ba'1a3 xi4yo13, ya1kan3, ya1 tun4 ya'3a4 ran4
ya1 kan4 ndi4, nda1 ndi'4i4 ba3 ña'1a3 ndi4 ya1, ya1, ya1 ndu4ta'3an2 ko3o3 ku4u4 ndi'3i3 ba(3)=e2 ñu3u2=e4 kan4 tan3 mi3i4 ba3 yo4o4 ku4u4 na1 ba143 chi'4i(4)=o4=e2 ya1 kan4 ndi4 ya1 kan4 kwa'1an1 ndi'4i4 xa'1a4=e2 ko14o3 na1 chi'4i4 ka(1)=e1 ko14o3
ya1 mi3i4=a2 ndi4 ya1 ba'1a3 ko3o3 ku4u4 ndi'3i3 ba(3)=e2 ran4, *sandía** ya1 ba'1a3 xi4yo13 tu3 ku4u4 *sandía** ba3
xi4yo13 *sandía**, ya3tin3 nu14u3 ñu3u2 kan4 ti4, ya1kan3, ko4ndo3 ku3rra42 na1 Tanu kan4 ndi4 mi4i4 xi'1i1 ta1 Ni1ko4yu4 ya3tin3 kan4 ti4 tan3 xi4yo13 *sandía**
i3kan4 xi1yo3=a2 i13xa3 i3in3 ta1 ta4u3ni2 na3ni4 Chicu, Chicu Nela ka4chi2=na1 nda4tu'4un4 ka4ña2=na1 ji'4in4=ra2, *buta** ndi4, ya1kan3, chi13ka2=ra1 te'1e1 ndi1xin3 ndi1xin3 tan3
ju13nde3e(3)=a2 tan42, nda1 tan42 ñu'3u4 ba'1a3 ta'3an2 ba3, nda13ndo3o3 i3in3 ndi'3i3 nu14u3 te'1e1, *sandía** ja1 so'3o3 ja1 so'3o3 ndi'3i3 ta13ba4=ra2 ton4
tan3 ni3 ko14o3, ko14o3 ta1tan4 ni4-ti3in3=ra3, ñu'3u4 ti4 nda13-ka3ya2 *pondó** chi13nde3e3 *pondó**=ra1 chi13nde3e3=ra2 xa'1a4=e3, ko14o3 *bono** bi4 sa3kan4 a1chi1 ba42 kan4
bu..., i3in3 ku4kun3 ku4kun3 nda13-nde3ta3 ndi'3i3 te'1e1 sa3kan4 ku4u(4)=a2 ñu'3u4 ta'4yu1 nda13-chi3nde3e3 pon3to42=ra1 nda13-xi4ta3=ra2 tan3 ni1-chi3nde3e3=ra2 tio'1o(3)=a3
ndi4 ndo3o3 te'1e1 ndi4 nda3si4 ta13ba4=ra2 *sandía**
ña1a4 ke4e(4)=a2 tan3 ba1xi3=a2 ba1xi3=a2 ñu3u2 i4xa3=ra2 ya3tin3 chi'4i2 ti4 ba42 tan3 ñu3u2 ba42 ña1a4 ndi4 lu14u3 *sandía** ta13ba4=ra3
na4 ko3o(3)=a2 ndi4 lu3chi'4i2 ti4 ke4e4 kwa4an2 ti1xin3=a2 ya1 ba143 kwa'4a1 in3ka4chi(1)=a1 ya1 sa3kan4 ku4u(4)=a2, ya1kan3, bi1xin3=ni42
bi1xin3=ni42, ba3 ba'1a3 ba3 na4 ji'4in4 ta1tan4 sa3kan4 ndi4 nda3-sa1a4=e2 ya1, ya1 tan3 ki'14bi13 ya1 bi1xin3=ya2 ndi4 ba3, ba3 in3ka4chi1 ba3 ku3-kwa'4a1 ti1xin3=a2 sa3kan4
ndi4, ni1-ke3e3 ba'1a3 i4chi(3)=a2 i13xa3=ra2 ran4, ya1 kan4 ndi4 ya1 ba'1a3 xi4yo13 tu3 ku4u4 *sandía** ba3
tan42 ku4u4 ndo1o4 ton4, bi3tin3 yu3mi4 tan3 chi'3i(3)=o4 ndo1o4 na4 ñu'3u4 ti1chi32 ba42 tan3 ja143 ki'4in4=run4 ta1kwi42, ya1 tan3 ke3e3 sa1bi4 ndi4 tun4 ja1 i4yo2 ku4u4 ndo1o4 ko'3ni(3)=o4 ton4
i3in3 sa4bi4 ti4 tan3, tan3 tun4 ja1 i4yo2 ku4u4 tun4 kan4, ji1ni4 ya1 chi'3i(3)=o4 ya1 ña1a4 ndi4 ja1 ndo1o4 ja1 tun4 ja1 ke3e3 yo3ko4 ku4u4 tun4 kan4 tan3 ke3e3 sa1bi4
ya1 kan4 ndo1o4 tun4 kwa4chi3 i3kan4 [...] tu3ku3 kwi1ya1 ka1 ndi4 mi3i(4)=o4 ko14nde3e4 na4tu2 na4 ja1, ja1 ku4nu3 ba43
ya1 kan4 ndi4 tan42 ku4u4 ndo1o4, ndo1o4 kwa'4a1 xi1yo3 ji1na'3a4 ndi4
i3in3 ki1si3 bi4 ta4ba4 ti3kwa'4a2 kan4 ya1 i3in3, i3in3 nda'3a4 so'3o3 ndu13yu2 ta'4bi4 ta'4bi4
an4 ko14o3 ndi4 ja1 ndi4ka1 ba'1a3 ya'4a13 so'3o3 ndi4ka2=run4, an4 ki1si3 yo4so24 sa3ba3 tan3 i3nga2 ki1si3 yo4so24 sa3ba3 ndi4 u1ni1 ki1si3
tan3 ji'4in4 *toro**, tan3 tun4 ndo1o4 su4ka2 bi3tin3 ndi4 ki3ni3 ka1 ba3 xa'4a13 tun4 [...] ta1kwi42
ka4na3 ba3, ya1kan3, nda4a2, nda4a2, ya1kan3, u1bi1, u1bi1 ki1si3 yo4so24 sa3ba3 an4 nda1 u1ni1 ki1si3 ka4na3 ji'4in4=run4 na4tu2 i3in3 nda'3a4 tan3
ndo1o4 ndo3o3, ki3ni3 ja4ta2=run4 ta1kwi42 ran4, ya1 kan4 ndi4
ya1 ta1kwi42 ta4ba4=ni42 tun4 kan4 ya1 kan4 ndi4 ni1-ku3-to14o2=na1, sa14-ndi'3i3 ba3=na2 xa'1a4 tun4, tun4 ya3ta4 ña1a4 te'4e4=ni42=run4 tan3 ko14o3 ta1kwi42=run4 tun4 ni4i24 so'3o3 ti4 ba3 ku4u4 tun4 kan4
ndi4, tan3 ndi4 ba'1a3=ni42 *panela**=run4 ka4chi2=na1, tan3 *panela** tun4, tun4 su4ka2 ka1a3 ndi4, ya1kan3,
bi14xi1 ba'1a3=e2 tan42, tan42 *panela** tun4, tun4 nda'4bi2 ka4chi2=na1.
A1be3, lu3chi'4i2 bi3ta4(2)=e2, tan3 *panela**, *panela** te'4e4=ni42 ba43,
ya1 kan4 ba42 ndi4 ndi3sa4ku4u4 nu14u(3)=a2 ndi4 ya1, ya1 ja1 kwa'1an1 ndi'4i4=ni42 ba3 ku4u4 ndi'3i3 ba(3)=e2 tin3 ran4, ko14o3 ka(1)=e1 xi4yo13 tan42 ku4u4
ya1 *arró** ña1a4 tan42 ku4u4, ya1kan3, ya1 ko4ndo3 na1 chi'4i4 tun4 ya'3a4 ña1a4 ba3 na1 chi'4i4 tia13ma3 ña1a4 ndi4
*buta** na4 ji13ni2 ka1=na1 nda4a2 ja'1a4 i3tu2 i4ndu'3u4=a2 ndi4 ñu3u42 kwa'1an1 na1 kwa'1an1 ku'1u1 tan3 i3chi4 xa3a3 ta1nda1 kan4 kwa'1an1=na1
xa1a(1)=on4 ki14tu3 ndi4 ja1 ni1-ta3ba4 ndi'3i3 ba3=na(2)=e2 ni3 ku14ni2=un4 ka3xi(4)=un4=a3
ndo1o4 kwa4an2 tun4 ka4chi2=o4 ku4u4 ndo1o4 bi3ta42 ka1a3 i4yo2=run4 ji'4in(4)=2 xi1ki4 kan4 ndi4 ni3 ko14o3=run4 kwi4i4 ka3xi4=2
kwa'1an1=ra1 ku'1u1 tan3 a1su3=a2 ña1a4, ja143 pa4li4 chi'4i2 so'3o3 ti4=a2 [...] ni1-xa1a1=yu1 ndi4 nda143, nda143 kwi4i24 ka4a4 ja'13nda2=na1=run4
ya1 kan4 ndi4 ba143 ta4ba4 ka1=yu1 ku'1u1=run4 ndi4 ni3 xa'14a13 ka1=na1 ko3o(3)=a2 ran4
ya1 ko3o(3)=a2 ndi4 ña1a4 ti3in(3)=un4 be'3e3 tan3 i4ndu'3u(4)=un4 sa3kan4 ba42 ndi4 ya1, ki'14bi13=na2 ndi4 ta1 i4ndu'3u4 ku4u(4)=e4 tan3 nda4a2=e4
tan3 ya1 ko3o3 mi3i4=a2 ndi4 ni3 ka14ku1(3)=a3, tia13ma3 ña1a4 ba42 an4 *sandía** ba42 ndi4 ñu3u42 ki'1bi3=na2 kwi3so3=na(3)=e3,
ya1 ña1a4 ba42 ndo'4o4=na2 ya1 kan4 ndi4 ya1 ba14sa4 kwi4i4 ka1 ndi4 ni1-ku3-kwi'4na4 na3kwi42=na1, na1 ndu4ku4 kwa1chi3 ba3 ku4u4=na3.
Ya1kan3, Maximiliano Francisco González.
U1ni1 xi3ko3 u1ni1.
Ya1kan3, ka4chi2=na1 ji'4in(4)=a2 ndi4, ya1kan3, ñu3u2 ti14chi3 ba42 ji'4in4 tu'1un3 i4sa1bi4 tan3 tu1sa'4an4 ndi4, ya1kan3, Yoloxóchitl ba43.
Mm a1su3 nda3tũ'4ũ4 ba2 jĩ'4ĩ4ndo4 ndi4 ya1kã3 ya1 ji4nĩ2yu1 tã3 kwã'1ã1 nĩ1xu3xa2 bi3tĩ3 ndi4 ya1kã3 ya1 ji4nĩ2 ku4u4 be3
ndi4 ya1kã3 ji1nã'3ã4 ndi4 ya1kã3
ba'1a3 xi1yo3 nã1 xu13xa3 xi1yo3 a1chi1 ndi4
i4yo2 ĩ3ĩ3 ta'4bi4 mĩ4ĩ4 nda4ki3nde3e4 tã3 i4yo2 ĩ3ĩ3 ta'4bi4 mĩ4ĩ4 kwã'1ã1nã1 ndo4ko'3nĩ3nã2 ja4chỹũ4ũ4nã2 tã3 tã3 sa3kã4 ndi4 xi4tu3nã2 nda1xĩ1
nã1 *música** ndi4 nã1 kã4 ndi4 nã1 nda4ya'4bi3 sa4ka2 ku4u4 nã1 kã4 ndi4 sa3kã4 ĩ4ĩ4nã2 bi3tĩ3 ba3 nã1 ñã1ã4 ndi4 nã1
nã4 ku14si3ki2 i3ndyo24 kã'1ã1 xa3a3 yo4o4 jĩ'4ĩ4 nã1 kã4 nã4 be'3e3 chi4ñũ3 kwe4e4 ã4 ta1 chi4ñũ3 kwe4e4 tã3
su4ku3nĩ3 nde'14e14 nã1 kã4 ndi4 ã4 nĩ1ku3mã1nĩ4 i13xa3 mbyo3o4 ndi4 mĩ3ĩ4 ke14 ku3nĩ3 nã'14ã1 tã3 nã4 [...] i3ndyo24 ndi4 a1chi1 nã1 ñã1ã4 ndi4 nã1 kwe'1e1 sa4ka2 ku4u4 nã1 ñã1ã4 ndi4 nã1 lu3u3 sa4ka2 i3nĩ2 ku4u4 nã1 kã4 sa3kã4 ĩ4ĩ4nã2 nda1 tyem4pu2 bi3tĩ3
nã4tu2 ya1kã3 xa4xa1 ya1kã3 ku'1u1 ya1 ta'4bi4 ta'4bi4 i3chi4 Salubi ndi4 ka4chi2nã1 jỹã'4ã2 ta'4bi4 so'3o3
ndi4 yu14ti3 ndi'1i1 nĩ1nũ1 kã4 mĩ4ĩ4 nda1a1 mĩ4ĩ4 ba'1a3 ndi'3i3 ka4a4 kã4 i3kã4 si4so3 ndi'3i3 nã1 ti4bi2
ya1 kã4 ndi4 nã4tu2 ya1kã3 nda4a2 ya1 nũ4mĩ24 i4yo2 ã4 nĩ1bi4 nĩ1xi'1i1 ã4 nã1 ta4u3nĩ2 nĩ1xi'1i1 ndi4
ya3tĩ3 ti4 i4yo2ya1 tã3 nũ4mĩ24 nda3ka1ya1nã1 ã4 ko14o3 tu3 ndi4 nã4tu2 a1chi1 ndu1xĩ1nã1 tã3 xe'4e132 tã3 kũ'1ũ1nã1 kũ'1ũ1 ko1to1nã1 i3tu2nã1 ndi4 ya3tĩ3 ti4 ba43
ya1 kã4 ba42 ndi4 ta4xi3nã2 ya1 kã4 kĩ'4ĩ4nã2 ya1 kã4 ndo3ko'3nĩ3 tu3ku3nã2 kwã'1ã1nã1 ta'4bi4 ta'4bi4 ñũ'3ũ4 nĩ1nũ3 tĩ3
ya1 kwã'1ã1 nũ14ũ3 xa'4ñũ3 ka4chyo24 jĩ'4ĩ4 nã1 Ni1ko4yu4 kã4 ndi1ka3 yu3ku4 kwe4nda2 mĩ4ĩ4 nĩ1ndo1o3 mĩ4ĩ4 ñũ'4ũ4 nã1 Martín de Jesús kã4
mĩ4ĩ4 ba'1a3 ka4a4 ñã1ã4 ya1kã3 nĩ'4ĩ14 nã1 ñã1ã4 ta'4bi4 i3nga2 ta'4bi4 mĩ4ĩ4 i4yo2 ku3rra42 ta1 che4e13 Teyu kã4 bi3tĩ3
*buta** ndi4 mĩ4ĩ4 ba'1a3 ñã1ã4 ya3tĩ3 yu'3u4 i3chi4 ka'4nũ3 ñã1ã4 ñã1ã4 si4so3 nã1 ñã1ã4
nĩ3 kwi14so3 nã1 kã4 nda4a2 ka1 mĩ4ĩ4 ki3nĩ3 ka4a4 ndi4 mĩ4ĩ4 ba'1a3 ka4a4 mĩ4ĩ4 nda1a1 mĩ4ĩ4 ka4ndu'3u4 ndi'3i3 si4so3 nã1 kã4 ndi4 nã1 ti4bi2 ku4u4nã3
i4xa3 nã1 nã1 ta4u3nĩ2 a1chi1 ya1 kã4 ba42 ndi4 tã42 ku4u4 ti3kwa'4a2 nã1 nda'4bi2 nã1 xa14a1 nde3e4 nã1
ji14ndyo24 nde4e2 nĩ1ndo'3o3nã2 xa13ko1o3 kwe'1e1 jĩ'4ĩ4nã2 nĩ1tu1xu'4u2nã1 tyem4pu2 ba3 tã3 ku4u4nã2 nã1 xa14a1 ya1 a3sa3 chi3ñũ3 nde3e4
kwi14i3 ya1kã3 ka3ka3nã2 mã3to4mũ2 ya1 mã3to4mũ2 nde3e4 ka4chi2nã1 ndi4 mã3to4mũ2 *gastu** tã3 mã3to4mũ2 ya1kã3 ta4ba4 kas3ti4yu2
ya1 kã4 ndi4 ta1a3 ja4chi4ñũ3 ta1a3 i4yo2 ñã'1ã3 ta1 i4xa3 ndu4xa24 ta1 kã4 ku4u4 ta1 kĩ'3ĩ3
nda1 so'3o3 i4yo2 nã1 ku4nĩ2 mĩ3ĩ4 ba3 ko3ndo3 ki3ta4ru2 ko3ndo3 mã3yo42 jĩ'4ĩ4 ta1 kã4 nã4 nĩ1kã'1ã1nã1 ndi4 mã3to4mũ2 ko3ndo3ra2 tã3
tã3 nã1 nda'4bi2 te'4e4 tã3 kwa14a2 i4yo2 jĩ'4ĩ4nã2 tã3 kã'1ã1nã1 ndi4 nĩ3 nã1 ka3ka3 jĩ'4ĩ4 ti4nã2 ba143 nĩ'4ĩ14nã2 kĩ'3ĩ3 chi3ñũ3
sa3kã4 tu3 nã1 mã3to4mũ2 ba3 ndi4 nã4tu2 ja1 nĩ1ku3ya1mã4nỹã42 nã4 ja1 u1bi1 u1nĩ1 kwi1ya1 ñũ'4ũ4nã2 ĩ3ĩ3 ta'4bi4 tã3
tã3 kwi3so3 nã1 mã3to4mũ2 tã3 ja143 kã'4ã2 nã1 kã4 ndi4 ko14o3 chỹũ3ũ3 a3sa3nã2 ya1mã4 chi'3i3nã2 ndi4 ja1 ji4nĩ2 ba3ndo4 ndi4 ya1kã3 ndu3ku2 ja'4nda2nã1 ja'4nda2 nã1 ko4ndo3 mã3to4mũ2 ya1 kã4 ndi4
nã4 i4yo2ndo4 ta3xi3ndo4 ta'4bi4 mĩ4ĩ4 ja1 ndi4kwi1ta3 kã4 ko3o3 yu3ba2ndu1 sa3kã4 ndi4 sa3kã4 ndi4 nda4kwĩ3ĩ3ndu2 ya1kã3 nda3kĩ'3ĩ3ndu2 *lista**
ya1 kã4 ndi4 ku4nĩ2 ku14nĩ2nã1 nda4tũ'4ũ4 nã3nĩ2 nã1 chi4ñũ3 jĩ'4ĩ4 nã1 *comisariado** jĩ'4ĩ4 nã1 ta4u3nĩ2 ndi4 sa3kã4 kã'4ã2 ta1 nda4chi4ñũ3 tã3
ã4 ba143 nã4 ta3xi3 ba3ndo4 mĩ4ĩ4 ku4nĩ2nã1 nda'3a4nã2 a1chi1 ndi4 ko14o3 nã1 xĩ4ĩ4 ya1kã3 a3sa3 chi3ñũ3 ndi4
ndo'4o4nĩ42 xa'1a4nã2 xĩ14ĩ3nã2 a3sa3nẽ3
ya1 kã4 kã'1ã1ndo4 jĩ'4ĩ4ra2 nã4tu2 nã4 nda4kwĩ3ĩ3 tu3ra2 tã3 sa3kã4 ndi4 kã4 ta'4bi4 yo'4o4 ba'1a3 ya1kã3 ku3tu3 sĩ4ĩ4nã3 ĩ3ĩ3 xỹã4ã4 ka1a3 ndo1o3 ndi'3i3nã3 ta'4bi4 ta'4bi4 be'3e3 sa1bi4 ba42 ta'4bi4 ya1 yu3ku4 nda'4bi2 ba42 ta'4bi4
ndi4 ja1 ji4nĩ2 mĩ3ĩ4nã2 nda4a2 bi4 mĩ4ĩ4 xa'4a13 ya1 xi4yo13 yu3ba2 ya1 kã4 ndi4
ĩ3ĩ3 xỹã4ã4 ta4xi3nã2 nda'3a4 nã1 ñã1ã4 ndi4 su14u3 nda1 nda4a2 ka1 ti4nã2 ndi4 nde3nũ'3ũ3 mã3to4mũ2 a1chi1 ndi4 ya1
mĩ4ĩ4 ñũ'4ũ4nã2 ndi4 ja1 nĩ1ku3ya1mẽ42 kã4 ba143 ba143 chi'4i4nã2 ya1mã4 ka1 ndi4 nde3nũ'3ũ3 ndu3ku2
ya1 kã4 ndi4 sa3kã4 i4xa3nã2 jĩ'4ĩ4 nã1 kã4 sa3kã4 nĩ3 nã1 ti4bi2 ndi4 mĩ4ĩ4 ba'1a3 ndi'3i3 ji4tu3 nã1 ti4bi2 xĩ'4ĩ4 nã1 mã3to4mũ2 chi'4i4nã2 ndu3chi4
[...] nĩ1ja3chỹũ4ũ4nã2 nã1 ta4u3nĩ2 xi1ka3 chi3ñũ3 mã3to4mũ2 kã4 ndi4
ya1kã3 ndu3chi4 kwa'1a4 chi'4i4 nã1 kã4 ndi4 ya1 o1ko1 u1xi1rũ4 ya1 o1ko1 ũ'1ũ1rũ4 ya1 ka'4nĩ13 ka'4nĩ13 ta1 kwi3i3 kwi3i3 ka1 jĩ'4ĩ4 ndi4 nda1 u1bi1 xi3ko3rũ4 jã'4ã1 ndi3ko4 sa3ba3nã2 chi'4i4nã3
ndi4 ñũ'3ũ4 ku'1u1 kwa'1a4 ta4xi3 nã1 kã4 nda'3a4nã2 a1chi1 ndi4
ya1kã3 ku4u4nã2 nã1 ja4chi4ñũ3 tĩ3 ku3nde3e4 ba3 nã1 kã4 ka'3nda2nẽ1 ndi4 su14u3 nã1 nã1 kã4 ku4u4nã2 ndi4 nã1 mã3to4mũ2 ku4u4nã2 tã3
tã3 nã1 ja4chỹũ4ũ4 ku4u4 tu3ku3nã2 tĩ3 ya1 kã4 ndi4 ta4xi3 nã1 kã4 ndi4 ñũ'3ũ4 kwa'1a4 ta4xi3nã2 nda'3a4 nã1 kã4
ya1 kã4 ndi4 ta1nda1 u1bi1 xi3ko3rũ4 ã4 ko14o3 o1ko1 xã'1ũ1rũ4 ã4 ko14o3 o1ko1 u1xi1rũ4 ã4 ko14o3
ta1 nĩ14ku3chũ3 i4chi3 ndi4 ya1 xã'1ũ1rũ4 ya1 kã4 kũ'1ũ1 ndi3ko4 ta1 ta1 mã3to4mũ2 ba143 ko4chũ3 ya1kã3 ja3chỹũ4ũ4 kwa'1a4
ya1 kã4 ba42 ndi4 tã3 o4ra2 chi'4i4 nã1 nda'4bi2 kã4 ndi4 nã4 nĩ1chi'3i3nẽ2 yu3mĩ4 ndi4 ya1kã3 nã1 tã'4ã2 ku4u4nã2 ndu3chi4
ĩ3ka4chi1 kwã'1ã1 ya1kã3 mã3yo42 jĩ'4ĩ4 mã3to4mũ2
ya1 kã4 ndi4 mã3to4mũ2 tã3 mã3yo42 ndi4 ĩ3ka4chi1 i4yo2 ta1 kã4 jĩ'4ĩ4 ta1 ko4ndo3 mã3to4mũ2 ndi4
nã4 ñã'1ã3 ko3to3nã2 ã4 o4ra2 kwa'4a4xe'1e42 ndi4 ta1 kã4 ndi4 ta1 ĩ3ka4chi1 kwã'1ã1 ku4u4 ta1 kã4
ã4 u1bi1 ndu3xi4 ã4 ĩ3ĩ3 ndu3xi4 ĩ3ĩ3nã2 ã4 ko14o3 u1bi1 u1bi1ri4 ĩ3ĩ3nã2 ndi4 nã1 ĩ3ka4chi1 kwã'1ã1 ku4u4 nã1 ñã1ã4
nã1 nã1 ko4ndo3 ki3ta4ru2 tu3ku3 tĩ3 nã1 ñã1ã4 ndi4 ya1kã3 *candela** ba4li4 ko3to3 nã1 ñã1ã4
yu1mã4 ko3to3 nã1 ñã1ã4 so1o4 xu1xa32 ndu3ku4nã2 ko3to3nã2
ya1 ñã1ã4 ji4to3 nã1 ñã1ã4 jĩ'4ĩ4 lu3te'4nĩ4 ya1 kwa4chi3 ya1 kã4 ndu4tã'3ã2 nã1 ko4ndo3 ki3ta4ru2
sa3kã4 ndi4 ja143 kwa'3a3 ñã'1ã3 kwa'3a3 xa'1a4 *lista** tã3 ki3xa3a4nã2 nda3ta'3bi4nã3
tã3 ñã1 nã1 ko4ndo3 ya1kã3 nã1 ko4ndo3 ki3ta4ru2 ñã1ã4 ndi4 sa1a3 i4yo2 mĩ3ĩ4nã2 sa3kã4 sa3kã4 i4yo2 ya1 ya1 ja4chỹũ4ũ4nã2 jĩ'4ĩ4
tã3 sa3kã4 nĩ3 tu3 ya1kã3 jĩ'4ĩ4 be'3e3 chi4ñũ3 ba3 ndi4 ya1kã3 bi4xi1nĩ42 tu3 jĩ'4ĩ4 be'3e3 chi4ñũ3 ba3 ndi4 a1chi1 ndi4 ya1kã3
yu'1u1 ndi4 ya1 nĩ14sa4kwa'3a3 yu'1u1 nũ14ũ3 yu3ba42 ndi4 ya1kã3
xĩ14ĩ3ra2 ya1kã3 sa4kwa'3a3ndu2 ndi4
ya1kã3 nã1 ja1 nĩ1sa4kwa'3a3lu3 nda13tu1u3 nũ14ũ3 ndi4 si4so3 kwa1chi3 sa4ka2nã1 ndi4 kã4
nda4ñũ'4ũ4 mbu4rra2 nda4ñũ'4ũ4 kwa4yu2 nda4ñũ'4ũ4 tu1chi3ka2
a1chi1 ndi4 ya1 nĩ1sa4kwa'3a3nã2 tã3 ba143 ko4nde3e4 i3nĩ2nã1 a3sa3 chỹũ4ũ4nã2 ndi4 ya1 ku3ndi3xi3 ya3a3nã2
ba'1a3 ko3o3nã2 ku4nĩ2nã1 tã3 ya1 ku3nda'1yu1nã1 ya1kã3 ki3nĩ3 ko3o3nã2 ta'1nda1 tyo1to1nã1 ndi4
xa'4a13 i3nĩ2nã1 jỹã'4ã2 kã4 ka4chi2 yu3ba42 ko4ndo3ra2 *conseju** ya1 kã'4ã2ra1 jĩ'4ĩ4ndu3
ya1 kã4 ndi4 ku14nĩ2yu1 sa4kwa'3a3ndo4 ndi4 nã1 nã1 sa4kwa'3a3 sa3chỹũ4ũ4 ku4u4ndo4 nã1 sa3chỹũ4ũ4 ku4u4ndo4 ku4nĩ2yu1
ki1bi4 nĩ1kã'1ã1ra1 ya1kã3 sa3kã4 ku4u2 ta1 ba14sa4 sa4kwa'3a3ndi4 ta1 lu3u3 chi4chi3 ku4u2 ta1 *doce** [...]
ya1kã3 kwi1ya1 ku4u4 kã'4ã2 sa1a3 nĩ3 kwi1ya1yu1 ndi4 ta1 lu3u3 chi4chi3 ba3 ku4u2 ta1 sa4kwa'3a3 ba'1a3 sa4kwa'3a3 ku4u2 tã3 ba143 sa4kwa'3a2 ndi4
nĩ1kã'1ã1nã1 ja'1a4ra2 ndi4 ta3tũ4 ko3ndo2 *buta** ba'1a3 sa4ka2 ku4nĩ2ra1 ndi4 ĩ3ĩ3 kwi1ya1 ba42 kã4 tã3 i3kã4 ndi4 kã'14ã1 ka1nã1 jĩ'4ĩ4ra2 ndi4 ya1kã3 ja1 ta13xi3ra2 yu'1u1 ka3ka2 ta3tũ4
ya1 kã4 ndi4 nĩ1 nĩ1xi1ka32 ta3tũ4 nda143 a1su3 ta3tũ4 ndi'4i4 jo13ndo3 yu'1u1 tã3 nĩ1ya'1a3 ka1 ndi4 nde4e2 ki'4bi3 ka1 tu3 nã1 yu4bi24 ta3xi3 ka1 nã1 se'1e3nã3
xa'4a13 ka1nã1 ta3xi3nã2 se'1e3nã2 ndi4 ya1 ya1 ki'4bi3 ku4nĩ2 ba3 ba42 ta4xi3 se'1e3 tã3 nã1 ja1 ndu4ka4xi3 i3nĩ2 ndi4 ba143 ta4xi3nã2 se'1e3nã3
tã42 ku4u4 xi1yo3 lu3u3 yu'1u1 tã3 ku4u4 yu3ba42 ta1 nda'4bi2
a1chi1 ndi4 ta1 kã4 ndi4 ta1 nĩ1ta'1nũ1 ku4u4ra2 ki1bi4 ki1bi4 xa3ku4ra2 tã3 nda13ba3ra2 nda'3a4 i3tũ4 nĩ1ta'1nũ1 ndi3sa4bi1 sĩ'1ĩ3ra2 nĩ1ta'1nũ1
ba'1a3 ba3 nde3e4ra2 ndi4 ya1kã3 nĩ1nda'3a2ra1 jỹã'4ã2 ñã1ã4 ndi4 nĩ1nda'3a2 chi'4ñã4 ba3ra2 ndi4 ko14o3 *dotor** ya3tĩ3 nĩ3 ko14o3lu3 ta1tã4 i4yo2 kya'4bi13 tyem4pu2 kã4 ndi4
nde3nũ'3ũ3 ta1kwi42 ta1kwi42 ĩ3ĩ3 ta1kwi42 nĩ'3nĩ4 ta4 kã4 ku4u4 ta4 sa14nda'3a2ra4ra2 ka4chi2ra1
ya1 kã4 to3ko4 sĩ'1ĩ3ra2 ndi4 nda13sa4mã13 tã'4ã4 nũ14ũ3 i3ki4 kã4 ki1bi4 kwã'1ã1 nĩ1 nĩ1nde'3e2
tã3 chi13nde3e4 be2ra1 sa1a3 ya1 ya1 ya1kã3 chi4tu4 ku3ñũ2ra1 ya1kã3 ndu13ku3tu4 ja1ta4 i3ki4 ya1 ku4u4ra2 ta1 nde3e4 tã3 ki1bi4 kwã'1ã1 xu13xa3ra2 tã3
ja143 nda13tu1u3 ba3 ya1 ya1 kã4 ko4ndo3 kwe'1e1 jỹã'4ã2 xa4xi24 ñẽ'3ẽ42 ã4 ko14o3 ku4le'3mbe42 ã4 ko14o3
a1chi1 nda4kã'3ã42 ndi4 nda4ka3ra2ndu1 kwã'1ã1ndu1 tã3
tyem4pu2 kũ4ũ4 sa1bi4 tã3 lu3chi'4i2 ya1 nĩ1ka3a4 ti4ra2 tã3 kwã'1ã1ra1 ndi4 kwã'1ã1 tũ4 ta'4yu1 i4chi3ra2 ñũ'3ũ4 ndi4 ko14o3 nde3e4 ndi4 ya1 ta1 nĩ1ta'1nũ1 ku4u4ra3
tã3 ya1 kã4 ba42 nĩ1ndo'3o3 ta1 ñã1ã4 tã3 ya1 kã4 nĩ14kwi3i3 ka3ka3ra2 ĩ3ĩ3 chi3ñũ3 nde3e4 ndi4
pa4chi'4i2yu1 ndi4kũ2yu1 kwã'1ã1yu1 ja1ta4nã2 jĩ'4ĩ4 yu3ba42 xa4xa1 ku'1u1 lu14u3 nã1 yu4bi24 kwã'1ã1 nã1 ñũ3ũ2 kĩ'3ĩ3nã2 mĩ4ĩ4 ku3tu3nã2 mĩ4ĩ4 ko3o3 i3tu2
i3kã4 bi4 xi4kũ3 nũ14ũ3ra2 ya1kã3 mĩ4ĩ4 ndo4o13 ya1 ĩ3ĩ3 kwi1ta1 yo'4o4 kwi1ta1 kã4 nda4a2 ji1nĩ4 ta'3bi4 yo'4o4 nda4a2 ji1nĩ4 nda4a2 ti1ko3ko2 ya1 mĩ4ĩ4 jã'4ã1 ndi3ko4nã2 ba1xi3 nda1 nĩ1nũ1 tã3 jĩ'4ĩ4 ku'1u1 kwa'1a4 tã3
tã3 ndo4o13 ya1 ya1kã3 mĩ4ĩ4 ba143 ko4nde3e4nã2 ka'3nda2nã1 i3kã4 bi4 i3nga2 ki1bi4 sa3kã4 ndi4 kwã'1ã1ndu1 ji4tu3ndu3
xi4kwe'1e1 tã'3ã2 yu3ba42 ndi4 xĩ14ĩ3ra2 tĩ3ĩ3ra2 *manga** ndi4 ko14o3 ku'1u1 nĩ4ta3xi3nã2 nda'3a4ra3 tã3 ã4 ji14nỹũ24 ndi4 i3kã4 ji13tũ4
tã3 ndi4 swa14a2 nĩ4ta3xi3ndo4 nda'3a42 ba42 ndi4 nde142 nda'4bi2 ku4u4 mĩ3ĩ42 ya1kã3 nĩ1ndu3ku42 ba42 tã3 nĩ1 nĩ1xa'3nda2yu1 jĩ'4ĩ4 se'1e32
tã3 xĩ14ĩ3ra2 kũ'1ũ1ra1 tã3 kwã'1ã1ra1 be'3e3 ka3a2
chi3ñũ3 nde3e4 xi1ka3ra2 tã3 ba143 nda4ya'4bi3ra2 ndi4 *buta** ya1 nũ14ũ3 ndi4 mã3yo42 be'3e3 yu14kũ3 jo13ndo3ra2 chi1 tu3ku3 ndi4 ja1 mã3yo42 ku4nũ24 jo13ndo3ra3
tu3ku3 ndi4 ya1kã3 ja1 bis3ka42 ndi4kũ2 jo13ndo3ra2 chi1 tu3ku3 ndi4 bis3ka42 ya1kã3 ku4nũ24 jo13ndo3ra2 chi1
chi3ñũ3 yu14kũ3 ndi4 swa14a2 ku4chũ3 i4chi3 ba42 kã4 ka4chi2 nã1 nde3e4 nã1 xi4ka3 mã3to4mũ2 nde3e4
nã1 ñã1ã4 nĩ1 nĩ1i3xa3nã2 jĩ'4ĩ4 yu3ba42 ku4u4ra2 ta1 ta1 ta13kwe'3e2 ku4u4ra2 ta1 nda13ba3 nda'3a4 i3tũ4 ku4u4ra3
tã3 ya1 ya1 ja4chỹũ4ũ4 nã1 yu4bi24 ndi4
nda1xĩ1 ndi4 tyem4pu2 ji1nã'3ã4 ndi4
ko14o3 nã1 ya1kã3 ta4ba4nã2 tu3tũ4 tyem4pu2 a1chi1 ndi4 nda1 nda4a2 ka1 ndi4i14rũ4 tã42 ku4u4 nda1xĩ1 ba143 ba143 ta'4nda1 a1chi1 tã3
sa1a3 tã42 ya1 i4chi1 ti4 xi4xi1 tã3 ndo4o13 ndi'3i3 ba3 tu3tũ4 tũ4 nda1ba1 ndi4 ku'1u1 ja1 ba'1a3 ba42 ku'1u1 xu13xa3 ba42 ja'4nda2nã1
i4yo2 ki3nĩ3 tu3tũ4 nĩ3 ko14o3 ta3 tã3 bi3tĩ3 ndi4
ya1kã3 nã4 nĩ1ta3bõ4 tu3tũ4 nda1xỹũ4 sa3kã4 ba42 ndi4 i4yo2rũ4 ka'3mỹũ4 tã3 ko14o3rũ4 nĩ4ta3bõ4 ndi4 nĩ3 ki'14bỹũ14 ku3rra42 nĩ1bi4 ndi4
nã1 sa1a4 ba3nã2 nã1 su3ku4 i3tũ4 yo4o4 ba3 ku4u4nã2 nã4 ndi4ke24 ka4ye24rũ4 tã3 xa1a1nã1 ndi4 ko14o3nã2 kwã'1ã1 ki'1bi3 ja13nĩ1ku3
tã42 ku4u4 ya1kã3 ya1 ta'4nda1 nda1xĩ1 kã4 ndi4
nã4tu2 ya1kã3 ta1a3 ba'1a3 ba'1a3 ja4chỹũ4ũ4 ndi4 xã'1ũ1 tã'4ã2ra1 tã3 kwã'1ã1 ki'1bi3 ũ'1ũ1 tã'4ã2 kwa3ti4yu2 nũ1nĩ4
tã3 nã3tu2 o1ko1 u1xi1 ta1a3 ku3tu3 tã3 a1chi1 i4yo2 ku'1u1 ndi4 ku4kũ3nỹã42 kwi1yo'1o4nỹã42 tã42 ku4u4
ku'1u1 kỹũ'4ũ4 ndi4 mbo3ta3nĩ42 su14u3 i3ñũ4 bi4 ku4u4 tu3kwa2 tã3 ndi4 ku'1u1 kwi1yo'1o4 ta3ka2nĩ42 ba42 i3kã4 ndi4 ta'4a1nĩ42 ta'4nde1 kã4 ta'4a1nĩ42 cha4chya2 tã3 ku'1u1 xa'4nũ3 nda14ku2 tĩ3
xa3ku4 ti4 ba3 ta1a3 tã3 ja1 kwa'1a4 ba3 ja'4nda2 ta1 kã4 tã3 tã3 tã3 ku'1u1 ya1
mĩ4ĩ4 ko'4o1nĩ42 ka4a4 i4yo2nĩ42 kwi1yo'1o4 tã42 ku4u4 yo'3o4 be'3e3 tã42 ku4u4 yo'3o4 tũ14ũ3 tã42 ku4u4 nda143 ta3ka2 ka4a4 ñã1ã4 ndi4 ya1 ta'4a1 sa4ka2 cha4chi3 ba42 ñã1ã4
tã3 nã4 ku'1u1 nda14ku2 tã42 ku4u4 i'1i3 xa'4mba4 ba42 tã42 ku4u4 ku'1u1 ya1 la3tũ4 ka4a4 tũ4 nda1ba32 tã42 ku4u4 ndi4 ka3mã2nĩ42 ba3 kwe'1e4 xa'4nde24 kã4 ndi4
ya1 ya1 ku'1u1 ndi4ki4 ba42 ku'1u1 ya4xĩ4 ba42 kã4 tã3 tã3 ya1 ku'1u1 mbo3ta3nĩ42 ka4a4 ndi4 nda'3a4 i4xi4ta3nỹã42
xi4nĩ2 ndi4 ta1 ta1 nĩ1chi'3i3 ku4u2 ya1kã3 mĩ4ĩ4 ku4kũ3 sa3kã4 tã3 xã'1ũ1 ta1a3 mĩ4ĩ4 nĩ1ja'3nda2yu1 tã3 nĩ1kỹã'3ã2 ndi4 ũ'1ũ1 ũ'1ũ1 kwa3ti4yu2
ndi4 nũ1nĩ4 nĩ1xi1yo3 a1chi1 ndi4 ya1kã3 *cuarenteño** ka4chi2nã1 jỹã'4ã2 kã4 nũ1nĩ4 ta3ta2 ko1o4 kwi4i24 ka4chi2nã1 jỹã'4ã3
ya1 kã4 ndi3xya42 kã4 ka3xyo4 ndi4 bi1xya1 tã3
tã3 ya1kã3 ya4xĩ4 sa4ka2 ya1kã3 ya1 ko4ndo3 ko4ndo3 ya1kã3 ya1 mã3chya3
ndi4 ba'1a3nĩ42 ndi3xi4 ka3xyo4 nda1 su3bya42 ndi4 bi1xi1nĩ42 su3bi4 tã3 bi3tĩ3 xa13ko1o3 nũ14ũ3 nũ1nĩ4 tu3ku3 ndi4 *buta**
ya1 nĩ3 nĩ3 bi14xya1 nĩ3 mã3chya2 i4yo2 sa4ka2 tu3ku3
nã4 su3bi4 kwa'4a4 jỹã'4ã2 ndi4 su3 yu'3u4 ya1kã3 ya1 ko4ndo3 ndya1mẽ42 ñã1ã4 ndi4
ñũ'4ũ4 xi'1i4 bi4 ya1 ko4ndo3 ya1kã3 mã3chya2 ñã1ã4 ka4ndi3kwa1a32 ya1 sa3kã4 o4ra2 chi'4ywa142 tã3 ndo4ko3ywa2 ñã1ã4
mã3chi3 se4ke2 ndi4 bi14xi1 ba'1a3 bya43 nĩ3 ndi3xi4 tã3 ba143 bi1xya1 ndi4 ka3ti4 ka3ti4 ku4mỹã3ã42 ya14sỹã143
tã3 ya1 xi1yo3 ji1nã'3ã4 ja13xi4ndu2 ndi4 ya1kã3 bi3ta42 ndi3xi4 ba42 kã4 tã3 ya1sĩ4nỹã42 ndi4 ba'1a3nỹã42 kã4
a1chi1 ndi4 ko14o3 *abono** rã4 ko14o3 ya1kã3 *líquido** rã4
ki1bi4 nĩ1tu1u3 ya1kã3 *abono** ka1a3 nĩ1ki3xe2e2 ñũ3ũ2 ndi4 nã1 ta4u3nĩ2 xi1kwa'1a4 ñũ'4ũ4 be'3e3 chi4ñũ3 xa1xe1 nda'3a4
ndi4 ko14o3 ji4nĩ2 yo3o3 kwa4a2 ndi4 *abono** ka4chi2 ka4chi2 nã1 i4ngo24 ki13xi3 nda3ke2 kã4 tã3 *abono** sa3kã4 kã'4ã2nã1 jỹã'4ã2 ndi4 ba'1a3nĩ42 ko3nde3e3 ja'1a4 i3tu2 ba43
si13so3nã2 nã1 nã1 nda'4bi2 nã1 xu13xa3ya2 ku4u4nã2 nã1 ñũ'4ũ4 be'3e3 chi4ñũ3
xi13nĩ2yu1 chi13nde3e3nẽ2 ya1kã3 ñũ'3ũ4 *secundaria** nĩ1nũ3 kã4 i3kã4 i4yo2 i3tu2 ta1 ta4u3nĩ2 Martín de Jesús
*buta** ndi4 sa1a3 kwi1ta1 ya1kã3 xỹã3ã42 ju13ndu3ndu2 kwi1ta1 i4chi3nã2 nĩ1chi3nde3e3nẽ2 nda143 mã'14ñũ3 nĩ1ndo1o3 i3tu2
ã4 nĩ1 nĩ1ko1yo3 ndyo4o4 nda'3a4 ya1kã3 ya1 i3tu2 kã4 nĩ1ndu3tã'3ã2 o4ra2 sa14ko1yo3nẽ3
ndi4 nĩ1i1chi1 ndya'3a2 ñã1ã4 nda1 mĩ3ĩ4 i3tu2 ka4nĩ'1ĩ3 tĩ3 ndi4 ta1nda1 mỹã3ã42 nĩ1sa4ko1yo3re2 nũ14ũ3
nde4e2 ba42 kã4 ndi4 ya1 kã4 bi4 ku4u4 mỹã3ã42 ya1 *primera** ya1 *abono** ya'4a1 ya1 xã'14ã2 ndi4 ya1 i3nda14 nda143 i3nda14 nda1 u1bi1 nĩ1ndo1o3 ndi4 ki3nĩ3 nda13nde'3e2 ndi4 ndo3o3 i3tu2 ndi4
tã3 su14u3 nũ1nĩ4 sã'4ã4 ba42 ndi4 a1su3 ja1 nũ1nĩ4 nda'4bi2 chi'4i4nã2 ba43
nũ1nĩ4 nda'4bi2 ku4u4 be2 xi1yo3 ji1nã'3ã4 ndi4 la3tũ4lu3 nĩ3ĩ4 mĩ4ĩ4 ba'1a3 ba'1a3 xi4xi1 ñũ'3ũ4 ã4 ko14o3 ñũ'3ũ4 ta'3bi4 tã42 ku4u4 mĩ4ĩ4 nda1a1 kã4
nda1 u1nỹã1 nda1 ku1mĩ4 ya1kã3 i3tu2 ka4a4 ĩ3ĩ3 is1tĩ4 ndi4
ndi3xi4 nda143 i3xi4 i3xi4 ti4 ja1ta4 nde4ta3 ya1kã3 ya1 ko4ndo3 ndi3xi4 kã4 ndi4 chi4tu4 ndi3i4 tã'3ã2 be2 ba'1a3 sa4ka2
*buta** sa3kã4 ku4u4 tã3 i13xa3 ki'4bi3 tã'4ã4nã2 ndi4 nda4tu1u3 nũ1nĩ4 nũ1nĩ4 sã'4ã4 nũ1nĩ4 *híbrido** ndi4 ba'1a3 se4ke2 ñã1ã4 ndi4
nũ1nĩ4 ya3ta4 chi'4i4nã2 ndi4 ba143 be'1e32 kã4 ndi4 ka3mã2 se4ke2 ba143 be1e3 nũ1nĩ4 ba43 nũ1nĩ4 *híbrido** chi'3i3ndo4 ndi4
ya1kã3 ya1 kã4 ndi4 kwi3i3 xi14ko3ndwa42 ya1kã3 kwe4nda2 *kilo** ki3xi3 nã1 ja3te42 ki3xi3
sa3kã4 nĩ1ku3u3 tã3 nĩ1ja14ndi'3i3nã2 xa'1a4 nũ1nĩ4 ya1kã3 ya3ta4 ku4mĩ3ĩ4nã2 ndi4
su14u3 ya1 kwi14i3 ko3o3 ba42 kã4 ndi4 ya1 ba'1a3 sa4ka2 xi4yo13 ba3 ba42 kã4 tã3 ya1 ñã1ã4 ndi4 nã4tu2 xa1 nĩ14ku3chũ3nã2 ke3e3 a1chi1 kwa'1a1 kã4 tã3 ja1 nĩ1xu13xe3
tã3 yo'4o4 tã3 kã4 nde4te2 ndi4 mĩ4ĩ4 nĩ1ndo3ko3ko3 mĩ4ĩ4 mĩ4ĩ4 ya4nda3nĩ42 ñũ'3ũ4 kã4 ndi4 nda1 ja1 sa'4bye142 tã3 ja143 ke4e4 yo3kwa43
tã3 mĩ4ĩ4 ku4kũ3 mĩ4ĩ4 mĩ4ĩ4 ke4e2 tã3 tã3 nã1 ba'1a3 ji4tu3 ndi4 ka4nĩ'1ĩ3 tu3 ta1 xu4xã3nĩ42 tĩ3 ndi4 *buta** ndi4 nda143 to3ko4 to3ko4 ki4tũ'4ũ4ra2 tã3 ke4e4 ku'1u1 ti3kwa'4a2 tã3 kwẽ'1ẽ1 ñũ'3ũ4
tã3 nã1 ji4nĩ2 sa3chi4ñũ3 ndi4 kwã'1ã1 ke4e4 yo3kwa42 mĩ4ĩ4 mĩ4ĩ4 be'1e32 tã3 mĩ4ĩ4 ku4mã1nỹã42 ndi4 ku4nĩ2 ke1 ke3e3 yo3kwa42 ñã1ã4 ndi4
jĩ'4ĩ4 si1ki4 *machiti** ta'4nda1 ndi3i4 ta'4nda1 ndya3a43 sa13ñã4nã2 jĩ'4ĩ4 ya1ta4 tĩ3 kwã'1ã1 nĩ1nda3a3 ku'1u1 ku14chũ3 ka1nã1 nda3xi3ko'4nĩ3nẽ2 tã3 tã3 nĩ1nda3a3 ki13xa3a4nã2 jĩ'4ĩ4 *machiti**
su1kũ1 ti3kwa'4a2 ñã1ã4 ja1ta4 ku1ndu'1u4 tã3 nĩ1ndwa'1a42 tã3 ñã1ã4 tã3 ndo3nỹã'3ã2 ji1nỹã42 tã3 ko1ndwa1 ñã1ã4 ndu3kwa1ñw̃ã1 ñũ'3ũ4 tã3
ñã1ã4 nda3ka3nã3 tyo'1o3 tã3 nda3tỹã3ã3 ñã1ã4 ndu3nda4mẽ42 ndi4 tẽ'3ẽ2 ndi4so3 nda1 u1bi1 ba3
nĩ3 ko14o3 *bono** nde3nũ'3ũ3 mĩ3ĩ4 ya1 ya1 ndi4ta3 mĩ3ĩ4 ti4 ti3kwa'4a2
ya1 ta4yu4 sa4ka2 tu3 xi1yo3 i3nĩ2 ku4u4 ya1 kã4 ba3 tã3 sa14ndyo'3o4 ta3te2 kã4 ndi4 nĩ3 nĩ3 ko14o3 ka1 nã1 ku4mỹã3ã43
ko14o3 ka1 nã1 ku4mỹã3ã42 kã4 ndi4 ji14ndyo24 nã4 i4yo2 ke1 i3nga2 yu14bi4 ji14ndyo24 ndi4 ndi4 ba'1a3 sa4ka2nĩ42 ndi3xya42 ba'1a3lu3 nũ1nỹã42 ba'1a3lu3 ndi4
ya1 ba'1a3 sa4ka2 nĩ1xi1yo3 ba42 kã4 ndi4 nĩ1xi1yo3 mỹã3ã42 kã4 ko14o3 ko14o3 [...] nĩ4ku3mỹã3ã43
tã42 ku4u4 ya1kã3 ya1 ndu3chi4 chyo'4o4 ka1a3 tã42 a1chi1 ndi4 ya1kã3
mã3to4mũ2 ndi4 ya1kã3 lu14u3nĩ42 nĩ1chi'3i3nẽ2 kã4
ya1 kã4 ndi4 nde3nũ'3ũ3 mỹã3ã42 kã4 ba42 ko4ndo3 ya1 ya1 nda4i3nĩ2 bi4 nã1 nda'4bi2 nã1 ko4ndo3 mã3to4mũ2 kã4
nã4tu2 nĩ1ku3chũ3nã2 jỹã'4ã2 ndi4 nã1 ja1 nĩ1ku3chũ3 ku4u4 ba3nã2 jĩ'4ĩ4 ya1kã3 kas3ti4yu2 tã3 nĩ1ku3chũ3nã2 jỹã'4ã2 yu3mĩ4 nĩ1ku3chũ3nã2 jỹã'4ã2 sa4bi4 *buta** ja1 ta1a3 ku4u4 ba3 nã1 ñã1ã4 ndi4
nã4tu2 nĩ1ku3chũ3nã2 nde3nũ'3ũ3 ya1 yu3mĩ4 tã3 tã3 nĩ1ta3kwa'4nĩ3nã2 kas3ti4yu2 ũ4 ja1 i4yo2 ti4 ku3u2 ũ4 *buta** nde142 ya1 ya1 tu3ku3 chi'4i4nẽ2 sa4bi4 ndi4 nde142 nda3ta'1bi4 nda'3a4 ti4 ba3nã2 kwa4a2 kã4 ndi4
nda1 nẽ4ga2 ã4 u1bi1 a3nẽ4ga2 ã4 mã3to4mũ2 ndu4tã'3ã2 nda1 u1nĩ1 a3nẽ4ga2 ĩ3ĩ3ra3 ta1 ke4ba'1a3 sa4ka2 ku4u4 ta1 ñã1ã4
i1xa43 ji4to3 tu3ku3 nã1 ta4u3nĩ2 nde4e4nã2 ndi4 ke4ba'1a3 ta1 ta1 kwã'1ã1 i3chi4 ba14a3 ta1 kwã'1ã1 i3chi4 nĩ1nũ3 jĩ'4ĩ4 nda1a4
ka4bi4 ke4ba'1a3nã2 tã3 xĩ14ĩ3 chi4chi3nã2 ndi4 ya1kã3 ya1 jỹã'4ã2 ndu4xa24 tã3 nda13kwĩ3ĩ3nã2 xi4ka3nã2 ya1 xi4ka3nã2 mã3to4mũ2
ã4 be'3e3 yo4o4 kwã'1ã1 nda1ka3re2 su14u3 be'3e3ra2 kwã'1ã1 nda1ke32 nũ14ũ3 ya'1bi3 ku3ndu'4u4ra2 jỹã'4ã4 si'4i2ra1 ka4chi2 nã1 ta4u3nĩ2 nde4e4nã2 ya1 kã4 ndi4 ba143 ba'1a3 nã4 xi4ka3nã2 chi3ñũ3 ndi4
ba'1a3 nã4 ñũ3ũ42 ndi3kwi3ko4nẽ2 a1chi1 ndi4 nã1 kã'4ã2 ku4u4 nã1 ta4u3nĩ2 nde4e4nã2 ndi4 ke13ba'1a3nĩ42nã1 tã3
nã1 xĩ14ĩ3 ku4u4nã2 nã1 nã1 xi4kwe'1e1 ba3 ku4u4nã2 jĩ'4ĩ4 nã1 ta4u3nĩ2 kã'4ã2 nã1 kã4 jĩ'4ĩ4nã3
ya1 kã4 ba42 ndi4 ya1 sa3kã4 nĩ1xi1yo3 jĩ'4ĩ4 nã1 ñã1ã4 jĩ'4ĩ4 nã1 mã3to4mũ2 ñã1ã4 ndi4 ya1 u1bi1 *cosecha** ñã1ã4 ba42 ya1 ko4ndo3 ya1 ko4ndo3 xũ'14ũ4 nã1 ñã1ã4
ya1 kã4 ndi4 nda4ta'3bi4 ka1 tu3nã2 ã4 i4yo2 ya1kã3 su4ka2 i4yo2 *veladora** i4yo2 nde4e2 kwa4a2 *panela** i4yo2 lu3te'4nĩ4 i4yo2 *buta** ya1 ñã1ã4 ndi4 ya1
ya1 tu4u13 ya1 kwa4chi3 ya1 so'3o3 ya1kã3 ta1nda3a2 jĩ'4ĩ4nã2 tĩ3 nã1 *listo** ndi4 ja1 nĩ1tu1u3 su4ka2 ba3 ja1 nĩ1tu1u3 *panela** ba3
ya1 jĩ'4ĩ4 kwe4e2 ja1 lu3u3 tã3 lwa3a2 tã3 nã1 *listo** ndi4 jĩ'4ĩ4 kwe4e2 su14u3 ndi1ku1nda42 tã3 ka1ya1 ndya'3a2 nã4 ja1 ta1nda3a2 ndi4
ku14nde3e4nã2 jĩ'4ĩ4 xũ'14ũ4 tã3 tu4u4nĩ42 ya1kã3 ke3e3 xũ'14ũ4 jỹã'4ã2 ndi4 ya1 ya1 ĩ3ĩ3 chi4chi3 tu4u13 ba42 tã3 tã3 ya1 jĩ'4ĩ4 kwe4e2 jĩ'4ĩ4 kwe4e2 jĩ'4ĩ4 kwe4e2 ndi4
ja1 nĩ1ka1ya1 be2 ñã1ã4 nda143 nda143 xa3ku4 ba3 nda143 ya'3a4 ba3 nda143 ya1 ku4nỹã2 ya1 kã4 tu1u3 tã3 ñã'1ã3 ya1 kwi3i3 tu1u3 ndi4 ya1 ja1 tu4u13 ku4u4 be2 kã4
i4xa3 ta1 *listo** i4yo2 i3nĩ2 ja1 nĩ1ke3e3 nã1 nda'4bi2 jĩ'4ĩ4 chi3ñũ3
ya1 ñã1ã4 ba42 ndi4 ya1kã3 sa3kã4 nĩ1ku3u3 ya1kã3 jĩ'4ĩ4 yu'1u1 ba3 ya1 kã4 ndi4
ya1 kã4 ya1 kã4 i13xa3 yu3ba42 jĩ'4ĩ2 ndi4 ta3tũ4 jo13ndo2 tõ4 nde4e2 ba42 sa14kwa'3a3 yu'1u1 tĩ3 nĩ3 nã4 ĩ3ĩ3 o4ra2 nĩ14xã'1ã1yu1 *escuela**
nda4a2 tu1sã'4ã4 ji4nĩ2yu1 kã'1ã1yu1 tĩ3 tõ4 tã3 nã4 ta1 yu4bi24 nde3e4 ku4u2 ya1kã3 xi4ka2 tĩ3 ndi4 nda4a2 ba42 ki3xi3 tũ'1ũ3 yu'1u1
nĩ3 nĩ14kwi3i3 kũ'1ũ1yu1 ki3ta2 kũ'1ũ1yu1 nda4a2 Marquelia nda4a2 Copala nda4a2 Capulcu kũ'1ũ1yu1
kwi14i3 kã'1ã1yu1 ku14nĩ3 so'1o3 yu'1u1 ba42 ka'3nda2nã1 chi3ñũ3 nũ14ũ2 rã4 ya1 bi4xi1 ba42 nda1 nda4a2 ka1 chi3ñũ3
ka'3nda2nã1 chi3ñũ3 ã4 chi3ñũ3 nã1 *albañil** chi3ñũ3 nda1 nda4a2 ka1 ba42 ndi4 ya1kã3 ya1 bi4xi1 ba42 ndi4 ji14ndyo24 nde4e2 ba42 ya1 nda3kwyo3o4 yu'3u4 nã1 yu4bi24
a1su3 i3chi4 ku3rra42 nĩ1nũ3 kã4 i3kã4 ku4u4 i3chi42 ndi3sa3a4 ki1bi4 tũ4 ya'3a4 ba3 nda4nde1e3
tũ4 ya'3a4 ndi4kĩ4 nda1 so'3o3rũ4 xu4xa3rũ4 xi4yo13 se4ke2 yu3mĩ4 tã3 ya1 i4yo2 ku4u4 be2
ja143 so'3o3 tũ4 ja1 so'3o3 ndi3sa3a4 ki1bi4 tã3 kĩ'4ĩ4rũ4 ta1kwi42 ndi3sa3a4 is1tã1ã1 ndi3sa3a4 is1tã1ã1
yo3o2 ba3 su14u3 su14u3 *cubeta** su14u3 *lata** ndi4 yo3o2 ñũ'3ũ4 tĩ4ĩ4nã2 tã3 ya1 ñã1ã4 ka4nĩ3 so4ko1yu1 tõ4
ndi4 ta1 kĩ'3ĩ3 ya'1bi3 ku4u2 nã4tu2 ya1kã3 su13kwa42 ñũ'3ũ4 tã3 nĩ1ta'3bya42
nde4e2 kwe'14e14 jỹã'4ã2 ñũ'3ũ4 nã4 ja1 ku4ndi'3bi4 xi4ke4 jỹã'4ã2 tu3ku3 tu3ku3 i3chi4 tã3 ke4e24 tã3 ta'3bye42 kã4 ndi4 nã1 ka3xã'4ã2 ĩ3ĩ4 ku4u4ndu2 xe'1e43
ndi4 ya1 kã4 bi4 ba42 nĩ1sa4nã'1ã1 yu3ba42yu1 tã3 nĩ1sa4kwa'3a3 ka1 ba2 ja3chi4ñũ3 ba2
ya1 ndi3i4 ndi4 nã4 ñã1 ndi3i4 ba42 ndi4 jĩ'4ĩ4 si1ki4 *machiti** ya1 kã4 ba42 ndi4 nda1 ñũ'3ũ4 nda4ñũ'4ũ4 i4chi3 nũ14ũ3 nũ14ũ3 ti1ku1ndu1
nã4tu2 ya1 ndi3kwe'3e2 ti4 tu3kwe4 kwa4a2 ya1kã3 nũ14ũ3 ñũ'3ũ4 tu3ku3 ndi4 *machiti** ja1 lu3chi'4i2 ndi3ko4 si1ki4 ku4nỹã2 ndi4 ndi3kwe'3e2 ndi3kwe'3e2 tyo4 ndi4
tã42 ta1 i4xa4ta2 jĩ'4ĩ4 *navaja** ndi4 ndi3i4 chi4chi3 ka4a4 tã3 ja1 i3nga2 ba42 ya1 jĩ'4ĩ4 si1ki4 *machiti** ndi4
ka4ya1 ka4ya1 ñũ'3ũ4 xe'1e1 bi4 jĩ'4ĩ4 si1ki4 *machiti** tã3
ya1 ja1 ki4ji3 ndo1o3 ba'1a3 sa4ka2 ku4u4 tu3 ñũ'3ũ4 nã4tu2 xa'1a4 i3tu2 ba42 tã3 ya1 ta3ta2 ba42 tã3 ndi4
xa1 *mismo** mỹã3ã42 kã4 tã3 ya1 xa1 ndo4ko3o4 be2 kã4 ya1 *abono** nũ14ũ3 ñũ'3ũ4 ndi4 ñũ'3ũ4 cha4chi3 xe'1e1 ba43
nã4tu2 ya1kã3 ya1 ta'1nda1 nĩ1nũ3 ba42 ã4 ko14o3 nda4a2 ka1 ya1 ka'3nda2 ki'4bi3 tyo4 ndi4 ja1 tu3ku3 ba3 ka'3nde24 ndi4 ja1 tu3ku3 nĩ1nũ3 ba42 ñã1ã4
ya1 kã4 ndi4 u1bi1 u1nĩ1 ka1a3 bi4 ba42 ya1 ya1 ja4chi4nywe4 nã4tu2 ta1 ji4nĩ2 chi3ñũ3 ta4yu4 ndi4 u1bi1 u1nĩ1 ka1a3 ta1 ji4nĩ2 ka'3nda2 nda1xĩ1 ba'1a3 ba'1a3 ũ4
la3tũ4 la3tũ4 ta1nda1 nũ14ũ3 ñũ'3ũ4 nda1 nũ14ũ3 ñũ'3ũ4 ta'1nda1 ndi'3i3 ndu3ku2 tũ4 ja1 ku4nde3e4 so'3o3 tũ4 ã4 is1tĩ4 ku4u4rũ4 ndi4
ba'1a3 ndi3ki3nde3e4rũ4 ko14o3 chi4chya2 ndo1o3 o4ra2 ko3ko3 ndi4 nda1 tã42 tũ4 mĩ4ĩ4 nĩ14xi1yo3 i3tũ4 ja1 ndi3i4 nũ14ũ3 ndi4
ndi13kwe'3e2 chi4chi3 ñũ'3ũ2 ya1kã3 nũ14ũ3 nũ14ũ3 ti1ku1ndu1 xi1xi1 ka1 nũ14ũ3 ka1rũ4 ndi4 nda13ñũ'4ũ4 ndi'3i3rũ4
*buta** tã3 tũ4 ti1ku1ndu1 ka4a4 so'3o3 ba3 ti1ku1ndu1 nda1 i1yo3 kã3ã2rũ4 xa'1a4 be4 ta1 ñã1ã4 ku4u4 ta1 su14u3 ta1 nĩ4ki3ta3 ba'1a3 nda'3a4 ku4u4 ta1 ñã1ã4 sa3chỹũ4ũ4ra2 ndi4
ta1 ja'13nda2 mĩ3ĩ4 sa1a3 nĩ1 ku4nĩ2 mĩ3ĩ4 ti4 ku4u4 ta1 ñã1ã4 nda143 ñũ'3ũ2 bi4 xa'13mỹã2 ñã1ã4 nĩ1ndo1o3 ti1ku1ndu1 yo'4o4 ndo3o3 yo'4o4
a1chi1 ko14o3 nã1 nĩ14xi3kwe4nda2ra1 sa1a3 ko3o3 sa3chi4ñũ3ra3
su14u3 yu3ba4 byo4 ku3ndi3kwe24 tã3 sa4kwe'3e4 ndi4 chi3ñũ3 ta4tu2 ba3 ko'1o4 tã3 tã3 so3kwe4nde24 sa1a3 ja4chỹũ4ũ4 sa1a3 la3tũ4 ka4a4 mĩ4ĩ4 nĩ1ji3tu3 ta1 ñã1ã4 tã3
tã3 sa3kã4 a3se4 tu3ku3 kwi1ya1 sa3kã4 a3se4 jĩ'4ĩ4 nye'1e4 tã3 ya1 ba'1a3nĩ42 i4yo2 ba42 rã4
tã42 tyem4pu2 [...] nĩ1ja'3nda2ndu1 ya1kã3 ndu3chi4 tu4u24
ndu3chi4 tu4u24 ki1bi4 ta'1nde1 i13xa3 nã1 ja13chỹũ4ũ4 a1chi1 ndi4 lu14u3nĩ42 ja13chỹũ4ũ4nã2 jĩ'4ĩ4 ndu3chi4 kã4 ndi4
Cuana ndi4 ko14o3 ndu3chi4 tyem4pu2 kã4 ndi4 ya1kã3
ya1kã3 nywe3e24 nywe3e24 kã4 ba42 ya1 ku4mĩ3ĩ4 *primer lugar** jĩ'4ĩ4 ndu3chi4 ndi4 chi'4i4nĩ42nã1 ndu3chi4
ki3xa3a4nã2 nda1 nda1 [...] mĩ3ĩ4 nã3mĩ4 ti4ko'4yo4 rã4 tu1chi4ta2 kwa'4a1 rã4
xi1ki4 ti1yo4 ka4chi2nã1 mĩ4ĩ4 ndi4ka2 ta1 ta4u3nĩ2 Ramú tã3 i3tũ2 rã4 tũ4 *mango** ya1kã3 tũ4 *mango** I3ta2 Xi1ndi32 rã4
i3kã4 ja1te42 mĩ1nĩ32 *toro** rã4 i3kã4 i1ta3 yu3bi2 sa'3ba2 lu3chi'4i2 ti4 nĩ1nũ1
i3kã4 tũ4 si'1ba1 ja1te42 ka4chi2nã1 rã4 i3kã4 ya1kã3 nã3mĩ4 nã3mĩ4 sa4ki3 rã4
nda1 nda4a2 ka1 ku4nĩ2 mĩ3ĩ4nã2 ndi4 ya1 i4yo2 ndi4ka1 ku4u4 ndya'3a2 tã3 nĩ3 ko14o3 ki3ti4 ja1 ñũ'4ũ4 ba'1a3 xi4ka3 bi4 sa3kã4 ndi4
xi4ka3nĩ42ri4 ndi4 ta'4bi4 so'3o3 ba3 xi4ka3 ka1lu3ri4 sa3kã4 ti4ka3si2 ti4ka3si2nã1 mĩ4ĩ4 ba42 kwi3i3 nũ3ũ3ri4
ya1 kã4 ndi4 tã42 i4yo2 bi4 kã4 ndi4 nã1 ji4tu3 ku4u4 ndi'3i3 ba3nã2 ndi4 nĩ1ki4tu3 kwã'1ã1nã1 ndi4
nda143 kwa4a4 ti4ra2 kwã'1ã1ra1 xa'1a1 ndi4 nda1 i3tũ2 kã4 nde4e4 nã1 ti4bi2 nda'3a4 nã1 kwã'1ã1 i3chi4 yu3ku4 ndyo'3o3 i3chi4 i3chi4 nĩ1nũ3
ji4ta1 i'3nũ3nã2 ji4ta1 i'3nũ3nã2 ndi4 yu3ku4 ji4tu3 ndi'3i3nã2 rã4
o4ra2 tyem4pu2 ke4e4 sa1bi4 ndi4 tã3 yo'4o4 tã3 kã4 ba1xi3 ki3ti4 ba1xi3 nũ3ũ3ri4 ndi1ka3 yu3ku4 ka1a3 jĩ'4ĩ4 ndu3chi4
lu14u3 nã1 ta'4bya42 rã4 nã1 chya'4a2 ku4u4 ndi'3i3 bi4nã2 rã4 tã3 Ni1ko4yu4 ndi4 ko14o3 nã1 chya'4a2 sa3kã4
ko14o3 ndu3chi4 nã1 kã4 ndi4 ka1a3 ba3 ba1xi3 ndu3ku4 nã1 kẽ42 ya1 chi'4i4nã3
tã3 bi3tĩ3 tã3 ku3nỹũ24 ndi4 nĩ1ya'1a3 ba3 nã1 kã4nã2 ndi4 lu14u3 ndu3chi4 ta4ba4 nã1 kã4 ya1 ku1mĩ4 xi3ko3 *costalilla** chi'4i4 nã1 ñã1ã4 jĩ'4ĩ4
nã1 u1nĩ1 xi3ko3 u1xi1 *costalilla** nã1 u1nĩ1 xi3ko3 nã1 nã1 u1bi1 xi3kwa2 nã1
ĩ3ĩ3 nĩ4ĩ4 ba3 ti1xỹã32 yu3ku4 ndyo'3o3 kã4 tã3 ka13nỹã2 kwẽ'1ẽ1 ka4nda2a2 ndi4 lu14u3 chi'4i4nẽ3
nda3si4 ba'1a3 ki4ta3 be'1e32 jĩ'4ĩ4nã2 ndi4 ta1tã4 tĩ4ĩ4nã2 jỹã'4ã3 ji'3nã3 ta1tã4 kwe4nda2 ti1nda3ku4 ya3a3 chi4ka2nã1 tã3 sa3kã4 chi'3i3nã2 tã3
sa3kã4 chi3ka2 tu3ku3nã2 ta1tã4 kwe4nda2 ku'1u1 ka4nẽ2 kã4 ndi4 nda143 mĩ3ĩ4 ti4 yu3ba2 nĩ3 ko14o3 ki3ti4 xa4xi24 xe'1e43
nã4 ja1 ba'1a3 tu3kwa2 ja1 yu1ku1 u1bya1 tã3 ki13xa3a4nã2 jĩ'4ĩ4 ta1tã4 tu3ku3 xi'4i1 ki3ti4 nũ14ũ3 tu3kwa2 ti4 ja4xi24 yu1ku1 la3tũ4 yu3ba2 ndi4 tã3 jo4nde1e3 *abono**
*buta** ndi4 be'1e32 ndi4 nda1 tã42 ya1 ka4a4 yu'3u4 so4ko3
ndi4 ñũ'3ũ4 ñã1ã4 tĩ3 xa143 nĩ1ti3ka3si2nã1 ja143 nda13ko1o3 is1twa'3a2 nda13ko1o3 tĩ3 nda4a2 ba42 kwi3i3 ka1 ku3tu3nã3
tũ4 chi14ta2 kwa'4a1 ndi4 sa1a3 i4yo2 bi4 ĩ3ĩ3 xi1ki4 ĩ3ĩ3 xi1ki4 ĩ3ĩ3 xi1ki4 kwã'1ã1 so'3o3
xu13xa3lu3 ku'1u1 ndya4a2 ndi4 ta1 che4e13 Poloniu ba3 nĩ1xi1kẽ1 ñã1ã4 ndi4 nĩ3 ba143 ja4chỹũ4ũ4ra2 nw̃ã14ã3
sa1a3 tã42 xu13xe2 i4ndwa'3a43 sa4si2 ti4re3 xi1ki4 ta1ñũ1ũ4 kã4 tu3ku3 tĩ3
su3 nĩ3 nã1 ti13ka3si2 ku4u4 nã1 ñã1ã4 tĩ3 nĩ1ndo1o3 mĩ3ĩ4 xu13xe3 ku'1u1 xu13xa3 nde4e2 ba42 kwi3i3 ka1 chyo'3o4 ñã1ã4 ya1 twa3a42 kwi14i3 ka1 ta'1nda1 nda1xĩ1 bya42 sa3kã4 ndi4
sa3kã4 nw̃ã3ã2 sa3kã4 ba42 ndi4 nda3ndwa3a2 ya1mã4 sa3kã4 a4 lu3u3 nda3si4 ba'1a3 ko3o3 yu3ba2 bi3tĩ3
nda3si4 ba'1a3 sa3kã4 ndi'3i3 ba3 ĩ3ĩ3 nĩ4ĩ4 kwã'1ã1 ja1te42 kã4 ndi4 xu13xa3 se4ke2 tĩ3 rã4
su14ku3xa3nẽ3 tã3 tyem4pu2 ji1nã'3ã4 ndi4 ki3nĩ3 nĩ1xi1yo3 ndu3chi4 nã1 nã1 yu4bi24 ndi4
lu14u3 ndu3chi4 kwã'1ã1 kya'3bi13 i4ndu'3u4 tu4u4 bi4 tu1 kwẽ4tu2 xa'1a4 Yolo ndi4 ya1kã3
ndu3chi4 Yolo ba42 ya1 ya1sĩ4nĩ42 ka4chi2nã1 tã3 mĩ4ĩ4 nĩ3nã3 ndu3chi4 ba4li4 chi'4i4 nã1 kã4 rã4 ndu3chi4 ya1sĩ4nĩ42 ba42 rã4
ba14sa3 i4ti14bya2 kã4 ko3ndwa2 ndu3chi4 ndu3chi4 chyo'4o14 nda4a4 ndi4 ya1 chyo'4o14 kwa'4a1 ku4u4 ndya'3a2 kã4 ndi3sa3a4
ndi3sa3a4 chi'1ywa42 a1chi1 ndi4 ya1kã3 ndu3chi4 nda'4bi2 ku4u4 mĩ3ĩ4 be2 kã4
tã3 ndu3chi4 sã'4ã4 ka1a3 tĩ3 ndi4 ĩ3ĩ3 u1bi1 ti4 chwa'1a42 ku3 ku3xyo4 nã4 ja143 ta'4bi4 ti4ndwa2 tã3
ja1 ku3nã'3ã4 tã3 ja143 ku4nde'3e4 ndi'3i3 ta1kwya42 ndu3chi4 nda4a4 i4chi3 ba43 ya1 kã4 ndi4 ja1 sĩ4ĩ4 i4xe2 ka1a3 kwa4a2 ndu3chi4 nã'4nũ3
ya1 kã4 ndi4 sa3kã4 nĩ1 nĩ1ku3u3 jĩ'4ĩ4 tyem4pu2 ndi4 ya1 su14u3 ya1 ya1 ba143 ba'1a3 xi4yo13 ku4u4 ñã'1ã3 ya3ta4 ndi4
ya1 nĩ1tu1u3 nĩ1ki3xi3 ba42 i13xa3 ki'4bya2nã1 tã3 ja143 nĩ1nda3nã3mã3 tã3 nda13nã3mã3nã3
tã42 ku4u4 ndu3chi4 kã4 ya1 ja1 nda13nã1mã3 sa4ka2 ba42 ndi4 nĩ3 ko14o3 ka1 nã1 chi'4i4 ka1 bi4 ndu3chi4 ba4li4 kã4 ndi4
nda143 nde3nũ'3ũ3 ya1 ndu3chi4 nã'4nũ3 kã4 a1chi1 ndi4 ya1 ndo3o3 ndi3chi2 tã3 lu14u3nỹã42 xa'4a13rũ4 ya1 kã4 ba42 ndi4 ya1 kã4 ku4to14o2nã1 chi'4i4nẽ2 tã3
sa3kã4 ndi4 nda13sa3 xi14nĩ2 ba3nẽ2 kã4 ndi4 xa'4nũ3 ba4li4 ba3 ti3kwa'4a2 kã4 tã3 xi4yo13 tã'3ã2 ndi3chi2 nde'3e42 ndi4 xa3ku4 nĩ3 tã3 ko14o3 ndu3chi4 ka4nã3
ya1 ñã1ã4 ba42 nda13sa3 xi14nĩ2nẽ1 tã3 nĩ1sa4ndi'3i3nã2 xe'1e42 tã3 nĩ1nda3ndi'1bi3 ba3 ndu3chi4 sã'4ã4 ndi4 ndi4 ba143 ya1sỹã42 rã4
ba143 ya1sỹã43 tã42 ku4u4 tyem4pu2 ji1nã'3ã4 ndi4 ya1kã3
ya1 ko4ndo3 ko4ndo3 nĩ3ĩ4 kwa1nũ'1ũ4nã2 i3tu2 ndi4 nĩ3 ba'1a3 nĩ3 xi4ka3 ba43
ko14o3 nã1 sa4ko1yo3 nũ1nĩ4 ya1kã3 nũ1nĩ4 nĩ3ĩ4 ndo3o3 ndi4
nde142 xe'1e1 ba3 ya1 pa4li4 chi'4i2 ba3 ya1 yu'3u4 ba3ri4 ya1 ya1 yu'3u4 tĩ14ĩ3 ba3 ya1 kã4 ke4e4 sỹã4ã2 jỹã'4ã2 pa4li4 so'3o3 ti4 pa4li4
tã3 nĩ3ĩ4 ja1 ba'1a3 tã3 nĩ3ĩ4 ja1 nã'4ã1 ndi4 ke4e4 sĩ4ĩ4 ndya'3a2 kã4 tã3 jĩ'4ĩ4 ki3ti4 ndi4kwi1kwa42 kã4 tã3
sa3kã4 ndi4 ya1kã3 nda4ndya1a32 ya3ka2 ya3ka2 i3tũ4 tĩ4ĩ4nã2 ti1xĩ3 be'3e3nã2 tã3 ñã1ã4 nda4tã3ã4 ba'1a3nẽ2 ñã1ã4
nda4tã3ã4 nã3nĩ2nẽ1 ja1 i4yo2 tã'3ã2 yu3chi4 yu3chi4 nĩ3ĩ4 kya'4bi13 ĩ3ĩ3 *capa** kwã'1ã1 tã3 tã3 ja143 kwã'1ã1 ya1kã3 yu3chi4
tã3 tu3ku3 *capa** tã3 tu3ku3 ndi4 ĩ3ĩ3 to4to2 ba'1a3 kwã'1ã1 nde1te32 tã3 sa3kã4 ndi4 kwã'1ã1 ki1ta3 yu3chi4 ja1te43
ba143 ja4xi24 tã'3ã2rya43 ba143 ja4xi24 tã'3ã2rya43 tã3 sa3kã4 tã3 ya1 ndu4ta'1nw̃ã1 ndi4
xu13xa3 yo1o4 nda4ka'1nũ1nẽ1 sa3kã4 ba42 ndi4 ka14xi4 tã'3ã2rya43
tã3 i4ta4 yo1o4 nda3ka'1ndwe142 ndi4 ya1 tã42 ku4u4 ndi3xi4 ya1 i4ta4 ka1 ku4nỹã2 tã3 ya1 ñã1ã4 ndi4
ba'1a3lu3 ku4ti1ki3xỹã42 ya1 sa3kã4 ya1 i4ta4 yo1o4 ndu3ta'1nw̃ã1 ba42 ka4chi2nã1 ya1 kã4 nã1 xu13xa3 nã1 ja1 ji4nĩ2 ka1 tã'3ã2 ndi4 ĩ3ĩ3 tã42 ndu13ba'1a3 ndu13ba'1a3 yo1o4 tã3
ko1yo3ra2 jĩ'4ĩ4 nã1 ta4tu2 ndi4 ã4 ĩ3ĩ3 ki1bi4 ã4 u1bi1 ki1bi4 ti4 tã3 ndi4 ba'1a3 ba3 nã4 i4yo2 xũ'14ũ4 rã4 nã4 ko14o3 xũ'14ũ4 tĩ3 ya1 ñã1ã4 xi4ke4 jĩ'4ĩ4 tã3 kwã'1ã1 nĩ1i1chi1 ndi'3i3 be2 rã4
ya1 kã4 nĩ1 nĩ1ku3u3 jỹã'4ã2 kã4 ndi4 ya1kã3 xi4ka3 sa4ka2 tã3 ba14ja4 kã4 ndi4 lu14u3 ki1bi4 xi4ka3nã2 tã3 ndi4kwi1ko4 nĩ3ĩ4 ndi4kwi3ko4nã3
nde142 pa4li4 ñã1ã4 bi4 ba42 ya1kã3 ko1yo3 tã3 sa3kã4 ndi4 ndi3kwi3ko4nã2 ya1kã3 nũ1nĩ4 ndi4 nde142 ku3xi3nã2 ya1 ki3xa2a2nã1 ñũ3ũ2 ba42 kã4 tã3 ya1 ko4ndo3 ya1 ta13xi3 kwa'4a4nã2 ndi4 nĩ3ĩ4 ndi'3i3 ta13xi3 kwa'4a4nã3
Xa4xi24rya42 ndi4 ta1 nda1 ja1 mayu rã4 nda1 ja1 mayu tã3 nda1 ya1kã3 ya1 yo1o4 abrí tã3
i3kã4 tã3 ya'1a3 kwã'1ã1 nda1 junio ndi4 ja1 xa143 xa4xi24 sa4ka2 ba3rya42 sa3kã4 xi4nã1 tĩ14ĩ3 xi4nã1 ke'3e43
tã3 ya1 ya1 tã3 xa3ku4 ti4 tã3 ya1kã3 tã42 ku4u4 nã1 xa3kwa42 jĩ'4ĩ4 ndi4 sa3kã4 ba143 ku4ti1ki3xĩ4 ba'1a3 bya42 tã3 tã3 sa4ndi'3i3nẽ2 ndi4
ya1kã3 tã42 nĩ3 ja143 kwã'1ã1 ka4nĩ3rya42 tã3 ja1 ndya'4a2 xi4xi3 ba3nã2 nã4tu2 xa3kwa42 rã4 nã1 ta4xi3 kwa'4a4 kwe'1e42 ndi4
i4yo2nã1 ndi4 ta1nda1 u1bi1 nda'3a4 jĩ'4ĩ4 ya3ka2 ya'4a13 kwa'3a2 ndi4chyo24 chi4ka2nẽ1 a4 lu3u3 nĩ3ĩ4 ba42 ñã1ã4 nã1 kã4 ku4u4 nã1 kwa'1a4 kwe'1e42 jĩ'4ĩ4
ya1 kã4 ndi4 tã42 ku4u4 nã1 nywe3e24 ka1a3 ndi4 xi13tu3nã2 kwã'1ã1 ta'4bi4 kwã'1ã1 ya1kã3
ya1 yu3ku4 ti1ndi1i4 tã3 i3kã4 ka4nã3nũ3 xi1ki4 kwã'1ã1 nda1 tu14xa4 nã3ã4 ka4chi2nã1 kã4 nda1 kwã'1ã1 ya1kã3 nũ14ũ3 xa'4ñũ3 kwã'1ã1 ta'4bi4 yu3bi2 nda14ku3 nda1 i3nga2 ta'4bi4
nda1 nda1 kã4 tã3 ndi4kwi1ko4 nĩ3ĩ4 nda1 ñũ3ũ2
i3chi4 ta4ñũ3 chi'4i2 ti4 ba42 i3chi4 bi3tĩ3 ndi4 *buta** a4 lu3u3 ba'1a3 ndi3kwi3ko4nã2 nĩ3ĩ4 ka3chi2nã1 tĩ3 i3chi4 ta4ñũ3 chi'4i2 kã4 ndi4 [...] nda143 pa4li4 pa4li4 ti4 ta'4nũ1 i3chi4
ki3nĩ3 ka4a4 i3chi4 nda143 mĩ4ĩ4 tĩ4ĩ13 ti4 ti3kwa'4a2 ka4a24ri4 i3chi4 tã3 ka4ba1ri4 nĩ3 ko14o3 nda4sa3 be'1e3
sa3kã4 ka4a4 ndi4 ñũ3ũ42 xi4ka3 nã1 nda'4bi2 ndi4kwi3ko4nẽ3 nĩ1ndo'3o3 nã1 ta4u3nĩ2 jỹã'4ã2 ndi13kwi3ko4nẽ2 ndi4
ndi4 ko14o3 ya1 ko4ndo3 ta1tã4 ya1kã3 ka'3nỹã42 ku'1u1 ko14o3 *abono** ko14o3 ndi4 jỹã'4ã2 sa3kã4 chi4chi3 xi1ywa32 rã4
tã3 ko14o3 kwe'1e1 ka3chyo24 ya1 nĩ4tu1u3 jĩ'4ĩ4nã3 tã42 ku4u4 su4ka2 ka1a3 ndi4 ko14o3 mĩ3ĩ4 bya42 kã'4ã2nã1 nã4 i4yo2 su4ka2 tyem4pu2 kã4
tã3 bi3tĩ3 nĩ1nda3tu1u3 ya1 ko4ndo3 *abono** ka1a3 tĩ3 nda13tu1u3 ndu3xi4 ka1a3 tĩ3 tã42 ku4u4 ndu3xi4 sã'4ã4 ka1a3 ndi4
nde3nũ'3ũ3 mĩ3ĩ4 bi4 ta1tã4 ku4u4 ti4 ka1a3 ji13nĩ2yu1ri4 ndi4 ta1tã4 ke1ta3 jĩ'4ĩ4 ta1kwi42 ko'3o3ri4 rã3 ti4ku2 kĩ'3ĩ3ri4 rã3
xa1 ya1kã3 *alimento** tĩ3 ã4 ji4ndyo24 nde4e2 ba42 ñã1ã4 su14u3 ya1 ndu1 ndu1u4 i3tũ4 ba42 ñã1ã4 ndi4 a1su3 ya1 nĩ1tĩ3ĩ3nã2 ba42 ñã1ã4 tã3 mĩ4ĩ4 nĩ3nã3 bya42 ñã1ã4 ndi4 xi4nũ3 i4chi3ri4 ku4ba'1a3ri4 tã3
tã42 i4yo2 yu3ba2 tĩ'4ĩ4 ti4 i4yo2ri4 ka4chi2 jĩ'4ĩ4ri4 ndi4
xi4nũ3 chi4chi3ri4 tã3 xa'4nũ3ri4 nde4e2 ba42 ti4 ba'1a3 ku4u4 ti4 ñã1ã4 ti4 ba'14a4 ku4u4 ti4 ñã1ã4
lu3chi'4i2 ka1lu3 ba'1a3 nã1 xu13xa3 ndi4 kwa4ñũ3 ndi4 ja1 ku3ñũ2 xu13xa3 nã1 kã4 ba42 tã3 ki13xa3a4nã2 tã3 xi4xi3nẽ2 tã3 nda143 ti1xĩ3nã2 tã3 ye'4e132 tã3
tã3 nã1 pa4li4 ka1 bi4 ku4u4 nã1 ba1xi3 kwa'3nũ3 i4chi3 jỹã'4ã2 rã4
nde4e2 ba42 ko3nde3e4nĩ42 ka1 nã1 kã4 i3ki4 ku3ñũ2 nã1 kã4 ko3o3nã2 yu14bi4 nã'3ã4 ya1 sa3kã4 nde3nũ'3ũ3 mĩ3ĩ4 bya42 ya1 ya1 ba143 ba'1a3 ba42 rã4
tã3 ji1nã'3ã4 ndi4 ba14sa3 ko'1o4 xa14ku'1u1 tĩ3 *buta** nã4 ja1 ka3nỹã2 sa1bi4 tĩ3 ja1 i4yo2 ki3nĩ3 ya1kã3 yu3ba2 kwa4yu3 ba3
tã3 nã4 nĩ1xi3ka3ba3lu3 ya'3a4 nw̃ã14ã2 i13xa3 nã1 si'4i2 tã3 kwẽ'1ẽ1 *buta** ya1sĩ4 sa4ka2
ja1 ya'3a4 ba3 ã4 ko14o3 i4yo2 yu3ba2 ndu14su3 ba3 ã4 ko14o3 tã3 tũ4 ya1kã3
su3 tũ4 tya4ndo1o4 ba3 nã4ku3rre42 mĩ4ĩ4 i4yo2 ya1 ta3ta2 tĩ3 ja1 i4yo2 tũ4 tya4ndo1o4
tũ4 ndya14ndo1o4 kã4 ja1 ka3xi4 ja1 ku3xi3 sa4ke24 sa3kã4 ba3 ndi4 swa14a2 xã'14ã2
mĩ4ĩ4 nĩ3nã3 ya1 ya1 nda'4bi2 ku4u4 ndya'3a2 ñã1ã4 mĩ4ĩ4 nĩ3nã3 ya1 ya1 xa14ku'1u1 ku4u4 ndi'3i3 be2 rã4
nda4a2 nda4a2 ba42 kwe'1e1 ki3xi3 jĩ'4ĩ4 nã1 ñã1ã4 tã3 bi3tĩ3 ndi4 ya'4a13nĩ42 ba42 ya1 ndo'4o4 nã1 yu4bi24 ndi4 ya14tĩ3nĩ42 ba42 jĩ'4ĩ4nã2 tĩ3 rã4 ya1 kã4 ndi4 sa3kã4 i4yo2 ya1 ji4nĩ2yu1 nda4tũ'4ũ2
ya1 kã'4ã2nã1 jỹã'4ã2 kwa4a2 ndu3chi4 tu4u24 ndi4 ya1kã3 ya1 ya1 ja'4nda2nẽ1 tã3 ndi'4i4 tã3 sa4tu3u4nã2 mĩ'14ĩ4 tã3 ya1kã3 twa4a242 kã4 kwẽ'1ẽ1 ya1 kã4 ndi4 tĩ13ĩ3nã2 ki1bya42 ndi4 kwa4a2 ndu3chi4 tu4u24 a1be3
ya1 ya1 ndu3chi4 ke4e4 sa1bi4 ku4u4 tu3kwa2 ka4chi2 tu3ku3nã2 jĩ'4ĩ4 tu3kwa3 ya1 kã4 ndi4 ya1 sa4tu3u4nã2 mĩ'14ĩ4 ya1 kã4 ndi4 kã'4ã2nã1 ndi4 ndu3chi4 tu4u24 ka4chi2nã1 jỹã'4ã3
mĩ'14ĩ4 mĩ'14ĩ4 ya1 ya1 ta'4nda1 kã4 ba42 ya1 i4yo2 ki1bi4 sa3kã4
Ba14sa3 ya1 kã4 ba42 chi'4i4nã2 ya1kã3 yo1o4 yo1o4 septiembre kwã'1ã1 ki'1bya32 kã4
yo1o4 ya1kã3 abosto kwã'1ã1 ki'1bya32 tõ4
ya1 kã4 ba42 i4yo2 ndi3chi2 tã3 ke4e4 sa1bi4 tũ'4ũ4nã2 rã4
u1bi1 chi4chi3 ba42 ya1 ya1 kwe4nde2 ya1 sa4bi4 rã4 ĩ3ĩ3 ba42 ki'1bya32 kwe4nda2 ya1 sa4bi4 tã3
ya1kã3 kya3a2 kã4 *julio** ã4 abosto kya4a2 tã3 ja1 i3kã4 tã3 ja1 i4ndu'3u4 tu3ku3 ba3nã2 tã3 chi'3i3 tu3ku3 ba3nã2 tã3 ku3nde3e4 ba3 ya1 sa4bi4 kã4 kũ3ũ3 ka1ra4 nw̃ã14ã2 tã3
tã3 kwa'1a3 tu3kwa2 ndi3chi2 ya1 ke3e3 sa1bi4 rã4
ya1 kã4 ba42 tu4u24 rã4
ya1 yu3mĩ4 ba42 ya1 ya1 chyo'3o4 ya1kã3 ta3kwa'4ndyo4 ta1kwi42 rã4
ya1 kã4 ba42 yu3mĩ4 ya1 kã4 ku4u4 *chagüe** ka4chi2 nã1 ya1 ya1 kã'4ã2 sã'4ã4 tu3ku3nã2 jỹã'4ã3
A1be3
ya1 tu4u24 ya1kã3 ya1 tu4u24 kã4 ba42 ya1 ke4e4 sa1bi4 ka4chyo24 rã4
U'4ũ3 ĩ3ĩ3 nũ14ũ3 ĩ3ĩ3 nũ14ũ3 ndu3chi4 ba3 ya1 kã4 ndi4 ka3mã2 ndu4ku3xe3
yo1o4 u1nĩ1 ti4 tã3 ya1 ja1 ya1 ja1 ta'4bi14 ku4u4 be2 kã4 bi4i4 ka1 ndu3chi4 pa4li4 ka4chi2 kã4 ndi4
ya1 nĩ1ji1nũ3 ĩ3ĩ3 yo1o4 tya42 kã4 tã3 ya1 ja1 ba1xi3nĩ42 ndu1u4 nde'3e4 nda'3a4 ku4u4 be2 kã4
ndu3chi4 kwa'4a1 ndu3chi4 mẽ4ku2 tu3ku3 ndi4 ya1 kã4 ndi4 ĩ3ĩ3 yo1o4 nda1a1 tya42 tã3 ya1 ja1 i4yo2 ku4u4 ba3 i3te2 kã4 ku1mĩ4 tã'4ã2 ti4 *sumana** ya1 ja1 i4yo2 ku4u4 be2 kã4
sa3kã4 tu3 jĩ'4ĩ4 ta3ta2 kwa4chi3 ba3 tã42 ku4u4 pi3xi4xĩ2 ndi4 o1ko1 ki1bi4 ti4 pi3xi4xĩ2 ya1 ba4li4 ba4li4 ka1 tã3 tã3 ja1 ke4e4 yo3kwa42 kã4
tã3 ja1 u1bi1 nũ14ũ3 ku4u4 pi3xi4xĩ2 ndi4 ya1 ja1 xa'4nũ3 ka1 lu3chi'4i2 ndi4 ya1 kã4 ndi4 ĩ3ĩ3 ywa1a42 tã3 sa3kã4 ndi4 ya1kã3 ki3xa3a4 ke3e3 yo3kwa42 kã4
ndi4 pa4li4nỹã42 rã4 so'3o3 ti4 ĩ4ĩ4 ndi3xya42 ba143 ndo3o3 i4chi3 ti3kwa'4a2 ya1 pi3xi4xĩ2 pa4li4 yo'4o4
i3nde142 ndi4 nda143 nda'4bi3 ti4nã2 ku4u4nã2 yo'4o4 kã4 ka1 ku3ndye242 tã3 ba14sa3 ka1 ndi4 ja1 ndi'4i4nĩ42 xe'1e43
kwa14a2 ka4nã3 rã4 su14u3 xũ'14ũ4 bi4 ba42 rã4 ya1 kã4 ba42 ndi4
ya1 kã4 nã3nĩ4 ya1kã3 ndu3chi4 tu4u24 ndi4 ya1 mĩ'14ĩ4 ya1 sa4tu3u4nã2 kã4 ba3 ya1 kã4 ndi4 kã'4ã2nã1 jỹã'4ã2 ndi4 ndu3chi4 tu4u24 ka4chi2nã1 jỹã'4ã2 rã4
sa3kã4 nĩ1ndo1o3 ki1bya42 bi3tĩ3 ba3 nĩ3 ba'1a3 nĩ3 ba143 ba143 twa4a242 tã3 ndu3chi4 tu4u24 ka4chi2nã1 jĩ'4ĩ4 be2 tĩ3
a1chi1 ndi4 kwa4a2 ya1 ya1 ki'4bi13 tyem4pu2 kã4 ya1 kã4 ba42 ndi4 nĩ1ndo1o3 ki1bya42 sa3kã4
Ba'1a3 be2 kã4 ndi4 nã4 ja1 i4chya1 tã3 ja143 ki4xa3a4nã2 tũ'4ũ4nẽ2 tã3
ya1kã3 tã42 ku4u4 mĩ4ĩ4 i4ta3ka3a3nĩ42 ndi4 xa4ta3 chi4ñũ3nã2 jĩ'4ĩ4 ka3pi4ku2 tã3 sa3kã4 ndi4 nda3sa3 nda1a1nã1 tã3 sa3kã4 ndi4 ki3xa3a4nã2 tũ'3ũ3nẽ2 tã3
tã3 xa143 ka3nĩ3nẽ2 tã3 sa3kã4 ndi4 nã4tu2 xi4ka3 ba42 ndi4 ya1 ndi3kwi3ko4 so1ko1nã1 ba42 tã3 kya3a2 ji1nĩ4 yu3ku4 rã4
ji1nĩ4 yu3ku4 ba42 ã4 ko14o3 i3chi4 ba42 mĩ4ĩ4 ba42 ba'1a3 ka4a4 ki'1bi3ri4 tã3 i3kã4 sa4nda3a3nẽ3
tã42 ku4u4 nã1 ja1 nda1 yu3ku4 kã4 ndi4 i3kã4 kwã'1ã1nã1 ku1sũ1 ba3nã2 rã4 nã4 i4yo2 se'1e3nã2 tĩ3 nda143 nã1 kã4 ba1xi3 ndi3kĩ'3ĩ3 is1ta4 tã3 i3kã4 i4yo2 ba3nã3 u1bi1 u1nĩ1 ñũ3ũ42 ki4xĩ1nã1
ja143 ta1nda1 kwa4a24 tã3 ñũ3ũ42 is1tã1ã1 chi'4i2 ti4 ya1 nĩ1tũ'3ũ3nã2 ndu3bi4 i3ku3 tã3 ya1 bi1xĩ3 ka4a4 tã3 i1xa14a3nã2 xi4ko4 ndi4kwi1kwa43
tã3 nã1 ka3mã2 i4yo2 i3nĩ2 ta1 ku4si1i4 i3nĩ2 ndi4 ñã'1ã3ra2 ba42 ndi4 nã4 ñũ3ũ2 ndyo4o24 ba42 ndi4 ndyo4o24 ndyo4o24 ka4a4 tã3 ja1 ndo13ko2o2ra1 tã3
ja143 nda143 ka4a24 i'3nũ3 ti4ra2 ku4u4 kwa4a2 mĩ4ĩ4 ta4ka3a3 tã3 ya1 ja1 ndi4kwi1ko4 kwa4a2 a1chi1 ndi4
ya1 nã4 ja1 nĩ1nda3a3 ñũ'1ũ3 ndi4 nda143 ta4 nda143 ta'4bi14 mĩ3ĩ4 be2 nde'3e4 nã4 tye3e42 ndi3kwi3kwe42 tã3 ba'1a3 is1tã1ã1 bi1xĩ3 ndi4
ba143 ka'4ndya2 ndi4 ki4xa2a2 ba'1a3 ndya'3a2 tã3 ki3xe2e4 tã3 nda3ka3ndye242 tã3 o4ra2 ja1 ka3nĩ3 ñũ'1ũ3 ndi4 ki3xe3e4 ka3ndye42 nã4 ja1 ya3tĩ3 ku3tỹũ'4ũ4 ndi4 nda3yu3 se4ke2
nĩ3 ba'1a3 nĩ3 kwe'1e42 ndi4 nã4 u1byo4 ku1mbyo4 ndi4 *bu...** nĩ3 swa14a2 u'1bi1 i4chi3 ye'4e132 tã42 ya1 ya'4a13 yu'3u4 *máquina** tã'3ã2 ba3 ndi4
nũ4chi'4i2 ti4 tã3 nda4ndo3o3 mỹã'14ã42 tã3 xi4te1 kwẽ'1ẽ1
nã4 ku4ndyo24 ta3xi3 kwe'4e24 ya1kã3 ya1 tã3 ka14xi4 ti1ki3xỹã42 tã42 kwa4a2 ke4e4 sa1bi4 ndi4 i1i4nỹã42 kã4 ndi4 nã4tu2 nĩ1i1chya1 kã4 ndi4
a1chi1 sa4ka2nĩ42 ka4nĩ3 ti1ki3xỹã42 kã4 ja143 kwã'1ã1 ja143 kwã'1ã1 ko4yo13 ti4 yu1kwa1 kwã'1ã1 i4chya1 tã3 tã3 tw̃ã'3ã42 ũ4 ku4xi1i32 ya1kã3 ndu3chya42 a1chi1 ndi4 ja143 kwã'1ã1 chi4chi13 ũ3ũ3 ti4 ba42 tã3 sa3kã4 sa3kã4 ti4 kwã'1ã1 ku1chya32 tã3 tw̃ã'3ã42 tã3 jỹã'4ã2 twe'4e42 sa3kã4 tã3 kỹã'4ã2 ñũ'1ũ3 tã3
o4ra2 ka3ndye42 i3tã2ã2 ndi4 ya1 ja1 ya1 ja1 nĩ1i1chi1 sa4ka2 ku4u4 be2 ya1 sa3kã4 nã4 mĩ4ĩ4 ka4nĩ3 ñũ'1ũ3 ba43
ya1 ñã1ã4 ndi4 ya1 ke4e4 xi1i32 ndu3chi4 ku4u4 be2 ñã1ã4 ndi4 nĩ3 ka14xi4rya43
tã3 ndo3ko3o4 ndo3kwe3e4 mĩ'14ĩ4 ku4kũ3 jỹã'4ã2 mĩ'14ĩ4 nde'1e1 ndi'1i1 ya1 cha4chi3 ya1 ya1 ndo3o3 ya1 ndo3o3 ta3be4 tã3 ndwa13a2 ñã1ã4 tã3 ja143 nda3tã3ã4 be'1e42
ka14xi4 a1chi1rya42 ñã1ã4 tã3 ya1 jĩ'4ĩ4 mĩ'14ĩ4 ku4kw̃ã2 a1chi1 sa3kã4 twa2 kã4 ba3 ndi4 ko14o3
ko14o3 ya1kã3 ta1tã4 tu3 jỹã'4ã2 kã4 ba3 ndi4 ya1 i4yo2 mĩ3ĩ4 tu3 ba42 kã4 ba3
ya1 kã4 ba42 ndi4 i4xa3nã2 sa3kã4 jỹã'4ã2 ndi4 ya1kã3 mĩ'14ĩ4 bi4 ko4ndo3 ta1tã4 ya1 ndo4ko3o4 ndo4ko3o4 ku4kũ3 ti3kwa'4a2 jỹã'4ã2 rã4
nã4 be1e3 be1e3 ndwa1a32 ndi4 nda143 i'3nũ3 i'3nũ3 ti4 tu4u4 nũ14ũ3 ndu3chi4 tã3 nĩ3 ka14xi4 mĩ3ĩ4 bi4 ti1ki3xỹã42 ya1 sa3kã4 mĩ'14ĩ4 ka1 nde3e4 ya1 cha13chi3 xe'1e1 i4chi3 jỹã'4ã3
ya1 ñã1ã4 ba42 [...] ko14o3 ta1tã4 ku4nỹã2 jỹã'4ã2 ta3xi3 kwã'4ã42 *costa** ba3 xi1yo3 ji1nã'3ã4 rã4
*costa** ñã1ã4 tã3 nda3xi'4ñũ3nã2 ywa'3a42 ñã1ã4 tã'3ã2nã1 chi3nde3e3 tẽ'3ẽ2 ta3xi3 kwa'4a4 tã'3ã2 ba3 ya1 kã4 ndi4 nda1 kwa1nda3a3 ya'1bya32 sa3kã4 ndi4 i4xi4ko3nẽ2 nũ14ũ3 nã1 ñã1ã4
nũ4ũ4nĩ42 xi1yo3 ya'1bi3 ndu3chi4 ndi4 nã4 ka3chyo24 ndi4 lu14u3nỹã42 ndu4xi1nũ1 Salubi ka1a3 ba1xi3 nã1 ba1xi3 ku4u4 ndi'3i3nã2 jỹã'4ã2 nã1 ba1xi3 kwe'1e42 jĩ'4ĩ4 nã1 ba1xi3 lwa3a2 jĩ'4ĩ4 nã1 ba1xi3 tã42 ku4u4 nã1 mã3to4mũ2 tĩ3
tã3 ndi4 nda1 u1nĩ1ri4 ku1mĩ4ri4 ã4 ko14o3 sa1a3 ku4u4 mĩ3ĩ4nã2 sa3kã4 ku4u4 ki3ti4 nda4ka3nã2 ba1xi3 a4 lu3u3 ndu3chi4 ba42 ndu4xi1nw̃ã1
tã42 ku4u4 Timoteo ka4chi2nã1 ta1 i4yo2 nda1 nĩ1ku3bi4ka3 ta1 kã4 ba'1a3lu3 be'3e3 te'4e4 nde3nũ'3ũ3 ndu3chi4 ta13ba4 ta1 kã4 nda'3a4 nã1 ñũ3ũ2 i3kã4 ndi4chi2 be'3e3 nã1 ñũ3ũ2 ka4chi2yu1 jỹã'4ã2 ndi4
ba'1a3lu3 be'3e3 ka'4nũ3lu3 be'3e3 ta1 ta4u3nĩ2 ñã1ã4 ndi4 se'1e3ra2 tĩ3 nã1 ja1 i4yo2 *carru** ku4u4 nã1 ñã1ã4 chi3ñũ3 nda4ta'3bi4 ndi'3i3 *panela** ba42 *café** ba43 jĩ'4ĩ4 nã1 i4wa1a3 tã3 yo4o4 tu3 ndu3chi4 ta4ba4ra3 tã3 kw̃ã'1ã1 Marquelia
ka1a3 ta4ba4re2 tã3 ñã4 si'4i2ra1 i4ndu'3u4 ya1kã3 domingu tã3 sábado ya1kã3 Marquelia
sa3kã4 ndi'3i3 nĩ1ku3u3 ta1 ñã1ã4 ya1 kã4 ndi4 i13xa3 bi4ka3nĩ42nã1 ta1 ñã1ã4 ya1 jĩ'4ĩ4 ndu3chi4 ja13chỹũ4ũ4nã2 ndi4 lu14u3 ndu3chi4 ta4ba4ra2
tã3 ti3kwa'4a2 ka1a3 ndi4 nde4e2 ba42 ka13nda2a2 bi4nã2 sa1a3 lu3u3 ya'4a13 twa4a132 ya1 ku4mã1nỹã42 jĩ'4ĩ4 ba3nã2 tã3 ta1 kã4 ku4u4 ta1 ta13xi3 kwe'4e42 rã4 ta1 kã4 ku4u4 ta1 nda13ta'3bi4 jỹã'4ã2 rã4
ya1 kã4 ndi4 ya1 kã4 nĩ1ku3u3 jĩ'4ĩ4 ya1 chi3ñũ3 ja4chỹũ4ũ4 kã4 ndi4 tu1ndo'4o4nĩ42 ku4u4 be2 rã4
sa3kã4 nĩ3 sa1bi4 ndi4 tyem4pu2 ji1nã'3ã4 ndi4
ki3nĩ3nĩ42 nĩ1kũ3ũ3 sa1bi4 ji1nã'3ã4 tu4u2yu1 ku4u2 ta1 lu3u3 ndi4 i3chi4 ndi1ka3 yu3ku4
mĩ4ĩ4 ba42 ya1kã3 kwa1nda3a3 i3chi4 tã3 ka4ndi3kwa1a32 ndo'1yo3 tye1tã4 kã4 ndi4 ta1kwi42 sa3kã4 ta1kwi42 sa3kã4 ta4xi3 nde3e3ndu2 ja1te43
mbo3la3 i3ya4 tã3 ba1xi3 so'3o3 i3kã4 xi1yo3 i3chi4 ya3ta4 bi3tĩ3 ndi4 nda13si2 ndya'3a2 tĩ3 nda13ndwa3a2 ku3rra42 ñã1ã4 nĩ1xi1yo3 i3chi4
i4jwe1 ndi4 ta1kwi42 ki3ta3ndu2 xi1ki4 ta1kwi42 sa3kã4 nda3kĩ'3ĩ3 xa'1a4ndu2 i3nga2 ta'4bi4
ĩ3ĩ3 nĩ4ĩ4 *sumana** ndi4 nda4xĩ3 chi1kĩ1 xe'1e4 ndi4ke2 ta1kwi42 ndi4 ta'4ywa1
ta'4ywa1 i4xa3 sa1bi4 ya1 sa3kã4 ta1kwi42 kwã'1ã1ndu1 ta1kwi42 ndi3ko4ndu3 kũ4ũ4 sa4ka2 sa1bi4 rã4 ndu13ta3ka3a3 ka1 ñũ'1ũ3 tã3 nĩ1si1so1
ka3mã2 nã4 ja1 nĩ1ki3xa3a4 ti4ra4 tã3 ba1xỹũ4 a1chi1 ndi4 i1ta3 ndi4 ta1 tĩ1ĩ3 kũ4ũ4 ndi4 ta4 kũ4ũ4 nda1 xa'1a4 yu3ku4 ñũ'3ũ4 kwa'4a1 ta1kwi42 ke3e3 kã4 tã3 ĩ3ka4nĩ24 ĩ3ka4nĩ24 ndi3xa2a2 i1ta3 ndi4
bi4 ka1 tyem4pu2 ta1nda1 ja1 yo1o4 setiembre ka1a3 ndi4
nĩ3 ba143 ku4nda'1yu1ra4 ndi4 nda143 xa'1a1 xa'1a1 ti4 ĩ4ĩ4ra4 ndi4 nda143 ka4nĩ3 ko3yo3 ka4nĩ3 ko3yo3 ti4 nũ14ũ3ra4 ndi4 xu4xa3 ta1kwi42 nda'4bi2 nã'14ã1 ndi4
ya1 kã4 ndi4 nda143 xa3ku4 ti4 kũ4ũ4ra4 tã3 ya1 ja1 ke4e4nĩ42 ku4u4 be2 rã4
sa3kã4 tã3 nĩ1ya'1a3 ba1xi3 tĩ3 ndi4 ba14sa3 ka1 ndi4 chi3ñũ3 nũ14ũ3 ta1kwi42 yu3bi2 ndo4ko3ra4 ji1nã'3ã4 ndi4 ba143 ndo4ko3 mĩ3ĩ4 bya43
nĩ3 li4mã4 tã3 i4yo2 sa4ka2 li4mã4 i4yo2 sa4ka2 ya1kã3 ya1 mĩ4ĩ4 nã4 ndo4kwa2 sa3kã4 ndi4 ñũ'4ũ4 ti4ko'4yo4 ka1ra4 yu3bi2 ka13nỹã2 kwã'1ã1 nĩ1nũ3
ja143 ki'4bi13nã2 jĩ'4ĩ4 ñã'1ã3 tã3 xa4kũ'1ũ3 li4mã4 ndi4 i4yo2 ti4 ndo3o3 i4yo2 ti4 ba4li4 ndi4
ba143 ndo4ko3ra4 ndi'3i3 xa'1a4ri4 rã4 ti4 ndo4o13 tã3 ki4xa2a2 sa1bi4 tã3 ti4 i4yo2 ba'1a3 i4chi3 ku4u4 ba3ri4 tu3ku3 kwi1ya1 tu3ku3 ba3 a1chi1 ndi4
ta1kwi42 ba143 ndo4ko3ra4 tã3 bi3tĩ3 tĩ3 xi'4i1 ndi'3i3 ba3 ti3kwa'4a2 a1chi1 ndi4 ya1 ndo4ko3 ba'1a3 ba3ra4 nda4i3chi2 i4chi3 rã4
tã42 ku4u4 yu3bi2 xa'1a4ri4 ka4chi2nã1 kã4 ndi4 xi13nĩ2 ka1 ba3 yu'1u1 ya1kã3 xi1yo3 ji1ndu1ta4 xi1yo3 ndi3ka3nĩ4 ti4 i4yo2 i1ta3
nda4a2 ba42 ki3xi3 ka1 ti4 kã4 ndi'13i3 ndo3o3 i4chi3ri4 sa14ndi'3i3 ndo3o3nã2ri4
ya1 kã4 ndi4 tã42 ỹã3ã2 tã42 ỹã3ã2 ndi4 ya1 ja1 ndi'4i4 ku4u4 ndi'3i3 be2 tĩ3 ndi4 tã42 ku4u4 ti1chi4 tĩ3 nĩ3 ku14nĩ2 ke14 nũ14ũ3 ti1chi4 ndi4 ya1 kwã'1ã1
yu1u4 nda4a2 mĩ4ĩ4 nde4e4 yu1u4 ya1 ku3rra42 *santu** ka1a3 ka13nỹã2 mĩ4ĩ4 nda1a1 ka13nỹã2 ndi1ka3 yu3ku4 ñã1ã4 *buta** ndi4
i4yo2 ki3nĩ3 ti1chi4 bi3tĩ3 ndi4 ko14o3 mĩ3ĩ4 bi4 ti1chi4 tĩ3 sa14ndi'3i3 ndo3o3nã2ri4 ku3nĩ4jo2
*buta** ndi4 ya3tĩ3 ka'3a4 ku3rra42 *santu** ñã1ã4 ya3tĩ3 mĩ4ĩ4 nde4e4 nã1 nde4e4 *guamuchi** ñã1ã4 *buta** kwã'1ã1 ki'1bi3ndu2 tã42 pa4li4ndu3 tã3 nde4e4 nã1 jo4nde1e3 jĩ'4ĩ4 *salon**
ñã1ã4 ti4 ke4e4ri4 tõ4 mĩ4ĩ4 nde4e4 nã1 i3nga2 *pozo** yu1u4 tã3 i3nga2 xi3yo3 kã4 ñã1ã4 ti4 ke4e4ri4 ke4e4ri4 ta'4bi4 so'3o3 ta4ba4nã2ri4
nĩ3 ji14ndyo24 sa1a3 ka4a4 nã1 ba4li4 ndi4 ji14nĩ2nã1 sa1a3 ĩ4ĩ4 ku3nĩ4jo2 tĩ3 nĩ1ndi'3i3 ndo3o3 ti4 kã4 tĩ3
ya1 kã4 ndi4 kwã'1ã1 ndi'4i4 ba3 ki3ti4 tĩ3 ti4 kwã'1ã1 ndi'3i3 ka1 ba3 ko3ndo3ri4
Sa1a3 sa1a3 i4yo2 mỹã3ã42 ya1 ya1kã3 ya1 ñũ'3ũ4 tã3 sa1a3 i4yo2 mỹã3ã42 nĩ1 ya1kã3 ya1 nĩ1kũ3ũ3 sa1bi4
su3u3ra4 ndi4 kũ3ũ3ra4 nw̃ã14ã2 nã4 ndu3chi4 ndu3chi4 ke4e4 sa1bi4 ndu3chi4 tu4u24 kã4 ndi4 ku3chw̃ã3
tã3 su3u3ra4 nã4tu2 nã4 a1chi1 nda13ndi3ta3ra4 tã3 i1xa43 nã4 mĩ4ĩ4 ka4nĩ3 ñũ'1ũ3 ba42 i1xa43 nĩ1i1chi1 ñw̃ã'1ã32 i3te2 xa4a4 tã3 nĩ1nda3a3ra4 tã3 nĩ1nda3a3ra4 kwã'1ã1ra4
i3kã4 ndi4 kwe3e2 ya1kã3 kwa14a2 ka3nã3 tã3 nã4tu2 ya1kã3 ba'1a3 nĩ1kũ3ũ3ra4 ũ4
nã4tu2 ya1kã3 tã42 ku4u4 ndu3chi4 pa4li4 xi1yo3 ji1nã'3ã4 ndi4 ya1 nã4 o1ko1rũ4 ã4 ã4 xã'1ũ1rũ4 ã4
ã4 nda1 tu4ndo2o4 ta3ba4 ya1 ĩ3ĩ3 kwa3ti4yu2 nã4tu2 ku'1u1 ĩ3ka4chi1 rã4 ku'1u1 ba'1a3 ku'1u1 ba'1a3 i4yo2 ñũ'3ũ4 ba'1a3 ba42 ndi4 ko4ndwa2 ku'1u1 ba'1a3 rã4
nã4tu2 ñũ'3ũ4 nda'4bi2 ku4nĩ2 ba42 ã4 ko14o3 ñũ'3ũ4 kwa'4a1 ba42 ndi4 pa4li4 xa'13nw̃ã2 tĩ3 sa1bi4 ba3 nĩ1kũ3ũ3ra4 nĩ14kũ3ũ3ra4 tĩ3 ya1 kã4 ndi4 lu3u3 ti4 ki13te3
tã3 ya1 ndu3chi4 nã'4nũ3 rã4 ndu3chi4 nã'4nũ3 ndi4 ya1kã3 ĩ3ĩ3 chi4chi3 nĩ1chi'3i2 tã3 ka4chi2yu1 ndi4 nĩ1ki3ta3 ba'1a3nỹã42 jĩ'4ĩ2 ndi4 ya1kã3
nĩ1chi'3i2 ndi4 ya1kã3 nda4a2 *maquila** ti4 chi'13i2 ta'13bi4 ndi'3i2 ñũ'3ũ4 tã3 ndi'13i3 tã3 nda13ka'3nde2 yu3kũ2 tã3 tã3 nĩ1kỹã'3ã2 *abono**
u1bi1 xi3ko3 ku1mĩ4 u1bi1 xi3ko3 ku1mĩ4rũ4 ka13nã3 jĩ'4ĩ4 ya1 ĩ3ĩ3 kwa3ti4yu2 ĩ3ĩ3 kwa3ti4yu2
ndi4 so'3o3 so'3o3 nĩ1 nĩ1xa'3nw̃ã2 tã3 ndi4 ku4kũ3 ku4kũ3 ka4a4 ndi4 pa4chi4 pa4chi4 ka1 ndi4ka2 nũ14ũ3 yu3ba2 ndi4 ĩ3ĩ3kwã4ã2 kwã4ã2 chi1chya32 ndi4
la3tũ4 chi1chya32 ndi4 nĩ3 ko14o3 kwe'1e1 nĩ4nda3ba3 nw̃ã14ã3 sa3kã4 ka1 ji4nĩ2yu1 tã3 nĩ1ya'1a3 ba1xi3 tã3 ja143 nĩ1tu1u3 kwe'1e1 tã3 nĩ1tu1u3 kwe'1e1
nda13ndo4so24 ba3 ya1 xi4yo13 be'1e3 sa3kã4 nĩ1 nĩ1ku3u3 jỹã'4ã2 tã3 ki1bi4 nĩ1tu1u3 kwe'1e1 ba42 tã3 ja143 nĩ1 nĩ1ndwa1a32 tĩ3
ya1 kã4 ndi4 nda3si4nĩ42 ta4ba4 ndu3chi4 nã'4nũ3 ka1a3 ya1kã3 ndu3chi4 nã4 ba'1a3 ba'1a3 ya1 kã4 ta1 ji13nĩ2 ku4u2 ya1 nĩ1ta'3bi42 ba42 ji13nĩ2 ndi4
lu14u3 ndu3chi4 ta13be42 rã4 ya1 ba'1a3 ba'1a3 kwa14a2 nĩ4ndo'3o3 i4chya2 ndi4 nĩ3 nda13ku4 tã3 nĩ3 ti1kwe'4nã4 tã3 nĩ3 ya1kã3
kwe'1e1 *chinu** nũ14ũ3 kwe'1e1 i4chi1 yu1kwa1 kwe'1e1 ya1kã3 ku4kwã4ã2 yu1kwa1 ko14o3 ndi4 kwa14a2 nĩ4ndwa'3a2 ndi4 la3tũ4 nĩ1chi1chya32 ndi4 ĩ3ka4chi1nĩ42 chi4chya132 nã4 sa3kã4
tã3 tã42 kwe'1e1 kã4 ndi4 nĩ3 tu'14be132 i1chya1 ya1 ya1 ku4mbo3ta3 nw̃ã14ã2 tã3 ya1 ya1 ku4kwã4ã2 nw̃ã14ã3 a1su3 yu3ba2 sa3kã4 ku4u4 be2 yu3ba4 sa3kã4
kwi3te2 ndi4 ta1nda1 ya'1a3 nda1 i1chi1 mĩ3ĩ4rũ4 sa3kã4 ba42 ndi4 ya1kã3 i4chi1 yu1kwa1 ndi4 ya1
ya1 nĩ1xi'1nũ3 kwe'1e1 nũ14ũ3 ba42 rã4 ba143 i4chi1 a1chya1 rã4 tã3 nã4tu2 ko14o3 kwe'1e1 tã3 ya1 ya1
ndi4ta3 mĩ3ĩ4 tã3 kwã'1ã1 nĩ1xu3xa3 tã3 ja143 kwã'1ã1 nĩ1ta1nda3a2 i1chi1 ba42 ndi4 la3tũ4nĩ42 ĩ3ka4chi1 chi4chya132 rã4 kwa14a2 kwi4i24 kwa14a2 kwã4ã2 ko14o3 ndi4 la3tũ4nĩ42 chi4chya13
ya1 ĩ3ĩ3 kwa3ti4yu2 ĩ3ĩ3 kwa3ti4yu2 ndi4 ya1kã3 ya1 nũ1nĩ4 nũ1nĩ4 chyo'4o4 ka1a3 ndi4 ya1kã3
nã4tu2 nĩ14ko3chũ3nỹã42 ndi4 ya1 ĩ3ĩ3 a3nẽ4ga2 nũ1nĩ4 nũ1nĩ4 ya1 nda'4bi2 yo'4o4 ka4chi2yu1
ĩ3ĩ3 nĩ1chi'3i2 ya1kã3 *maquila** ti4 ku3rra42 ya3ta4ndu2 nĩ1nũ3 ka1a3 ndi4 ya1kã3
*maquila** ti4 nũ1nĩ4 nũ1nĩ4 nũ1nĩ4 ta3ta2 i1ki4 ya1 ya3ta4 ya1 sa4ke1 kwa'4a1 jĩ'4ĩ4 ya1 mbas4ta4 nũ14ũ3
nĩ1ndi'3i3 nĩ1chi3ke2 ta1tã4 tã3 nda143 i4su4ku24 nda143 i4su4ku24 ti4 yo3kwa42 tã3
[...] ta1 ku4nĩ2 ku3nĩ2 ku4u4 ba2 sa1a3 a3se2 tã3 tã3 ja1 ñũ'3ũ4 ba'1a3 ba42 ji4to2
ya1 kã4 ndi4 jĩ'4ĩ4 ya1ta4 ndi'3i3 ji13tu2 xe'1e43 *maquila** ku3lu3 ti4 ba43 tã3 yu3kũ2 tã3 sa4bi4 xe'1e42 nda4chi3nde3e2 ñũ'3ũ4 jĩ'4ĩ4 ya1ta4
tu3ku3 tã3 tu3ku3 yu3kũ2 jĩ'4ĩ4 ya1ta4 ndi'3i3 ji13tu3 nda3ndi'1bi32 xe'1e42 ya1 nda143 sa3kã4 tã3 kwã'1ã1 ke4e4 yo3kwa43 tã3 nda13chi3nde3e2 *abono**
nã4 ka3ndi4xõ4 ndi4 ya1 *maquila** kã4 ndi4 *tresientu litru** nũ1nĩ4 ba43
Sa1a3 sa1a3 a3nẽ4ga2 ba42 ya1 sa3kã4 ya1 *tresientu litru** nũ1nĩ4 kwe4nda2 kwa3ti4yu2 ja13ta2 Sa3kã4 ja3 bi3 sa3kã4 ja3 mã42
ya1 kã4 ndi4 ji13nĩ2yu1 ndi4 sa3kã4 ta13kwa'4nỹã2 ya1 ndi4 ya1 nũ1nĩ4 ta3ta2 i1ki4 ya1 nĩ4ĩ24 chi'4i2 sã3ĩ4 ba42 kã4
ba143 ĩ3ka4chi1 .
tã42 ku4u4 nũ1nĩ4 *híbrido** ya3ta4 nĩ1xi1yo3 nĩ1chi'3i3 tu3ku2 tã3 i13xa3 ki'4bi3 ta3ta2 i1ki4 ta1 Ni1ko4yu4 ndi4 *buta** ya1 yo'4o4 ba'1a3nĩ42 ya1 ñã1ã4 ndi4 ndu'3u4nỹã42 ñã1ã4 ndo3o3lu3 sã3ĩ4
i3nde142 ndi4 nĩ3ĩ4 so'3o3lu3 nĩ3ĩ4 tya14mã4 ndi4 so'3o3lu3 tya14mã4
nĩ3 ba143 ba14ja4 nda4ka1xỹã32 ya1 nũ1nĩ4 *híbrido** ya3ta4 nĩ1 nĩ1xi'1nũ3 a1chi1 tã3 nĩ1ndwa1a32 tã3 nĩ1ndo3kwa3a42 ta3te2 ndi4 ba143 chi1tw̃ã32 kã4 ñũ'3ũ4
nĩ3 ka3ti4 i3tũ4 ba42 ndi4 ya1 ya1 kwi3so3 ku4u4 be2 kã4
tã3 tã3 nũ1nĩ4 ya1kã3 nũ1nĩ4 ta3ta2 i1ki4 ya1 nũ1nĩ4nĩ42 ka1a3 ndi4 mĩ4ĩ4 te'4e4 ñũ'3ũ4 rã4 ka3ti4 i3tũ4 rã4
nda143 i3tu2 nĩ3nã3 ti4 ya1 ta'4nda1 ba42 kã4 o4ra2 ndu4ta'1nũ1 ko14o3 ñã'1ã3 nde'3e43
tã3 ya1 ndu'3u4 sã3ĩ4 kã4 ndi4 ta4yu4nĩ42 i3nỹã2 kã4 ndi4 ya1 ya1 kwĩ3ĩ3 ñã'1ã3 ti1xĩ3 ya1 ku3chi3tu4 ñã'1ã3 ti1xĩ3 ku4u4 be2 kã4
a1chi1 ndi4 ya1kã3 ya1 nde3e4 ka1 ba3 i3nĩ2 ba42 kã4
ñũ'3ũ4 te'4e4 tu3 ba42 tĩ3 e1ta4 nã4 lu3chi'4i2 mbo3la3 ndi4ka2 ti1xĩ3 sã3ĩ4 ndi4 ya1 ndi4ka2 ku4u4 be2 rã4
tã3 ya1 i3nga2 kã4 ndi4 ya1 i1i4nĩ42 ba42 ndi4 ya1 ya1 nda3nã3mã2 ba42 bi3tĩ3 ndi4
so'3o3 nĩ1ndi'3i3 be2 jĩ'4ĩ2 tĩ3 ya1 sa3kã4 ya1 nũ1nĩ4 ta3ta2 i1ki4 chi'4i2 tã3 ya1 kã4 ndi4 ñũ'3ũ4 ba'1a3 sa4ka2 ku4nỹã2 rã4
ba'1a3 sa4ka2 xi4yo13 be2 la3tũ4nĩ42 ta4be42 nũ1nĩ4 ba3 tã3 ndi4 ñũ'3ũ4 ba'1a3 tã3 ku'1u1 ba'1a3 ya1 kã4 ba42 ndi4 ba'1a3nĩ42 ko3o3 ku4u4 be2 kã4 ya1 kã4 sa3kã4 i4yo2 jỹã'4ã2 kã4 ndi4 ya1 ya1 i1i4nĩ42 ba43
Tã3 a1swa32 kã4 ka4chi2 jỹũ'4ũ4 ya1 nda4tũ'4ũ2 jĩ'4ĩ4ndo4 ndu'1be4 ndi4 ya1kã3 ya1 ko4ndo3 kwya'1a1 kã4 ya1 nw̃ã14ã2 bi3tĩ3 tã3 [...]
ta1tã4 ya1 xi4xi1 yu1kwa1 kã4 ya1 kã4 ku4u4 ya1kã3 te3sõ42 ka4chi2nã1 rã4 i3kã4
i3kã4 i3nga2 i3nga2 ta1tã4 ya1 ku4kwã4ã2 yu1kwa1 nda1 tã42 ndwa'4a2 ku4ku4kũ3 yu1ku1 ndwa'4a2 ndi4 nã4 nĩ1xi'1nw̃ã32 nĩ1ku3kwã4ã2 ti4 nw̃ã14ã3
ja1 ỹã3ã2 ya1kã3 ya1 kwi14so3 ba42 sa3kã4 nde3nũ'3ũ3 mĩ3ĩ4 ndi3chi2 ti1yo4 ndi3chi2 nĩ4ĩ24 chi'4i2 ti4 ko3o3
nĩ3 ko14o3 ndi3chi2 chi4tu4 ko3o3 nde'3e43 ya1 xa1tu1 sa4ka2 ku4u4 ya1 ko4ndo3 ya1 ku4kwã4ã2 nũ14ũ3 tya43 nũ14ũ3 yu1kwa1 kwã'1ã1 ki'1bya32 ñã1ã4
nã4 mĩ4ĩ4 i4yo2 yu3ba2 tã3 kwã'1õ4 tã3 chi4chya132 kwã4ã2 chi4chya132 kwã4ã2 ya1 ñã1ã4 ndi4 ya1 ko14o3 ñã'1ã3 ndi3chi2 ko3o3 nda'3a4 bi4 ba42 ñã1ã4 ndi4 ndi4chi2 *chinu**ti4 ko3o3 ndi3chi2 nĩ4ĩ24 chi'4i2 tã42 ĩ4ĩ4 ndi3chi2
mẽ3re4nge4ka4chi2nã1 ya1 xi4yo13 yu1u4 xa'1a1 ya1 ndi3chi2 ba4li4 chi'4i2 sa3kã4 ti4 xi4yo13 nde'3e43
tã3 i3nge2 ya1kã3 ya1 ya1 xi4xi1 yu1kwa1 ñã1ã4 tã3 ya1 xi'4nũ13 tu3ku3 ya1kã3
kwe'1e1 ya1 ko4ndo3 kwi1yo'1o4 ka4chi2 jỹũ'4ũ4 chi1kwã32 nw̃ã14ã2 ñã1ã4 ya1 ba'14a4 i4chi3 tu3 ku4u4 twa2 ñã1ã4 ba3 mĩ4ĩ4 xi'1nw̃ã32 ñã1ã4 ndi4 nĩ3 ko14o3 ndi3chi2 ko3o3 nde'3e43
Kwe'1e1 i3tu2 ndi4 ya1kã3 kwe'1e1 i3tu2 ndi4 ya1
nã4 ko14o3 ko14o3 ti1nda3ku4 nĩ4 nĩ4nda3ba3 nĩ14ko1yo3ri4 nw̃ã14ã2 rã4
sa3kã4 ndi4 ya1 ya1 ko3o3 ku4u4 be2 rã4 nã4 ko14o3 nã4 ko14o3 ya1kã3 ta1chi4 nĩ4ya'1a3 rã4
tã3 nã4 ko14o3 sa1bi4 nĩ4nda3nde3ta3ra4 nw̃ã14ã2 ya1 tyem4pu2 ya1 tã3 kwi3swa2 rã4 ya1 kwi3so3 ba'1a3 i4chi3 ku4u4 be2 sa3kã4 rã4 tã3 nã3tu2 ja1 tyem4pu2 kwi3swa2 tã3 nĩ1
nda13ba3 ba3 ya1 ỹã3ã2 nda13ba3 nw̃ã14ã2 ndi4 ja1 i3kã4 ti4 ku4u4 ndi'3i3 be2 jỹã'4ã2 kã4 ndi4 nda4ndi3ko4 ke1 kã4 tã3
tã3 sa3kã4 ndi4 nda3kỹã'3ã2 nde3e4 ya1 ya1 ba1xya32 ndi4 nã4 ja1 nĩ1nda3be2 nĩ1kwa'3a2 nĩ1 nĩ1i1chya1 ta1kwi42 nĩ1i1chya1 tã3
ja1 i3kã4 ti4 ku4u4 be2 jỹã'4ã2 kã4 tã3 ya1 ja1 nĩ14ku3chũ3 ku4u4 be2 rã4 i3kã4 ndi4 nda1 tu3ku3 kwi1ya1 tu3ku3 ba3 jĩ'4ĩ4 ta1 nda'4bi2 ta1 chya'4a2 a1chi1 ndi4 ya1 kã4 ku4u4 kwe4nda2 ta1 *campesino** ta1 chi'4i4 ndi4
ĩ3ĩ3 *cosecha** tã3 nĩ1 nĩ14ki3te2 tã3 i3kã4 ta1 ja1 nda13ñũ'4ũ4 ku4u4 ba3 ta1 kã4 ndi4
ya1 kã4 ba42 xi4ka3 ti3kwa'4a2 nã1 tã42 ku4u4 nã1 ja4chỹũ4ũ4 nda'3a4 ko14o3 ka1 i3nge2 ji4nĩ2 tu4nĩ1 ndi4 ya1 kã4 kwa4a2 ya1 ja4chỹũ4ũ4 nã1 kã4 ta4ku1nã1
i3kã4 ti4 ku4u4 be3 ĩ3ĩ3 ndu13ku3xa3 tã3 nã1 nĩ1ku3chũ3 ã4 nĩ14ku3chũ3 tã3
tu3ku3 kwi1ya1 bi4 a3sa3 ndu4xa24 tu3kũ4 ku3tũ4 sa3kã4 ndi4 kã'4õ4 ndi4 ja1 tu3ku3 kwa3a2 jỹũ'4ũ4 nã4tu2 nĩ14chi3kõ24 nde3e4 nã4 nĩ1ku3chi4 i3nỹũ24 ndi4 ja1
i3kã4 ndi4 nda1 bi4i4 ka1 nĩ1nũ1 ba3 kwã'1õ4 ndi4 nĩ14ji3tũ4 ya1 nĩ1ku3chi4 i3nỹũ24 nda13ñũ'4ũ4 ñã'1õ4 rã4 kwa14a2 i4yo2 i4chi3 ka1 ba3 rã4 ja1 kwã'1ã1 ja1 kwã'1ã1 ndi'4i4 be2 rã4
sa3kã4 ndi4 nda13ñũ'4ũ4 ba3nã2 tu3ku3 kwi1ya1 su14u3 sa3kã4 ndi'3i3 bi4 ndi4 tu3ku3 kwi1ya1 tã3 nda13nã1mẽ32 tã3
ya1 ko3o3 ku4u4 tu3ku3 be2 a1chi1 ndi4 ya1 ja1 chi3ñũ3 ja4chi4ñũ4 nda4a2 ji4nỹũ24 nde4e2 ba42 ya1 chi3ñũ3 ka1 mĩ4ĩ4 ki3xi3 xũ'14ũ4
ã4 ñã1 ya1 chi'4i4nã2 ya1kã3 kwi3i3 chyo'3o4 ya1kã3 ndu3chi4 tya13mã3 xa'1a4 xa'1a4 ya1kã3 i3tu2 rã4
Kwi3i3 chyo'3o4 ya1kã3 ndu3chi4 i3tu2 rã4 chyo'4o4 ndu3chi4 *china** ya3a3 rã4
chyo'3o4 ndu3chi4 ndu3chi4 i3tu2 si'14bi3 ka'3a4 ti1xu'4u4 rã4
kwa'1a4 nw̃ã14ã2 kwi3i3 ko3o3 rã4 xa'1a4 a1su3 ja1 nĩ3ĩ4 ñã1ã4 ndi4 kwe4nda2 ke3e3 kwa'1a1 ndi4 ndi4 ba'1a3 a1chi1 ndi4 jĩ'4ĩ4 nda'3a4nã2 ba42 ya1 kã4 ndi4
ndo4o13 ndi'3i3 ba3 ya1kã3 ya1 ko4ndo3 ndu3chi4 *china** ñã1ã4 ndu3chi4 i3tu2 ba42 a1chi1 ndi4 ndu3chi4 *china** ya3a3 tã3 ndu3chi4 ndu3chi4 si'14bi3 ka'3a4 ti1xu'4u4 ka4chi2nã1 ñã1ã4 ndi4
ndu3chi4 ya'4a1 ba42 ndu3chi4 si'14bi3 ka'3a4 ti1xu'4u4 kã4 tu4tũ4 tu4tũ4 ỹã4ã2 kã4 Ni1ndi'3i3 i4chi3 ba3 xe'1e42 kã4 tĩ3
ndu3chi4 *china** ka1 ndi4 ba1xi3 ke1 ta'4bi4 Piedrancha ka1a3 ki4xya2 ya'1bi3 ju4tã'3ã2ywa1 ya'1bi3 ndi4
nda143 ndu3chi4 *china** ya3a3 ya1 ya1 xi4xi3nã2 ti1kĩ1ĩ4 ti1kĩ1ĩ4 i3kĩ4 ya1 ya1 kã4 ka1 ba42 ya U'4ũ1 i3nga2 ku4u4 be2 ndi3chi2 *cuarta** ba42 kã4
ndi3chi2 *cuarta** ba42 ya1 ka4chi2 yo'4o1 ñã1ã4 ndi4 ndi3chi2 *cuarta** ta3ta2 kwa4chi3 ba42 kã4 ya1 xi4yo13 xa'1a4 ta3ta2 kwa4chi3 ba42 kã4
a1be3 nã4nĩ24 so'3o3 bi4 ndi3chi2
i3nga2 ku4u4 tu3 ndi3chi2 *china** ta3ta2 kwa4chi3 ya1 te'4e4 te'4e4 so1o4 ĩ4ĩ4 tu3ku3 rã4 ndi4ta3 li1ngya1 so'3o3 i4chi3 ĩ3ĩ3 ndo3ko2 ĩ3ĩ3 ndo3ko2 so'3o3 ja1 i3nga2 kwa4a2 kã4 rã4 ya1 kã4 ndi4 ya1 kwa4chi3 ba42 kã4
ndi3chi2 *china** ta3ta2 kwa4chi3 ka4chi2nã1 jỹã'4ã2 kã4 tã3 i3nga2 ku4u4 ba3 ndi3chi2 *china cuarta** tu3ku3 ya1 le'3mba4 so1o4 tu3ku3 xi4xi3nã3 kwa'1a4nĩ42 nũ14ũ3 ba43 kwa'1a4nĩ42 nũ14ũ3 ba42 ndi4 ya1
ja1 ĩ3ĩ3 ku4u4 ba3 ndi3chi2 *china** ta3ta2 kwa4chi3 ya1 kã4 ndi4 te'4e4 ba3 tu3 swa1a42 kã4 ndi4 sa3kã4 ỹã4ã2 chwa'4a142 xi4xi3 ba3nã2 ndi4 ka3mã2nĩ42 ndu4ku3xa3 ti3kwa'4a2 rã4
tã3 i3nga2 ku4u4 ndi3chi2 *china cuarta** ya1 bi3ta42 sa4ka2 ja1 i3nga2 ku4u4 ba3 ndi3chi2 *china** ya1 ndu3chi4 *china** ya3a3 tu3ku3 ya1 kã4 ndi4 ya1 ndu4ku3xa3 o4ra2 ke4e4 sa1bi4 bi4 ba42 kã4 rã3
sa3kã4 ndu4ku3xa3 ya1kã3 ndi3chi2 i3tu2 rã4 sa3kã4 ndu4ku3xa3 ya1kã3 ndi3chi2 ndi3chi2 si'14bi3 si'14bi3 ka'3a4 ti1xu'4u4 rã4
i3nga2 ku4u4 ndi3chi2 tyu4kũ4 rã4 ndi3chi2 tyu4kũ4 ndi4 ya1kã3 yo1o4 .
A1su3 xa4xi24rya42 nã4tu2 nã4 nã4tu2 nĩ1ya'1a3 ki1bi4 ka4chyo24 rã4 nã4tu2 nĩ14ja'3nda2 a1chi1nẽ1 rã4
nã4tu2 ya1 kã4 ndi4 ja143 kwã'1ã1 xu4 xu4xa3 tya42 tã3 ki3nda2a2nẽ1 tã3 sa4i1chi1nẽ1
nã1 ta4u3nĩ2 ya3ta4 a1chi1 ndi3chi2 i3tu2 rã4 ndi3chi2 ndi3chi2 ya1kã3 ndi3chi2 ndi3chi2 tyu4kũ4 kã4 ndi4 ya1kã3
ki3nda2a2nẽ1 kã4 ja143 kwã'1ã1 kwã'1ã1 xu4xa3 ba'1a3 tya42 kwã'1ã1 kwã'1ã1 kwã'1ã1 nda143 sa3kã4 tã3 ku1chya32 tã3 ki3nda2a2nẽ1 tã3 sa4i1chi1nẽ1 tã3 ta4xi3 kwa'4a4nẽ3
nda1 sa4bi4 nda3ta3ba4nẽ2 tã3 sa3kã4 ndi4 tã3ã4nẽ2 xi4ko'3o4 tã3 ku3nda3xỹã2 tã3 chi'1ywa42 ndi3chi2 ba'1a3 i4chi3 ku3xi3 ba3nã3
sa3kã4 i4xa3 nã1 ta4u3nĩ2 jỹã'4ã3 ya1 kwã'1ã1 nda1ka3nã2 is1ta4 ku3xi3nã2 nã1 nã1 ta4tu2
ya1 kã4 ndi4 ndu3chi4 ndu3u2 ba1xi3 yu3ku4 ba42 kã4 U'4ũ1 kwa14a2 ka1a3 ndu3chi4 ndu3u2 ba1xi3 yu3ku4 ba42 kã4
ya1 kã4 tã42 ku4u4 tã42 ku4u4 tya13mã3 kã4 rã4 mĩ4ĩ4 i4ndu'3u4 tya13mã3 kã4 ndi4 ya1kã3 u1nĩ1 chi4chi3 ku3twe4 xe'1e42 kã4
ya1 ñã1ã4 ndi4 ba14ja4 ke3e3 ku'1u1 tã3 ko3ndya3a2 xe'1e42 ñã1ã4 tã42 yu3ba2 tu3ku3 ya1 ñã1ã4 ndi4
ya1 ñã1ã4 ndi4 jĩ'4ĩ4 ya1ta4 pa4li4 ku3twe4 xe'1e42 ñã1ã4 tã3 ã4 mĩ4ĩ4 i4yo2 i3ta2 ba42 ke3e3 tyo'1o3 i3ta2 kã4 ke3e3 tã3
nda143 mĩ3ĩ4 tya42 ñã1ã4 ndo4o13 tã3 ke4e4 ndi'3i3 ku'1u1 kã4 kwi1ta1 ndya'3a2 xa'1a4 i3tu2 kwe4nda2 mĩ4ĩ4 xi4kwi1ta3 ywa'3a42 mĩ4ĩ4 i4ndwa'3a42 kã4
tu3ku3 sa3kã4 nã1 ja1 i1xa43 kwã'1ã1 xa4ko1o3 [...] tu3ku3 nĩ3 ke3e3 kwa'1a1 ya1 u1nĩ1 tã3 i3kã4 ndwa1a32 jĩ'4ĩ4 i3tu2
ta1nda1 ndu3ba'1a3 sa4ka2 ñũ'3ũ4 mĩ4ĩ4 mĩ4ĩ4 ba42 kwa3a2 ñã1ã4 ya1 o4ra2 ka3te42 ñã1ã4 ta3be4ya2 tã3
ñã1ã4 ndo1o3 ñũ'3ũ4 kwa4a2 ñũ'3ũ4 ta'4bi14 o4ra2 i3nga2 kwi1ya1 nda3nã3mbe4 ku14ndu'4u4 ke1 i3kã4 ndi4 mĩ4ĩ4 ja1 [...] tu3ku3 xỹã4ã4 chye'3e42 rã4
*buta** ndi4 nda1 tu4u4 bi4 ka4a4 nũ3mĩ3 i3tu2 ñã1ã4 ndi4 i3tu2 nda4a4 i4chi3 ba42 ya1 sa3kã4 ñũ'3ũ4 ta'4bi14 ku4nĩ2 ba42 ya1 ya1 sa3kã4 nda13nywe3e4 nĩ1ta3be4ya3
nã4 nda143 ka1a3 yo1o4 xi4yo13 yo1o4 ĩ4ki14tu3 tã3 chỹã'3ã42 ndi4 mĩ4ĩ4 nĩ3nã3 tya13mã3 ĩ3ka4chi1 so'3o3 ndi'3i3 chi4tu4
A1be3 ka1a3 yo1o4 ya1 kwã'1ã1 ndya'4a2 rã4 tã42 kwã'1ã1 ndya'4a43
Tã3 sa3kã4 nĩ3 ya1kã3 ti1kĩ4 i3kĩ4 tã3 sa3kã4 nĩ3 ya1kã3
chi'13i2 ndi4 ya1 nĩ1chi'3i2 ba42 ndi4 ji4nĩ2 ndi4 ya1kã3 ya1 *caraju** ya1 ndu3chi4 i3tu2 ka1a3 ĩ3ĩ3 *vasu** tya42 nĩ1nĩ'1ĩ42 ko14o3 tã'3ã2 ta3te2 ya1 kã4 ndi4 [...]ĩ3ĩ3 *vasu** ku3lu3 tya43
*vasu** pa4li4 chi'4i2 so'3o3 ti4 ba42 kã4 ko14o3lwa2 ko4chũ3 bi4 ba42 kã4
u1bi1 tã'4ã2 u1bi1 tã'4ã2 u1bi1 tẽ'4ẽ2 chi'13i2 tã3 ĩ3ĩ3 is1tĩ4 ndo13ko3o42 tã3 nda1 i3nga2 is1tĩ4 nĩ1chi'3i2 ko3nde3e4 be2 ka1a3 nda3ta'1bya42 tã3 ndu3su4kwa242 i3nge2 ka4chi2 kã'4ã2
ja1 ku4nũ3 ju13ndwa'4a4 tã3 nã4 ji4to2 ndi4 ya1kã3 nda143 ka1a3 ti4 nĩ1nda3a3 yo1o4 ba1xi3 ki14tu3 tã3 nĩ1nda3a3 tỹũ1ũ4 jỹã'4ã3
a1su3 ja1 kwã'1ã1 ja1 mayu ja1 ndi'4i4 mayu o4ra2 ki13xe3e42 kã4 nĩ1xe'1e32 i3ta2 yu3ba42 mã42 ndi4
ndu'3u4 sa4ka2 ya1kã3 yo'3o4 yo'3o4 xa'1a4 yu3ba2 ñã1ã4 nĩ1nũ3 nĩ1nde3e2 nĩ1ko1kwa32 rã4
ndi4 ta1nda1 ba13bi2 xa'1a4rũ4 tã3 nda1 ñũ'3ũ4 nĩ4nĩ3 ka'3a4 ndi3chi2
nã4 ka3ndi4xõ4 ndi4 ya1 *vasu** lu3lu3 ñã1ã4 tã3 nĩ1 ki1bi4 nĩ1ja'3nda2yu1 ndi3chi2 tã3 sa14i1chi1ywa1 tã3 sa3kã4 ndi4 nda13tẽ3ẽ2 ĩ3ĩ3 nda1a4 nda1a4 kwĩ3ĩ4
ĩ3ĩ3 nda1a4 kwĩ3ĩ4 nĩ1 nĩ1su14ku3tu42 nĩ1sa4i1chi1yu1 xỹã'4ã2 ĩ3ĩ3 *vasu** lu3lu3 so'3o3 ti4
xi1yo3 ndi3chi2 nde'3e42 ndi4 xi1yo3nĩ42 ndi3chi2 nde'3e42 rã4
tã3 sa3kã4 nĩ3 ya1kã3 i3kĩ4 ndi4 nã4 ja1 ndu4tã'3ã2 tã3 nã4 ja1 ba1xi3 ndi4 ba143 ndu4tã'3ã2 nã4tu2 sa1a3 i4yo2 mỹã3ã42 nĩ1chyo'3o4 rã4
nĩ1chya'3a2 a1su3 nĩ3 nda143 ka1a3 kwa1nda3a3 yo1o4 tã3 ĩ3ka4chi1 nda13a3 ya1kã3 tỹũ1ũ4 jỹã'4ã2 ba1xi3 ki14tu3 sa3kã4 ya1 nĩ1chi'3i2 ti1kĩ4
ji4to3 ndyo4si2 ndi4 i3kĩ4 kwa4chi3 kwa4chi3 so'3o3 ti4 ba42 tã3 ndi4
ĩ3ĩ3 u1bi1 ti4 ba13bi2 tã3 ndi4kũ2 i3kĩ4 tã3 ndi4kũ2 i3kĩ4
i3nde142 ndi4 a1chi1nĩ42 ya1kã3
[problemas de audio]
A1chi1 sa4ka2 ya1kã3 ya1 ndi'4i4 xa'1a4 te'1e1 sa3kã4 kwa4a2 ya1 nĩ1ndi'3i3 yo1o4 ja1 kwã'1ã1 ndi'4i4 i4chi3 yo1o4 ba42 ya1 nda143 pa4chya'4a2 kã4 tã3 a1chi1 sa4ka2 xu4xe3 xu4xa3 te'1e1
tã3 ke4e4 ke4e4 tya'1mã1 sa4ka2 tu3ku3 ya1 i3kĩ4 kã4 ya1 sa3kã4
tỹã'14ã2 bi4 ku3xe2 kã4 tã3 te'1e1 ndi4 ya1 ja1 chi4chi13 ku4u4 be2 kã4 ya1kã3 kwa4a2 ya1 yo1o4 nĩ1 nĩ1ki'1bya32 ja1 kwã'1ã1 ndi'4i4
nda3si4nĩ42 ta4be42 i3kĩ4 rã4 kwa4chi3 kwa4chi3 kwa4chya2 so'3o3 ndi4 ba1xi3 ba1xi3 ka4nĩ'1ĩ3 ti3kwa'4a2 ndi4 ta1nda1 u1bya1 so'3o3 nĩ4nĩ3ya1 ĩ3ĩ3 mĩ4ĩ4 nĩ1ka3nẽ3
tã3 ndi4 ki1bi4 ndu3tã'3ã2 tyo4 rã4
*buta** ba14sa3 ba14sa3 tã3 tã3 jĩ'4ĩ4 *abono** tu3ku3 ndi4 ya1kã3
ja1 xi4ka3 xi4ka3 tã3 ta'4bi4 i3tũ2 rã4 u1nĩ1 xỹã4ã4 chi3ndye3e42 tã3
a1chi1 ndi4 ya1 xi4ka3 ba'1a3 kwã'1ã1 tyo'1o3 tu3 ku4u4 te'1e1 ba3 ya1 nã4nĩ24 ba'1a3 kwã'1ã1 tyo'1o3 ba42 ndi4
ya1 kã4 ndi4 ja1 kwa'1a4 tã3 sa3kã4 ndi4 ba1xi3 nũ3ũ3 ta1kwi42 kã4 tã3
nã4tu2 nã4tu2 ba'1a3 ba'1a3 nda13ndyo'1o4 jỹã'4ã2 ndi4 o4ra2 xa143 kwã'1ã1 nda4xa3a3 ti4 i3te2 tã3 chi3ke242 nã4tu2 nã4 mĩ4ĩ4 ja1 ba'1a3 ku4u4 mỹã3ã42 tã3 la3tũ4 te'1e1 nde4e4 tã3 nda3chi3nde3e3 ke142 ũ4 nda3si4 la3tũ4 xe'4e132 i3kĩ4 rã4
nã4tu2 ja1 ñũ'3ũ4 i14nĩ3 nda'4bi2 tu3 kwa4a2 ndi4 a1su3 ba143 ku4chũ3 bya42 ndi4 nda4a2 u1nĩ1 ku1mỹã42 ka1a3 ba3 ta3be42 tã3
nda'4ba1 ba3 nw̃ã14ã2 a1chi1 ndi4 kã4 ñũ'3ũ4 nda'4bi2nĩ42 tu3 ku4u4 mĩ3ĩ4 be2 rã4
A1su3 ya1 ya1 ba'1a3 chyo'3o4 ndi4 kã4 rã4 a1su3 ya1 tẽ42 ka4chi2 jĩ'4ĩ4ndo4 ya1kã3 ya1kã3 ndu3chi4 *china** ñã1ã4 ba3 tã3
ya1 ko4ndo3 ya1kã3 ko3o3 tya13mã3 xa'1a4 be2 tã3 ya1kã3
ya1 tã42 ku4u4 tã42 ku4u4 tã42 ku4u4 i3kĩ4 kã4 ndi4 nĩ3 ko14o3 nĩ3 ko14o3 nã1 ja4ta24 bi4 ya1kã3 ti1kĩ4 kã4 a1chi1 tã3 bi3tĩ3 ndi4
nda13ko1o3nĩ42 ya'1bya32 kã4 nda13ko1o3 nã1 sa4te242 nda13ko1o3 tã3 ji1nã'3ã4 ndi4 sa1a3 tã42 xa4xi24 ba3nã2 ba42 rã4 sa1a3 tã42 xi4xi3 ba3nã2 ba42 a1chi1 ndi4 tã42 ka4chi2 jỹũ'4ũ4 ndi4
ã4 ti1kĩ4 i4ywa2 tĩ3 ja1 nĩ1kũ1ũ4 ya'3a4 tĩ3 ya3tẽ2 ñã1ã4 tĩ3 *buta** ba'1a3 ki3nĩ3 ku3xi3 ba3nã2 tã42 ku4u4 nã1 kwa4chi3 ja143 ba1xi3 nda3a3 tĩ3 ya1sĩ4 i3nĩ2nã1 ku3xi3nã2 *buta** ja1 ỹã3ã2 ku3xi3 ba'1a3nã2 ba42 ñã1ã4 ba3
tã3 jĩ'4ĩ4 yu3ba2 tu3ku3 nda4ndya1a32 tĩ3 tã42 ku4u4 ndu1xa32 ba42 tã42 ku4u4 yu1ku1 nde'3e4 ñã1ã4 tã42 ku4u4 tĩ3
ya1 ba'1a3 i4chi3 ku3xyo4 bi3tĩ3 ba3 ba42 ñã1ã4 ndi4 ya1 ya1sĩ4 ba'1a3 ba42 rã4 ya1 ya1sĩ4 ba'1a3 ba42 ndi4 ya1 ya1 kã4 ba42 xi4yo13 ya1kã3 xa'1a4 i3tu2 ba3 rã4
nũ14ũ3 ndo'1yo3 tu3ku3 mĩ4ĩ4 nda4kũ'1ũ3 ta1kwi42 tĩ3 a1chi1 ji1nã'3ã4 ndi4 ya1kã3 ko14o3 *arró** ya1kã3 ba1xi3
ba1xi3 *tienda** ba1xi3 ya1kã3 nda4a2 ndi'3i3 ki3xya2 tã3 ki3xe2e2 tã3 kya'3bya132 ndi4 ko14o3 mĩ3ĩ4 bya42 kã4 rã4
ya1 kã4 ndi4 ya1 *arró** chi'4i4nã2 nã1 Ta13bi2 ka1a3 ba3 nã1 nda4a2 ka1 ya3tĩ3 ñũ3ũ2 ka1a3 tã42 ku4u4 mĩ4ĩ4 nda4kũ'1ũ3 ta1kwi42 tã42 ku4u4 mĩ4ĩ4 bi3xa4 ñũ'3ũ4 tã42 ku4u4
ya1 kã4 ndi4 tã'3ã2 ba3 nã1 ñũ3ũ2 kã4 chi'4i4nỹã42 rã4 i4yo2 ya1 ta3ta2 kwa4chi3 i4yo2 ya1 ndi3kũ'3ũ3 i4yo2 ya1 ya1 nã'4nũ3 ka1
ya1 ta3ta2 kwa4chi3 kã4 ndi4 xa1 xa1 ndu4ku3xa3 ke1 tã3 ta4nda13a2 bi3ko4 i3ta2 ndi4
ã4 ndu13ku3xa3 ke1 nũ4mĩ24 i1chya1 tã3 ja143 ndu3ku4nã2 i3tũ4 tã3 ja143 tu4xya142 tã3 ka4tĩ1ĩ3 ki3nĩ3 ti3kwa'4a2nã1 ja1te42 ndo3ko3to3 tĩ3ĩ3nã2 tu3ta2
ya1 kã4 ba42 ndi4 nĩ1ja3chỹũ4ũ4nĩ42 ñũ'3ũ4 nda1 ñũ'3ũ4 bi3xa4 nĩ1ja3chỹũ4ũ4 tã42 ku4u4 ta'3bi4 mĩ4ĩ4 ndi4ka1 ka4a4 tã42 ku4u4
nã4 ja1 ke4e2 ndi4 ba143 ko4chũ3 ka1 ta1kwi42 ka3ta2re42 ndi4 ya1kã3 ya'4a13ra4 tã3 ya'4a13ra4 nw̃ã14ã2 tã3 ka'3nũ3 u1bi1 u1nĩ1 ki1bi4 ko14o3ra4 kũ4ũ4 tã3 ya1 ja1 kwa1nda3a3nĩ42 ku4u4 be2 ñã1ã4
ã4 ba1xi3 tu3 ñũ'3ũ4 tã3 nda4kw̃ã'1ã32 xe'1e42 ndi4 kwa14a2 ndwa'4a2 ndi4 ya1kã3 ya1 ya1kã3 mĩ4ĩ4 nda1a1 ba42 tã3
ya1 kã4 tã3 yo'4o4 tã3 kã4 mĩ4ĩ4 ba'1a3 ka4a4 ndi4 nĩ1xi1yo3nĩ42 *arró** ti3kwa'4a2 xi1yo3nĩ42 ya1 kã4 i13xa3nã3
ya1 kã4 ja4xi24nã2 nã4 ja1 sa4bi4 ba3 tã42 ku4u4 xi'4i4nã2 tu3ta2 jỹã'4ã2 tã42 ku4u4 kwa1nũ'1ũ4nã2 i3tu2 tu3ku3 kwa1nũ'1ũ4nã2
*buta** ja1 ñã1 ñã1ã4 kwã'1ã1 jĩ'4ĩ4nã2 tĩ3 xi4yo13 tu3ta2 xi4yo13 tã42 ku4u4 xa'1a1 ba1xi3nã2 jĩ'4ĩ4 jĩ'4ĩ4 nĩ3ĩ4 ndi4
nã4tu2 xi4ka3 ba42 rã4 ja1 nĩ1xa3xi4 ka1nã1 i3kĩ4 ji4 xi'13i3nã2 tu3ta2 jỹã'4ã2 ñã1ã4 tã3 ba1xi3nã3 chi4tu4 ba'1a3 ti1xĩ3
ã4 ko14o3 nã4 ya3tĩ3 tu3 ba42 ndi4 nĩ1chi3ka2nã1 ĩ3ĩ3 i3chi4 tã3 ki3xa2a2nã1 i4yo2 tu3ta2 jĩ'4ĩ4 i3kĩ4 tã3 i3kĩ4 bi1xi1 tã3 ka3xi4nã3
ja1 nã1 nã1 ja1 chi4tu4 ti1xĩ3 ku4u4 ba3nã2 rã4 i3nga2 i3chi4 ki3xi3nã2 tã3 [...] tã3 ku3xi3nã2 tĩ3 nã1 ja1 i4yo2 ba'1a3 jĩ'4ĩ4 ku4u4 ba3nã2 rã4
Xi4yo13 *jamaica** ndi4 ya1 ba'1a3nĩ42 ku4u4 be2 nã4 kwa3a2 ndi4 ya1 ya1 xu3xã3 jỹã'4ã2 ndi4 ba143 chi'4i4nẽ3 nda'3a4 nũ4mĩ24nĩ42 ku4nỹã2 nã4 ja1 kã4 ndi4
nã4 ja1 kwa'1a4 ba42 ũ4 ĩ3ĩ3 chi4chi3 nĩ1ku3kwa'4a1 ndya'3a2 tã3 ya1kã3 a1su3 ĩ3ĩ3 ki1bi4 ti4 ã4 u1bi1 ki1bi4 tya42 tã3
ndya'3a2 kã4 ki1tũ'4ũ4 tã3 ke3e3 ndya'3a2 ku4nỹã2 rã4 tã3 nĩ1jo3ndya3a2 nĩ1xya3a2 ũ4 nĩ3 kwĩ14ĩ3 ke1 kya3a3
a1be3 su14u3 ñũ'3ũ4 kwi14i3 ko3o3 ya1kã3 ya1 i3ya4 kã4 ba42 ya1 nywe3e24 kã4 ndi4 ya1 ba'1a3 sa4ka2 xi4yo13 ba42 ñã1ã4
nĩ1chi'3i3nẽ2 ta'4bi4 nĩ1nũ3 kã4 ji13nĩ2 ndi4 ĩ3ĩ3 kwa'4a1 kwa'4a1 ti4 xi1yo3 *jamaica** ndi4 ndo3o3 so'3o3 xa'1a4rũ4 tõ4
nda3si4 ba'1a3 nĩ1xi1ywa32 tõ4 ĩ3ĩ3 u1bi1rũ4 nĩ1 ta3ta2 nĩ1chi'3i3 ta1 Ni1ko4yu4ya1 jĩ'4ĩ2 ya1kã3 xi1ki4 kã4
so'3o3 so'3o3lu3 xi1yo3 xa'1a4rũ4 nda13ta'1bi4 nda'3a4rũ4 ndi4 i4jwe2 *madre** ndi4 [...] so'3o3 bi4 kwi1ta1 ku4u4rũ4 ji1ta1 i'3nũ3 nda'3a4rũ4
ndo3o3lu3rũ4 ya1 kã4 ndi4 mĩ4ĩ4 ba'1a3 sa4ka2 kwa3a2 ba42 rã4 jo3lĩ42 tu3
a1su3 tã42 tã42 lu3u3 ka1yu1 ndi4 nĩ1chi'3i3nã2 ta'4bi4 yu3ku4 so14ta2 tã3
i4yo2 ĩ3ĩ3 xi1ki4 nĩ'4nũ3 so'3o3 ndi4chi2 yu3ku4 tã3 ndi4chi2 ĩ3ĩ3 xi1ki4 so'3o3 ñã1ã4 nĩ1chi'3i3nã3 xi1yo3 ba'1a3 jo3lĩ42 bi3
a1be3 tũ4 yu1ku1 ka1chi4 ñũ'3ũ4 sa4ka2 tũ4 yu1ku1 ka1chi4 ba42 ya1 nywe3e24 ñã1ã4
mĩ4ĩ4 ba'1a3 sa4ka2 xi4yo13rũ4 ba42 ñã1ã4 tũ4 ya'3a4 ĩ3ĩ3 nĩ1chi'3i2 tũ4 ya'3a4 nĩ1xi1yo3 mĩ3ĩ4rũ4 sa3kã4 nĩ3 ko14o3 ko14o3 ta1tã4
ndi4 sa14ko1yo3 ka1 bi42 ya'3a4 ndi4 [...] ya1 ya'3a4 nã1 Chu'14ba4 ka4chi2nã1 ya'3a4 mbo3la3 ndi4
ndwa3a2 ta4ta2 ndi4 nda143 nĩ1kũ3ũ3 tya42 ti1xĩ3rũ4 ndi4 ti4kwi4ta1 so'3o3 nĩ1xi1ta1 i'3nũ3 nda'3a4rũ4 tã3 i4yo2 ti1xĩ3rũ4 ndi4 la3tw̃ã42 ndi4 nda143 mbo3ta3 mbo3ta3 ỹã4ã3
tã42 kwã'1ã1 xi4nũ13 xi4nũ13 tya42 tã3 ki13xa3a4 ba3 chi4chi13 kwẽ4ẽ2 ndi4 ta1nda1 ku4kũ3 nĩ1ko1ywa32 ñũ'3ũ4 ndi4
nã4 sa3kã4 tã3 nĩ4 nĩ4ndu3ku4 tu2 ta1tã4chi3ka2 tã'3ã2yu1 nũ14ũ3 tu3rũ4 ndi4 sa3kã4 ti4 xi1yo3 ndi4 lu14u3 ya'3a4 nda13ñũ'4ũ4
nde142 ya1 nĩ1xa3kwĩ1ĩ3 ka1 nda1 nũ14ũ3 ndi'4i4rũ4 nda143 mĩ4ĩ4 nĩ1ndwa1a32 mĩ4ĩ4 nde142 kã4 ndu13ku3xa3 ya1 kã4 ndi4
ndi3sa4ku4u4 nw̃ã14ã2 ndi4 ya1 ba'1a3 xi4yo13 ku4u4 ndya'3a2 nywe3e24 rã4 nã4 ka3mã2 tyo4 tã3 nã4 nã4 i4yo2 nda'3a4 rã4
Ni3 nĩ3 tã42 ku4u4 *jamaica** ndi4 ku14nỹã2 ta1tã4 jỹã'4ã2 kã4 tã42 ku4u4 ya1 ya1kã3 tya13mã3 ñã1ã4 tã42 ku4u4 ya1kã3 *arró** ba3 tã42 ku4u4 ndi4
ya1 ko3o3 ba42 bi3tĩ3 be2 ñã1ã4 a1be3 ya1 ko3o3 ba42 bi3tĩ3 be2 ñã1ã4 nã4tu2 ya1 chyo'3o4 ba42 ndi4 ndi3sa4ku4u4 nw̃ã14ã2 ndi4 ya1 ba'1a3 xi4yo13 ku4u4 ndi'3i3 be2 rã4
tã42 ku4u4 tya13mã3 kã4 ndi4 nã4 ya1kã3 mĩ4ĩ4 nda1a1 lu3chi'4i2 kã4 ti4 tã3 ta'3byo4 ñũ'3ũ4 tã3
xi1ki4 kã4 ka3ke4 chye'3e42 kã4 ndi4 a4 lu3u3 tya13mã3 ta3be4 ñã1ã4
nã4 kwa3a2 ndi4 a1su3 xu3xã3nĩ42 jỹã'4ã3 kyo3o4 kwã'1ã1 yo4o4 jỹã'4ã2 Chu'14ba4 kã4 kwã'1ã1 Marquelia kã4 kwã'1ã1
ndo'4o4 sa4ka2 tã'3ã2 ba3 jỹã'4ã2 rã4 a1be3 ta4ba4 be2 xũ'14ũ4 sa1a3 ku3ta3ku2 be4 rã4 su14u3 ya1
ja3te4 *carru** bi4 ba42 ã4 ko14o3 ya1kã3 tyo3o4 ĩ3ĩ3 be'3e3 to4to2 tã'4ã4 jĩ'4ĩ4 bya42 ndi4 sa1a3 lu3u3 ya1 ku3ta3ku2 ti4 ba3 yo4o4 jĩ'4ĩ4 syo'1o4 sa4kwa'3nũ3 yo4o4 ba42 rã4
A1be3
Su3 nĩ3 sa3kã4 jĩ'4ĩ4 si'1ba1 ñũ'3ũ4 ya1 ba'1a3 sa4ka2 xi4yo13 ba42 kã4 ndi4 nda4a2 bi4 ñũ'3ũ4 ba42 ya1 mĩ4ĩ4 ñũ'4ũ4ndu2 kã4 tã3 a1su3 nĩ3 so'3o3 ti4 nĩ1xi1ka3 nã1 Ni1ko4yu4 nĩ1ja3chỹũ4ũ4nã2 jỹã'4ã3
nda3si4 ta13ba4nẽ2 tõ4 *buta** ndi4 ju13ndi3ke2 ndi4 la3tũ4lu3 ndi4ke2 nĩ1chi'3i3 sya14ta4nẽ2 ndi4ka1 ba'1a3 i13xa3nã2 yu3kũ2 [...]ñã1ã4 nĩ1chi'3i3nẽ3
tã42 ja143 kwi1ta3 ba'1a3 ti4 kwã'1ã1 xi4ta1 i'3nũ3 nde'3e42 ya1 kwã'1ã1 kwã'1ã1 tã3 nda3tĩ3ĩ3 nda3tỹã3ã2 ñũ'3ũ4 tã3 chi13ka2nã1 ya1kã3 kwa4yu2
nda13ko1so1 ndi'3i3ri4 ñũ'3ũ4 tã3 ja1ta4 ñũ'3ũ4 ñũ'3ũ4 ya1 nĩ1ndo3ko'3nĩ3ri4 ñã1ã4 tã3 nĩ1xã'1ã1 ya1 ñã1ã4 tã3 kwã'1ã1 tya42 tã3 ja1 ndo4ko3o4 be2 tywa'1a32 tõ4
nde3nũ'3ũ3 mĩ3ĩ4 ñũ'3ũ4 ya'4mã1 nĩ1 nĩ1ja3ta3ra2 ñã1ã4 nĩ1nda3tĩ3ĩ3 ndya'3a2 tã3 nĩ1tẽ3ẽ42 ya1kã3 *cacahuate** [...] ki1bi4 ta13ba4re2 ndi4
ndi4 mbo3ta3 mbo3ta3 mbo3ta3 mbo3ta3 ka4a4 ti1xĩ3 nda'3a4 kwi1yo'1o4 nde'3e42 ya1 sa3kã4 ñũ'3ũ4 ba'1a3 ku4u4 ndya'3a2 nĩ1ki'1bya32 rã4 ñũ'3ũ4 ta'4bi14
lu14u3ya1 ta13ba4 nã1 Ni1ko4yu4 tã3 ndu'1u1 ndi4 ba143 chi'4i4 bi4 ndwa'1a1 ndi4 ya1kã3 xu3xã3nĩ42 jỹã'4ã2 rã4
nĩ3 ko14o3 ya'1bya32 ndi4 ya1kã3 ka3mã2nỹã42 sa3kã4 nĩ3 *jamaica**
lwa14a2 ndi4chi2 tã3 nã4 *costalilla** nda3ndo3o3 ya1kã3 ya1 nda1a4 kwĩ3ĩ4 ka4chi2nã1 nda4tũ'4ũ4nã2 jĩ'4ĩ4ndu3
nde4e2 nde3e4 i3nĩ2 ba42 kã4 lu14u3 sa4ka2nỹã42 tã3 tu4mĩ4 sa4ka2 ke'3e42 rã4
ya1 kã4 ndi4 nda1 ĩ3ĩ3 nĩ14chya'3a2 kã4 tã3 ndi4 ba'1a3nĩ42 xi4yo13 be3 ya1 kã4 ndi4 ba'1a3 xi4yo13 jo3lĩ42 rã4 ba'1a3 xi4yo13 *jamaica** rã4
ba'1a3 ba'1a3 xi4yo13 ya1kã3 ya1 tũ4 ya'3a4 rã4
ya1 kã4 ndi4 nda1 ndi'4i4 ba3 ñã'1ã3 ndi4 ya1 ya1 ya1 ndu4tã'3ã2 ko3o3 ku4u4 ndi'3i3 be2 nywe3e24 kã4 tã3 mĩ3ĩ4 ba3 yo4o4 ku4u4 nã1 ba143 chye'4e42 ya1 kã4 ndi4 ya1 kã4 kwã'1ã1 ndi'4i4 xe'1e42 ko14o3 nã1 chi'4i4 ke1 ko14o3
ya1 mỹã3ã42 ndi4 ya1 ba'1a3 ko3o3 ku4u4 ndi'3i3 be2 rã4 *sandía** ya1 ba'1a3 xi4yo13 tu3 ku4u4 *sandía** ba3
xi4yo13 *sandía** ya3tĩ3 nũ14ũ3 ñũ3ũ2 kã4 ti4 ya1kã3 ko4ndo3 ku3rra42 nã1 Tanu kã4 ndi4 mĩ4ĩ4 xi'1i1 ta1 Ni1ko4yu4 ya3tĩ3 kã4 ti4 tã3 xi4yo13 *sandía**
i3kã4 xi1ywa32 i13xa3 ĩ3ĩ3 ta1 ta4u3nĩ2 nã3nĩ4 Chicu Chicu Nela ka4chi2nã1 nda4tũ'4ũ4 ka4ñã2nã1 jĩ'4ĩ4ra2 *buta** ndi4 ya1kã3 chi13ka2ra1 te'1e1 ndi1xĩ3 ndi1xĩ3 tã3
ju13ndya3a2 tã42 nda1 tã42 ñũ'3ũ4 ba'1a3 tã'3ã2 ba3 nda13ndo3o3 ĩ3ĩ3 ndi'3i3 nũ14ũ3 te'1e1 *sandía** ja1 so'3o3 ja1 so'3o3 ndi'3i3 ta13ba4ra2 tõ4
tã3 nĩ3 ko14o3 ko14o3 ta1tã4 nĩ4tĩ3ĩ3ra3 ñũ'3ũ4 ti4 nda13ka3ya2 *pondó** chi13nde3e3 *pondó**ra1 chi13nde3e3ra2 xe'1e43 ko14o3 *bono** bi4 sa3kã4 a1chi1 ba42 kã4
bu ĩ3ĩ3 ku4kũ3 ku4kũ3 nda13nde3ta3 ndi'3i3 te'1e1 sa3kã4 kwa4a2 ñũ'3ũ4 ta'4yu1 nda13chi3nde3e3 põ3to42ra1 nda13xi4ta3ra2 tã3 nĩ1chi3nde3e3ra2 tywa'1a3
ndi4 ndo3o3 te'1e1 ndi4 nda3si4 ta13ba4ra2 *sandía**
ñã1ã4 kya4a2 tã3 ba1xya32 ba1xya32 ñũ3ũ2 i4xa3ra2 ya3tĩ3 chi'4i2 ti4 ba42 tã3 ñũ3ũ2 ba42 ñã1ã4 ndi4 lu14u3 *sandía** ta13ba4ra3
nã4 kwa3a2 ndi4 lu3chi'4i2 ti4 ke4e4 kwã4ã2 ti1xỹã32 ya1 ba143 kwa'4a1 ĩ3ka4chya1 ya1 sa3kã4 kwa4a2 ya1kã3 bi1xĩ3nĩ42
bi1xĩ3nĩ42 ba3 ba'1a3 ba3 nã4 jĩ'4ĩ4 ta1tã4 sa3kã4 ndi4 nda3se1e42 ya1 ya1 tã3 ki'14bi13 ya1 bi1xĩ3ya2 ndi4 ba3 ba3 ĩ3ka4chi1 ba3 ku3kwa'4a1 ti1xỹã32 sa3kã4
ndi4 nĩ1ke3e3 ba'1a3 i4chya2 i13xa3ra2 rã4 ya1 kã4 ndi4 ya1 ba'1a3 xi4yo13 tu3 ku4u4 *sandía** ba3
tã42 ku4u4 ndo1o4 tõ4 bi3tĩ3 yu3mĩ4 tã3 chyo'3o4 ndo1o4 nã4 ñũ'3ũ4 ti1chi32 ba42 tã3 ja143 kĩ'4ĩ4rũ4 ta1kwi42 ya1 tã3 ke3e3 sa1bi4 ndi4 tũ4 ja1 i4yo2 ku4u4 ndo1o4 ko'3ndyo4 tõ4
ĩ3ĩ3 sa4bi4 ti4 tã3 tã3 tũ4 ja1 i4yo2 ku4u4 tũ4 kã4 ji1nĩ4 ya1 chyo'3o4 ya1 ñã1ã4 ndi4 ja1 ndo1o4 ja1 tũ4 ja1 ke3e3 yo3ko4 ku4u4 tũ4 kã4 tã3 ke3e3 sa1bi4
ya1 kã4 ndo1o4 tũ4 kwa4chi3 i3kã4 [...] tu3ku3 kwi1ya1 ka1 ndi4 mbyo3o4 ko14nde3e4 nã4tu2 nã4 ja1 ja1 ku4nũ3 ba43
ya1 kã4 ndi4 tã42 ku4u4 ndo1o4 ndo1o4 kwa'4a1 xi1yo3 ji1nã'3ã4 ndi4
ĩ3ĩ3 ki1si3 bi4 ta4ba4 ti3kwa'4a2 kã4 ya1 ĩ3ĩ3 ĩ3ĩ3 nda'3a4 so'3o3 ndu13yu2 ta'4bi4 ta'4bi4
ã4 ko14o3 ndi4 ja1 ndi4ka1 ba'1a3 ya'4a13 so'3o3 ndi4ka2rũ4 ã4 ki1si3 yo4so24 sa3ba3 tã3 i3nga2 ki1si3 yo4so24 sa3ba3 ndi4 u1nĩ1 ki1si3
tã3 jĩ'4ĩ4 *toro** tã3 tũ4 ndo1o4 su4ka2 bi3tĩ3 ndi4 ki3nĩ3 ka1 ba3 xa'4a13 tũ4 [...] ta1kwi42
ka4nã3 ba3 ya1kã3 nda4a2 nda4a2 ya1kã3 u1bi1 u1bi1 ki1si3 yo4so24 sa3ba3 ã4 nda1 u1nĩ1 ki1si3 ka4nã3 jĩ'4ĩ4rũ4 nã4tu2 ĩ3ĩ3 nda'3a4 tã3
ndo1o4 ndo3o3 ki3nĩ3 ja4ta2rũ4 ta1kwi42 rã4 ya1 kã4 ndi4
ya1 ta1kwi42 ta4ba4nĩ42 tũ4 kã4 ya1 kã4 ndi4 nĩ1ku3to14o2nã1 sa14ndi'3i3 ba3nã2 xa'1a4 tũ4 tũ4 ya3ta4 ñã1ã4 te'4e4nĩ42rũ4 tã3 ko14o3 ta1kwi42rũ4 tũ4 nĩ4ĩ24 so'3o3 ti4 ba3 ku4u4 tũ4 kã4
ndi4 tã3 ndi4 ba'1a3nĩ42 *panela**rũ4 ka4chi2nã1 tã3 *panela** tũ4 tũ4 su4ka2 ka1a3 ndi4 ya1kã3
bi14xi1 be'1e32 tã42 tã42 *panela** tũ4 tũ4 nda'4bi2 ka4chi2nã1
A1be3 lu3chi'4i2 bi3te42 tã3 *panela panela** te'4e4nĩ42 ba43
ya1 kã4 ba42 ndi4 ndi3sa4ku4u4 nw̃ã14ã2 ndi4 ya1 ya1 ja1 kwã'1ã1 ndi'4i4nĩ42 ba3 ku4u4 ndi'3i3 be2 tĩ3 rã4 ko14o3 ke1 xi4yo13 tã42 ku4u4
ya1 *arró** ñã1ã4 tã42 ku4u4 ya1kã3 ya1 ko4ndo3 nã1 chi'4i4 tũ4 ya'3a4 ñã1ã4 ba3 nã1 chi'4i4 tya13mã3 ñã1ã4 ndi4
*buta** nã4 ji13nĩ2 ka1nã1 nda4a2 ja'1a4 i3tu2 i4ndwa'3a42 ndi4 ñũ3ũ42 kwã'1ã1 nã1 kwã'1ã1 ku'1u1 tã3 i3chi4 xa3a3 ta1nda1 kã4 kwã'1ã1nã1
xõ1õ4 ki14tu3 ndi4 ja1 nĩ1ta3ba4 ndi'3i3 ba3nẽ2 nĩ3 ku14nỹũ24 ka3xỹã43
ndo1o4 kwã4ã2 tũ4 ka4chyo24 ku4u4 ndo1o4 bi3ta42 ka1a3 i4yo2rũ4 jĩ'4ĩ2 xi1ki4 kã4 ndi4 nĩ3 ko14o3rũ4 kwi4i4 ka3xi42
kwã'1ã1ra1 ku'1u1 tã3 a1swa32 ñã1ã4 ja143 pa4li4 chi'4i2 so'3o3 tya42 [...] nĩ1xa1a1yu1 ndi4 nda143 nda143 kwi4i24 ka4a4 ja'13nda2nã1rũ4
ya1 kã4 ndi4 ba143 ta4ba4 ka1yu1 ku'1u1rũ4 ndi4 nĩ3 xa'14a13 ka1nã1 kwa3a2 rã4
ya1 kwa3a2 ndi4 ñã1ã4 tỹũ3ũ4 be'3e3 tã3 i4ndu'3ũ4 sa3kã4 ba42 ndi4 ya1 ki'14bi13nã2 ndi4 ta1 i4ndu'3u4 kwe4e4 tã3 nde4e24
tã3 ya1 ko3o3 mỹã3ã42 ndi4 nĩ3 ka14kwa13 tya13mã3 ñã1ã4 ba42 ã4 *sandía** ba42 ndi4 ñũ3ũ42 ki'1bi3nã2 kwi3so3nẽ3
ya1 ñã1ã4 ba42 ndo'4o4nã2 ya1 kã4 ndi4 ya1 ba14sa4 kwi4i4 ka1 ndi4 nĩ1ku3kwi'4nã4 nã3kwi42nã1 nã1 ndu4ku4 kwa1chi3 ba3 ku4u4nã3
ya1kã3 Maximiliano Francisco González
U1nĩ1 xi3ko3 u1nĩ1
ya1kã3 ka4chi2nã1 jỹã'4ã2 ndi4 ya1kã3 ñũ3ũ2 ti14chi3 ba42 jĩ'4ĩ4 tũ'1ũ3 i4sa1bi4 tã3 tu1sã'4ã4 ndi4 ya1kã3 Yoloxóchitl ba43
Mm, a1su3 nda3tũ'4ũ4 ba2 jĩ'4ĩ4ndo4 ndi4, ya1kã3, ya1 ji4nĩ2yu1 tã3 kwã'1ã1 nĩ1xu3xa2 bi3tĩ3 ndi4, ya1kã3, ya1 ji4nĩ2 ku4u4 be3
ndi4, ya1kã3, ji1nã'3ã4 ndi4, ya1kã3,
ba'1a3 xi1yo3 nã1 xu13xa3 xi1yo3 a1chi1 ndi4
i4yo2 ĩ3ĩ3 ta'4bi4 mĩ4ĩ4 nda4ki3nde3e4 tã3 i4yo2 ĩ3ĩ3 ta'4bi4 mĩ4ĩ4 kwã'1ã1nã1 ndo4ko'3nĩ3nã2 ja4chỹũ4ũ4nã2 tã3, tã3 sa3kã4 ndi4 xi4tu3nã2 nda1xĩ1
nã1 *música** ndi4 nã1 kã4 ndi4 nã1 nda4ya'4bi3 sa4ka2 ku4u4 nã1 kã4 ndi4 sa3kã4 ĩ4ĩ4nã2 bi3tĩ3 ba3 nã1 ñã1ã4 ndi4 nã1,
nã4 ku14si3ki2 i3ndyo24 kã'1ã1 xa3a3 yo4o4 jĩ'4ĩ4 nã1 kã4 nã4 be'3e3 chi4ñũ3 kwe4e4 ã4 ta1 chi4ñũ3 kwe4e4 tã3
su4ku3nĩ3 nde'14e14 nã1 kã4 ndi4, ã4 nĩ1ku3mã1nĩ4 i13xa3 mbyo3o4 ndi4 mĩ3ĩ4 ke14 ku3nĩ3 nã'14ã1 tã3, nã4 [...] i3ndyo24 ndi4 a1chi1 nã1 ñã1ã4 ndi4 nã1 kwe'1e1 sa4ka2 ku4u4 nã1 ñã1ã4 ndi4 nã1 lu3u3 sa4ka2 i3nĩ2 ku4u4 nã1 kã4, sa3kã4 ĩ4ĩ4nã2 nda1 tyem4pu2 bi3tĩ3
nã4tu2, ya1kã3, xa4xa1, ya1kã3, ku'1u1 ya1 ta'4bi4, ta'4bi4 i3chi4 Salubi ndi4 ka4chi2nã1 jỹã'4ã2 ta'4bi4 so'3o3
ndi4 yu14ti3 ndi'1i1 nĩ1nũ1 kã4 mĩ4ĩ4 nda1a1 mĩ4ĩ4 ba'1a3 ndi'3i3 ka4a4 kã4 i3kã4 si4so3 ndi'3i3 nã1 ti4bi2
ya1 kã4 ndi4 nã4tu2, ya1kã3, nda4a2 ya1 nũ4mĩ24 i4yo2 ã4 nĩ1bi4 nĩ1xi'1i1 ã4 nã1 ta4u3nĩ2 nĩ1xi'1i1 ndi4
ya3tĩ3 ti4 i4yo2ya1 tã3 nũ4mĩ24 nda3ka1ya1nã1 ã4 ko14o3 tu3 ndi4 nã4tu2 a1chi1 ndu1xĩ1nã1 tã3 xe'4e132 tã3 kũ'1ũ1nã1 kũ'1ũ1 ko1to1nã1 i3tu2nã1 ndi4 ya3tĩ3 ti4 ba43
ya1 kã4 ba42 ndi4 ta4xi3nã2 ya1 kã4 kĩ'4ĩ4nã2 ya1 kã4, ndo3ko'3nĩ3 tu3ku3nã2 kwã'1ã1nã1 ta'4bi4, ta'4bi4 ñũ'3ũ4 nĩ1nũ3 tĩ3
ya1 kwã'1ã1 nũ14ũ3 xa'4ñũ3 ka4chyo24 jĩ'4ĩ4 nã1 Ni1ko4yu4 kã4 ndi1ka3 yu3ku4 kwe4nda2 mĩ4ĩ4 nĩ1ndo1o3 mĩ4ĩ4 ñũ'4ũ4 nã1 Martín de Jesús kã4
mĩ4ĩ4 ba'1a3 ka4a4 ñã1ã4, ya1kã3, nĩ'4ĩ14 nã1 ñã1ã4 ta'4bi4 i3nga2 ta'4bi4 mĩ4ĩ4 i4yo2 ku3rra42 ta1 che4e13 Teyu kã4 bi3tĩ3
*buta** ndi4 mĩ4ĩ4 ba'1a3 ñã1ã4 ya3tĩ3 yu'3u4 i3chi4 ka'4nũ3 ñã1ã4, ñã1ã4 si4so3 nã1 ñã1ã4
nĩ3 kwi14so3 nã1 kã4 nda4a2 ka1 mĩ4ĩ4 ki3nĩ3 ka4a4 ndi4 mĩ4ĩ4 ba'1a3 ka4a4 mĩ4ĩ4 nda1a1 mĩ4ĩ4 ka4ndu'3u4 ndi'3i3 si4so3 nã1 kã4 ndi4 nã1 ti4bi2 ku4u4nã3
i4xa3 nã1, nã1 ta4u3nĩ2 a1chi1, ya1 kã4 ba42 ndi4, tã42 ku4u4 ti3kwa'4a2 nã1 nda'4bi2, nã1 xa14a1 nde3e4 nã1,
ji14ndyo24 nde4e2 nĩ1ndo'3o3nã2 xa13ko1o3 kwe'1e1 jĩ'4ĩ4nã2 nĩ1tu1xu'4u2nã1 tyem4pu2 ba3 tã3 ku4u4nã2 nã1 xa14a1 ya1 a3sa3 chi3ñũ3 nde3e4
kwi14i3, ya1kã3, ka3ka3nã2 mã3to4mũ2, ya1 mã3to4mũ2 nde3e4 ka4chi2nã1 ndi4 mã3to4mũ2 *gastu** tã3 mã3to4mũ2, ya1kã3, ta4ba4 kas3ti4yu2
ya1 kã4 ndi4 ta1a3 ja4chi4ñũ3 ta1a3 i4yo2 ñã'1ã3 ta1 i4xa3 ndu4xa24 ta1 kã4 ku4u4 ta1 kĩ'3ĩ3
nda1 so'3o3 i4yo2 nã1 ku4nĩ2 mĩ3ĩ4 ba3 ko3ndo3 ki3ta4ru2 ko3ndo3 mã3yo42 jĩ'4ĩ4 ta1 kã4 nã4 nĩ1kã'1ã1nã1 ndi4 mã3to4mũ2 ko3ndo3ra2 tã3
tã3 nã1 nda'4bi2 te'4e4 tã3 kwa14a2 i4yo2 jĩ'4ĩ4nã2 tã3 kã'1ã1nã1 ndi4 nĩ3 nã1 ka3ka3 jĩ'4ĩ4 ti4nã2 ba143 nĩ'4ĩ14nã2 kĩ'3ĩ3 chi3ñũ3
sa3kã4 tu3 nã1 mã3to4mũ2 ba3 ndi4 nã4tu2 ja1 nĩ1ku3ya1mã4nỹã42 nã4 ja1 u1bi1 u1nĩ1 kwi1ya1 ñũ'4ũ4nã2 ĩ3ĩ3 ta'4bi4 tã3
tã3 kwi3so3 nã1 mã3to4mũ2 tã3 ja143 kã'4ã2 nã1 kã4 ndi4 ko14o3 chỹũ3ũ3 a3sa3nã2 ya1mã4 chi'3i3nã2 ndi4 ja1 ji4nĩ2 ba3ndo4 ndi4, ya1kã3, ndu3ku2 ja'4nda2nã1, ja'4nda2 nã1 ko4ndo3 mã3to4mũ2 ya1 kã4 ndi4
nã4 i4yo2ndo4 ta3xi3ndo4 ta'4bi4 mĩ4ĩ4 ja1 ndi4kwi1ta3 kã4 ko3o3 yu3ba2ndu1 sa3kã4 ndi4, sa3kã4 ndi4 nda4kwĩ3ĩ3ndu2, ya1kã3, nda3kĩ'3ĩ3ndu2 *lista**
ya1 kã4 ndi4 ku4nĩ2 ku14nĩ2nã1 nda4tũ'4ũ4 nã3nĩ2 nã1 chi4ñũ3 jĩ'4ĩ4 nã1 *comisariado** jĩ'4ĩ4 nã1 ta4u3nĩ2 ndi4, sa3kã4 kã'4ã2 ta1 nda4chi4ñũ3 tã3
ã4 ba143 nã4 ta3xi3 ba3ndo4 mĩ4ĩ4 ku4nĩ2nã1 nda'3a4nã2 a1chi1 ndi4 ko14o3 nã1 xĩ4ĩ4, ya1kã3, a3sa3 chi3ñũ3 ndi4
ndo'4o4nĩ42 xa'1a4nã2 xĩ14ĩ3nã2 a3sa3nẽ3,
ya1 kã4, kã'1ã1ndo4 jĩ'4ĩ4ra2 nã4tu2 nã4 nda4kwĩ3ĩ3 tu3ra2 tã3 sa3kã4 ndi4 kã4, ta'4bi4 yo'4o4 ba'1a3, ya1kã3, ku3tu3 sĩ4ĩ4nã3, ĩ3ĩ3 xỹã4ã4 ka1a3 ndo1o3 ndi'3i3nã3, ta'4bi4, ta'4bi4 be'3e3 sa1bi4 ba42 ta'4bi4 ya1 yu3ku4 nda'4bi2 ba42 ta'4bi4
ndi4 ja1 ji4nĩ2 mĩ3ĩ4nã2 nda4a2 bi4 mĩ4ĩ4 xa'4a13 ya1 xi4yo13 yu3ba2, ya1 kã4 ndi4
ĩ3ĩ3 xỹã4ã4 ta4xi3nã2 nda'3a4 nã1 ñã1ã4 ndi4 su14u3 nda1 nda4a2 ka1 ti4nã2 ndi4 nde3nũ'3ũ3 mã3to4mũ2 a1chi1 ndi4 ya1
mĩ4ĩ4 ñũ'4ũ4nã2 ndi4 ja1 nĩ1ku3ya1mẽ42 kã4, ba143, ba143 chi'4i4nã2 ya1mã4 ka1 ndi4 nde3nũ'3ũ3 ndu3ku2
ya1 kã4 ndi4 sa3kã4 i4xa3nã2 jĩ'4ĩ4 nã1 kã4 sa3kã4 nĩ3 nã1 ti4bi2 ndi4 mĩ4ĩ4 ba'1a3 ndi'3i3 ji4tu3 nã1 ti4bi2, xĩ'4ĩ4 nã1 mã3to4mũ2 chi'4i4nã2 ndu3chi4
[...] nĩ1ja3chỹũ4ũ4nã2, nã1 ta4u3nĩ2 xi1ka3 chi3ñũ3 mã3to4mũ2 kã4 ndi4
ya1kã3, ndu3chi4 kwa'1a4 chi'4i4 nã1 kã4 ndi4 ya1 o1ko1 u1xi1rũ4 ya1 o1ko1 ũ'1ũ1rũ4 ya1 ka'4nĩ13, ka'4nĩ13 ta1 kwi3i3 kwi3i3 ka1 jĩ'4ĩ4 ndi4 nda1 u1bi1 xi3ko3rũ4 jã'4ã1 ndi3ko4 sa3ba3nã2 chi'4i4nã3
ndi4 ñũ'3ũ4, ku'1u1 kwa'1a4 ta4xi3 nã1 kã4 nda'3a4nã2 a1chi1 ndi4
ya1kã3, ku4u4nã2 nã1 ja4chi4ñũ3 tĩ3 ku3nde3e4 ba3 nã1 kã4 ka'3nda2nẽ1 ndi4 su14u3 nã1, nã1 kã4 ku4u4nã2 ndi4 nã1 mã3to4mũ2 ku4u4nã2 tã3
tã3 nã1 ja4chỹũ4ũ4 ku4u4 tu3ku3nã2 tĩ3 ya1 kã4 ndi4 ta4xi3 nã1 kã4 ndi4 ñũ'3ũ4 kwa'1a4 ta4xi3nã2 nda'3a4 nã1 kã4
ya1 kã4 ndi4 ta1nda1 u1bi1 xi3ko3rũ4 ã4 ko14o3 o1ko1 xã'1ũ1rũ4 ã4 ko14o3 o1ko1 u1xi1rũ4 ã4 ko14o3
ta1 nĩ14ku3chũ3 i4chi3 ndi4 ya1 xã'1ũ1rũ4 ya1 kã4 kũ'1ũ1 ndi3ko4 ta1, ta1 mã3to4mũ2 ba143 ko4chũ3, ya1kã3, ja3chỹũ4ũ4 kwa'1a4
ya1 kã4 ba42 ndi4, tã3 o4ra2 chi'4i4 nã1 nda'4bi2 kã4 ndi4, nã4 nĩ1chi'3i3nẽ2 yu3mĩ4 ndi4, ya1kã3, nã1 tã'4ã2 ku4u4nã2 ndu3chi4
ĩ3ka4chi1 kwã'1ã1, ya1kã3, mã3yo42 jĩ'4ĩ4 mã3to4mũ2
ya1 kã4 ndi4 mã3to4mũ2 tã3 mã3yo42 ndi4 ĩ3ka4chi1 i4yo2 ta1 kã4 jĩ'4ĩ4 ta1 ko4ndo3 mã3to4mũ2 ndi4
nã4 ñã'1ã3 ko3to3nã2 ã4, o4ra2 kwa'4a4xe'1e42 ndi4 ta1 kã4 ndi4 ta1 ĩ3ka4chi1 kwã'1ã1 ku4u4 ta1 kã4
ã4 u1bi1 ndu3xi4 ã4 ĩ3ĩ3 ndu3xi4 ĩ3ĩ3nã2 ã4 ko14o3 u1bi1 u1bi1ri4 ĩ3ĩ3nã2 ndi4 nã1 ĩ3ka4chi1 kwã'1ã1 ku4u4 nã1 ñã1ã4
nã1, nã1 ko4ndo3 ki3ta4ru2 tu3ku3 tĩ3 nã1 ñã1ã4 ndi4, ya1kã3, *candela** ba4li4 ko3to3 nã1 ñã1ã4
yu1mã4 ko3to3 nã1 ñã1ã4 so1o4 xu1xa32 ndu3ku4nã2 ko3to3nã2,
ya1 ñã1ã4 ji4to3 nã1 ñã1ã4 jĩ'4ĩ4 lu3te'4nĩ4, ya1 kwa4chi3 ya1 kã4 ndu4tã'3ã2 nã1 ko4ndo3 ki3ta4ru2
sa3kã4 ndi4 ja143 kwa'3a3 ñã'1ã3, kwa'3a3 xa'1a4 *lista** tã3 ki3xa3a4nã2 nda3ta'3bi4nã3
tã3, ñã1, nã1 ko4ndo3, ya1kã3, nã1 ko4ndo3 ki3ta4ru2 ñã1ã4 ndi4 sa1a3 i4yo2 mĩ3ĩ4nã2 sa3kã4, sa3kã4 i4yo2 ya1, ya1 ja4chỹũ4ũ4nã2 jĩ'4ĩ4
tã3 sa3kã4 nĩ3 tu3, ya1kã3, jĩ'4ĩ4 be'3e3 chi4ñũ3 ba3 ndi4, ya1kã3, bi4xi1nĩ42 tu3 jĩ'4ĩ4 be'3e3 chi4ñũ3 ba3 ndi4, a1chi1 ndi4, ya1kã3
yu'1u1 ndi4 ya1, nĩ14sa4kwa'3a3 yu'1u1 nũ14ũ3 yu3ba42 ndi4, ya1kã3,
xĩ14ĩ3ra2, ya1kã3, sa4kwa'3a3ndu2 ndi4
ya1kã3, nã1 ja1 nĩ1sa4kwa'3a3lu3 nda13tu1u3 nũ14ũ3 ndi4 si4so3 kwa1chi3 sa4ka2nã1 ndi4 kã4
nda4ñũ'4ũ4 mbu4rra2 nda4ñũ'4ũ4 kwa4yu2 nda4ñũ'4ũ4 tu1chi3ka2
a1chi1 ndi4 ya1 nĩ1sa4kwa'3a3nã2 tã3 ba143 ko4nde3e4 i3nĩ2nã1 a3sa3 chỹũ4ũ4nã2 ndi4 ya1 ku3ndi3xi3 ya3a3nã2,
ba'1a3 ko3o3nã2 ku4nĩ2nã1 tã3 ya1 ku3nda'1yu1nã1, ya1kã3, ki3nĩ3 ko3o3nã2 ta'1nda1 tyo1to1nã1 ndi4
xa'4a13 i3nĩ2nã1 jỹã'4ã2 kã4 ka4chi2 yu3ba42 ko4ndo3ra2 *conseju** ya1 kã'4ã2ra1 jĩ'4ĩ4ndu3
ya1 kã4 ndi4 ku14nĩ2yu1 sa4kwa'3a3ndo4 ndi4 nã1, nã1 sa4kwa'3a3 sa3chỹũ4ũ4 ku4u4ndo4 nã1 sa3chỹũ4ũ4 ku4u4ndo4 ku4nĩ2yu1
ki1bi4 nĩ1kã'1ã1ra1, ya1kã3, sa3kã4 ku4u2 ta1 ba14sa4 sa4kwa'3a3ndi4 ta1 lu3u3 chi4chi3 ku4u2 ta1 *doce** [...]
ya1kã3, kwi1ya1 ku4u4 kã'4ã2, sa1a3 nĩ3 kwi1ya1yu1 ndi4 ta1 lu3u3 chi4chi3 ba3 ku4u2 ta1 sa4kwa'3a3 ba'1a3 sa4kwa'3a3 ku4u2 tã3 ba143 sa4kwa'3a2 ndi4
nĩ1kã'1ã1nã1 ja'1a4ra2 ndi4 ta3tũ4 ko3ndo2, *buta** ba'1a3 sa4ka2 ku4nĩ2ra1 ndi4 ĩ3ĩ3 kwi1ya1 ba42 kã4 tã3 i3kã4 ndi4 kã'14ã1 ka1nã1 jĩ'4ĩ4ra2 ndi4, ya1kã3, ja1 ta13xi3ra2 yu'1u1 ka3ka2 ta3tũ4
ya1 kã4 ndi4 nĩ1..., nĩ1xi1ka32 ta3tũ4, nda143 a1su3 ta3tũ4 ndi'4i4 jo13ndo3 yu'1u1 tã3 nĩ1ya'1a3 ka1 ndi4 nde4e2 ki'4bi3 ka1 tu3 nã1 yu4bi24 ta3xi3 ka1 nã1 se'1e3nã3
xa'4a13 ka1nã1 ta3xi3nã2 se'1e3nã2 ndi4 ya1, ya1 ki'4bi3 ku4nĩ2 ba3 ba42 ta4xi3 se'1e3 tã3 nã1 ja1 ndu4ka4xi3 i3nĩ2 ndi4 ba143 ta4xi3nã2 se'1e3nã3
tã42 ku4u4 xi1yo3 lu3u3 yu'1u1 tã3 ku4u4 yu3ba42 ta1 nda'4bi2
a1chi1 ndi4 ta1 kã4 ndi4 ta1 nĩ1ta'1nũ1 ku4u4ra2 ki1bi4, ki1bi4 xa3ku4ra2 tã3 nda13ba3ra2 nda'3a4 i3tũ4 nĩ1ta'1nũ1, ndi3sa4bi1 sĩ'1ĩ3ra2 nĩ1ta'1nũ1
ba'1a3 ba3 nde3e4ra2 ndi4, ya1kã3, nĩ1nda'3a2ra1 jỹã'4ã2 ñã1ã4 ndi4 nĩ1nda'3a2 chi'4ñã4 ba3ra2 ndi4 ko14o3 *dotor** ya3tĩ3 nĩ3 ko14o3lu3 ta1tã4 i4yo2 kya'4bi13 tyem4pu2 kã4 ndi4
nde3nũ'3ũ3 ta1kwi42, ta1kwi42 ĩ3ĩ3 ta1kwi42 nĩ'3nĩ4 ta4 kã4 ku4u4 ta4 sa14nda'3a2ra4ra2 ka4chi2ra1
ya1 kã4 to3ko4 sĩ'1ĩ3ra2 ndi4 nda13sa4mã13 tã'4ã4 nũ14ũ3 i3ki4 kã4 ki1bi4 kwã'1ã1 nĩ1.., nĩ1nde'3e2
tã3 chi13nde3e4 be2ra1 sa1a3 ya1, ya1, ya1kã3, chi4tu4 ku3ñũ2ra1, ya1kã3, ndu13ku3tu4 ja1ta4 i3ki4, ya1 ku4u4ra2 ta1 nde3e4 tã3 ki1bi4 kwã'1ã1 xu13xa3ra2 tã3
ja143 nda13tu1u3 ba3, ya1, ya1 kã4 ko4ndo3 kwe'1e1 jỹã'4ã2 xa4xi24 ñẽ'3ẽ42 ã4 ko14o3 ku4le'3mbe42 ã4 ko14o3
a1chi1 nda4kã'3ã42 ndi4 nda4ka3ra2ndu1 kwã'1ã1ndu1 tã3
tyem4pu2 kũ4ũ4 sa1bi4 tã3 lu3chi'4i2 ya1 nĩ1ka3a4 ti4ra2 tã3 kwã'1ã1ra1 ndi4 kwã'1ã1 tũ4 ta'4yu1 i4chi3ra2 ñũ'3ũ4 ndi4 ko14o3 nde3e4 ndi4, ya1, ta1 nĩ1ta'1nũ1 ku4u4ra3
tã3 ya1 kã4 ba42 nĩ1ndo'3o3 ta1 ñã1ã4 tã3 ya1 kã4 nĩ14kwi3i3 ka3ka3ra2 ĩ3ĩ3 chi3ñũ3 nde3e4 ndi4
pa4chi'4i2yu1 ndi4kũ2yu1 kwã'1ã1yu1 ja1ta4nã2 jĩ'4ĩ4 yu3ba42 xa4xa1 ku'1u1 lu14u3 nã1 yu4bi24 kwã'1ã1 nã1 ñũ3ũ2 kĩ'3ĩ3nã2 mĩ4ĩ4 ku3tu3nã2 mĩ4ĩ4 ko3o3 i3tu2
i3kã4 bi4 xi4kũ3 nũ14ũ3ra2, ya1kã3, mĩ4ĩ4 ndo4o13 ya1 ĩ3ĩ3 kwi1ta1 yo'4o4 kwi1ta1 kã4 nda4a2 ji1nĩ4 ta'3bi4 yo'4o4 nda4a2 ji1nĩ4, nda4a2 ti1ko3ko2 ya1 mĩ4ĩ4 jã'4ã1 ndi3ko4nã2 ba1xi3 nda1 nĩ1nũ1 tã3 jĩ'4ĩ4 ku'1u1 kwa'1a4 tã3
tã3 ndo4o13 ya1, ya1kã3, mĩ4ĩ4 ba143 ko4nde3e4nã2 ka'3nda2nã1, i3kã4 bi4 i3nga2 ki1bi4 sa3kã4 ndi4 kwã'1ã1ndu1 ji4tu3ndu3
xi4kwe'1e1 tã'3ã2 yu3ba42 ndi4 xĩ14ĩ3ra2 tĩ3ĩ3ra2 *manga** ndi4 ko14o3 ku'1u1 nĩ4ta3xi3nã2 nda'3a4ra3, tã3 ã4 ji14nỹũ24 ndi4 i3kã4 ji13tũ4
tã3 ndi4 swa14a2 nĩ4ta3xi3ndo4 nda'3a42 ba42 ndi4 nde142 nda'4bi2 ku4u4 mĩ3ĩ42, ya1kã3, nĩ1ndu3ku42 ba42 tã3 nĩ1..., nĩ1xa'3nda2yu1 jĩ'4ĩ4 se'1e32
tã3 xĩ14ĩ3ra2 kũ'1ũ1ra1 tã3 kwã'1ã1ra1 be'3e3 ka3a2
chi3ñũ3 nde3e4 xi1ka3ra2 tã3 ba143 nda4ya'4bi3ra2 ndi4, *buta** ya1 nũ14ũ3 ndi4 mã3yo42 be'3e3 yu14kũ3 jo13ndo3ra2 chi1, tu3ku3 ndi4 ja1 mã3yo42 ku4nũ24 jo13ndo3ra3
tu3ku3 ndi4, ya1kã3, ja1 bis3ka42 ndi4kũ2 jo13ndo3ra2 chi1, tu3ku3 ndi4 bis3ka42, ya1kã3, ku4nũ24 jo13ndo3ra2 chi1
chi3ñũ3 yu14kũ3 ndi4 swa14a2 ku4chũ3 i4chi3 ba42 kã4 ka4chi2 nã1 nde3e4 nã1 xi4ka3 mã3to4mũ2 nde3e4
nã1 ñã1ã4 nĩ1..., nĩ1i3xa3nã2 jĩ'4ĩ4 yu3ba42 ku4u4ra2 ta1, ta1 ta13kwe'3e2 ku4u4ra2 ta1 nda13ba3 nda'3a4 i3tũ4 ku4u4ra3
tã3 ya1, ya1 ja4chỹũ4ũ4 nã1 yu4bi24 ndi4
nda1xĩ1 ndi4 tyem4pu2 ji1nã'3ã4 ndi4
ko14o3 nã1, ya1kã3, ta4ba4nã2 tu3tũ4 tyem4pu2 a1chi1 ndi4 nda1 nda4a2 ka1 ndi4i14rũ4 tã42 ku4u4 nda1xĩ1 ba143, ba143 ta'4nda1 a1chi1 tã3
sa1a3 tã42 ya1 i4chi1 ti4 xi4xi1 tã3 ndo4o13 ndi'3i3 ba3 tu3tũ4 tũ4 nda1ba1 ndi4 ku'1u1 ja1 ba'1a3 ba42 ku'1u1 xu13xa3 ba42 ja'4nda2nã1
i4yo2 ki3nĩ3 tu3tũ4, nĩ3 ko14o3 ta3..., tã3 bi3tĩ3 ndi4
ya1kã3, nã4 nĩ1ta3bõ4 tu3tũ4 nda1xỹũ4 sa3kã4 ba42 ndi4 i4yo2rũ4 ka'3mỹũ4 tã3 ko14o3rũ4 nĩ4ta3bõ4 ndi4 nĩ3 ki'14bỹũ14 ku3rra42 nĩ1bi4 ndi4
nã1 sa1a4 ba3nã2, nã1 su3ku4 i3tũ4 yo4o4 ba3 ku4u4nã2 nã4 ndi4ke24 ka4ye24rũ4 tã3 xa1a1nã1 ndi4 ko14o3nã2 kwã'1ã1 ki'1bi3 ja13nĩ1ku3
tã42 ku4u4, ya1kã3, ya1 ta'4nda1 nda1xĩ1 kã4 ndi4
nã4tu2, ya1kã3, ta1a3 ba'1a3 ba'1a3 ja4chỹũ4ũ4 ndi4 xã'1ũ1 tã'4ã2ra1 tã3 kwã'1ã1 ki'1bi3 ũ'1ũ1 tã'4ã2 kwa3ti4yu2 nũ1nĩ4
tã3 nã3tu2 o1ko1 u1xi1 ta1a3 ku3tu3 tã3, a1chi1 i4yo2 ku'1u1 ndi4 ku4kũ3nỹã42 kwi1yo'1o4nỹã42 tã42 ku4u4
ku'1u1 kỹũ'4ũ4 ndi4 mbo3ta3nĩ42 su14u3 i3ñũ4 bi4 ku4u4 tu3kwa2 tã3 ndi4 ku'1u1 kwi1yo'1o4 ta3ka2nĩ42 ba42 i3kã4 ndi4 ta'4a1nĩ42 ta'4nde1 kã4 ta'4a1nĩ42 cha4chya2 tã3 ku'1u1 xa'4nũ3 nda14ku2 tĩ3
xa3ku4 ti4 ba3 ta1a3 tã3 ja1 kwa'1a4 ba3 ja'4nda2 ta1 kã4 tã3, tã3, tã3 ku'1u1 ya1,
mĩ4ĩ4 ko'4o1nĩ42 ka4a4 i4yo2nĩ42 kwi1yo'1o4 tã42 ku4u4 yo'3o4 be'3e3 tã42 ku4u4 yo'3o4 tũ14ũ3 tã42 ku4u4 nda143 ta3ka2 ka4a4 ñã1ã4 ndi4 ya1 ta'4a1 sa4ka2 cha4chi3 ba42 ñã1ã4
tã3 nã4 ku'1u1 nda14ku2 tã42 ku4u4 i'1i3 xa'4mba4 ba42 tã42 ku4u4 ku'1u1 ya1 la3tũ4 ka4a4 tũ4 nda1ba32 tã42 ku4u4 ndi4 ka3mã2nĩ42 ba3 kwe'1e4 xa'4nde24 kã4 ndi4
ya1, ya1 ku'1u1 ndi4ki4 ba42 ku'1u1 ya4xĩ4 ba42 kã4 tã3, tã3 ya1 ku'1u1 mbo3ta3nĩ42 ka4a4 ndi4 nda'3a4 i4xi4ta3nỹã42
xi4nĩ2 ndi4 ta1, ta1 nĩ1chi'3i3 ku4u2, ya1kã3, mĩ4ĩ4 ku4kũ3 sa3kã4 tã3, xã'1ũ1 ta1a3 mĩ4ĩ4 nĩ1ja'3nda2yu1 tã3 nĩ1kỹã'3ã2 ndi4 ũ'1ũ1 ũ'1ũ1 kwa3ti4yu2
ndi4 nũ1nĩ4 nĩ1xi1yo3 a1chi1 ndi4, ya1kã3, *cuarenteño** ka4chi2nã1 jỹã'4ã2 kã4, nũ1nĩ4 ta3ta2 ko1o4 kwi4i24 ka4chi2nã1 jỹã'4ã3
ya1 kã4 ndi3xya42 kã4 ka3xyo4 ndi4 bi1xya1 tã3
tã3, ya1kã3, ya4xĩ4 sa4ka2, ya1kã3, ya1 ko4ndo3, ko4ndo3, ya1kã3, ya1 mã3chya3
ndi4 ba'1a3nĩ42 ndi3xi4 ka3xyo4 nda1 su3bya42 ndi4 bi1xi1nĩ42 su3bi4, tã3 bi3tĩ3 xa13ko1o3 nũ14ũ3 nũ1nĩ4 tu3ku3 ndi4 *buta**
ya1 nĩ3, nĩ3 bi14xya1 nĩ3, mã3chya2 i4yo2 sa4ka2 tu3ku3
nã4 su3bi4 kwa'4a4 jỹã'4ã2 ndi4 su3 yu'3u4, ya1kã3, ya1 ko4ndo3, ndya1mẽ42 ñã1ã4 ndi4
ñũ'4ũ4 xi'1i4 bi4 ya1 ko4ndo3, ya1kã3, mã3chya2 ñã1ã4 ka4ndi3kwa1a32 ya1 sa3kã4 o4ra2 chi'4ywa142 tã3 ndo4ko3ywa2 ñã1ã4
mã3chi3 se4ke2 ndi4 bi14xi1 ba'1a3 bya43, nĩ3 ndi3xi4 tã3 ba143 bi1xya1 ndi4 ka3ti4 ka3ti4 ku4mỹã3ã42 ya14sỹã143
tã3 ya1 xi1yo3 ji1nã'3ã4 ja13xi4ndu2 ndi4, ya1kã3, bi3ta42 ndi3xi4 ba42 kã4 tã3 ya1sĩ4nỹã42 ndi4 ba'1a3nỹã42 kã4
a1chi1 ndi4 ko14o3 *abono** rã4, ko14o3, ya1kã3, *líquido** rã4
ki1bi4 nĩ1tu1u3, ya1kã3, *abono** ka1a3 nĩ1ki3xe2e2 ñũ3ũ2 ndi4 nã1 ta4u3nĩ2 xi1kwa'1a4 ñũ'4ũ4 be'3e3 chi4ñũ3 xa1xe1 nda'3a4
ndi4 ko14o3 ji4nĩ2 yo3o3 kwa4a2 ndi4 *abono** ka4chi2, ka4chi2 nã1 i4ngo24 ki13xi3 nda3ke2 kã4 tã3 *abono** sa3kã4 kã'4ã2nã1 jỹã'4ã2 ndi4 ba'1a3nĩ42 ko3nde3e3 ja'1a4 i3tu2 ba43
si13so3nã2, nã1, nã1 nda'4bi2 nã1 xu13xa3ya2 ku4u4nã2 nã1 ñũ'4ũ4 be'3e3 chi4ñũ3
xi13nĩ2yu1 chi13nde3e3nẽ2, ya1kã3, ñũ'3ũ4 *secundaria** nĩ1nũ3 kã4 i3kã4 i4yo2 i3tu2 ta1 ta4u3nĩ2 Martín de Jesús
*buta** ndi4 sa1a3 kwi1ta1, ya1kã3, xỹã3ã42 ju13ndu3ndu2 kwi1ta1 i4chi3nã2 nĩ1chi3nde3e3nẽ2 nda143 mã'14ñũ3 nĩ1ndo1o3 i3tu2
ã4 nĩ1..., nĩ1ko1yo3 ndyo4o4 nda'3a4, ya1kã3, ya1 i3tu2 kã4 nĩ1ndu3tã'3ã2 o4ra2 sa14ko1yo3nẽ3,
ndi4 nĩ1i1chi1 ndya'3a2 ñã1ã4, nda1 mĩ3ĩ4 i3tu2 ka4nĩ'1ĩ3 tĩ3 ndi4 ta1nda1 mỹã3ã42 nĩ1sa4ko1yo3re2 nũ14ũ3
nde4e2 ba42 kã4 ndi4 ya1 kã4 bi4 ku4u4 mỹã3ã42 ya1 *primera** ya1 *abono** ya'4a1 ya1 xã'14ã2 ndi4, ya1 i3nda14 nda143 i3nda14 nda1 u1bi1 nĩ1ndo1o3 ndi4 ki3nĩ3 nda13nde'3e2 ndi4 ndo3o3 i3tu2 ndi4
tã3 su14u3 nũ1nĩ4 sã'4ã4 ba42 ndi4 a1su3 ja1 nũ1nĩ4 nda'4bi2 chi'4i4nã2 ba43
nũ1nĩ4 nda'4bi2 ku4u4 be2 xi1yo3 ji1nã'3ã4 ndi4, la3tũ4lu3 nĩ3ĩ4 mĩ4ĩ4 ba'1a3 ba'1a3 xi4xi1 ñũ'3ũ4 ã4 ko14o3 ñũ'3ũ4 ta'3bi4 tã42 ku4u4 mĩ4ĩ4 nda1a1 kã4
nda1 u1nỹã1 nda1 ku1mĩ4, ya1kã3, i3tu2 ka4a4 ĩ3ĩ3 is1tĩ4 ndi4
ndi3xi4 nda143 i3xi4 i3xi4 ti4 ja1ta4 nde4ta3, ya1kã3, ya1 ko4ndo3 ndi3xi4 kã4 ndi4 chi4tu4 ndi3i4 tã'3ã2 be2, ba'1a3 sa4ka2
*buta** sa3kã4 ku4u4 tã3 i13xa3 ki'4bi3 tã'4ã4nã2 ndi4 nda4tu1u3 nũ1nĩ4, nũ1nĩ4 sã'4ã4 nũ1nĩ4 *híbrido** ndi4 ba'1a3 se4ke2 ñã1ã4 ndi4
nũ1nĩ4 ya3ta4 chi'4i4nã2 ndi4 ba143 be'1e32 kã4 ndi4 ka3mã2 se4ke2, ba143 be1e3 nũ1nĩ4 ba43, nũ1nĩ4 *híbrido** chi'3i3ndo4 ndi4
ya1kã3, ya1 kã4 ndi4 kwi3i3 xi14ko3ndwa42, ya1kã3, kwe4nda2 *kilo** ki3xi3 nã1 ja3te42 ki3xi3
sa3kã4 nĩ1ku3u3 tã3 nĩ1ja14ndi'3i3nã2 xa'1a4 nũ1nĩ4, ya1kã3, ya3ta4 ku4mĩ3ĩ4nã2 ndi4
su14u3 ya1 kwi14i3 ko3o3 ba42 kã4 ndi4 ya1 ba'1a3 sa4ka2 xi4yo13 ba3 ba42 kã4 tã3, ya1 ñã1ã4 ndi4 nã4tu2 xa1 nĩ14ku3chũ3nã2 ke3e3 a1chi1 kwa'1a1 kã4 tã3 ja1 nĩ1xu13xe3
tã3 yo'4o4 tã3 kã4 nde4te2 ndi4 mĩ4ĩ4 nĩ1ndo3ko3ko3 mĩ4ĩ4, mĩ4ĩ4 ya4nda3nĩ42 ñũ'3ũ4 kã4 ndi4 nda1 ja1 sa'4bye142 tã3 ja143 ke4e4 yo3kwa43
tã3 mĩ4ĩ4 ku4kũ3 mĩ4ĩ4, mĩ4ĩ4 ke4e2 tã3, tã3 nã1 ba'1a3 ji4tu3 ndi4, ka4nĩ'1ĩ3 tu3 ta1 xu4xã3nĩ42 tĩ3 ndi4 *buta** ndi4 nda143 to3ko4 to3ko4 ki4tũ'4ũ4ra2 tã3 ke4e4 ku'1u1 ti3kwa'4a2 tã3 kwẽ'1ẽ1 ñũ'3ũ4
tã3 nã1 ji4nĩ2 sa3chi4ñũ3 ndi4 kwã'1ã1 ke4e4 yo3kwa42 mĩ4ĩ4, mĩ4ĩ4 be'1e32 tã3 mĩ4ĩ4 ku4mã1nỹã42 ndi4 ku4nĩ2 ke1 ke3e3 yo3kwa42 ñã1ã4 ndi4
jĩ'4ĩ4 si1ki4 *machiti**, ta'4nda1 ndi3i4 ta'4nda1 ndya3a43, sa13ñã4nã2 jĩ'4ĩ4 ya1ta4 tĩ3 kwã'1ã1 nĩ1nda3a3 ku'1u1 ku14chũ3 ka1nã1 nda3xi3ko'4nĩ3nẽ2 tã3, tã3 nĩ1nda3a3, ki13xa3a4nã2 jĩ'4ĩ4 *machiti**
su1kũ1 ti3kwa'4a2 ñã1ã4 ja1ta4 ku1ndu'1u4 tã3 nĩ1ndwa'1a42 tã3 ñã1ã4 tã3 ndo3nỹã'3ã2 ji1nỹã42 tã3 ko1ndwa1 ñã1ã4 ndu3kwa1ñw̃ã1 ñũ'3ũ4 tã3
ñã1ã4 nda3ka3nã3 tyo'1o3 tã3 nda3tỹã3ã3, ñã1ã4 ndu3nda4mẽ42 ndi4, tẽ'3ẽ2 ndi4so3 nda1 u1bi1 ba3
nĩ3 ko14o3 *bono**, nde3nũ'3ũ3 mĩ3ĩ4 ya1, ya1 ndi4ta3 mĩ3ĩ4 ti4 ti3kwa'4a2
ya1 ta4yu4 sa4ka2 tu3 xi1yo3 i3nĩ2 ku4u4 ya1 kã4 ba3 tã3 sa14ndyo'3o4 ta3te2 kã4 ndi4 nĩ3, nĩ3 ko14o3 ka1 nã1 ku4mỹã3ã43
ko14o3 ka1 nã1 ku4mỹã3ã42 kã4 ndi4 ji14ndyo24 nã4 i4yo2 ke1 i3nga2 yu14bi4 ji14ndyo24 ndi4, ndi4 ba'1a3 sa4ka2nĩ42 ndi3xya42 ba'1a3lu3 nũ1nỹã42 ba'1a3lu3 ndi4
ya1 ba'1a3 sa4ka2 nĩ1xi1yo3 ba42 kã4 ndi4 nĩ1xi1yo3 mỹã3ã42 kã4 ko14o3, ko14o3 [...] nĩ4ku3mỹã3ã43
tã42 ku4u4, ya1kã3, ya1 ndu3chi4 chyo'4o4 ka1a3 tã42 a1chi1 ndi4, ya1kã3,
mã3to4mũ2 ndi4, ya1kã3, lu14u3nĩ42 nĩ1chi'3i3nẽ2 kã4
ya1 kã4 ndi4 nde3nũ'3ũ3 mỹã3ã42 kã4 ba42 ko4ndo3 ya1, ya1 nda4i3nĩ2 bi4 nã1 nda'4bi2 nã1 ko4ndo3 mã3to4mũ2 kã4
nã4tu2 nĩ1ku3chũ3nã2 jỹã'4ã2 ndi4 nã1 ja1 nĩ1ku3chũ3 ku4u4 ba3nã2 jĩ'4ĩ4, ya1kã3, kas3ti4yu2, tã3 nĩ1ku3chũ3nã2 jỹã'4ã2 yu3mĩ4 nĩ1ku3chũ3nã2 jỹã'4ã2 sa4bi4 *buta** ja1 ta1a3 ku4u4 ba3 nã1 ñã1ã4 ndi4
nã4tu2 nĩ1ku3chũ3nã2 nde3nũ'3ũ3 ya1 yu3mĩ4 tã3, tã3 nĩ1ta3kwa'4nĩ3nã2 kas3ti4yu2 ũ4, ja1 i4yo2 ti4 ku3u2 ũ4, *buta** nde142 ya1, ya1 tu3ku3 chi'4i4nẽ2 sa4bi4 ndi4 nde142 nda3ta'1bi4 nda'3a4 ti4 ba3nã2 kwa4a2 kã4 ndi4
nda1 nẽ4ga2 ã4 u1bi1 a3nẽ4ga2 ã4, mã3to4mũ2 ndu4tã'3ã2 nda1 u1nĩ1 a3nẽ4ga2 ĩ3ĩ3ra3, ta1 ke4ba'1a3 sa4ka2 ku4u4 ta1 ñã1ã4
i1xa43 ji4to3 tu3ku3 nã1 ta4u3nĩ2 nde4e4nã2 ndi4 ke4ba'1a3 ta1, ta1 kwã'1ã1 i3chi4 ba14a3 ta1 kwã'1ã1 i3chi4 nĩ1nũ3 jĩ'4ĩ4 nda1a4
ka4bi4 ke4ba'1a3nã2 tã3 xĩ14ĩ3 chi4chi3nã2 ndi4, ya1kã3, ya1 jỹã'4ã2 ndu4xa24 tã3 nda13kwĩ3ĩ3nã2 xi4ka3nã2 ya1 xi4ka3nã2 mã3to4mũ2
ã4 be'3e3 yo4o4 kwã'1ã1 nda1ka3re2 su14u3 be'3e3ra2 kwã'1ã1 nda1ke32, nũ14ũ3 ya'1bi3 ku3ndu'4u4ra2 jỹã'4ã4 si'4i2ra1 ka4chi2 nã1 ta4u3nĩ2 nde4e4nã2, ya1 kã4 ndi4 ba143 ba'1a3 nã4 xi4ka3nã2 chi3ñũ3 ndi4
ba'1a3 nã4 ñũ3ũ42 ndi3kwi3ko4nẽ2 a1chi1 ndi4 nã1 kã'4ã2 ku4u4 nã1 ta4u3nĩ2 nde4e4nã2 ndi4 ke13ba'1a3nĩ42nã1 tã3
nã1 xĩ14ĩ3 ku4u4nã2 nã1, nã1 xi4kwe'1e1 ba3 ku4u4nã2 jĩ'4ĩ4 nã1 ta4u3nĩ2 kã'4ã2 nã1 kã4 jĩ'4ĩ4nã3
ya1 kã4 ba42 ndi4, ya1, sa3kã4 nĩ1xi1yo3 jĩ'4ĩ4 nã1 ñã1ã4 jĩ'4ĩ4 nã1 mã3to4mũ2 ñã1ã4 ndi4 ya1 u1bi1 *cosecha** ñã1ã4 ba42 ya1 ko4ndo3 ya1 ko4ndo3 xũ'14ũ4 nã1 ñã1ã4
ya1 kã4 ndi4 nda4ta'3bi4 ka1 tu3nã2 ã4 i4yo2, ya1kã3, su4ka2, i4yo2 *veladora** i4yo2 nde4e2 kwa4a2 *panela** i4yo2 lu3te'4nĩ4 i4yo2, *buta** ya1 ñã1ã4 ndi4 ya1,
ya1 tu4u13 ya1 kwa4chi3 ya1 so'3o3, ya1kã3, ta1nda3a2 jĩ'4ĩ4nã2 tĩ3, nã1 *listo** ndi4 ja1 nĩ1tu1u3 su4ka2 ba3, ja1 nĩ1tu1u3 *panela** ba3
ya1 jĩ'4ĩ4 kwe4e2 ja1 lu3u3 tã3 lwa3a2 tã3 nã1 *listo** ndi4 jĩ'4ĩ4 kwe4e2 su14u3 ndi1ku1nda42 tã3 ka1ya1 ndya'3a2 nã4 ja1 ta1nda3a2 ndi4
ku14nde3e4nã2 jĩ'4ĩ4 xũ'14ũ4 tã3 tu4u4nĩ42, ya1kã3, ke3e3 xũ'14ũ4 jỹã'4ã2 ndi4 ya1, ya1 ĩ3ĩ3 chi4chi3 tu4u13 ba42 tã3, tã3 ya1 jĩ'4ĩ4 kwe4e2 jĩ'4ĩ4 kwe4e2 jĩ'4ĩ4 kwe4e2 ndi4
ja1 nĩ1ka1ya1 be2 ñã1ã4 nda143, nda143 xa3ku4 ba3 nda143 ya'3a4 ba3 nda143 ya1 ku4nỹã2 ya1 kã4 tu1u3 tã3 ñã'1ã3 ya1 kwi3i3 tu1u3 ndi4 ya1 ja1 tu4u13 ku4u4 be2 kã4
i4xa3 ta1 *listo** i4yo2 i3nĩ2, ja1 nĩ1ke3e3 nã1 nda'4bi2 jĩ'4ĩ4 chi3ñũ3
ya1 ñã1ã4 ba42 ndi4, ya1kã3, sa3kã4 nĩ1ku3u3, ya1kã3, jĩ'4ĩ4 yu'1u1 ba3 ya1 kã4 ndi4
ya1 kã4, ya1 kã4 i13xa3 yu3ba42 jĩ'4ĩ2 ndi4 ta3tũ4 jo13ndo2 tõ4, nde4e2 ba42 sa14kwa'3a3 yu'1u1 tĩ3 nĩ3 nã4 ĩ3ĩ3 o4ra2 nĩ14xã'1ã1yu1 *escuela**
nda4a2 tu1sã'4ã4 ji4nĩ2yu1 kã'1ã1yu1 tĩ3 tõ4, tã3 nã4 ta1 yu4bi24 nde3e4 ku4u2, ya1kã3, xi4ka2 tĩ3 ndi4 nda4a2 ba42 ki3xi3 tũ'1ũ3 yu'1u1
nĩ3 nĩ14kwi3i3 kũ'1ũ1yu1 ki3ta2 kũ'1ũ1yu1 nda4a2 Marquelia nda4a2 Copala nda4a2 Capulcu kũ'1ũ1yu1
kwi14i3 kã'1ã1yu1 ku14nĩ3 so'1o3 yu'1u1 ba42 ka'3nda2nã1 chi3ñũ3 nũ14ũ2 rã4, ya1 bi4xi1 ba42 nda1 nda4a2 ka1 chi3ñũ3
ka'3nda2nã1 chi3ñũ3, ã4 chi3ñũ3 nã1 *albañil** chi3ñũ3 nda1 nda4a2 ka1 ba42 ndi4, ya1kã3, ya1 bi4xi1 ba42 ndi4 ji14ndyo24 nde4e2 ba42 ya1 nda3kwyo3o4 yu'3u4 nã1 yu4bi24
a1su3 i3chi4 ku3rra42 nĩ1nũ3 kã4 i3kã4 ku4u4 i3chi42 ndi3sa3a4 ki1bi4, tũ4 ya'3a4 ba3 nda4nde1e3
tũ4 ya'3a4 ndi4kĩ4, nda1 so'3o3rũ4 xu4xa3rũ4, xi4yo13 se4ke2, yu3mĩ4 tã3 ya1 i4yo2 ku4u4 be2,
ja143 so'3o3 tũ4 ja1 so'3o3, ndi3sa3a4 ki1bi4 tã3 kĩ'4ĩ4rũ4 ta1kwi42 ndi3sa3a4 is1tã1ã1 ndi3sa3a4 is1tã1ã1
yo3o2 ba3 su14u3, su14u3 *cubeta** su14u3 *lata** ndi4 yo3o2 ñũ'3ũ4 tĩ4ĩ4nã2 tã3 ya1 ñã1ã4 ka4nĩ3 so4ko1yu1 tõ4
ndi4 ta1 kĩ'3ĩ3 ya'1bi3 ku4u2 nã4tu2, ya1kã3, su13kwa42 ñũ'3ũ4 tã3 nĩ1ta'3bya42,
nde4e2 kwe'14e14 jỹã'4ã2 ñũ'3ũ4 nã4 ja1 ku4ndi'3bi4 xi4ke4 jỹã'4ã2 tu3ku3 tu3ku3 i3chi4 tã3 ke4e24 tã3 ta'3bye42 kã4, ndi4 nã1 ka3xã'4ã2 ĩ3ĩ4 ku4u4ndu2 xe'1e43
ndi4 ya1 kã4 bi4 ba42 nĩ1sa4nã'1ã1 yu3ba42yu1, tã3 nĩ1sa4kwa'3a3 ka1 ba2 ja3chi4ñũ3 ba2
ya1 ndi3i4 ndi4 nã4 ñã1 ndi3i4 ba42 ndi4 jĩ'4ĩ4 si1ki4 *machiti** ya1 kã4 ba42 ndi4 nda1 ñũ'3ũ4 nda4ñũ'4ũ4 i4chi3 nũ14ũ3, nũ14ũ3 ti1ku1ndu1
nã4tu2 ya1 ndi3kwe'3e2 ti4 tu3kwe4 kwa4a2, ya1kã3, nũ14ũ3 ñũ'3ũ4 tu3ku3 ndi4 *machiti** ja1 lu3chi'4i2 ndi3ko4 si1ki4 ku4nỹã2 ndi4 ndi3kwe'3e2 ndi3kwe'3e2 tyo4 ndi4
tã42 ta1 i4xa4ta2 jĩ'4ĩ4 *navaja** ndi4 ndi3i4 chi4chi3 ka4a4, tã3 ja1 i3nga2 ba42 ya1 jĩ'4ĩ4 si1ki4 *machiti** ndi4
ka4ya1, ka4ya1 ñũ'3ũ4 xe'1e1 bi4 jĩ'4ĩ4 si1ki4 *machiti** tã3
ya1 ja1 ki4ji3 ndo1o3 ba'1a3 sa4ka2 ku4u4 tu3 ñũ'3ũ4 nã4tu2 xa'1a4 i3tu2 ba42 tã3 ya1 ta3ta2 ba42 tã3 ndi4
xa1 *mismo** mỹã3ã42 kã4 tã3 ya1 xa1 ndo4ko3o4 be2 kã4 ya1 *abono** nũ14ũ3 ñũ'3ũ4 ndi4 ñũ'3ũ4 cha4chi3 xe'1e1 ba43
nã4tu2, ya1kã3, ya1 ta'1nda1 nĩ1nũ3 ba42 ã4 ko14o3 nda4a2 ka1 ya1 ka'3nda2 ki'4bi3 tyo4 ndi4 ja1 tu3ku3 ba3 ka'3nde24 ndi4 ja1 tu3ku3 nĩ1nũ3 ba42 ñã1ã4
ya1 kã4 ndi4 u1bi1 u1nĩ1 ka1a3 bi4 ba42 ya1, ya1 ja4chi4nywe4 nã4tu2 ta1 ji4nĩ2 chi3ñũ3 ta4yu4 ndi4 u1bi1 u1nĩ1 ka1a3, ta1 ji4nĩ2 ka'3nda2 nda1xĩ1 ba'1a3 ba'1a3 ũ4
la3tũ4 la3tũ4 ta1nda1 nũ14ũ3 ñũ'3ũ4 nda1 nũ14ũ3 ñũ'3ũ4 ta'1nda1 ndi'3i3 ndu3ku2 tũ4 ja1 ku4nde3e4 so'3o3 tũ4, ã4 is1tĩ4 ku4u4rũ4 ndi4
ba'1a3 ndi3ki3nde3e4rũ4 ko14o3 chi4chya2 ndo1o3, o4ra2 ko3ko3 ndi4 nda1 tã42 tũ4, mĩ4ĩ4 nĩ14xi1yo3 i3tũ4 ja1 ndi3i4 nũ14ũ3 ndi4
ndi13kwe'3e2 chi4chi3 ñũ'3ũ2, ya1kã3, nũ14ũ3, nũ14ũ3 ti1ku1ndu1 xi1xi1 ka1 nũ14ũ3 ka1rũ4 ndi4 nda13ñũ'4ũ4 ndi'3i3rũ4
*buta** tã3 tũ4 ti1ku1ndu1 ka4a4 so'3o3 ba3 ti1ku1ndu1 nda1 i1yo3 kã3ã2rũ4 xa'1a4 be4, ta1 ñã1ã4 ku4u4 ta1 su14u3 ta1 nĩ4ki3ta3 ba'1a3 nda'3a4 ku4u4 ta1 ñã1ã4 sa3chỹũ4ũ4ra2 ndi4
ta1 ja'13nda2 mĩ3ĩ4 sa1a3 nĩ1..., ku4nĩ2 mĩ3ĩ4 ti4 ku4u4 ta1 ñã1ã4, nda143 ñũ'3ũ2 bi4 xa'13mỹã2 ñã1ã4 nĩ1ndo1o3 ti1ku1ndu1 yo'4o4 ndo3o3 yo'4o4
a1chi1 ko14o3 nã1, nĩ14xi3kwe4nda2ra1 sa1a3 ko3o3 sa3chi4ñũ3ra3
su14u3 yu3ba4 byo4 ku3ndi3kwe24 tã3 sa4kwe'3e4 ndi4 chi3ñũ3 ta4tu2 ba3 ko'1o4 tã3, tã3 so3kwe4nde24 sa1a3 ja4chỹũ4ũ4 sa1a3 la3tũ4 ka4a4 mĩ4ĩ4 nĩ1ji3tu3 ta1 ñã1ã4 tã3
tã3 sa3kã4 a3se4 tu3ku3 kwi1ya1 sa3kã4 a3se4 jĩ'4ĩ4 nye'1e4 tã3 ya1 ba'1a3nĩ42 i4yo2 ba42 rã4
tã42 tyem4pu2 [...] nĩ1ja'3nda2ndu1, ya1kã3, ndu3chi4 tu4u24
ndu3chi4 tu4u24 ki1bi4 ta'1nde1 i13xa3 nã1 ja13chỹũ4ũ4 a1chi1 ndi4 lu14u3nĩ42 ja13chỹũ4ũ4nã2 jĩ'4ĩ4 ndu3chi4 kã4 ndi4
Cuana ndi4 ko14o3 ndu3chi4 tyem4pu2 kã4 ndi4, ya1kã3,
ya1kã3, nywe3e24, nywe3e24 kã4 ba42 ya1 ku4mĩ3ĩ4 *primer lugar** jĩ'4ĩ4 ndu3chi4 ndi4 chi'4i4nĩ42nã1 ndu3chi4
ki3xa3a4nã2 nda1, nda1 [...] mĩ3ĩ4 nã3mĩ4 ti4ko'4yo4 rã4 tu1chi4ta2 kwa'4a1 rã4
xi1ki4 ti1yo4 ka4chi2nã1 mĩ4ĩ4 ndi4ka2 ta1 ta4u3nĩ2 Ramú tã3 i3tũ2 rã4, tũ4 *mango**, ya1kã3, tũ4 *mango** I3ta2 Xi1ndi32 rã4
i3kã4 ja1te42 mĩ1nĩ32 *toro** rã4, i3kã4 i1ta3 yu3bi2 sa'3ba2 lu3chi'4i2 ti4 nĩ1nũ1
i3kã4 tũ4 si'1ba1 ja1te42 ka4chi2nã1 rã4, i3kã4, ya1kã3, nã3mĩ4, nã3mĩ4 sa4ki3 rã4
nda1 nda4a2 ka1 ku4nĩ2 mĩ3ĩ4nã2 ndi4 ya1 i4yo2 ndi4ka1 ku4u4 ndya'3a2 tã3 nĩ3 ko14o3 ki3ti4 ja1 ñũ'4ũ4 ba'1a3 xi4ka3 bi4 sa3kã4 ndi4
xi4ka3nĩ42ri4 ndi4 ta'4bi4 so'3o3 ba3 xi4ka3 ka1lu3ri4 sa3kã4, ti4ka3si2 ti4ka3si2nã1 mĩ4ĩ4 ba42 kwi3i3 nũ3ũ3ri4
ya1 kã4 ndi4 tã42 i4yo2 bi4 kã4 ndi4 nã1 ji4tu3 ku4u4 ndi'3i3 ba3nã2 ndi4, nĩ1ki4tu3 kwã'1ã1nã1 ndi4
nda143 kwa4a4 ti4ra2 kwã'1ã1ra1 xa'1a1 ndi4 nda1 i3tũ2 kã4 nde4e4 nã1 ti4bi2 nda'3a4, nã1 kwã'1ã1 i3chi4 yu3ku4 ndyo'3o3 i3chi4, i3chi4 nĩ1nũ3
ji4ta1 i'3nũ3nã2 ji4ta1 i'3nũ3nã2 ndi4 yu3ku4 ji4tu3 ndi'3i3nã2 rã4
o4ra2 tyem4pu2 ke4e4 sa1bi4 ndi4, tã3 yo'4o4 tã3 kã4 ba1xi3 ki3ti4 ba1xi3 nũ3ũ3ri4 ndi1ka3 yu3ku4 ka1a3 jĩ'4ĩ4 ndu3chi4
lu14u3 nã1 ta'4bya42 rã4, nã1 chya'4a2 ku4u4 ndi'3i3 bi4nã2 rã4, tã3 Ni1ko4yu4 ndi4 ko14o3 nã1 chya'4a2 sa3kã4
ko14o3 ndu3chi4 nã1 kã4 ndi4 ka1a3 ba3 ba1xi3 ndu3ku4 nã1 kẽ42 ya1 chi'4i4nã3
tã3 bi3tĩ3 tã3 ku3nỹũ24 ndi4 nĩ1ya'1a3 ba3 nã1 kã4nã2 ndi4 lu14u3 ndu3chi4 ta4ba4 nã1 kã4, ya1 ku1mĩ4 xi3ko3 *costalilla** chi'4i4 nã1 ñã1ã4 jĩ'4ĩ4
nã1 u1nĩ1 xi3ko3 u1xi1 *costalilla** nã1 u1nĩ1 xi3ko3 nã1, nã1 u1bi1 xi3kwa2, nã1,
ĩ3ĩ3 nĩ4ĩ4 ba3 ti1xỹã32 yu3ku4 ndyo'3o3 kã4 tã3 ka13nỹã2 kwẽ'1ẽ1 ka4nda2a2 ndi4, lu14u3 chi'4i4nẽ3,
nda3si4 ba'1a3 ki4ta3 be'1e32 jĩ'4ĩ4nã2 ndi4 ta1tã4 tĩ4ĩ4nã2 jỹã'4ã3, ji'3nã3 ta1tã4 kwe4nda2 ti1nda3ku4 ya3a3 chi4ka2nã1 tã3 sa3kã4 chi'3i3nã2 tã3
sa3kã4 chi3ka2 tu3ku3nã2 ta1tã4 kwe4nda2 ku'1u1, ka4nẽ2 kã4 ndi4 nda143 mĩ3ĩ4 ti4 yu3ba2, nĩ3 ko14o3 ki3ti4 xa4xi24 xe'1e43
nã4 ja1 ba'1a3 tu3kwa2 ja1 yu1ku1 u1bya1 tã3 ki13xa3a4nã2 jĩ'4ĩ4 ta1tã4 tu3ku3 xi'4i1 ki3ti4 nũ14ũ3 tu3kwa2 ti4 ja4xi24 yu1ku1, la3tũ4 yu3ba2 ndi4, tã3 jo4nde1e3 *abono**
*buta** ndi4 be'1e32 ndi4 nda1 tã42 ya1 ka4a4 yu'3u4 so4ko3
ndi4, ñũ'3ũ4 ñã1ã4 tĩ3 xa143 nĩ1ti3ka3si2nã1 ja143 nda13ko1o3 is1twa'3a2 nda13ko1o3 tĩ3, nda4a2 ba42 kwi3i3 ka1 ku3tu3nã3
tũ4 chi14ta2 kwa'4a1 ndi4 sa1a3 i4yo2 bi4 ĩ3ĩ3 xi1ki4 ĩ3ĩ3 xi1ki4 ĩ3ĩ3 xi1ki4 kwã'1ã1 so'3o3
xu13xa3lu3 ku'1u1 ndya4a2 ndi4 ta1 che4e13 Poloniu ba3 nĩ1xi1kẽ1 ñã1ã4 ndi4 nĩ3 ba143 ja4chỹũ4ũ4ra2 nw̃ã14ã3
sa1a3 tã42 xu13xe2 i4ndwa'3a43, sa4si2 ti4re3, xi1ki4 ta1ñũ1ũ4 kã4 tu3ku3 tĩ3
su3 nĩ3 nã1 ti13ka3si2 ku4u4 nã1 ñã1ã4 tĩ3, nĩ1ndo1o3 mĩ3ĩ4 xu13xe3, ku'1u1 xu13xa3 nde4e2 ba42 kwi3i3 ka1 chyo'3o4 ñã1ã4 ya1 twa3a42 kwi14i3 ka1 ta'1nda1 nda1xĩ1 bya42 sa3kã4 ndi4
sa3kã4 nw̃ã3ã2 sa3kã4 ba42 ndi4 nda3ndwa3a2 ya1mã4, sa3kã4, a4 lu3u3 nda3si4 ba'1a3 ko3o3 yu3ba2 bi3tĩ3
nda3si4 ba'1a3, sa3kã4 ndi'3i3 ba3 ĩ3ĩ3 nĩ4ĩ4 kwã'1ã1 ja1te42 kã4 ndi4 xu13xa3 se4ke2 tĩ3 rã4
su14ku3xa3nẽ3, tã3 tyem4pu2 ji1nã'3ã4 ndi4 ki3nĩ3 nĩ1xi1yo3 ndu3chi4 nã1, nã1 yu4bi24 ndi4
lu14u3 ndu3chi4 kwã'1ã1 kya'3bi13, i4ndu'3u4 tu4u4 bi4 tu1.., kwẽ4tu2 xa'1a4 Yolo ndi4, ya1kã3,
ndu3chi4 Yolo ba42 ya1 ya1sĩ4nĩ42 ka4chi2nã1, tã3 mĩ4ĩ4 nĩ3nã3 ndu3chi4 ba4li4 chi'4i4 nã1 kã4 rã4 ndu3chi4 ya1sĩ4nĩ42 ba42 rã4
ba14sa3 i4ti14bya2 kã4 ko3ndwa2 ndu3chi4, ndu3chi4 chyo'4o14 nda4a4 ndi4 ya1 chyo'4o14 kwa'4a1 ku4u4 ndya'3a2 kã4 ndi3sa3a4,
ndi3sa3a4 chi'1ywa42 a1chi1 ndi4, ya1kã3, ndu3chi4 nda'4bi2 ku4u4 mĩ3ĩ4 be2 kã4
tã3 ndu3chi4 sã'4ã4 ka1a3 tĩ3 ndi4, ĩ3ĩ3 u1bi1 ti4 chwa'1a42 ku3..., ku3xyo4 nã4 ja143 ta'4bi4 ti4ndwa2 tã3
ja1 ku3nã'3ã4 tã3 ja143 ku4nde'3e4 ndi'3i3 ta1kwya42 ndu3chi4 nda4a4 i4chi3 ba43, ya1 kã4 ndi4 ja1 sĩ4ĩ4 i4xe2 ka1a3 kwa4a2 ndu3chi4 nã'4nũ3
ya1 kã4 ndi4 sa3kã4 nĩ1..., nĩ1ku3u3 jĩ'4ĩ4 tyem4pu2 ndi4 ya1, su14u3 ya1, ya1 ba143 ba'1a3 xi4yo13 ku4u4 ñã'1ã3 ya3ta4 ndi4
ya1 nĩ1tu1u3 nĩ1ki3xi3 ba42 i13xa3 ki'4bya2nã1 tã3 ja143 nĩ1nda3nã3mã3 tã3 nda13nã3mã3nã3
tã42 ku4u4 ndu3chi4 kã4 ya1 ja1 nda13nã1mã3 sa4ka2 ba42 ndi4 nĩ3 ko14o3 ka1 nã1 chi'4i4 ka1 bi4 ndu3chi4 ba4li4 kã4 ndi4
nda143 nde3nũ'3ũ3 ya1 ndu3chi4 nã'4nũ3 kã4 a1chi1 ndi4 ya1 ndo3o3 ndi3chi2 tã3 lu14u3nỹã42 xa'4a13rũ4 ya1 kã4 ba42 ndi4 ya1 kã4 ku4to14o2nã1 chi'4i4nẽ2 tã3
sa3kã4 ndi4 nda13sa3 xi14nĩ2 ba3nẽ2 kã4 ndi4 xa'4nũ3 ba4li4 ba3 ti3kwa'4a2 kã4 tã3 xi4yo13 tã'3ã2 ndi3chi2 nde'3e42 ndi4 xa3ku4 nĩ3 tã3 ko14o3 ndu3chi4 ka4nã3
ya1 ñã1ã4 ba42 nda13sa3 xi14nĩ2nẽ1 tã3 nĩ1sa4ndi'3i3nã2 xe'1e42 tã3 nĩ1nda3ndi'1bi3 ba3 ndu3chi4 sã'4ã4 ndi4, ndi4 ba143 ya1sỹã42 rã4
ba143 ya1sỹã43, tã42 ku4u4 tyem4pu2 ji1nã'3ã4 ndi4, ya1kã3,
ya1 ko4ndo3, ko4ndo3 nĩ3ĩ4 kwa1nũ'1ũ4nã2 i3tu2 ndi4 nĩ3 ba'1a3 nĩ3 xi4ka3 ba43
ko14o3 nã1 sa4ko1yo3 nũ1nĩ4, ya1kã3, nũ1nĩ4 nĩ3ĩ4 ndo3o3 ndi4
nde142 xe'1e1 ba3 ya1 pa4li4 chi'4i2 ba3 ya1 yu'3u4 ba3ri4 ya1, ya1 yu'3u4 tĩ14ĩ3 ba3 ya1 kã4 ke4e4 sỹã4ã2 jỹã'4ã2 pa4li4 so'3o3 ti4 pa4li4
tã3 nĩ3ĩ4 ja1 ba'1a3 tã3 nĩ3ĩ4 ja1 nã'4ã1 ndi4 ke4e4 sĩ4ĩ4 ndya'3a2 kã4 tã3 jĩ'4ĩ4 ki3ti4 ndi4kwi1kwa42 kã4 tã3
sa3kã4 ndi4, ya1kã3, nda4ndya1a32 ya3ka2, ya3ka2 i3tũ4 tĩ4ĩ4nã2 ti1xĩ3 be'3e3nã2 tã3 ñã1ã4 nda4tã3ã4 ba'1a3nẽ2 ñã1ã4
nda4tã3ã4 nã3nĩ2nẽ1, ja1 i4yo2 tã'3ã2 yu3chi4, yu3chi4 nĩ3ĩ4 kya'4bi13, ĩ3ĩ3 *capa** kwã'1ã1 tã3, tã3 ja143 kwã'1ã1, ya1kã3, yu3chi4
tã3 tu3ku3 *capa** tã3 tu3ku3 ndi4, ĩ3ĩ3 to4to2 ba'1a3 kwã'1ã1 nde1te32 tã3 sa3kã4 ndi4 kwã'1ã1 ki1ta3 yu3chi4 ja1te43
ba143 ja4xi24 tã'3ã2rya43, ba143 ja4xi24 tã'3ã2rya43, tã3 sa3kã4 tã3 ya1 ndu4ta'1nw̃ã1 ndi4
xu13xa3 yo1o4 nda4ka'1nũ1nẽ1 sa3kã4 ba42 ndi4 ka14xi4 tã'3ã2rya43
tã3 i4ta4 yo1o4 nda3ka'1ndwe142 ndi4, ya1 tã42 ku4u4 ndi3xi4 ya1 i4ta4 ka1 ku4nỹã2 tã3 ya1 ñã1ã4 ndi4
ba'1a3lu3 ku4ti1ki3xỹã42 ya1 sa3kã4 ya1 i4ta4 yo1o4 ndu3ta'1nw̃ã1 ba42 ka4chi2nã1, ya1 kã4 nã1 xu13xa3 nã1 ja1 ji4nĩ2 ka1 tã'3ã2 ndi4 ĩ3ĩ3 tã42 ndu13ba'1a3 ndu13ba'1a3 yo1o4 tã3
ko1yo3ra2 jĩ'4ĩ4 nã1 ta4tu2 ndi4 ã4 ĩ3ĩ3 ki1bi4 ã4 u1bi1 ki1bi4 ti4 tã3, ndi4 ba'1a3 ba3 nã4 i4yo2 xũ'14ũ4 rã4, nã4 ko14o3 xũ'14ũ4 tĩ3, ya1 ñã1ã4 xi4ke4 jĩ'4ĩ4 tã3 kwã'1ã1 nĩ1i1chi1 ndi'3i3 be2 rã4
ya1 kã4 nĩ1..., nĩ1ku3u3 jỹã'4ã2 kã4 ndi4, ya1kã3, xi4ka3 sa4ka2 tã3 ba14ja4 kã4 ndi4 lu14u3 ki1bi4 xi4ka3nã2 tã3 ndi4kwi1ko4, nĩ3ĩ4 ndi4kwi3ko4nã3
nde142 pa4li4 ñã1ã4 bi4 ba42, ya1kã3, ko1yo3 tã3 sa3kã4 ndi4 ndi3kwi3ko4nã2, ya1kã3, nũ1nĩ4 ndi4 nde142 ku3xi3nã2 ya1 ki3xa2a2nã1 ñũ3ũ2 ba42 kã4, tã3 ya1 ko4ndo3 ya1 ta13xi3 kwa'4a4nã2 ndi4 nĩ3ĩ4 ndi'3i3 ta13xi3 kwa'4a4nã3.
Xa4xi24rya42 ndi4 ta1 nda1 ja1 mayu rã4, nda1 ja1 mayu tã3 nda1, ya1kã3, ya1 yo1o4 abrí tã3
i3kã4 tã3 ya'1a3 kwã'1ã1 nda1 junio ndi4 ja1 xa143 xa4xi24 sa4ka2 ba3rya42 sa3kã4, xi4nã1 tĩ14ĩ3 xi4nã1 ke'3e43
tã3 ya1, ya1 tã3 xa3ku4 ti4 tã3, ya1kã3, tã42 ku4u4 nã1 xa3kwa42 jĩ'4ĩ4 ndi4 sa3kã4 ba143 ku4ti1ki3xĩ4 ba'1a3 bya42 tã3, tã3 sa4ndi'3i3nẽ2 ndi4
ya1kã3, tã42 nĩ3 ja143 kwã'1ã1 ka4nĩ3rya42 tã3 ja1 ndya'4a2 xi4xi3 ba3nã2 nã4tu2 xa3kwa42 rã4, nã1 ta4xi3 kwa'4a4 kwe'1e42 ndi4
i4yo2nã1 ndi4 ta1nda1 u1bi1 nda'3a4 jĩ'4ĩ4 ya3ka2, ya'4a13 kwa'3a2 ndi4chyo24 chi4ka2nẽ1, a4 lu3u3 nĩ3ĩ4 ba42 ñã1ã4, nã1 kã4 ku4u4 nã1 kwa'1a4 kwe'1e42 jĩ'4ĩ4
ya1 kã4 ndi4, tã42 ku4u4 nã1 nywe3e24 ka1a3 ndi4 xi13tu3nã2 kwã'1ã1, ta'4bi4 kwã'1ã1, ya1kã3,
ya1 yu3ku4 ti1ndi1i4 tã3 i3kã4 ka4nã3nũ3 xi1ki4 kwã'1ã1 nda1 tu14xa4 nã3ã4 ka4chi2nã1 kã4 nda1 kwã'1ã1, ya1kã3, nũ14ũ3 xa'4ñũ3 kwã'1ã1 ta'4bi4 yu3bi2 nda14ku3 nda1 i3nga2 ta'4bi4
nda1 nda1 kã4 tã3 ndi4kwi1ko4 nĩ3ĩ4 nda1 ñũ3ũ2
i3chi4 ta4ñũ3 chi'4i2 ti4 ba42 i3chi4 bi3tĩ3 ndi4 *buta** a4 lu3u3 ba'1a3 ndi3kwi3ko4nã2 nĩ3ĩ4 ka3chi2nã1 tĩ3, i3chi4 ta4ñũ3 chi'4i2 kã4 ndi4, [...] nda143 pa4li4 pa4li4 ti4 ta'4nũ1 i3chi4
ki3nĩ3 ka4a4 i3chi4, nda143 mĩ4ĩ4 tĩ4ĩ13 ti4 ti3kwa'4a2 ka4a24ri4 i3chi4 tã3 ka4ba1ri4, nĩ3 ko14o3 nda4sa3 be'1e3
sa3kã4 ka4a4 ndi4 ñũ3ũ42 xi4ka3 nã1 nda'4bi2 ndi4kwi3ko4nẽ3, nĩ1ndo'3o3 nã1 ta4u3nĩ2 jỹã'4ã2 ndi13kwi3ko4nẽ2 ndi4
ndi4 ko14o3 ya1 ko4ndo3 ta1tã4, ya1kã3, ka'3nỹã42 ku'1u1 ko14o3 *abono** ko14o3 ndi4 jỹã'4ã2 sa3kã4 chi4chi3 xi1ywa32 rã4
tã3 ko14o3 kwe'1e1 ka3chyo24 ya1 nĩ4tu1u3 jĩ'4ĩ4nã3, tã42 ku4u4 su4ka2 ka1a3 ndi4 ko14o3 mĩ3ĩ4 bya42 kã'4ã2nã1 nã4 i4yo2 su4ka2 tyem4pu2 kã4
tã3 bi3tĩ3 nĩ1nda3tu1u3 ya1 ko4ndo3 *abono** ka1a3 tĩ3 nda13tu1u3 ndu3xi4 ka1a3 tĩ3 tã42 ku4u4 ndu3xi4 sã'4ã4 ka1a3 ndi4
nde3nũ'3ũ3 mĩ3ĩ4 bi4 ta1tã4 ku4u4 ti4 ka1a3 ji13nĩ2yu1ri4 ndi4 ta1tã4 ke1ta3 jĩ'4ĩ4 ta1kwi42 ko'3o3ri4 rã3, ti4ku2 kĩ'3ĩ3ri4 rã3
xa1 ya1kã3, *alimento** tĩ3 ã4 ji4ndyo24 nde4e2 ba42 ñã1ã4 su14u3 ya1 ndu1..., ndu1u4 i3tũ4 ba42 ñã1ã4 ndi4 a1su3 ya1 nĩ1tĩ3ĩ3nã2 ba42 ñã1ã4 tã3 mĩ4ĩ4 nĩ3nã3 bya42 ñã1ã4 ndi4 xi4nũ3 i4chi3ri4 ku4ba'1a3ri4 tã3
tã42 i4yo2 yu3ba2 tĩ'4ĩ4 ti4 i4yo2ri4 ka4chi2 jĩ'4ĩ4ri4 ndi4
xi4nũ3 chi4chi3ri4 tã3 xa'4nũ3ri4 nde4e2 ba42 ti4 ba'1a3 ku4u4 ti4 ñã1ã4 ti4 ba'14a4 ku4u4 ti4 ñã1ã4
lu3chi'4i2 ka1lu3 ba'1a3 nã1 xu13xa3 ndi4 kwa4ñũ3 ndi4 ja1 ku3ñũ2 xu13xa3 nã1 kã4 ba42 tã3 ki13xa3a4nã2 tã3 xi4xi3nẽ2 tã3 nda143 ti1xĩ3nã2 tã3 ye'4e132 tã3
tã3 nã1 pa4li4 ka1 bi4 ku4u4 nã1 ba1xi3 kwa'3nũ3 i4chi3 jỹã'4ã2 rã4
nde4e2 ba42 ko3nde3e4nĩ42 ka1 nã1 kã4 i3ki4 ku3ñũ2 nã1 kã4 ko3o3nã2 yu14bi4 nã'3ã4 ya1 sa3kã4 nde3nũ'3ũ3 mĩ3ĩ4 bya42 ya1, ya1 ba143 ba'1a3 ba42 rã4
tã3 ji1nã'3ã4 ndi4 ba14sa3, ko'1o4 xa14ku'1u1 tĩ3 *buta** nã4 ja1 ka3nỹã2 sa1bi4 tĩ3 ja1 i4yo2 ki3nĩ3, ya1kã3, yu3ba2 kwa4yu3 ba3
tã3 nã4 nĩ1xi3ka3ba3lu3 ya'3a4 nw̃ã14ã2 i13xa3 nã1 si'4i2 tã3 kwẽ'1ẽ1 *buta** ya1sĩ4 sa4ka2
ja1 ya'3a4 ba3 ã4 ko14o3, i4yo2 yu3ba2 ndu14su3 ba3 ã4 ko14o3 tã3 tũ4, ya1kã3,
su3 tũ4 tya4ndo1o4 ba3, nã4ku3rre42 mĩ4ĩ4 i4yo2 ya1 ta3ta2 tĩ3 ja1 i4yo2 tũ4 tya4ndo1o4
tũ4 ndya14ndo1o4 kã4 ja1 ka3xi4, ja1 ku3xi3 sa4ke24 sa3kã4 ba3, ndi4 swa14a2 xã'14ã2
mĩ4ĩ4 nĩ3nã3 ya1, ya1 nda'4bi2 ku4u4 ndya'3a2 ñã1ã4 mĩ4ĩ4 nĩ3nã3 ya1, ya1 xa14ku'1u1 ku4u4 ndi'3i3 be2 rã4
nda4a2, nda4a2 ba42 kwe'1e1 ki3xi3 jĩ'4ĩ4 nã1 ñã1ã4, tã3 bi3tĩ3 ndi4 ya'4a13nĩ42 ba42 ya1 ndo'4o4 nã1 yu4bi24 ndi4 ya14tĩ3nĩ42 ba42 jĩ'4ĩ4nã2 tĩ3 rã4, ya1 kã4 ndi4 sa3kã4 i4yo2 ya1 ji4nĩ2yu1 nda4tũ'4ũ2.
ya1 kã'4ã2nã1 jỹã'4ã2 kwa4a2 ndu3chi4 tu4u24 ndi4, ya1kã3, ya1, ya1 ja'4nda2nẽ1 tã3 ndi'4i4 tã3 sa4tu3u4nã2 mĩ'14ĩ4 tã3, ya1kã3, twa4a242 kã4 kwẽ'1ẽ1 ya1 kã4 ndi4 tĩ13ĩ3nã2 ki1bya42 ndi4 kwa4a2 ndu3chi4 tu4u24, a1be3
ya1, ya1 ndu3chi4 ke4e4 sa1bi4 ku4u4 tu3kwa2 ka4chi2 tu3ku3nã2 jĩ'4ĩ4 tu3kwa3, ya1 kã4 ndi4, ya1 sa4tu3u4nã2 mĩ'14ĩ4 ya1 kã4 ndi4 kã'4ã2nã1 ndi4 ndu3chi4 tu4u24 ka4chi2nã1 jỹã'4ã3
mĩ'14ĩ4, mĩ'14ĩ4 ya1, ya1 ta'4nda1 kã4 ba42 ya1 i4yo2 ki1bi4 sa3kã4
Ba14sa3, ya1 kã4 ba42 chi'4i4nã2, ya1kã3, yo1o4, yo1o4 septiembre kwã'1ã1 ki'1bya32 kã4
yo1o4, ya1kã3, abosto kwã'1ã1 ki'1bya32 tõ4
ya1 kã4 ba42 i4yo2 ndi3chi2 tã3 ke4e4 sa1bi4 tũ'4ũ4nã2 rã4
u1bi1 chi4chi3 ba42 ya1, ya1 kwe4nde2 ya1 sa4bi4 rã4, ĩ3ĩ3 ba42 ki'1bya32 kwe4nda2 ya1 sa4bi4 tã3
ya1kã3, kya3a2 kã4 *julio** ã4 abosto kya4a2 tã3 ja1 i3kã4 tã3 ja1 i4ndu'3u4 tu3ku3 ba3nã2 tã3 chi'3i3 tu3ku3 ba3nã2 tã3 ku3nde3e4 ba3 ya1 sa4bi4 kã4 kũ3ũ3 ka1ra4 nw̃ã14ã2 tã3
tã3 kwa'1a3 tu3kwa2 ndi3chi2 ya1 ke3e3 sa1bi4 rã4.
ya1 kã4 ba42 tu4u24 rã4.
ya1 yu3mĩ4 ba42 ya1, ya1 chyo'3o4, ya1kã3, ta3kwa'4ndyo4 ta1kwi42 rã4
ya1 kã4 ba42 yu3mĩ4, ya1 kã4 ku4u4 *chagüe** ka4chi2 nã1 ya1, ya1 kã'4ã2 sã'4ã4 tu3ku3nã2 jỹã'4ã3
A1be3.
ya1 tu4u24, ya1kã3, ya1 tu4u24 kã4 ba42 ya1 ke4e4 sa1bi4 ka4chyo24 rã4.
U'4ũ3, ĩ3ĩ3 nũ14ũ3, ĩ3ĩ3 nũ14ũ3 ndu3chi4 ba3 ya1 kã4 ndi4 ka3mã2 ndu4ku3xe3,
yo1o4 u1nĩ1 ti4 tã3 ya1 ja1, ya1 ja1 ta'4bi14 ku4u4 be2 kã4, bi4i4 ka1 ndu3chi4 pa4li4 ka4chi2 kã4 ndi4
ya1 nĩ1ji1nũ3 ĩ3ĩ3 yo1o4 tya42 kã4 tã3 ya1 ja1 ba1xi3nĩ42 ndu1u4 nde'3e4 nda'3a4 ku4u4 be2 kã4
ndu3chi4 kwa'4a1 ndu3chi4 mẽ4ku2 tu3ku3 ndi4 ya1 kã4 ndi4 ĩ3ĩ3 yo1o4 nda1a1 tya42 tã3 ya1 ja1 i4yo2 ku4u4 ba3 i3te2 kã4, ku1mĩ4 tã'4ã2 ti4 *sumana** ya1 ja1 i4yo2 ku4u4 be2 kã4
sa3kã4 tu3 jĩ'4ĩ4 ta3ta2 kwa4chi3 ba3, tã42 ku4u4 pi3xi4xĩ2 ndi4 o1ko1 ki1bi4 ti4 pi3xi4xĩ2 ya1 ba4li4 ba4li4 ka1 tã3, tã3 ja1 ke4e4 yo3kwa42 kã4
tã3 ja1, u1bi1 nũ14ũ3 ku4u4 pi3xi4xĩ2 ndi4 ya1 ja1 xa'4nũ3 ka1 lu3chi'4i2 ndi4 ya1 kã4 ndi4 ĩ3ĩ3 ywa1a42 tã3 sa3kã4 ndi4, ya1kã3, ki3xa3a4 ke3e3 yo3kwa42 kã4
ndi4 pa4li4nỹã42 rã4, so'3o3 ti4 ĩ4ĩ4 ndi3xya42 ba143 ndo3o3 i4chi3 ti3kwa'4a2 ya1 pi3xi4xĩ2 pa4li4 yo'4o4
i3nde142 ndi4 nda143 nda'4bi3 ti4nã2 ku4u4nã2 yo'4o4 kã4 ka1 ku3ndye242 tã3 ba14sa3 ka1 ndi4 ja1 ndi'4i4nĩ42 xe'1e43
kwa14a2 ka4nã3 rã4 su14u3 xũ'14ũ4 bi4 ba42 rã4, ya1 kã4 ba42 ndi4
ya1 kã4 nã3nĩ4, ya1kã3, ndu3chi4 tu4u24 ndi4 ya1 mĩ'14ĩ4 ya1 sa4tu3u4nã2 kã4 ba3 ya1 kã4 ndi4 kã'4ã2nã1 jỹã'4ã2 ndi4 ndu3chi4 tu4u24 ka4chi2nã1 jỹã'4ã2 rã4
sa3kã4 nĩ1ndo1o3 ki1bya42 bi3tĩ3 ba3, nĩ3 ba'1a3 nĩ3 ba143, ba143 twa4a242 tã3 ndu3chi4 tu4u24 ka4chi2nã1 jĩ'4ĩ4 be2 tĩ3
a1chi1 ndi4 kwa4a2 ya1, ya1 ki'4bi13 tyem4pu2 kã4, ya1 kã4 ba42 ndi4 nĩ1ndo1o3 ki1bya42 sa3kã4
Ba'1a3 be2 kã4 ndi4, nã4 ja1 i4chya1 tã3 ja143 ki4xa3a4nã2 tũ'4ũ4nẽ2 tã3
ya1kã3, tã42 ku4u4 mĩ4ĩ4 i4ta3ka3a3nĩ42 ndi4 xa4ta3 chi4ñũ3nã2 jĩ'4ĩ4 ka3pi4ku2 tã3 sa3kã4 ndi4 nda3sa3 nda1a1nã1 tã3 sa3kã4 ndi4 ki3xa3a4nã2 tũ'3ũ3nẽ2 tã3
tã3 xa143 ka3nĩ3nẽ2 tã3 sa3kã4 ndi4 nã4tu2 xi4ka3 ba42 ndi4 ya1 ndi3kwi3ko4 so1ko1nã1 ba42 tã3 kya3a2 ji1nĩ4 yu3ku4 rã4
ji1nĩ4 yu3ku4 ba42 ã4 ko14o3 i3chi4 ba42 mĩ4ĩ4 ba42 ba'1a3 ka4a4 ki'1bi3ri4 tã3 i3kã4 sa4nda3a3nẽ3,
tã42 ku4u4 nã1 ja1, nda1 yu3ku4 kã4 ndi4 i3kã4 kwã'1ã1nã1 ku1sũ1 ba3nã2 rã4, nã4 i4yo2 se'1e3nã2 tĩ3 nda143 nã1 kã4 ba1xi3 ndi3kĩ'3ĩ3 is1ta4 tã3 i3kã4 i4yo2 ba3nã3 u1bi1 u1nĩ1 ñũ3ũ42 ki4xĩ1nã1
ja143, ta1nda1 kwa4a24 tã3 ñũ3ũ42 is1tã1ã1 chi'4i2 ti4 ya1 nĩ1tũ'3ũ3nã2 ndu3bi4 i3ku3 tã3 ya1 bi1xĩ3 ka4a4 tã3 i1xa14a3nã2 xi4ko4, ndi4kwi1kwa43
tã3 nã1 ka3mã2 i4yo2 i3nĩ2 ta1 ku4si1i4 i3nĩ2 ndi4 ñã'1ã3ra2 ba42 ndi4 nã4 ñũ3ũ2 ndyo4o24 ba42 ndi4 ndyo4o24 ndyo4o24 ka4a4 tã3 ja1 ndo13ko2o2ra1 tã3
ja143 nda143 ka4a24 i'3nũ3 ti4ra2 ku4u4 kwa4a2 mĩ4ĩ4 ta4ka3a3 tã3 ya1 ja1 ndi4kwi1ko4 kwa4a2 a1chi1 ndi4
ya1, nã4 ja1 nĩ1nda3a3 ñũ'1ũ3 ndi4 nda143 ta4..., nda143 ta'4bi14 mĩ3ĩ4 be2 nde'3e4 nã4 tye3e42 ndi3kwi3kwe42 tã3 ba'1a3 is1tã1ã1 bi1xĩ3 ndi4
ba143 ka'4ndya2 ndi4 ki4xa2a2 ba'1a3 ndya'3a2 tã3 ki3xe2e4 tã3 nda3ka3ndye242 tã3 o4ra2 ja1 ka3nĩ3 ñũ'1ũ3 ndi4 ki3xe3e4 ka3ndye42 nã4 ja1 ya3tĩ3 ku3tỹũ'4ũ4 ndi4 nda3yu3 se4ke2
nĩ3 ba'1a3 nĩ3 kwe'1e42 ndi4 nã4 u1byo4 ku1mbyo4 ndi4 *bu...**, nĩ3 swa14a2 u'1bi1 i4chi3 ye'4e132, tã42 ya1 ya'4a13 yu'3u4 *máquina** tã'3ã2 ba3 ndi4
nũ4chi'4i2 ti4 tã3 nda4ndo3o3 mỹã'14ã42 tã3 xi4te1 kwẽ'1ẽ1
nã4 ku4ndyo24 ta3xi3 kwe'4e24, ya1kã3, ya1 tã3 ka14xi4 ti1ki3xỹã42 tã42 kwa4a2 ke4e4 sa1bi4 ndi4 i1i4nỹã42 kã4 ndi4 nã4tu2 nĩ1i1chya1 kã4 ndi4
a1chi1 sa4ka2nĩ42 ka4nĩ3 ti1ki3xỹã42 kã4, ja143 kwã'1ã1, ja143 kwã'1ã1 ko4yo13 ti4 yu1kwa1 kwã'1ã1 i4chya1 tã3, tã3 tw̃ã'3ã42 ũ4, ku4xi1i32, ya1kã3, ndu3chya42 a1chi1 ndi4 ja143 kwã'1ã1 chi4chi13 ũ3ũ3 ti4 ba42 tã3 sa3kã4 sa3kã4 ti4 kwã'1ã1 ku1chya32 tã3 tw̃ã'3ã42 tã3 jỹã'4ã2 twe'4e42 sa3kã4 tã3 kỹã'4ã2 ñũ'1ũ3 tã3
o4ra2 ka3ndye42 i3tã2ã2 ndi4 ya1 ja1, ya1 ja1 nĩ1i1chi1 sa4ka2 ku4u4 be2 ya1 sa3kã4 nã4 mĩ4ĩ4 ka4nĩ3 ñũ'1ũ3 ba43
ya1 ñã1ã4 ndi4 ya1 ke4e4 xi1i32 ndu3chi4 ku4u4 be2 ñã1ã4 ndi4 nĩ3 ka14xi4rya43
tã3 ndo3ko3o4, ndo3kwe3e4 mĩ'14ĩ4 ku4kũ3 jỹã'4ã2 mĩ'14ĩ4 nde'1e1, ndi'1i1 ya1 cha4chi3 ya1, ya1 ndo3o3 ya1 ndo3o3 ta3be4 tã3 ndwa13a2 ñã1ã4 tã3 ja143 nda3tã3ã4 be'1e42,
ka14xi4 a1chi1rya42 ñã1ã4 tã3 ya1 jĩ'4ĩ4 mĩ'14ĩ4 ku4kw̃ã2, a1chi1 sa3kã4 twa2 kã4 ba3 ndi4 ko14o3,
ko14o3, ya1kã3, ta1tã4 tu3 jỹã'4ã2 kã4 ba3 ndi4 ya1 i4yo2 mĩ3ĩ4 tu3 ba42 kã4 ba3
ya1 kã4 ba42 ndi4 i4xa3nã2 sa3kã4 jỹã'4ã2 ndi4, ya1kã3, mĩ'14ĩ4 bi4 ko4ndo3 ta1tã4 ya1 ndo4ko3o4, ndo4ko3o4 ku4kũ3 ti3kwa'4a2 jỹã'4ã2 rã4
nã4 be1e3 be1e3 ndwa1a32 ndi4 nda143 i'3nũ3 i'3nũ3 ti4 tu4u4 nũ14ũ3 ndu3chi4 tã3 nĩ3 ka14xi4 mĩ3ĩ4 bi4 ti1ki3xỹã42 ya1 sa3kã4 mĩ'14ĩ4 ka1 nde3e4 ya1 cha13chi3 xe'1e1 i4chi3 jỹã'4ã3
ya1 ñã1ã4 ba42 [...], ko14o3 ta1tã4 ku4nỹã2 jỹã'4ã2 ta3xi3 kwã'4ã42, *costa** ba3 xi1yo3 ji1nã'3ã4 rã4
*costa** ñã1ã4 tã3 nda3xi'4ñũ3nã2 ywa'3a42 ñã1ã4, tã'3ã2nã1 chi3nde3e3 tẽ'3ẽ2 ta3xi3 kwa'4a4 tã'3ã2 ba3, ya1 kã4 ndi4 nda1 kwa1nda3a3 ya'1bya32 sa3kã4 ndi4 i4xi4ko3nẽ2 nũ14ũ3 nã1 ñã1ã4
nũ4ũ4nĩ42 xi1yo3 ya'1bi3 ndu3chi4 ndi4 nã4 ka3chyo24 ndi4 lu14u3nỹã42 ndu4xi1nũ1 Salubi ka1a3 ba1xi3, nã1 ba1xi3 ku4u4 ndi'3i3nã2 jỹã'4ã2, nã1 ba1xi3 kwe'1e42 jĩ'4ĩ4 nã1 ba1xi3 lwa3a2 jĩ'4ĩ4 nã1 ba1xi3, tã42 ku4u4 nã1 mã3to4mũ2 tĩ3
tã3 ndi4 nda1 u1nĩ1ri4 ku1mĩ4ri4 ã4 ko14o3 sa1a3 ku4u4 mĩ3ĩ4nã2 sa3kã4 ku4u4 ki3ti4 nda4ka3nã2 ba1xi3, a4 lu3u3 ndu3chi4 ba42 ndu4xi1nw̃ã1
tã42 ku4u4 Timoteo ka4chi2nã1 ta1 i4yo2 nda1, nĩ1ku3bi4ka3 ta1 kã4 ba'1a3lu3 be'3e3 te'4e4 nde3nũ'3ũ3 ndu3chi4 ta13ba4 ta1 kã4 nda'3a4 nã1 ñũ3ũ2, i3kã4 ndi4chi2 be'3e3 nã1 ñũ3ũ2 ka4chi2yu1 jỹã'4ã2 ndi4
ba'1a3lu3 be'3e3 ka'4nũ3lu3 be'3e3 ta1 ta4u3nĩ2 ñã1ã4 ndi4 se'1e3ra2 tĩ3 nã1 ja1 i4yo2 *carru** ku4u4 nã1 ñã1ã4, chi3ñũ3 nda4ta'3bi4 ndi'3i3 *panela** ba42 *café** ba43, jĩ'4ĩ4 nã1 i4wa1a3, tã3 yo4o4 tu3 ndu3chi4 ta4ba4ra3, tã3 kw̃ã'1ã1 Marquelia
ka1a3 ta4ba4re2 tã3 ñã4 si'4i2ra1 i4ndu'3u4, ya1kã3, domingu tã3 sábado, ya1kã3, Marquelia
sa3kã4 ndi'3i3 nĩ1ku3u3 ta1 ñã1ã4, ya1 kã4 ndi4 i13xa3 bi4ka3nĩ42nã1 ta1 ñã1ã4 ya1 jĩ'4ĩ4 ndu3chi4 ja13chỹũ4ũ4nã2 ndi4 lu14u3 ndu3chi4 ta4ba4ra2,
tã3 ti3kwa'4a2 ka1a3 ndi4 nde4e2 ba42 ka13nda2a2 bi4nã2 sa1a3 lu3u3 ya'4a13 twa4a132 ya1 ku4mã1nỹã42 jĩ'4ĩ4 ba3nã2 tã3 ta1 kã4 ku4u4 ta1 ta13xi3 kwe'4e42 rã4, ta1 kã4 ku4u4 ta1 nda13ta'3bi4 jỹã'4ã2 rã4
ya1 kã4 ndi4, ya1 kã4 nĩ1ku3u3 jĩ'4ĩ4 ya1 chi3ñũ3 ja4chỹũ4ũ4 kã4 ndi4 tu1ndo'4o4nĩ42 ku4u4 be2 rã4
sa3kã4 nĩ3 sa1bi4 ndi4, tyem4pu2 ji1nã'3ã4 ndi4
ki3nĩ3nĩ42 nĩ1kũ3ũ3 sa1bi4 ji1nã'3ã4 tu4u2yu1 ku4u2 ta1 lu3u3 ndi4 i3chi4 ndi1ka3 yu3ku4,
mĩ4ĩ4 ba42, ya1kã3, kwa1nda3a3 i3chi4 tã3 ka4ndi3kwa1a32 ndo'1yo3 tye1tã4 kã4, ndi4 ta1kwi42 sa3kã4 ta1kwi42 sa3kã4 ta4xi3 nde3e3ndu2 ja1te43
mbo3la3 i3ya4 tã3 ba1xi3 so'3o3 i3kã4 xi1yo3 i3chi4 ya3ta4 bi3tĩ3 ndi4 nda13si2 ndya'3a2 tĩ3 nda13ndwa3a2 ku3rra42, ñã1ã4 nĩ1xi1yo3 i3chi4
i4jwe1 ndi4 ta1kwi42 ki3ta3ndu2 xi1ki4, ta1kwi42 sa3kã4 nda3kĩ'3ĩ3 xa'1a4ndu2 i3nga2 ta'4bi4
ĩ3ĩ3 nĩ4ĩ4 *sumana** ndi4 nda4xĩ3 chi1kĩ1 xe'1e4 ndi4ke2 ta1kwi42 ndi4 ta'4ywa1
ta'4ywa1 i4xa3 sa1bi4 ya1 sa3kã4 ta1kwi42 kwã'1ã1ndu1 ta1kwi42 ndi3ko4ndu3, kũ4ũ4 sa4ka2 sa1bi4 rã4, ndu13ta3ka3a3 ka1 ñũ'1ũ3 tã3 nĩ1si1so1
ka3mã2 nã4 ja1 nĩ1ki3xa3a4 ti4ra4 tã3 ba1xỹũ4 a1chi1 ndi4 i1ta3 ndi4 ta1 tĩ1ĩ3 kũ4ũ4 ndi4 ta4 kũ4ũ4 nda1 xa'1a4 yu3ku4 ñũ'3ũ4 kwa'4a1 ta1kwi42 ke3e3 kã4 tã3 ĩ3ka4nĩ24 ĩ3ka4nĩ24 ndi3xa2a2 i1ta3 ndi4
bi4 ka1 tyem4pu2 ta1nda1 ja1 yo1o4 setiembre ka1a3 ndi4
nĩ3 ba143 ku4nda'1yu1ra4 ndi4 nda143 xa'1a1 xa'1a1 ti4 ĩ4ĩ4ra4 ndi4 nda143 ka4nĩ3 ko3yo3 ka4nĩ3 ko3yo3 ti4 nũ14ũ3ra4 ndi4 xu4xa3 ta1kwi42 nda'4bi2 nã'14ã1 ndi4
ya1 kã4 ndi4 nda143 xa3ku4 ti4 kũ4ũ4ra4 tã3 ya1 ja1 ke4e4nĩ42 ku4u4 be2 rã4
sa3kã4 tã3 nĩ1ya'1a3 ba1xi3 tĩ3 ndi4, ba14sa3 ka1 ndi4, chi3ñũ3 nũ14ũ3 ta1kwi42 yu3bi2 ndo4ko3ra4, ji1nã'3ã4 ndi4 ba143 ndo4ko3 mĩ3ĩ4 bya43
nĩ3 li4mã4 tã3 i4yo2 sa4ka2 li4mã4 i4yo2 sa4ka2, ya1kã3, ya1 mĩ4ĩ4 nã4 ndo4kwa2 sa3kã4 ndi4 ñũ'4ũ4 ti4ko'4yo4 ka1ra4 yu3bi2 ka13nỹã2 kwã'1ã1 nĩ1nũ3
ja143 ki'4bi13nã2 jĩ'4ĩ4 ñã'1ã3 tã3 xa4kũ'1ũ3 li4mã4 ndi4 i4yo2 ti4 ndo3o3 i4yo2 ti4 ba4li4 ndi4
ba143 ndo4ko3ra4 ndi'3i3 xa'1a4ri4 rã4, ti4 ndo4o13 tã3 ki4xa2a2 sa1bi4 tã3 ti4 i4yo2 ba'1a3 i4chi3 ku4u4 ba3ri4 tu3ku3 kwi1ya1 tu3ku3 ba3 a1chi1 ndi4
ta1kwi42 ba143 ndo4ko3ra4, tã3 bi3tĩ3 tĩ3 xi'4i1 ndi'3i3 ba3 ti3kwa'4a2 a1chi1 ndi4 ya1 ndo4ko3 ba'1a3 ba3ra4, nda4i3chi2 i4chi3 rã4
tã42 ku4u4 yu3bi2 xa'1a4ri4 ka4chi2nã1 kã4 ndi4 xi13nĩ2 ka1 ba3 yu'1u1, ya1kã3, xi1yo3 ji1ndu1ta4 xi1yo3 ndi3ka3nĩ4 ti4 i4yo2 i1ta3
nda4a2 ba42 ki3xi3 ka1 ti4 kã4 ndi'13i3 ndo3o3 i4chi3ri4, sa14ndi'3i3 ndo3o3nã2ri4
ya1 kã4 ndi4 tã42 ỹã3ã2 tã42 ỹã3ã2 ndi4 ya1 ja1 ndi'4i4 ku4u4 ndi'3i3 be2 tĩ3 ndi4, tã42 ku4u4 ti1chi4 tĩ3 nĩ3 ku14nĩ2 ke14 nũ14ũ3 ti1chi4 ndi4, ya1 kwã'1ã1,
yu1u4 nda4a2 mĩ4ĩ4 nde4e4 yu1u4 ya1 ku3rra42 *santu** ka1a3 ka13nỹã2 mĩ4ĩ4 nda1a1 ka13nỹã2 ndi1ka3 yu3ku4 ñã1ã4, *buta** ndi4
i4yo2 ki3nĩ3 ti1chi4, bi3tĩ3 ndi4 ko14o3 mĩ3ĩ4 bi4 ti1chi4 tĩ3, sa14ndi'3i3 ndo3o3nã2ri4, ku3nĩ4jo2,
*buta** ndi4 ya3tĩ3 ka'3a4 ku3rra42 *santu** ñã1ã4 ya3tĩ3 mĩ4ĩ4 nde4e4 nã1 nde4e4 *guamuchi** ñã1ã4, *buta** kwã'1ã1 ki'1bi3ndu2 tã42 pa4li4ndu3, tã3 nde4e4 nã1 jo4nde1e3 jĩ'4ĩ4 *salon**
ñã1ã4 ti4 ke4e4ri4 tõ4, mĩ4ĩ4 nde4e4 nã1 i3nga2 *pozo** yu1u4 tã3 i3nga2 xi3yo3 kã4 ñã1ã4 ti4 ke4e4ri4, ke4e4ri4 ta'4bi4 so'3o3 ta4ba4nã2ri4
nĩ3 ji14ndyo24 sa1a3 ka4a4, nã1 ba4li4 ndi4 ji14nĩ2nã1 sa1a3 ĩ4ĩ4 ku3nĩ4jo2 tĩ3, nĩ1ndi'3i3 ndo3o3 ti4 kã4 tĩ3
ya1 kã4 ndi4 kwã'1ã1 ndi'4i4 ba3 ki3ti4 tĩ3, ti4 kwã'1ã1 ndi'3i3 ka1 ba3 ko3ndo3ri4
Sa1a3, sa1a3 i4yo2 mỹã3ã42 ya1, ya1kã3, ya1 ñũ'3ũ4 tã3 sa1a3 i4yo2 mỹã3ã42 nĩ1..., ya1kã3, ya1 nĩ1kũ3ũ3 sa1bi4
su3u3ra4 ndi4 kũ3ũ3ra4 nw̃ã14ã2 nã4 ndu3chi4, ndu3chi4 ke4e4 sa1bi4 ndu3chi4 tu4u24 kã4 ndi4 ku3chw̃ã3
tã3 su3u3ra4 nã4tu2 nã4 a1chi1 nda13ndi3ta3ra4 tã3 i1xa43 nã4 mĩ4ĩ4 ka4nĩ3 ñũ'1ũ3 ba42 i1xa43 nĩ1i1chi1 ñw̃ã'1ã32, i3te2 xa4a4 tã3 nĩ1nda3a3ra4 tã3 nĩ1nda3a3ra4 kwã'1ã1ra4
i3kã4 ndi4 kwe3e2, ya1kã3, kwa14a2 ka3nã3, tã3 nã4tu2, ya1kã3, ba'1a3 nĩ1kũ3ũ3ra4 ũ4
nã4tu2, ya1kã3, tã42 ku4u4 ndu3chi4 pa4li4 xi1yo3 ji1nã'3ã4 ndi4 ya1, nã4 o1ko1rũ4 ã4, ã4 xã'1ũ1rũ4 ã4,
ã4 nda1 tu4ndo2o4 ta3ba4 ya1 ĩ3ĩ3 kwa3ti4yu2 nã4tu2 ku'1u1 ĩ3ka4chi1 rã4 ku'1u1 ba'1a3, ku'1u1 ba'1a3 i4yo2 ñũ'3ũ4 ba'1a3 ba42 ndi4 ko4ndwa2 ku'1u1 ba'1a3 rã4
nã4tu2 ñũ'3ũ4 nda'4bi2 ku4nĩ2 ba42 ã4 ko14o3 ñũ'3ũ4 kwa'4a1 ba42 ndi4 pa4li4 xa'13nw̃ã2 tĩ3, sa1bi4 ba3 nĩ1kũ3ũ3ra4 nĩ14kũ3ũ3ra4 tĩ3, ya1 kã4 ndi4 lu3u3 ti4 ki13te3
tã3 ya1 ndu3chi4 nã'4nũ3 rã4, ndu3chi4 nã'4nũ3 ndi4, ya1kã3, ĩ3ĩ3 chi4chi3 nĩ1chi'3i2 tã3 ka4chi2yu1 ndi4 nĩ1ki3ta3 ba'1a3nỹã42 jĩ'4ĩ2 ndi4, ya1kã3
nĩ1chi'3i2 ndi4, ya1kã3, nda4a2 *maquila** ti4 chi'13i2 ta'13bi4 ndi'3i2 ñũ'3ũ4 tã3 ndi'13i3 tã3 nda13ka'3nde2 yu3kũ2 tã3, tã3 nĩ1kỹã'3ã2 *abono**
u1bi1 xi3ko3 ku1mĩ4 u1bi1 xi3ko3 ku1mĩ4rũ4 ka13nã3 jĩ'4ĩ4 ya1 ĩ3ĩ3 kwa3ti4yu2 ĩ3ĩ3 kwa3ti4yu2
ndi4, so'3o3 so'3o3 nĩ1..., nĩ1xa'3nw̃ã2 tã3 ndi4 ku4kũ3 ku4kũ3 ka4a4 ndi4 pa4chi4 pa4chi4 ka1 ndi4ka2 nũ14ũ3 yu3ba2 ndi4 ĩ3ĩ3kwã4ã2 kwã4ã2 chi1chya32 ndi4
la3tũ4 chi1chya32 ndi4 nĩ3 ko14o3 kwe'1e1 nĩ4nda3ba3 nw̃ã14ã3, sa3kã4 ka1 ji4nĩ2yu1 tã3 nĩ1ya'1a3 ba1xi3 tã3 ja143 nĩ1tu1u3 kwe'1e1 tã3 nĩ1tu1u3 kwe'1e1
nda13ndo4so24 ba3 ya1 xi4yo13 be'1e3, sa3kã4 nĩ1..., nĩ1ku3u3 jỹã'4ã2 tã3 ki1bi4 nĩ1tu1u3 kwe'1e1 ba42 tã3 ja143 nĩ1..., nĩ1ndwa1a32 tĩ3
ya1 kã4 ndi4 nda3si4nĩ42 ta4ba4 ndu3chi4 nã'4nũ3 ka1a3, ya1kã3, ndu3chi4 nã4 ba'1a3 ba'1a3, ya1 kã4 ta1 ji13nĩ2 ku4u2 ya1 nĩ1ta'3bi42 ba42 ji13nĩ2 ndi4
lu14u3 ndu3chi4 ta13be42 rã4, ya1 ba'1a3 ba'1a3, kwa14a2 nĩ4ndo'3o3 i4chya2 ndi4 nĩ3 nda13ku4 tã3 nĩ3 ti1kwe'4nã4 tã3 nĩ3, ya1kã3,
kwe'1e1 *chinu** nũ14ũ3 kwe'1e1 i4chi1 yu1kwa1 kwe'1e1, ya1kã3, ku4kwã4ã2 yu1kwa1 ko14o3 ndi4 kwa14a2 nĩ4ndwa'3a2 ndi4 la3tũ4 nĩ1chi1chya32 ndi4, ĩ3ka4chi1nĩ42 chi4chya132 nã4 sa3kã4
tã3 tã42 kwe'1e1 kã4 ndi4 nĩ3 tu'14be132 i1chya1 ya1, ya1 ku4mbo3ta3 nw̃ã14ã2 tã3 ya1, ya1 ku4kwã4ã2 nw̃ã14ã3, a1su3 yu3ba2 sa3kã4 ku4u4 be2 yu3ba4 sa3kã4
kwi3te2 ndi4 ta1nda1 ya'1a3 nda1 i1chi1 mĩ3ĩ4rũ4 sa3kã4 ba42 ndi4, ya1kã3, i4chi1 yu1kwa1 ndi4 ya1,
ya1 nĩ1xi'1nũ3 kwe'1e1 nũ14ũ3 ba42 rã4, ba143 i4chi1 a1chya1 rã4, tã3 nã4tu2 ko14o3 kwe'1e1 tã3 ya1, ya1,
ndi4ta3 mĩ3ĩ4 tã3 kwã'1ã1 nĩ1xu3xa3 tã3 ja143 kwã'1ã1 nĩ1ta1nda3a2 i1chi1 ba42 ndi4 la3tũ4nĩ42 ĩ3ka4chi1 chi4chya132 rã4, kwa14a2 kwi4i24 kwa14a2 kwã4ã2 ko14o3 ndi4 la3tũ4nĩ42 chi4chya13.
ya1 ĩ3ĩ3 kwa3ti4yu2, ĩ3ĩ3 kwa3ti4yu2 ndi4, ya1kã3, ya1 nũ1nĩ4, nũ1nĩ4 chyo'4o4 ka1a3 ndi4, ya1kã3,
nã4tu2 nĩ14ko3chũ3nỹã42 ndi4 ya1 ĩ3ĩ3 a3nẽ4ga2, nũ1nĩ4 nũ1nĩ4 ya1 nda'4bi2 yo'4o4 ka4chi2yu1
ĩ3ĩ3 nĩ1chi'3i2, ya1kã3, *maquila** ti4 ku3rra42 ya3ta4ndu2 nĩ1nũ3 ka1a3 ndi4, ya1kã3,
*maquila** ti4 nũ1nĩ4, nũ1nĩ4, nũ1nĩ4 ta3ta2 i1ki4 ya1 ya3ta4 ya1 sa4ke1 kwa'4a1 jĩ'4ĩ4 ya1 mbas4ta4 nũ14ũ3
nĩ1ndi'3i3 nĩ1chi3ke2 ta1tã4 tã3 nda143 i4su4ku24 nda143 i4su4ku24 ti4 yo3kwa42 tã3
[...] ta1 ku4nĩ2 ku3nĩ2 ku4u4 ba2 sa1a3 a3se2 tã3, tã3 ja1 ñũ'3ũ4 ba'1a3 ba42 ji4to2
ya1 kã4 ndi4 jĩ'4ĩ4 ya1ta4 ndi'3i3 ji13tu2 xe'1e43, *maquila** ku3lu3 ti4 ba43, tã3 yu3kũ2, tã3 sa4bi4 xe'1e42 nda4chi3nde3e2 ñũ'3ũ4 jĩ'4ĩ4 ya1ta4
tu3ku3 tã3 tu3ku3 yu3kũ2, jĩ'4ĩ4 ya1ta4 ndi'3i3 ji13tu3 nda3ndi'1bi32 xe'1e42 ya1 nda143 sa3kã4 tã3 kwã'1ã1 ke4e4 yo3kwa43, tã3 nda13chi3nde3e2 *abono**
nã4 ka3ndi4xõ4 ndi4 ya1 *maquila** kã4 ndi4 *tresientu litru** nũ1nĩ4 ba43.
Sa1a3, sa1a3 a3nẽ4ga2 ba42 ya1 sa3kã4, ya1 *tresientu litru** nũ1nĩ4 kwe4nda2 kwa3ti4yu2 ja13ta2. Sa3kã4 ja3 bi3, sa3kã4 ja3 mã42.
ya1 kã4 ndi4 ji13nĩ2yu1 ndi4 sa3kã4 ta13kwa'4nỹã2 ya1, ndi4 ya1 nũ1nĩ4 ta3ta2 i1ki4 ya1 nĩ4ĩ24 chi'4i2 sã3ĩ4 ba42 kã4
ba143 ĩ3ka4chi1 ...
tã42 ku4u4 nũ1nĩ4 *híbrido** ya3ta4 nĩ1xi1yo3 nĩ1chi'3i3 tu3ku2 tã3 i13xa3 ki'4bi3 ta3ta2 i1ki4 ta1 Ni1ko4yu4 ndi4, *buta** ya1 yo'4o4 ba'1a3nĩ42 ya1 ñã1ã4 ndi4 ndu'3u4nỹã42 ñã1ã4 ndo3o3lu3 sã3ĩ4
i3nde142 ndi4 nĩ3ĩ4 so'3o3lu3 nĩ3ĩ4, tya14mã4 ndi4 so'3o3lu3 tya14mã4
nĩ3 ba143, ba14ja4 nda4ka1xỹã32 ya1 nũ1nĩ4 *híbrido** ya3ta4 nĩ1..., nĩ1xi'1nũ3 a1chi1 tã3 nĩ1ndwa1a32 tã3 nĩ1ndo3kwa3a42 ta3te2 ndi4 ba143 chi1tw̃ã32 kã4 ñũ'3ũ4
nĩ3 ka3ti4 i3tũ4 ba42 ndi4 ya1, ya1 kwi3so3 ku4u4 be2 kã4
tã3, tã3 nũ1nĩ4, ya1kã3, nũ1nĩ4 ta3ta2 i1ki4 ya1 nũ1nĩ4nĩ42 ka1a3 ndi4 mĩ4ĩ4 te'4e4 ñũ'3ũ4 rã4 ka3ti4 i3tũ4 rã4
nda143 i3tu2 nĩ3nã3 ti4 ya1 ta'4nda1 ba42 kã4 o4ra2 ndu4ta'1nũ1, ko14o3 ñã'1ã3 nde'3e43
tã3 ya1 ndu'3u4 sã3ĩ4 kã4 ndi4 ta4yu4nĩ42 i3nỹã2 kã4 ndi4 ya1, ya1 kwĩ3ĩ3 ñã'1ã3 ti1xĩ3 ya1 ku3chi3tu4 ñã'1ã3 ti1xĩ3 ku4u4 be2 kã4
a1chi1 ndi4, ya1kã3, ya1 nde3e4 ka1 ba3 i3nĩ2 ba42 kã4
ñũ'3ũ4 te'4e4 tu3 ba42 tĩ3 e1ta4 nã4 lu3chi'4i2 mbo3la3 ndi4ka2 ti1xĩ3 sã3ĩ4 ndi4 ya1 ndi4ka2 ku4u4 be2 rã4
tã3 ya1 i3nga2 kã4 ndi4 ya1 i1i4nĩ42 ba42 ndi4 ya1, ya1 nda3nã3mã2 ba42 bi3tĩ3 ndi4
so'3o3 nĩ1ndi'3i3 be2 jĩ'4ĩ2 tĩ3 ya1 sa3kã4, ya1 nũ1nĩ4 ta3ta2 i1ki4 chi'4i2 tã3 ya1 kã4 ndi4 ñũ'3ũ4 ba'1a3 sa4ka2 ku4nỹã2 rã4
ba'1a3 sa4ka2 xi4yo13 be2 la3tũ4nĩ42 ta4be42 nũ1nĩ4 ba3 tã3 ndi4 ñũ'3ũ4 ba'1a3 tã3 ku'1u1 ba'1a3 ya1 kã4 ba42 ndi4 ba'1a3nĩ42 ko3o3 ku4u4 be2 kã4, ya1 kã4 sa3kã4 i4yo2 jỹã'4ã2 kã4 ndi4 ya1, ya1 i1i4nĩ42 ba43.
Tã3 a1swa32 kã4 ka4chi2 jỹũ'4ũ4 ya1 nda4tũ'4ũ2 jĩ'4ĩ4ndo4 ndu'1be4 ndi4, ya1kã3, ya1 ko4ndo3 kwya'1a1 kã4 ya1 nw̃ã14ã2 bi3tĩ3 tã3 [...]
ta1tã4 ya1 xi4xi1 yu1kwa1 kã4 ya1 kã4 ku4u4, ya1kã3, te3sõ42 ka4chi2nã1 rã4, i3kã4,
i3kã4 i3nga2, i3nga2 ta1tã4 ya1 ku4kwã4ã2 yu1kwa1 nda1, tã42 ndwa'4a2 ku4ku4kũ3 yu1ku1 ndwa'4a2 ndi4 nã4 nĩ1xi'1nw̃ã32 nĩ1ku3kwã4ã2 ti4 nw̃ã14ã3
ja1 ỹã3ã2, ya1kã3, ya1 kwi14so3 ba42 sa3kã4, nde3nũ'3ũ3 mĩ3ĩ4 ndi3chi2 ti1yo4 ndi3chi2 nĩ4ĩ24 chi'4i2 ti4 ko3o3
nĩ3 ko14o3 ndi3chi2 chi4tu4 ko3o3 nde'3e43, ya1 xa1tu1 sa4ka2 ku4u4 ya1 ko4ndo3 ya1 ku4kwã4ã2 nũ14ũ3 tya43, nũ14ũ3 yu1kwa1 kwã'1ã1 ki'1bya32 ñã1ã4
nã4 mĩ4ĩ4 i4yo2 yu3ba2 tã3 kwã'1õ4 tã3 chi4chya132 kwã4ã2 chi4chya132 kwã4ã2, ya1 ñã1ã4 ndi4 ya1 ko14o3 ñã'1ã3, ndi3chi2 ko3o3 nda'3a4 bi4 ba42 ñã1ã4 ndi4 ndi4chi2 *chinu**ti4 ko3o3, ndi3chi2 nĩ4ĩ24 chi'4i2 tã42 ĩ4ĩ4 ndi3chi2
mẽ3re4nge4ka4chi2nã1 ya1 xi4yo13 yu1u4 xa'1a1 ya1, ndi3chi2 ba4li4 chi'4i2 sa3kã4 ti4 xi4yo13 nde'3e43
tã3 i3nge2, ya1kã3, ya1, ya1 xi4xi1 yu1kwa1 ñã1ã4 tã3 ya1 xi'4nũ13 tu3ku3, ya1kã3,
kwe'1e1 ya1 ko4ndo3 kwi1yo'1o4 ka4chi2 jỹũ'4ũ4 chi1kwã32 nw̃ã14ã2 ñã1ã4, ya1 ba'14a4 i4chi3 tu3 ku4u4 twa2 ñã1ã4 ba3, mĩ4ĩ4 xi'1nw̃ã32 ñã1ã4 ndi4 nĩ3 ko14o3 ndi3chi2 ko3o3 nde'3e43.
Kwe'1e1 i3tu2 ndi4, ya1kã3, kwe'1e1 i3tu2 ndi4 ya1,
nã4 ko14o3, ko14o3 ti1nda3ku4 nĩ4..., nĩ4nda3ba3 nĩ14ko1yo3ri4 nw̃ã14ã2 rã4
sa3kã4 ndi4 ya1, ya1 ko3o3 ku4u4 be2 rã4 nã4 ko14o3, nã4 ko14o3, ya1kã3, ta1chi4 nĩ4ya'1a3 rã4
tã3 nã4 ko14o3 sa1bi4 nĩ4nda3nde3ta3ra4 nw̃ã14ã2 ya1 tyem4pu2 ya1 tã3 kwi3swa2 rã4, ya1 kwi3so3 ba'1a3 i4chi3 ku4u4 be2 sa3kã4 rã4, tã3 nã3tu2 ja1 tyem4pu2 kwi3swa2 tã3 nĩ1...,
nda13ba3 ba3 ya1, ỹã3ã2 nda13ba3 nw̃ã14ã2 ndi4 ja1 i3kã4 ti4 ku4u4 ndi'3i3 be2 jỹã'4ã2 kã4 ndi4 nda4ndi3ko4 ke1 kã4 tã3
tã3 sa3kã4 ndi4 nda3kỹã'3ã2 nde3e4 ya1, ya1 ba1xya32 ndi4 nã4 ja1 nĩ1nda3be2 nĩ1kwa'3a2 nĩ1..., nĩ1i1chya1 ta1kwi42 nĩ1i1chya1 tã3
ja1 i3kã4 ti4 ku4u4 be2 jỹã'4ã2 kã4 tã3 ya1 ja1 nĩ14ku3chũ3 ku4u4 be2 rã4, i3kã4 ndi4 nda1 tu3ku3 kwi1ya1 tu3ku3 ba3 jĩ'4ĩ4 ta1 nda'4bi2 ta1 chya'4a2 a1chi1 ndi4 ya1 kã4 ku4u4 kwe4nda2 ta1 *campesino** ta1 chi'4i4 ndi4
ĩ3ĩ3 *cosecha** tã3 nĩ1..., nĩ14ki3te2 tã3 i3kã4 ta1 ja1 nda13ñũ'4ũ4 ku4u4 ba3 ta1 kã4 ndi4
ya1 kã4 ba42 xi4ka3 ti3kwa'4a2 nã1, tã42 ku4u4 nã1 ja4chỹũ4ũ4 nda'3a4 ko14o3 ka1 i3nge2 ji4nĩ2 tu4nĩ1 ndi4 ya1 kã4 kwa4a2 ya1 ja4chỹũ4ũ4 nã1 kã4 ta4ku1nã1
i3kã4 ti4 ku4u4 be3, ĩ3ĩ3 ndu13ku3xa3 tã3 nã1 nĩ1ku3chũ3 ã4 nĩ14ku3chũ3 tã3
tu3ku3 kwi1ya1 bi4 a3sa3 ndu4xa24 tu3kũ4 ku3tũ4 sa3kã4 ndi4 kã'4õ4 ndi4 ja1 tu3ku3 kwa3a2 jỹũ'4ũ4 nã4tu2 nĩ14chi3kõ24 nde3e4 nã4 nĩ1ku3chi4 i3nỹũ24 ndi4 ja1
i3kã4 ndi4 nda1 bi4i4 ka1 nĩ1nũ1 ba3 kwã'1õ4 ndi4 nĩ14ji3tũ4 ya1 nĩ1ku3chi4 i3nỹũ24 nda13ñũ'4ũ4 ñã'1õ4 rã4, kwa14a2 i4yo2 i4chi3 ka1 ba3 rã4 ja1 kwã'1ã1, ja1 kwã'1ã1 ndi'4i4 be2 rã4
sa3kã4 ndi4 nda13ñũ'4ũ4 ba3nã2 tu3ku3 kwi1ya1 su14u3 sa3kã4 ndi'3i3 bi4 ndi4 tu3ku3 kwi1ya1 tã3 nda13nã1mẽ32 tã3
ya1 ko3o3 ku4u4 tu3ku3 be2 a1chi1 ndi4 ya1, ja1 chi3ñũ3 ja4chi4ñũ4 nda4a2 ji4nỹũ24 nde4e2 ba42 ya1 chi3ñũ3 ka1 mĩ4ĩ4 ki3xi3 xũ'14ũ4
ã4 ñã1, ya1 chi'4i4nã2, ya1kã3, kwi3i3 chyo'3o4, ya1kã3, ndu3chi4 tya13mã3 xa'1a4, xa'1a4, ya1kã3, i3tu2 rã4.
Kwi3i3 chyo'3o4, ya1kã3, ndu3chi4 i3tu2 rã4, chyo'4o4 ndu3chi4 *china** ya3a3 rã4
chyo'3o4 ndu3chi4, ndu3chi4 i3tu2 si'14bi3 ka'3a4 ti1xu'4u4 rã4
kwa'1a4 nw̃ã14ã2 kwi3i3 ko3o3 rã4, xa'1a4 a1su3 ja1 nĩ3ĩ4 ñã1ã4 ndi4 kwe4nda2 ke3e3 kwa'1a1 ndi4, ndi4 ba'1a3 a1chi1 ndi4 jĩ'4ĩ4 nda'3a4nã2 ba42 ya1 kã4 ndi4
ndo4o13 ndi'3i3 ba3, ya1kã3, ya1 ko4ndo3 ndu3chi4 *china** ñã1ã4 ndu3chi4 i3tu2 ba42, a1chi1 ndi4 ndu3chi4 *china** ya3a3 tã3 ndu3chi4, ndu3chi4 si'14bi3 ka'3a4 ti1xu'4u4 ka4chi2nã1 ñã1ã4 ndi4
ndu3chi4 ya'4a1 ba42 ndu3chi4 si'14bi3 ka'3a4 ti1xu'4u4 kã4 tu4tũ4 tu4tũ4 ỹã4ã2 kã4. Ni1ndi'3i3 i4chi3 ba3 xe'1e42 kã4 tĩ3
ndu3chi4 *china** ka1 ndi4 ba1xi3 ke1 ta'4bi4 Piedrancha ka1a3 ki4xya2 ya'1bi3 ju4tã'3ã2ywa1 ya'1bi3 ndi4
nda143 ndu3chi4 *china** ya3a3 ya1, ya1 xi4xi3nã2 ti1kĩ1ĩ4, ti1kĩ1ĩ4 i3kĩ4 ya1, ya1 kã4 ka1 ba42 ya..., U'4ũ1 i3nga2 ku4u4 be2 ndi3chi2 *cuarta** ba42 kã4
ndi3chi2 *cuarta** ba42 ya1 ka4chi2 yo'4o1 ñã1ã4 ndi4 ndi3chi2 *cuarta** ta3ta2 kwa4chi3 ba42 kã4, ya1 xi4yo13 xa'1a4 ta3ta2 kwa4chi3 ba42 kã4
a1be3, nã4nĩ24 so'3o3 bi4 ndi3chi2
i3nga2 ku4u4 tu3 ndi3chi2 *china** ta3ta2 kwa4chi3 ya1 te'4e4 te'4e4 so1o4 ĩ4ĩ4 tu3ku3 rã4, ndi4ta3 li1ngya1 so'3o3 i4chi3 ĩ3ĩ3 ndo3ko2 ĩ3ĩ3 ndo3ko2 so'3o3 ja1 i3nga2 kwa4a2 kã4 rã4, ya1 kã4 ndi4 ya1 kwa4chi3 ba42 kã4
ndi3chi2 *china** ta3ta2 kwa4chi3 ka4chi2nã1 jỹã'4ã2 kã4, tã3 i3nga2 ku4u4 ba3 ndi3chi2 *china cuarta** tu3ku3 ya1 le'3mba4 so1o4 tu3ku3 xi4xi3nã3, kwa'1a4nĩ42 nũ14ũ3 ba43, kwa'1a4nĩ42 nũ14ũ3 ba42 ndi4 ya1,
ja1 ĩ3ĩ3 ku4u4 ba3 ndi3chi2 *china** ta3ta2 kwa4chi3 ya1 kã4 ndi4 te'4e4 ba3 tu3 swa1a42 kã4 ndi4 sa3kã4 ỹã4ã2 chwa'4a142 xi4xi3 ba3nã2 ndi4 ka3mã2nĩ42 ndu4ku3xa3 ti3kwa'4a2 rã4
tã3 i3nga2 ku4u4 ndi3chi2 *china cuarta** ya1 bi3ta42 sa4ka2, ja1 i3nga2 ku4u4 ba3 ndi3chi2 *china** ya1 ndu3chi4 *china** ya3a3 tu3ku3, ya1 kã4 ndi4 ya1 ndu4ku3xa3 o4ra2 ke4e4 sa1bi4 bi4 ba42 kã4 rã3
sa3kã4 ndu4ku3xa3, ya1kã3, ndi3chi2 i3tu2 rã4, sa3kã4 ndu4ku3xa3, ya1kã3, ndi3chi2, ndi3chi2 si'14bi3, si'14bi3 ka'3a4 ti1xu'4u4 rã4
i3nga2 ku4u4 ndi3chi2 tyu4kũ4 rã4, ndi3chi2 tyu4kũ4 ndi4, ya1kã3, yo1o4 ...
A1su3 xa4xi24rya42 nã4tu2 nã4, nã4tu2 nĩ1ya'1a3 ki1bi4 ka4chyo24 rã4, nã4tu2 nĩ14ja'3nda2 a1chi1nẽ1 rã4
nã4tu2 ya1 kã4 ndi4 ja143 kwã'1ã1 xu4..., xu4xa3 tya42 tã3 ki3nda2a2nẽ1 tã3 sa4i1chi1nẽ1
nã1 ta4u3nĩ2 ya3ta4 a1chi1 ndi3chi2 i3tu2 rã4, ndi3chi2, ndi3chi2, ya1kã3, ndi3chi2, ndi3chi2 tyu4kũ4 kã4 ndi4, ya1kã3
ki3nda2a2nẽ1 kã4 ja143 kwã'1ã1, kwã'1ã1 xu4xa3 ba'1a3 tya42 kwã'1ã1, kwã'1ã1, kwã'1ã1 nda143 sa3kã4 tã3 ku1chya32 tã3 ki3nda2a2nẽ1 tã3 sa4i1chi1nẽ1 tã3 ta4xi3 kwa'4a4nẽ3
nda1 sa4bi4 nda3ta3ba4nẽ2 tã3 sa3kã4 ndi4 tã3ã4nẽ2 xi4ko'3o4 tã3 ku3nda3xỹã2 tã3 chi'1ywa42 ndi3chi2 ba'1a3 i4chi3 ku3xi3 ba3nã3
sa3kã4 i4xa3 nã1 ta4u3nĩ2 jỹã'4ã3, ya1 kwã'1ã1 nda1ka3nã2 is1ta4 ku3xi3nã2 nã1, nã1 ta4tu2,
ya1 kã4 ndi4 ndu3chi4 ndu3u2 ba1xi3 yu3ku4 ba42 kã4. U'4ũ1 kwa14a2 ka1a3 ndu3chi4 ndu3u2 ba1xi3 yu3ku4 ba42 kã4.
ya1 kã4 tã42 ku4u4, tã42 ku4u4 tya13mã3 kã4 rã4, mĩ4ĩ4 i4ndu'3u4 tya13mã3 kã4 ndi4, ya1kã3, u1nĩ1 chi4chi3 ku3twe4 xe'1e42 kã4
ya1 ñã1ã4 ndi4 ba14ja4 ke3e3 ku'1u1 tã3 ko3ndya3a2 xe'1e42 ñã1ã4 tã42 yu3ba2 tu3ku3 ya1 ñã1ã4 ndi4
ya1 ñã1ã4 ndi4 jĩ'4ĩ4 ya1ta4 pa4li4 ku3twe4 xe'1e42 ñã1ã4 tã3 ã4 mĩ4ĩ4 i4yo2 i3ta2 ba42 ke3e3 tyo'1o3 i3ta2 kã4 ke3e3 tã3
nda143 mĩ3ĩ4 tya42 ñã1ã4 ndo4o13 tã3 ke4e4 ndi'3i3 ku'1u1 kã4 kwi1ta1 ndya'3a2 xa'1a4 i3tu2 kwe4nda2 mĩ4ĩ4 xi4kwi1ta3 ywa'3a42 mĩ4ĩ4 i4ndwa'3a42 kã4
tu3ku3 sa3kã4 nã1 ja1 i1xa43 kwã'1ã1 xa4ko1o3 [...] tu3ku3 nĩ3 ke3e3 kwa'1a1, ya1 u1nĩ1 tã3 i3kã4 ndwa1a32 jĩ'4ĩ4 i3tu2
ta1nda1 ndu3ba'1a3 sa4ka2 ñũ'3ũ4 mĩ4ĩ4, mĩ4ĩ4 ba42 kwa3a2 ñã1ã4 ya1 o4ra2 ka3te42 ñã1ã4 ta3be4ya2 tã3
ñã1ã4 ndo1o3 ñũ'3ũ4 kwa4a2 ñũ'3ũ4 ta'4bi14, o4ra2 i3nga2 kwi1ya1 nda3nã3mbe4 ku14ndu'4u4 ke1 i3kã4 ndi4 mĩ4ĩ4 ja1 [...] tu3ku3 xỹã4ã4 chye'3e42 rã4
*buta** ndi4 nda1 tu4u4 bi4 ka4a4 nũ3mĩ3 i3tu2 ñã1ã4 ndi4 i3tu2 nda4a4 i4chi3 ba42 ya1 sa3kã4 ñũ'3ũ4 ta'4bi14 ku4nĩ2 ba42 ya1, ya1 sa3kã4 nda13nywe3e4 nĩ1ta3be4ya3
nã4 nda143 ka1a3 yo1o4 xi4yo13 yo1o4 ĩ4ki14tu3 tã3 chỹã'3ã42 ndi4 mĩ4ĩ4 nĩ3nã3 tya13mã3 ĩ3ka4chi1 so'3o3 ndi'3i3 chi4tu4.
A1be3, ka1a3 yo1o4 ya1 kwã'1ã1 ndya'4a2 rã4, tã42 kwã'1ã1 ndya'4a43.
Tã3 sa3kã4 nĩ3, ya1kã3, ti1kĩ4 i3kĩ4 tã3 sa3kã4 nĩ3, ya1kã3,
chi'13i2 ndi4 ya1 nĩ1chi'3i2 ba42 ndi4 ji4nĩ2 ndi4, ya1kã3, ya1 *caraju** ya1 ndu3chi4 i3tu2 ka1a3 ĩ3ĩ3 *vasu** tya42 nĩ1nĩ'1ĩ42 ko14o3 tã'3ã2 ta3te2 ya1 kã4 ndi4 [...]ĩ3ĩ3 *vasu** ku3lu3 tya43
*vasu** pa4li4 chi'4i2 so'3o3 ti4 ba42 kã4, ko14o3lwa2 ko4chũ3 bi4 ba42 kã4
u1bi1 tã'4ã2 u1bi1 tã'4ã2 u1bi1 tẽ'4ẽ2 chi'13i2 tã3 ĩ3ĩ3 is1tĩ4 ndo13ko3o42 tã3 nda1 i3nga2 is1tĩ4 nĩ1chi'3i2, ko3nde3e4 be2 ka1a3 nda3ta'1bya42 tã3 ndu3su4kwa242 i3nge2 ka4chi2 kã'4ã2
ja1 ku4nũ3 ju13ndwa'4a4, tã3 nã4, ji4to2 ndi4, ya1kã3, nda143 ka1a3 ti4 nĩ1nda3a3 yo1o4 ba1xi3 ki14tu3 tã3 nĩ1nda3a3 tỹũ1ũ4 jỹã'4ã3
a1su3 ja1 kwã'1ã1 ja1 mayu ja1 ndi'4i4 mayu, o4ra2 ki13xe3e42 kã4 nĩ1xe'1e32 i3ta2 yu3ba42 mã42 ndi4
ndu'3u4 sa4ka2, ya1kã3, yo'3o4, yo'3o4 xa'1a4 yu3ba2 ñã1ã4 nĩ1nũ3 nĩ1nde3e2 nĩ1ko1kwa32 rã4,
ndi4 ta1nda1 ba13bi2 xa'1a4rũ4 tã3 nda1 ñũ'3ũ4 nĩ4nĩ3 ka'3a4 ndi3chi2
nã4 ka3ndi4xõ4 ndi4 ya1 *vasu** lu3lu3 ñã1ã4 tã3 nĩ1..., ki1bi4 nĩ1ja'3nda2yu1 ndi3chi2 tã3 sa14i1chi1ywa1 tã3 sa3kã4 ndi4 nda13tẽ3ẽ2 ĩ3ĩ3 nda1a4, nda1a4 kwĩ3ĩ4
ĩ3ĩ3 nda1a4 kwĩ3ĩ4 nĩ1..., nĩ1su14ku3tu42 nĩ1sa4i1chi1yu1, xỹã'4ã2 ĩ3ĩ3 *vasu** lu3lu3 so'3o3 ti4
xi1yo3 ndi3chi2 nde'3e42 ndi4 xi1yo3nĩ42 ndi3chi2 nde'3e42 rã4
tã3 sa3kã4 nĩ3, ya1kã3, i3kĩ4 ndi4, nã4 ja1 ndu4tã'3ã2 tã3 nã4 ja1 ba1xi3 ndi4 ba143 ndu4tã'3ã2 nã4tu2, sa1a3 i4yo2 mỹã3ã42 nĩ1chyo'3o4 rã4
nĩ1chya'3a2 a1su3 nĩ3 nda143 ka1a3 kwa1nda3a3 yo1o4 tã3 ĩ3ka4chi1 nda13a3, ya1kã3, tỹũ1ũ4 jỹã'4ã2 ba1xi3 ki14tu3, sa3kã4 ya1 nĩ1chi'3i2 ti1kĩ4
ji4to3 ndyo4si2 ndi4 i3kĩ4 kwa4chi3 kwa4chi3 so'3o3 ti4 ba42 tã3 ndi4
ĩ3ĩ3 u1bi1 ti4 ba13bi2 tã3 ndi4kũ2 i3kĩ4 tã3 ndi4kũ2 i3kĩ4
i3nde142 ndi4 a1chi1nĩ42, ya1kã3,
[problemas de audio]
A1chi1 sa4ka2, ya1kã3, ya1, ndi'4i4 xa'1a4 te'1e1 sa3kã4 kwa4a2 ya1 nĩ1ndi'3i3 yo1o4 ja1 kwã'1ã1 ndi'4i4 i4chi3 yo1o4 ba42 ya1 nda143 pa4chya'4a2 kã4 tã3 a1chi1 sa4ka2 xu4xe3, xu4xa3 te'1e1
tã3 ke4e4, ke4e4 tya'1mã1 sa4ka2 tu3ku3 ya1 i3kĩ4 kã4 ya1 sa3kã4
tỹã'14ã2 bi4 ku3xe2 kã4 tã3 te'1e1 ndi4 ya1 ja1 chi4chi13 ku4u4 be2 kã4, ya1kã3, kwa4a2 ya1 yo1o4 nĩ1..., nĩ1ki'1bya32 ja1 kwã'1ã1 ndi'4i4
nda3si4nĩ42 ta4be42 i3kĩ4 rã4, kwa4chi3 kwa4chi3 kwa4chya2 so'3o3 ndi4 ba1xi3, ba1xi3 ka4nĩ'1ĩ3 ti3kwa'4a2 ndi4 ta1nda1 u1bya1 so'3o3 nĩ4nĩ3ya1 ĩ3ĩ3 mĩ4ĩ4 nĩ1ka3nẽ3
tã3 ndi4 ki1bi4 ndu3tã'3ã2 tyo4 rã4.
*buta** ba14sa3, ba14sa3 tã3, tã3 jĩ'4ĩ4 *abono** tu3ku3 ndi4, ya1kã3,
ja1 xi4ka3 xi4ka3 tã3, ta'4bi4 i3tũ2 rã4, u1nĩ1 xỹã4ã4 chi3ndye3e42 tã3
a1chi1 ndi4 ya1 xi4ka3 ba'1a3 kwã'1ã1 tyo'1o3 tu3 ku4u4 te'1e1 ba3, ya1 nã4nĩ24 ba'1a3 kwã'1ã1 tyo'1o3 ba42 ndi4
ya1 kã4 ndi4 ja1 kwa'1a4 tã3 sa3kã4 ndi4 ba1xi3 nũ3ũ3 ta1kwi42 kã4 tã3
nã4tu2, nã4tu2 ba'1a3 ba'1a3 nda13ndyo'1o4 jỹã'4ã2 ndi4 o4ra2 xa143 kwã'1ã1 nda4xa3a3 ti4 i3te2 tã3 chi3ke242 nã4tu2 nã4 mĩ4ĩ4 ja1 ba'1a3 ku4u4 mỹã3ã42 tã3 la3tũ4 te'1e1 nde4e4 tã3 nda3chi3nde3e3 ke142 ũ4, nda3si4 la3tũ4 xe'4e132 i3kĩ4 rã4
nã4tu2 ja1 ñũ'3ũ4 i14nĩ3 nda'4bi2 tu3 kwa4a2 ndi4 a1su3 ba143 ku4chũ3 bya42 ndi4 nda4a2 u1nĩ1 ku1mỹã42 ka1a3 ba3 ta3be42 tã3
nda'4ba1 ba3 nw̃ã14ã2 a1chi1 ndi4 kã4, ñũ'3ũ4 nda'4bi2nĩ42 tu3 ku4u4 mĩ3ĩ4 be2 rã4.
A1su3 ya1, ya1 ba'1a3 chyo'3o4 ndi4 kã4 rã4, a1su3 ya1 tẽ42 ka4chi2 jĩ'4ĩ4ndo4, ya1kã3, ya1kã3, ndu3chi4 *china** ñã1ã4 ba3 tã3
ya1 ko4ndo3, ya1kã3, ko3o3 tya13mã3 xa'1a4 be2, tã3 ya1kã3,
ya1 tã42 ku4u4, tã42 ku4u4, tã42 ku4u4 i3kĩ4 kã4 ndi4 nĩ3 ko14o3, nĩ3 ko14o3 nã1 ja4ta24 bi4, ya1kã3, ti1kĩ4 kã4 a1chi1 tã3 bi3tĩ3 ndi4
nda13ko1o3nĩ42 ya'1bya32 kã4 nda13ko1o3 nã1 sa4te242 nda13ko1o3 tã3 ji1nã'3ã4 ndi4 sa1a3 tã42 xa4xi24 ba3nã2 ba42 rã4 sa1a3 tã42 xi4xi3 ba3nã2 ba42 a1chi1 ndi4 tã42 ka4chi2 jỹũ'4ũ4 ndi4
ã4 ti1kĩ4 i4ywa2 tĩ3 ja1 nĩ1kũ1ũ4 ya'3a4 tĩ3 ya3tẽ2 ñã1ã4 tĩ3, *buta** ba'1a3 ki3nĩ3 ku3xi3 ba3nã2 tã42 ku4u4 nã1 kwa4chi3 ja143 ba1xi3 nda3a3 tĩ3 ya1sĩ4 i3nĩ2nã1 ku3xi3nã2, *buta** ja1 ỹã3ã2 ku3xi3 ba'1a3nã2 ba42 ñã1ã4 ba3
tã3, jĩ'4ĩ4 yu3ba2 tu3ku3 nda4ndya1a32 tĩ3, tã42 ku4u4 ndu1xa32 ba42 tã42 ku4u4 yu1ku1 nde'3e4 ñã1ã4 tã42 ku4u4 tĩ3
ya1 ba'1a3 i4chi3 ku3xyo4 bi3tĩ3 ba3 ba42 ñã1ã4 ndi4, ya1 ya1sĩ4 ba'1a3 ba42 rã4, ya1 ya1sĩ4 ba'1a3 ba42 ndi4 ya1, ya1 kã4 ba42 xi4yo13, ya1kã3, xa'1a4 i3tu2 ba3 rã4
nũ14ũ3 ndo'1yo3 tu3ku3 mĩ4ĩ4 nda4kũ'1ũ3 ta1kwi42 tĩ3, a1chi1 ji1nã'3ã4 ndi4, ya1kã3, ko14o3 *arró**, ya1kã3, ba1xi3
ba1xi3 *tienda** ba1xi3, ya1kã3, nda4a2 ndi'3i3 ki3xya2 tã3 ki3xe2e2 tã3 kya'3bya132 ndi4 ko14o3 mĩ3ĩ4 bya42 kã4 rã4
ya1 kã4 ndi4 ya1 *arró** chi'4i4nã2 nã1 Ta13bi2 ka1a3 ba3 nã1 nda4a2 ka1 ya3tĩ3 ñũ3ũ2 ka1a3 tã42 ku4u4 mĩ4ĩ4 nda4kũ'1ũ3 ta1kwi42 tã42 ku4u4 mĩ4ĩ4 bi3xa4 ñũ'3ũ4 tã42 ku4u4
ya1 kã4 ndi4 tã'3ã2 ba3 nã1 ñũ3ũ2 kã4 chi'4i4nỹã42 rã4, i4yo2 ya1 ta3ta2 kwa4chi3 i4yo2 ya1 ndi3kũ'3ũ3 i4yo2 ya1, ya1 nã'4nũ3 ka1
ya1 ta3ta2 kwa4chi3 kã4 ndi4 xa1, xa1 ndu4ku3xa3 ke1 tã3 ta4nda13a2 bi3ko4 i3ta2 ndi4
ã4 ndu13ku3xa3 ke1 nũ4mĩ24 i1chya1 tã3 ja143 ndu3ku4nã2 i3tũ4 tã3 ja143 tu4xya142 tã3 ka4tĩ1ĩ3 ki3nĩ3 ti3kwa'4a2nã1 ja1te42 ndo3ko3to3 tĩ3ĩ3nã2 tu3ta2
ya1 kã4 ba42 ndi4 nĩ1ja3chỹũ4ũ4nĩ42 ñũ'3ũ4 nda1 ñũ'3ũ4 bi3xa4 nĩ1ja3chỹũ4ũ4 tã42 ku4u4 ta'3bi4 mĩ4ĩ4 ndi4ka1 ka4a4 tã42 ku4u4
nã4 ja1 ke4e2 ndi4 ba143 ko4chũ3 ka1 ta1kwi42 ka3ta2re42 ndi4, ya1kã3, ya'4a13ra4 tã3 ya'4a13ra4 nw̃ã14ã2 tã3 ka'3nũ3 u1bi1 u1nĩ1 ki1bi4 ko14o3ra4 kũ4ũ4 tã3 ya1 ja1 kwa1nda3a3nĩ42 ku4u4 be2 ñã1ã4
ã4 ba1xi3 tu3 ñũ'3ũ4 tã3 nda4kw̃ã'1ã32 xe'1e42 ndi4 kwa14a2 ndwa'4a2 ndi4, ya1kã3, ya1, ya1kã3, mĩ4ĩ4 nda1a1 ba42 tã3
ya1 kã4 tã3 yo'4o4 tã3 kã4 mĩ4ĩ4 ba'1a3 ka4a4 ndi4 nĩ1xi1yo3nĩ42 *arró** ti3kwa'4a2 xi1yo3nĩ42 ya1 kã4 i13xa3nã3
ya1 kã4 ja4xi24nã2 nã4 ja1 sa4bi4 ba3 tã42 ku4u4 xi'4i4nã2 tu3ta2 jỹã'4ã2 tã42 ku4u4 kwa1nũ'1ũ4nã2 i3tu2 tu3ku3 kwa1nũ'1ũ4nã2,
*buta** ja1 ñã1 ñã1ã4 kwã'1ã1 jĩ'4ĩ4nã2 tĩ3 xi4yo13 tu3ta2 xi4yo13, tã42 ku4u4 xa'1a1 ba1xi3nã2 jĩ'4ĩ4, jĩ'4ĩ4 nĩ3ĩ4 ndi4
nã4tu2 xi4ka3 ba42 rã4, ja1 nĩ1xa3xi4 ka1nã1 i3kĩ4 ji4..., xi'13i3nã2 tu3ta2 jỹã'4ã2 ñã1ã4 tã3 ba1xi3nã3, chi4tu4 ba'1a3 ti1xĩ3
ã4 ko14o3 nã4 ya3tĩ3 tu3 ba42 ndi4 nĩ1chi3ka2nã1 ĩ3ĩ3 i3chi4 tã3 ki3xa2a2nã1 i4yo2 tu3ta2 jĩ'4ĩ4 i3kĩ4 tã3, i3kĩ4 bi1xi1 tã3 ka3xi4nã3
ja1 nã1, nã1 ja1 chi4tu4 ti1xĩ3 ku4u4 ba3nã2 rã4, i3nga2 i3chi4 ki3xi3nã2 tã3 [...] tã3 ku3xi3nã2 tĩ3, nã1 ja1 i4yo2 ba'1a3 jĩ'4ĩ4 ku4u4 ba3nã2 rã4.
Xi4yo13, *jamaica** ndi4 ya1 ba'1a3nĩ42 ku4u4 be2 nã4 kwa3a2 ndi4 ya1, ya1 xu3xã3 jỹã'4ã2 ndi4 ba143 chi'4i4nẽ3, nda'3a4 nũ4mĩ24nĩ42 ku4nỹã2 nã4 ja1 kã4 ndi4
nã4 ja1 kwa'1a4 ba42 ũ4, ĩ3ĩ3 chi4chi3 nĩ1ku3kwa'4a1 ndya'3a2 tã3, ya1kã3, a1su3 ĩ3ĩ3 ki1bi4 ti4 ã4 u1bi1 ki1bi4 tya42 tã3
ndya'3a2 kã4 ki1tũ'4ũ4 tã3 ke3e3 ndya'3a2 ku4nỹã2 rã4, tã3 nĩ1jo3ndya3a2 nĩ1xya3a2 ũ4, nĩ3 kwĩ14ĩ3 ke1 kya3a3
a1be3, su14u3 ñũ'3ũ4 kwi14i3 ko3o3, ya1kã3, ya1 i3ya4 kã4 ba42 ya1 nywe3e24 kã4 ndi4 ya1 ba'1a3 sa4ka2 xi4yo13 ba42 ñã1ã4
nĩ1chi'3i3nẽ2 ta'4bi4 nĩ1nũ3 kã4 ji13nĩ2 ndi4 ĩ3ĩ3 kwa'4a1 kwa'4a1 ti4 xi1yo3 *jamaica** ndi4 ndo3o3 so'3o3 xa'1a4rũ4 tõ4
nda3si4 ba'1a3 nĩ1xi1ywa32 tõ4, ĩ3ĩ3 u1bi1rũ4 nĩ1..., ta3ta2 nĩ1chi'3i3 ta1 Ni1ko4yu4ya1 jĩ'4ĩ2, ya1kã3, xi1ki4 kã4,
so'3o3 so'3o3lu3 xi1yo3 xa'1a4rũ4 nda13ta'1bi4 nda'3a4rũ4 ndi4 i4jwe2 *madre** ndi4 [...] so'3o3 bi4 kwi1ta1 ku4u4rũ4 ji1ta1 i'3nũ3 nda'3a4rũ4
ndo3o3lu3rũ4, ya1 kã4 ndi4 mĩ4ĩ4 ba'1a3 sa4ka2 kwa3a2 ba42 rã4, jo3lĩ42 tu3
a1su3 tã42, tã42 lu3u3 ka1yu1 ndi4 nĩ1chi'3i3nã2 ta'4bi4 yu3ku4 so14ta2 tã3
i4yo2 ĩ3ĩ3 xi1ki4 nĩ'4nũ3 so'3o3 ndi4chi2 yu3ku4 tã3 ndi4chi2 ĩ3ĩ3 xi1ki4 so'3o3 ñã1ã4 nĩ1chi'3i3nã3, xi1yo3 ba'1a3 jo3lĩ42 bi3
a1be3, tũ4 yu1ku1 ka1chi4, ñũ'3ũ4 sa4ka2 tũ4 yu1ku1 ka1chi4 ba42 ya1 nywe3e24 ñã1ã4
mĩ4ĩ4 ba'1a3 sa4ka2 xi4yo13rũ4 ba42 ñã1ã4, tũ4 ya'3a4, ĩ3ĩ3 nĩ1chi'3i2 tũ4 ya'3a4, nĩ1xi1yo3 mĩ3ĩ4rũ4 sa3kã4 nĩ3 ko14o3, ko14o3 ta1tã4
ndi4 sa14ko1yo3 ka1 bi42 ya'3a4 ndi4 [...] ya1 ya'3a4 nã1 Chu'14ba4 ka4chi2nã1 ya'3a4 mbo3la3 ndi4
ndwa3a2 ta4ta2 ndi4 nda143 nĩ1kũ3ũ3 tya42 ti1xĩ3rũ4 ndi4 ti4kwi4ta1 so'3o3 nĩ1xi1ta1 i'3nũ3 nda'3a4rũ4 tã3 i4yo2 ti1xĩ3rũ4 ndi4 la3tw̃ã42 ndi4 nda143 mbo3ta3 mbo3ta3 ỹã4ã3
tã42 kwã'1ã1 xi4nũ13 xi4nũ13 tya42 tã3 ki13xa3a4 ba3 chi4chi13 kwẽ4ẽ2, ndi4 ta1nda1 ku4kũ3 nĩ1ko1ywa32 ñũ'3ũ4 ndi4
nã4 sa3kã4 tã3 nĩ4..., nĩ4ndu3ku4 tu2 ta1tã4chi3ka2 tã'3ã2yu1 nũ14ũ3 tu3rũ4 ndi4 sa3kã4 ti4 xi1yo3 ndi4 lu14u3 ya'3a4 nda13ñũ'4ũ4
nde142 ya1 nĩ1xa3kwĩ1ĩ3 ka1 nda1 nũ14ũ3 ndi'4i4rũ4 nda143 mĩ4ĩ4 nĩ1ndwa1a32 mĩ4ĩ4 nde142 kã4 ndu13ku3xa3, ya1 kã4 ndi4
ndi3sa4ku4u4 nw̃ã14ã2 ndi4 ya1 ba'1a3 xi4yo13 ku4u4 ndya'3a2 nywe3e24 rã4, nã4 ka3mã2 tyo4 tã3 nã4, nã4 i4yo2 nda'3a4 rã4.
Ni3, nĩ3, tã42 ku4u4 *jamaica** ndi4 ku14nỹã2 ta1tã4 jỹã'4ã2 kã4, tã42 ku4u4 ya1, ya1kã3, tya13mã3 ñã1ã4 tã42 ku4u4, ya1kã3, *arró** ba3 tã42 ku4u4 ndi4
ya1 ko3o3 ba42 bi3tĩ3 be2 ñã1ã4, a1be3 ya1 ko3o3 ba42 bi3tĩ3 be2 ñã1ã4 nã4tu2 ya1 chyo'3o4 ba42 ndi4 ndi3sa4ku4u4 nw̃ã14ã2 ndi4 ya1 ba'1a3 xi4yo13 ku4u4 ndi'3i3 be2 rã4
tã42 ku4u4 tya13mã3 kã4 ndi4 nã4, ya1kã3, mĩ4ĩ4 nda1a1 lu3chi'4i2 kã4 ti4 tã3 ta'3byo4 ñũ'3ũ4 tã3
xi1ki4 kã4 ka3ke4 chye'3e42 kã4 ndi4, a4 lu3u3 tya13mã3 ta3be4 ñã1ã4
nã4 kwa3a2 ndi4 a1su3 xu3xã3nĩ42 jỹã'4ã3, kyo3o4 kwã'1ã1 yo4o4 jỹã'4ã2 Chu'14ba4 kã4 kwã'1ã1 Marquelia kã4 kwã'1ã1
ndo'4o4 sa4ka2 tã'3ã2 ba3 jỹã'4ã2 rã4 a1be3, ta4ba4 be2 xũ'14ũ4 sa1a3 ku3ta3ku2 be4 rã4 su14u3 ya1,
ja3te4 *carru** bi4 ba42 ã4 ko14o3, ya1kã3, tyo3o4 ĩ3ĩ3 be'3e3 to4to2 tã'4ã4 jĩ'4ĩ4 bya42 ndi4 sa1a3 lu3u3 ya1 ku3ta3ku2 ti4 ba3 yo4o4 jĩ'4ĩ4 syo'1o4 sa4kwa'3nũ3 yo4o4 ba42 rã4.
A1be3.
Su3 nĩ3 sa3kã4 jĩ'4ĩ4 si'1ba1 ñũ'3ũ4, ya1 ba'1a3 sa4ka2 xi4yo13 ba42 kã4 ndi4, nda4a2 bi4 ñũ'3ũ4 ba42 ya1 mĩ4ĩ4 ñũ'4ũ4ndu2 kã4 tã3 a1su3 nĩ3 so'3o3 ti4 nĩ1xi1ka3 nã1 Ni1ko4yu4 nĩ1ja3chỹũ4ũ4nã2 jỹã'4ã3
nda3si4 ta13ba4nẽ2 tõ4, *buta** ndi4 ju13ndi3ke2 ndi4 la3tũ4lu3 ndi4ke2 nĩ1chi'3i3 sya14ta4nẽ2, ndi4ka1 ba'1a3 i13xa3nã2 yu3kũ2 [...]ñã1ã4 nĩ1chi'3i3nẽ3
tã42 ja143 kwi1ta3 ba'1a3 ti4 kwã'1ã1 xi4ta1 i'3nũ3 nde'3e42 ya1 kwã'1ã1, kwã'1ã1 tã3 nda3tĩ3ĩ3 nda3tỹã3ã2 ñũ'3ũ4 tã3 chi13ka2nã1, ya1kã3, kwa4yu2
nda13ko1so1 ndi'3i3ri4 ñũ'3ũ4 tã3 ja1ta4 ñũ'3ũ4, ñũ'3ũ4 ya1 nĩ1ndo3ko'3nĩ3ri4 ñã1ã4 tã3 nĩ1xã'1ã1 ya1 ñã1ã4 tã3 kwã'1ã1 tya42 tã3 ja1 ndo4ko3o4 be2 tywa'1a32 tõ4
nde3nũ'3ũ3 mĩ3ĩ4 ñũ'3ũ4 ya'4mã1 nĩ1..., nĩ1ja3ta3ra2 ñã1ã4 nĩ1nda3tĩ3ĩ3 ndya'3a2 tã3 nĩ1tẽ3ẽ42, ya1kã3, *cacahuate** [...] ki1bi4 ta13ba4re2 ndi4
ndi4 mbo3ta3 mbo3ta3, mbo3ta3 mbo3ta3 ka4a4 ti1xĩ3 nda'3a4 kwi1yo'1o4 nde'3e42 ya1 sa3kã4 ñũ'3ũ4 ba'1a3 ku4u4 ndya'3a2 nĩ1ki'1bya32 rã4, ñũ'3ũ4 ta'4bi14
lu14u3ya1 ta13ba4 nã1 Ni1ko4yu4, tã3 ndu'1u1 ndi4 ba143 chi'4i4 bi4 ndwa'1a1 ndi4, ya1kã3, xu3xã3nĩ42 jỹã'4ã2 rã4
nĩ3 ko14o3 ya'1bya32 ndi4, ya1kã3, ka3mã2nỹã42, sa3kã4 nĩ3 *jamaica**
lwa14a2 ndi4chi2 tã3, nã4 *costalilla** nda3ndo3o3, ya1kã3, ya1 nda1a4 kwĩ3ĩ4 ka4chi2nã1 nda4tũ'4ũ4nã2 jĩ'4ĩ4ndu3
nde4e2 nde3e4 i3nĩ2 ba42 kã4 lu14u3 sa4ka2nỹã42 tã3 tu4mĩ4 sa4ka2 ke'3e42 rã4
ya1 kã4 ndi4 nda1 ĩ3ĩ3 nĩ14chya'3a2 kã4 tã3 ndi4 ba'1a3nĩ42 xi4yo13 be3, ya1 kã4 ndi4 ba'1a3 xi4yo13 jo3lĩ42 rã4, ba'1a3 xi4yo13 *jamaica** rã4
ba'1a3, ba'1a3 xi4yo13, ya1kã3, ya1 tũ4 ya'3a4 rã4
ya1 kã4 ndi4, nda1 ndi'4i4 ba3 ñã'1ã3 ndi4 ya1, ya1, ya1 ndu4tã'3ã2 ko3o3 ku4u4 ndi'3i3 be2 nywe3e24 kã4 tã3 mĩ3ĩ4 ba3 yo4o4 ku4u4 nã1 ba143 chye'4e42 ya1 kã4 ndi4 ya1 kã4 kwã'1ã1 ndi'4i4 xe'1e42 ko14o3 nã1 chi'4i4 ke1 ko14o3
ya1 mỹã3ã42 ndi4 ya1 ba'1a3 ko3o3 ku4u4 ndi'3i3 be2 rã4, *sandía** ya1 ba'1a3 xi4yo13 tu3 ku4u4 *sandía** ba3
xi4yo13 *sandía**, ya3tĩ3 nũ14ũ3 ñũ3ũ2 kã4 ti4, ya1kã3, ko4ndo3 ku3rra42 nã1 Tanu kã4 ndi4 mĩ4ĩ4 xi'1i1 ta1 Ni1ko4yu4 ya3tĩ3 kã4 ti4 tã3 xi4yo13 *sandía**
i3kã4 xi1ywa32 i13xa3 ĩ3ĩ3 ta1 ta4u3nĩ2 nã3nĩ4 Chicu, Chicu Nela ka4chi2nã1 nda4tũ'4ũ4 ka4ñã2nã1 jĩ'4ĩ4ra2, *buta** ndi4, ya1kã3, chi13ka2ra1 te'1e1 ndi1xĩ3 ndi1xĩ3 tã3
ju13ndya3a2 tã42, nda1 tã42 ñũ'3ũ4 ba'1a3 tã'3ã2 ba3, nda13ndo3o3 ĩ3ĩ3 ndi'3i3 nũ14ũ3 te'1e1, *sandía** ja1 so'3o3 ja1 so'3o3 ndi'3i3 ta13ba4ra2 tõ4
tã3 nĩ3 ko14o3, ko14o3 ta1tã4 nĩ4tĩ3ĩ3ra3, ñũ'3ũ4 ti4 nda13ka3ya2 *pondó** chi13nde3e3 *pondó**ra1 chi13nde3e3ra2 xe'1e43, ko14o3 *bono** bi4 sa3kã4 a1chi1 ba42 kã4
bu..., ĩ3ĩ3 ku4kũ3 ku4kũ3 nda13nde3ta3 ndi'3i3 te'1e1 sa3kã4 kwa4a2 ñũ'3ũ4 ta'4yu1 nda13chi3nde3e3 põ3to42ra1 nda13xi4ta3ra2 tã3 nĩ1chi3nde3e3ra2 tywa'1a3
ndi4 ndo3o3 te'1e1 ndi4 nda3si4 ta13ba4ra2 *sandía**
ñã1ã4 kya4a2 tã3 ba1xya32 ba1xya32 ñũ3ũ2 i4xa3ra2 ya3tĩ3 chi'4i2 ti4 ba42 tã3 ñũ3ũ2 ba42 ñã1ã4 ndi4 lu14u3 *sandía** ta13ba4ra3
nã4 kwa3a2 ndi4 lu3chi'4i2 ti4 ke4e4 kwã4ã2 ti1xỹã32 ya1 ba143 kwa'4a1 ĩ3ka4chya1 ya1 sa3kã4 kwa4a2, ya1kã3, bi1xĩ3nĩ42
bi1xĩ3nĩ42, ba3 ba'1a3 ba3 nã4 jĩ'4ĩ4 ta1tã4 sa3kã4 ndi4 nda3se1e42 ya1, ya1 tã3 ki'14bi13 ya1 bi1xĩ3ya2 ndi4 ba3, ba3 ĩ3ka4chi1 ba3 ku3kwa'4a1 ti1xỹã32 sa3kã4
ndi4, nĩ1ke3e3 ba'1a3 i4chya2 i13xa3ra2 rã4, ya1 kã4 ndi4 ya1 ba'1a3 xi4yo13 tu3 ku4u4 *sandía** ba3
tã42 ku4u4 ndo1o4 tõ4, bi3tĩ3 yu3mĩ4 tã3 chyo'3o4 ndo1o4 nã4 ñũ'3ũ4 ti1chi32 ba42 tã3 ja143 kĩ'4ĩ4rũ4 ta1kwi42, ya1 tã3 ke3e3 sa1bi4 ndi4 tũ4 ja1 i4yo2 ku4u4 ndo1o4 ko'3ndyo4 tõ4
ĩ3ĩ3 sa4bi4 ti4 tã3, tã3 tũ4 ja1 i4yo2 ku4u4 tũ4 kã4, ji1nĩ4 ya1 chyo'3o4 ya1 ñã1ã4 ndi4 ja1 ndo1o4 ja1 tũ4 ja1 ke3e3 yo3ko4 ku4u4 tũ4 kã4 tã3 ke3e3 sa1bi4
ya1 kã4 ndo1o4 tũ4 kwa4chi3 i3kã4 [...] tu3ku3 kwi1ya1 ka1 ndi4 mbyo3o4 ko14nde3e4 nã4tu2 nã4 ja1, ja1 ku4nũ3 ba43
ya1 kã4 ndi4 tã42 ku4u4 ndo1o4, ndo1o4 kwa'4a1 xi1yo3 ji1nã'3ã4 ndi4
ĩ3ĩ3 ki1si3 bi4 ta4ba4 ti3kwa'4a2 kã4 ya1 ĩ3ĩ3, ĩ3ĩ3 nda'3a4 so'3o3 ndu13yu2 ta'4bi4 ta'4bi4
ã4 ko14o3 ndi4 ja1 ndi4ka1 ba'1a3 ya'4a13 so'3o3 ndi4ka2rũ4, ã4 ki1si3 yo4so24 sa3ba3 tã3 i3nga2 ki1si3 yo4so24 sa3ba3 ndi4 u1nĩ1 ki1si3
tã3 jĩ'4ĩ4 *toro**, tã3 tũ4 ndo1o4 su4ka2 bi3tĩ3 ndi4 ki3nĩ3 ka1 ba3 xa'4a13 tũ4 [...] ta1kwi42
ka4nã3 ba3, ya1kã3, nda4a2, nda4a2, ya1kã3, u1bi1, u1bi1 ki1si3 yo4so24 sa3ba3 ã4 nda1 u1nĩ1 ki1si3 ka4nã3 jĩ'4ĩ4rũ4 nã4tu2 ĩ3ĩ3 nda'3a4 tã3
ndo1o4 ndo3o3, ki3nĩ3 ja4ta2rũ4 ta1kwi42 rã4, ya1 kã4 ndi4
ya1 ta1kwi42 ta4ba4nĩ42 tũ4 kã4 ya1 kã4 ndi4 nĩ1ku3to14o2nã1, sa14ndi'3i3 ba3nã2 xa'1a4 tũ4, tũ4 ya3ta4 ñã1ã4 te'4e4nĩ42rũ4 tã3 ko14o3 ta1kwi42rũ4 tũ4 nĩ4ĩ24 so'3o3 ti4 ba3 ku4u4 tũ4 kã4
ndi4, tã3 ndi4 ba'1a3nĩ42 *panela**rũ4 ka4chi2nã1, tã3 *panela** tũ4, tũ4 su4ka2 ka1a3 ndi4, ya1kã3,
bi14xi1 be'1e32 tã42, tã42 *panela** tũ4, tũ4 nda'4bi2 ka4chi2nã1.
A1be3, lu3chi'4i2 bi3te42, tã3 *panela**, *panela** te'4e4nĩ42 ba43,
ya1 kã4 ba42 ndi4 ndi3sa4ku4u4 nw̃ã14ã2 ndi4 ya1, ya1 ja1 kwã'1ã1 ndi'4i4nĩ42 ba3 ku4u4 ndi'3i3 be2 tĩ3 rã4, ko14o3 ke1 xi4yo13 tã42 ku4u4
ya1 *arró** ñã1ã4 tã42 ku4u4, ya1kã3, ya1 ko4ndo3 nã1 chi'4i4 tũ4 ya'3a4 ñã1ã4 ba3 nã1 chi'4i4 tya13mã3 ñã1ã4 ndi4
*buta** nã4 ji13nĩ2 ka1nã1 nda4a2 ja'1a4 i3tu2 i4ndwa'3a42 ndi4 ñũ3ũ42 kwã'1ã1 nã1 kwã'1ã1 ku'1u1 tã3 i3chi4 xa3a3 ta1nda1 kã4 kwã'1ã1nã1
xõ1õ4 ki14tu3 ndi4 ja1 nĩ1ta3ba4 ndi'3i3 ba3nẽ2 nĩ3 ku14nỹũ24 ka3xỹã43
ndo1o4 kwã4ã2 tũ4 ka4chyo24 ku4u4 ndo1o4 bi3ta42 ka1a3 i4yo2rũ4 jĩ'4ĩ2 xi1ki4 kã4 ndi4 nĩ3 ko14o3rũ4 kwi4i4 ka3xi42
kwã'1ã1ra1 ku'1u1 tã3 a1swa32 ñã1ã4, ja143 pa4li4 chi'4i2 so'3o3 tya42 [...] nĩ1xa1a1yu1 ndi4 nda143, nda143 kwi4i24 ka4a4 ja'13nda2nã1rũ4
ya1 kã4 ndi4 ba143 ta4ba4 ka1yu1 ku'1u1rũ4 ndi4 nĩ3 xa'14a13 ka1nã1 kwa3a2 rã4
ya1 kwa3a2 ndi4 ñã1ã4 tỹũ3ũ4 be'3e3 tã3 i4ndu'3ũ4 sa3kã4 ba42 ndi4 ya1, ki'14bi13nã2 ndi4 ta1 i4ndu'3u4 kwe4e4 tã3 nde4e24
tã3 ya1 ko3o3 mỹã3ã42 ndi4 nĩ3 ka14kwa13, tya13mã3 ñã1ã4 ba42 ã4 *sandía** ba42 ndi4 ñũ3ũ42 ki'1bi3nã2 kwi3so3nẽ3,
ya1 ñã1ã4 ba42 ndo'4o4nã2 ya1 kã4 ndi4 ya1 ba14sa4 kwi4i4 ka1 ndi4 nĩ1ku3kwi'4nã4 nã3kwi42nã1, nã1 ndu4ku4 kwa1chi3 ba3 ku4u4nã3.
ya1kã3, Maximiliano Francisco González.
U1nĩ1 xi3ko3 u1nĩ1.
ya1kã3, ka4chi2nã1 jỹã'4ã2 ndi4, ya1kã3, ñũ3ũ2 ti14chi3 ba42 jĩ'4ĩ4 tũ'1ũ3 i4sa1bi4 tã3 tu1sã'4ã4 ndi4, ya1kã3, Yoloxóchitl ba43.
report
high
high
Nda3tu'4un4 lu3chi'4i2=un4 ji'4in4=ndu2 sa1a3 i4xa3 na1 ja4chiu4un4 xa14ku'1u1,
na4tu2 o4ra2 ja1 ndu4ta'3an2 ja1 tiem4pu2 chi'3i3=na2 ba43
an4 ya1ma4 ka4ni3=na2 an4 ko14o3 an4, ya1kan3 o4ra2 xi4tu3 tu3=na2 ku'1u1 tu3ku3 an4 ko14o3 o4ra2 ja'4nda2=na1 i'1i3
nda4a(2)=e2 ba42 i4xa3=na2 tan42 i3in3 tan42 i3in3, ya1kan3, ya1 chi'4i4=na2 kan4 tan3 nda4a(2)=e2 ba42 chi'4i4=na2 tan3 sa1a3 i4xa3=na2 ji'4in(4)=a2 tan3 xa'4nu(3)=a2 nda1 mi4i4 ndu4-ku3xa(3)=e3.
¿Tan3 an4 ba143 ja4xi24 ta'3an2=ri4=a3?
Tan3 ya1 ka'4an2=na1 ji'4in4 ko4ndo3 ya1 tu4u24 kan4, na4chu3 ka'4an2=na1 ji'4in(4)=a2 ku4u(4)=a2 ya1 tu4u24 tan3 nda4a(2)=e2 ba42 ya1 kwi3i3 ko3ndo3 ya1 tu4u24 kan4, an4 kwi3i3 ko3ndo3 nu1ni4 an4 ko14o3 kwi3i3 ko3ndo3 ndu3chi4 tu4u24.
¿An4 ko4so1=na(1)=e1?
Ya1 kan4 ba42 tu4u24.
¿Tan3 nda4a(2)=e2 ba42 yu3mi4?
Tan3 chi'4i4=na2 nu1ni4 tan3 ndu3chi4 yu3mi4, tan3 ya1, ya1kan3, tu4u24 tin3.
An4 ndu3chi4 ti4 ba3 an4 ko14o3 nda1, nda1 nu1ni4 chi'4i4=na3.
Nda143 tiem4pu2 ba42 na3ni4=a2 tu4u24.
tan3 nda3tu'4un(4)=un4 ji'4in4=ndu2 sa1a3 i4xa3=na2 tan3 nda4-ka3ya2=na1 ndi3chi2 kan4 ndu3chi4 kan4 sa1a3 i4xa3=na2 ta4ba4=na2 ndu3chi4 o4ra2 ndu4-ku3xa(3)=e3.
Ya1 ja1tu1 ba43.
tan3 na4 ...
Tan3 ya1 ndu3chi4 kan4 tin3 na4tu2 ni1-chi'3i(3)=o4 i3in3 kwa3ti4yu2 sa1a3 ndu3chi4 ka3na3 na4tu2 i3in3 kwa3ti4yu2 chi'3i(3)=o4 cho4.
Tan3 nu1ni4 tin3, sa1a3 ta'3an2 kwa3ti4yu2 nu1ni4 ka3na3 na4tu2 i3in3 kwa3ti4yu(2)=a2 chi'3i(3)=o4 cho4.
U1ni1 a3ne4ga2 ya'4a13 u1ni1 a3ne4ga2 ran4 tan3 nda143 i3nda14 kwa3ti4yu2 ran4.
tan3 ja1 si4in4 ja1 si4in4 nu1ni4 ndi4 ja1 si4in4 ja1 si4in4 ta4ba4=e2 ran4, ba14ja4 ka4chi1
Nda3tu'4un4 lu3chi'4i2=un4 ji'4in4=ndu2 bi3tin3 nda4a2 kwe'1e1 ba42 i4yo2 bi3tin3 bi3tin3 nu14u3 i3tu2 tan3 sa3kan4 ni3 yu3ba2 ndu3chi4 kan4, nda4a2 kwe'1e1 ba42 ji4ni(2)=a2 ba143 xa'4a13=e2 ko3o(3)=a2 tin3.
Tan3 kwe'1e1 i3tu2 tu3ku3 tin3, kwe'1e1 i3tu2 tin3.
nda4a2 i3nga2 ña'1a3 ba42 chi'4i4 ka1=na1 na1, na1 chi'4i4 i3tu2 ji'4in4 ndu3chi4 nda4a2 i3nga2 ka1 ña'1a3 ba42 chi'4i4=na3.
Ya1 kan4 ba42 ja4xi24 ndi3..., ja4xi24 ndi3ki4..., ti4, ti1ki3xin4 ba3.
ni1-xi1yo3 tu3 ndu3chi4 ndo3o3 tu3ku3, ndu3chi4 ndu3u2. Ko14o(3)=a2 ka1a3.
Ya1 chi'3i(3)=o4=e3, ya1 chi'3i(3)=o4=e2 kwe4nda2 tan42 so'3o3 yo1o4 ni1ki4tu3.
Tan3 ko14o3 *abono** chi3ka2=e4 xa'1a4=e3.
¿Nda4a2, nda4a2 i3nga2 ña'1a3 kwi3i3 chi'3i(3)=o4 ji'4in4 i3tu2?
Tan3, ¿an4 kwi3i3 chi'3i3=na2, an4 chi'4i4=na2, ya1, ya1 jo3lin42 an4 ko3o3 *jamaica** ñu3u2 kan4 tin3?
Ta1tan4 ti4 ba3 ku4ni(2)=a2.
¿Si'1ba1 ñu'3u4 tin3 an4 chi'4i4=na2 si'1ba1 ñu'3u4?
tan3 pe'3la4=ni4(2)=a2.
Ba'1a3 ba3, ¿Sa1a3 na3ni(4)=un4?
¿Sa1a3 kwi1ya(1)=on4?
¿Sa1a3 na3ni4 ñu3u2=un4?
Nda3tũ'4ũ4 lu3chỹũ'4ũ24 jĩ'4ĩ4ndu2 sa1a3 i4xa3 nã1 ja4chỹũ4ũ4 xa14ku'1u1
nã4tu2 o4ra2 ja1 ndu4tã'3ã2 ja1 tyem4pu2 chi'3i3nã2 ba43
ã4 ya1mã4 ka4nĩ3nã2 ã4 ko14o3 ã4 ya1kã3 o4ra2 xi4tu3 tu3nã2 ku'1u1 tu3ku3 ã4 ko14o3 o4ra2 ja'4nda2nã1 i'1i3
nde4e2 ba42 i4xa3nã2 tã42 ĩ3ĩ3 tã42 ĩ3ĩ3 ya1kã3 ya1 chi'4i4nã2 kã4 tã3 nde4e2 ba42 chi'4i4nã2 tã3 sa1a3 i4xa3nã2 jỹã'4ã2 tã3 xa'4nw̃ã2 nda1 mĩ4ĩ4 ndu4ku3xe3
Tã3 ã4 ba143 ja4xi24 tã'3ã2rya43
Tã3 ya1 kã'4ã2nã1 jĩ'4ĩ4 ko4ndo3 ya1 tu4u24 kã4 nã4chu3 kã'4ã2nã1 jỹã'4ã2 kwa4a2 ya1 tu4u24 tã3 nde4e2 ba42 ya1 kwi3i3 ko3ndo3 ya1 tu4u24 kã4 ã4 kwi3i3 ko3ndo3 nũ1nĩ4 ã4 ko14o3 kwi3i3 ko3ndo3 ndu3chi4 tu4u24
An4 ko4so1nẽ1
ya1 kã4 ba42 tu4u24
Tã3 nde4e2 ba42 yu3mĩ4
Tã3 chi'4i4nã2 nũ1nĩ4 tã3 ndu3chi4 yu3mĩ4 tã3 ya1 ya1kã3 tu4u24 tĩ3
An4 ndu3chi4 ti4 ba3 ã4 ko14o3 nda1 nda1 nũ1nĩ4 chi'4i4nã3
Nda143 tyem4pu2 ba42 nã3nỹã42 tu4u24
tã3 nda3tũ'4ũ4 jĩ'4ĩ4ndu2 sa1a3 i4xa3nã2 tã3 nda4ka3ya2nã1 ndi3chi2 kã4 ndu3chi4 kã4 sa1a3 i4xa3nã2 ta4ba4nã2 ndu3chi4 o4ra2 ndu4ku3xe3
ya1 ja1tu1 ba43
tã3 nã4 .
Tã3 ya1 ndu3chi4 kã4 tĩ3 nã4tu2 nĩ1chyo'3o4 ĩ3ĩ3 kwa3ti4yu2 sa1a3 ndu3chi4 ka3nã3 nã4tu2 ĩ3ĩ3 kwa3ti4yu2 chyo'3o4 cho4
Tã3 nũ1nĩ4 tĩ3 sa1a3 tã'3ã2 kwa3ti4yu2 nũ1nĩ4 ka3nã3 nã4tu2 ĩ3ĩ3 kwa3ti4ywa2 chyo'3o4 cho4
U1nĩ1 a3nẽ4ga2 ya'4a13 u1nĩ1 a3nẽ4ga2 rã4 tã3 nda143 i3nda14 kwa3ti4yu2 rã4
tã3 ja1 sĩ4ĩ4 ja1 sĩ4ĩ4 nũ1nĩ4 ndi4 ja1 sĩ4ĩ4 ja1 sĩ4ĩ4 ta4be42 rã4 ba14ja4 ka4chi1
Nda3tũ'4ũ4 lu3chỹũ'4ũ24 jĩ'4ĩ4ndu2 bi3tĩ3 nda4a2 kwe'1e1 ba42 i4yo2 bi3tĩ3 bi3tĩ3 nũ14ũ3 i3tu2 tã3 sa3kã4 nĩ3 yu3ba2 ndu3chi4 kã4 nda4a2 kwe'1e1 ba42 ji4nỹã2 ba143 xe'4e132 kwa3a2 tĩ3
Tã3 kwe'1e1 i3tu2 tu3ku3 tĩ3 kwe'1e1 i3tu2 tĩ3
nda4a2 i3nga2 ñã'1ã3 ba42 chi'4i4 ka1nã1 nã1 nã1 chi'4i4 i3tu2 jĩ'4ĩ4 ndu3chi4 nda4a2 i3nga2 ka1 ñã'1ã3 ba42 chi'4i4nã3
ya1 kã4 ba42 ja4xi24 ndi3 ja4xi24 ndi3ki4 ti4 ti1ki3xĩ4 ba3
nĩ1xi1yo3 tu3 ndu3chi4 ndo3o3 tu3ku3 ndu3chi4 ndu3u2 Kwa14a2 ka1a3
ya1 chye'3e43 ya1 chye'3e42 kwe4nda2 tã42 so'3o3 yo1o4 nĩ1ki4tu3
Tã3 ko14o3 *abono** chi3ke24 xe'1e43
Nda4a2 nda4a2 i3nga2 ñã'1ã3 kwi3i3 chyo'3o4 jĩ'4ĩ4 i3tu2
Tã3 ã4 kwi3i3 chi'3i3nã2 ã4 chi'4i4nã2 ya1 ya1 jo3lĩ42 ã4 ko3o3 *jamaica** ñũ3ũ2 kã4 tĩ3
Ta1tã4 ti4 ba3 ku4nỹã2
Si'1ba1 ñũ'3ũ4 tĩ3 ã4 chi'4i4nã2 si'1ba1 ñũ'3ũ4
tã3 pe'3la4nỹã42
Ba'1a3 ba3 Sa1a3 nã3nỹũ4
Sa1a3 kwi1ỹõ4
Sa1a3 nã3nĩ4 ñũ3ũ24
Nda3tũ'4ũ4 lu3chỹũ'4ũ24 jĩ'4ĩ4ndu2 sa1a3 i4xa3 nã1 ja4chỹũ4ũ4 xa14ku'1u1,
nã4tu2 o4ra2 ja1 ndu4tã'3ã2 ja1 tyem4pu2 chi'3i3nã2 ba43
ã4 ya1mã4 ka4nĩ3nã2 ã4 ko14o3 ã4, ya1kã3 o4ra2 xi4tu3 tu3nã2 ku'1u1 tu3ku3 ã4 ko14o3 o4ra2 ja'4nda2nã1 i'1i3
nde4e2 ba42 i4xa3nã2 tã42 ĩ3ĩ3 tã42 ĩ3ĩ3, ya1kã3, ya1 chi'4i4nã2 kã4 tã3 nde4e2 ba42 chi'4i4nã2 tã3 sa1a3 i4xa3nã2 jỹã'4ã2 tã3 xa'4nw̃ã2 nda1 mĩ4ĩ4 ndu4ku3xe3.
¿Tã3 ã4 ba143 ja4xi24 tã'3ã2rya43?
Tã3 ya1 kã'4ã2nã1 jĩ'4ĩ4 ko4ndo3 ya1 tu4u24 kã4, nã4chu3 kã'4ã2nã1 jỹã'4ã2 kwa4a2 ya1 tu4u24 tã3 nde4e2 ba42 ya1 kwi3i3 ko3ndo3 ya1 tu4u24 kã4, ã4 kwi3i3 ko3ndo3 nũ1nĩ4 ã4 ko14o3 kwi3i3 ko3ndo3 ndu3chi4 tu4u24.
¿An4 ko4so1nẽ1?
ya1 kã4 ba42 tu4u24.
¿Tã3 nde4e2 ba42 yu3mĩ4?
Tã3 chi'4i4nã2 nũ1nĩ4 tã3 ndu3chi4 yu3mĩ4, tã3 ya1, ya1kã3, tu4u24 tĩ3.
An4 ndu3chi4 ti4 ba3 ã4 ko14o3 nda1, nda1 nũ1nĩ4 chi'4i4nã3.
Nda143 tyem4pu2 ba42 nã3nỹã42 tu4u24.
tã3 nda3tũ'4ũ4 jĩ'4ĩ4ndu2 sa1a3 i4xa3nã2 tã3 nda4ka3ya2nã1 ndi3chi2 kã4 ndu3chi4 kã4 sa1a3 i4xa3nã2 ta4ba4nã2 ndu3chi4 o4ra2 ndu4ku3xe3.
ya1 ja1tu1 ba43.
tã3 nã4 ...
Tã3 ya1 ndu3chi4 kã4 tĩ3 nã4tu2 nĩ1chyo'3o4 ĩ3ĩ3 kwa3ti4yu2 sa1a3 ndu3chi4 ka3nã3 nã4tu2 ĩ3ĩ3 kwa3ti4yu2 chyo'3o4 cho4.
Tã3 nũ1nĩ4 tĩ3, sa1a3 tã'3ã2 kwa3ti4yu2 nũ1nĩ4 ka3nã3 nã4tu2 ĩ3ĩ3 kwa3ti4ywa2 chyo'3o4 cho4.
U1nĩ1 a3nẽ4ga2 ya'4a13 u1nĩ1 a3nẽ4ga2 rã4 tã3 nda143 i3nda14 kwa3ti4yu2 rã4.
tã3 ja1 sĩ4ĩ4 ja1 sĩ4ĩ4 nũ1nĩ4 ndi4 ja1 sĩ4ĩ4 ja1 sĩ4ĩ4 ta4be42 rã4, ba14ja4 ka4chi1
Nda3tũ'4ũ4 lu3chỹũ'4ũ24 jĩ'4ĩ4ndu2 bi3tĩ3 nda4a2 kwe'1e1 ba42 i4yo2 bi3tĩ3 bi3tĩ3 nũ14ũ3 i3tu2 tã3 sa3kã4 nĩ3 yu3ba2 ndu3chi4 kã4, nda4a2 kwe'1e1 ba42 ji4nỹã2 ba143 xe'4e132 kwa3a2 tĩ3.
Tã3 kwe'1e1 i3tu2 tu3ku3 tĩ3, kwe'1e1 i3tu2 tĩ3.
nda4a2 i3nga2 ñã'1ã3 ba42 chi'4i4 ka1nã1 nã1, nã1 chi'4i4 i3tu2 jĩ'4ĩ4 ndu3chi4 nda4a2 i3nga2 ka1 ñã'1ã3 ba42 chi'4i4nã3.
ya1 kã4 ba42 ja4xi24 ndi3..., ja4xi24 ndi3ki4..., ti4, ti1ki3xĩ4 ba3.
nĩ1xi1yo3 tu3 ndu3chi4 ndo3o3 tu3ku3, ndu3chi4 ndu3u2. Kwa14a2 ka1a3.
ya1 chye'3e43, ya1 chye'3e42 kwe4nda2 tã42 so'3o3 yo1o4 nĩ1ki4tu3.
Tã3 ko14o3 *abono** chi3ke24 xe'1e43.
¿Nda4a2, nda4a2 i3nga2 ñã'1ã3 kwi3i3 chyo'3o4 jĩ'4ĩ4 i3tu2?
Tã3, ¿ã4 kwi3i3 chi'3i3nã2, ã4 chi'4i4nã2, ya1, ya1 jo3lĩ42 ã4 ko3o3 *jamaica** ñũ3ũ2 kã4 tĩ3?
Ta1tã4 ti4 ba3 ku4nỹã2.
¿Si'1ba1 ñũ'3ũ4 tĩ3 ã4 chi'4i4nã2 si'1ba1 ñũ'3ũ4?
tã3 pe'3la4nỹã42.
Ba'1a3 ba3, ¿Sa1a3 nã3nỹũ4?
¿Sa1a3 kwi1ỹõ4?
¿Sa1a3 nã3nĩ4 ñũ3ũ24?
Rey Castillo García
Maximiliano Francisco González
Rey Castillo García
Maximiliano Francisco González
Rey Castillo García
Maximiliano Francisco González
Rey Castillo García
Maximiliano Francisco González
Rey Castillo García
Maximiliano Francisco González
Rey Castillo García
Maximiliano Francisco González
Rey Castillo García + Maximiliano Francisco González
Maximiliano Francisco González
Rey Castillo García + Maximiliano Francisco González
Maximiliano Francisco González
Rey Castillo García
Maximiliano Francisco González
Maximiliano Francisco González + Rey Castillo García
Maximiliano Francisco González
Maximiliano Francisco González + Rey Castillo García
Maximiliano Francisco González
Rey Castillo García
Maximiliano Francisco González
Rey Castillo García
Maximiliano Francisco González
Maximiliano Francisco González + Rey Castillo García
Maximiliano Francisco González
Rey Castillo García + Maximiliano Francisco González
Maximiliano Francisco González
Rey Castillo García
Maximiliano Francisco González
Rey Castillo García
Maximiliano Francisco González
Rey Castillo García + Maximiliano Francisco González
Maximiliano Francisco González
Rey Castillo García
Maximiliano Francisco González
Rey Castillo García + Maximiliano Francisco González
Maximiliano Francisco González
Rey Castillo García + Maximiliano Francisco González
Maximiliano Francisco González
Maximiliano Francisco González
Rey Castillo García
Maximiliano Francisco González
Rey Castillo García
Maximiliano Francisco González
Rey Castillo García
Maximiliano Francisco González
Rey Castillo García
Maximiliano Francisco González
Maximiliano Francisco González + Rey Castillo García
Maximiliano Francisco González
Maximiliano Francisco González + Rey Castillo García
Maximiliano Francisco González
Rey Castillo García + Maximiliano Francisco González
Rey Castillo García + Maximiliano Francisco González
Rey Castillo García + Maximiliano Francisco González
All values that are allowed for Transcriber Turn.mode attribute
spontaneous
planned
All values that are allowed for Transcriber Turn.fidelity attribute
high
medium
low
All values that are allowed for Transcriber Section.type attribute
report
nontrans
filler
All values that are allowed for Transcriber Turn.channel attribute
telephone
studio