Tryag File Manager
Home
-
Turbo Force
Current Path :
/
home
/
cluster1
/
data
/
bu01
/
1121861
/
html
/
Mesolex2
/
Pipil-1
/
Eng
/
Upload File :
New :
File
Dir
/home/cluster1/data/bu01/1121861/html/Mesolex2/Pipil-1/Eng/175-202.rtf
{\rtf1\ansi\ansicpg1252\uc1\deff0\stshfdbch0\stshfloch0\stshfhich0\stshfbi0\deflang1033\deflangfe1033{\fonttbl{\f0\froman\fcharset0\fprq2{\*\panose 02020603050405020304}Times New Roman{\*\falt Times New Roman};} {\f11\fmodern\fcharset128\fprq1{\*\panose 02020609040205080304}MS Mincho{\*\falt \'82\'6c\'82\'72 \'96\'be\'92\'a9};}{\f34\fswiss\fcharset128\fprq2{\*\panose 020b0604020202020204}Arial Unicode MS;} {\f36\fswiss\fcharset128\fprq2{\*\panose 020b0604020202020204}@Arial Unicode MS;}{\f110\fmodern\fcharset128\fprq1{\*\panose 02020609040205080304}@MS Mincho;}{\f196\froman\fcharset238\fprq2 Times New Roman CE{\*\falt Times New Roman};} {\f197\froman\fcharset204\fprq2 Times New Roman Cyr{\*\falt Times New Roman};}{\f199\froman\fcharset161\fprq2 Times New Roman Greek{\*\falt Times New Roman};}{\f200\froman\fcharset162\fprq2 Times New Roman Tur{\*\falt Times New Roman};} {\f201\froman\fcharset177\fprq2 Times New Roman (Hebrew){\*\falt Times New Roman};}{\f202\froman\fcharset178\fprq2 Times New Roman (Arabic){\*\falt Times New Roman};}{\f203\froman\fcharset186\fprq2 Times New Roman Baltic{\*\falt Times New Roman};} {\f204\froman\fcharset163\fprq2 Times New Roman (Vietnamese){\*\falt Times New Roman};}{\f308\fmodern\fcharset0\fprq1 MS Mincho Western{\*\falt \'82\'6c\'82\'72 \'96\'be\'92\'a9};} {\f306\fmodern\fcharset238\fprq1 MS Mincho CE{\*\falt \'82\'6c\'82\'72 \'96\'be\'92\'a9};}{\f307\fmodern\fcharset204\fprq1 MS Mincho Cyr{\*\falt \'82\'6c\'82\'72 \'96\'be\'92\'a9};} {\f309\fmodern\fcharset161\fprq1 MS Mincho Greek{\*\falt \'82\'6c\'82\'72 \'96\'be\'92\'a9};}{\f310\fmodern\fcharset162\fprq1 MS Mincho Tur{\*\falt \'82\'6c\'82\'72 \'96\'be\'92\'a9};} {\f313\fmodern\fcharset186\fprq1 MS Mincho Baltic{\*\falt \'82\'6c\'82\'72 \'96\'be\'92\'a9};}{\f538\fswiss\fcharset0\fprq2 Arial Unicode MS Western;}{\f536\fswiss\fcharset238\fprq2 Arial Unicode MS CE;} {\f537\fswiss\fcharset204\fprq2 Arial Unicode MS Cyr;}{\f539\fswiss\fcharset161\fprq2 Arial Unicode MS Greek;}{\f540\fswiss\fcharset162\fprq2 Arial Unicode MS Tur;}{\f541\fswiss\fcharset177\fprq2 Arial Unicode MS (Hebrew);} {\f542\fswiss\fcharset178\fprq2 Arial Unicode MS (Arabic);}{\f543\fswiss\fcharset186\fprq2 Arial Unicode MS Baltic;}{\f544\fswiss\fcharset163\fprq2 Arial Unicode MS (Vietnamese);}{\f545\fswiss\fcharset222\fprq2 Arial Unicode MS (Thai);} {\f558\fswiss\fcharset0\fprq2 @Arial Unicode MS Western;}{\f556\fswiss\fcharset238\fprq2 @Arial Unicode MS CE;}{\f557\fswiss\fcharset204\fprq2 @Arial Unicode MS Cyr;}{\f559\fswiss\fcharset161\fprq2 @Arial Unicode MS Greek;} {\f560\fswiss\fcharset162\fprq2 @Arial Unicode MS Tur;}{\f561\fswiss\fcharset177\fprq2 @Arial Unicode MS (Hebrew);}{\f562\fswiss\fcharset178\fprq2 @Arial Unicode MS (Arabic);}{\f563\fswiss\fcharset186\fprq2 @Arial Unicode MS Baltic;} {\f564\fswiss\fcharset163\fprq2 @Arial Unicode MS (Vietnamese);}{\f565\fswiss\fcharset222\fprq2 @Arial Unicode MS (Thai);}{\f1298\fmodern\fcharset0\fprq1 @MS Mincho Western;}{\f1296\fmodern\fcharset238\fprq1 @MS Mincho CE;} {\f1297\fmodern\fcharset204\fprq1 @MS Mincho Cyr;}{\f1299\fmodern\fcharset161\fprq1 @MS Mincho Greek;}{\f1300\fmodern\fcharset162\fprq1 @MS Mincho Tur;}{\f1303\fmodern\fcharset186\fprq1 @MS Mincho Baltic;}}{\colortbl;\red0\green0\blue0; \red0\green0\blue255;\red0\green255\blue255;\red0\green255\blue0;\red255\green0\blue255;\red255\green0\blue0;\red255\green255\blue0;\red255\green255\blue255;\red0\green0\blue128;\red0\green128\blue128;\red0\green128\blue0;\red128\green0\blue128; \red128\green0\blue0;\red128\green128\blue0;\red128\green128\blue128;\red192\green192\blue192;}{\stylesheet{\ql \li0\ri0\widctlpar\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0 \fs24\lang1033\langfe1033\cgrid\langnp1033\langfenp1033 \snext0 Normal;} {\*\cs10 \additive \ssemihidden Default Paragraph Font;}{\* \ts11\tsrowd\trftsWidthB3\trpaddl108\trpaddr108\trpaddfl3\trpaddft3\trpaddfb3\trpaddfr3\trcbpat1\trcfpat1\tscellwidthfts0\tsvertalt\tsbrdrt\tsbrdrl\tsbrdrb\tsbrdrr\tsbrdrdgl\tsbrdrdgr\tsbrdrh\tsbrdrv \ql \li0\ri0\widctlpar\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0 \fs20\lang1024\langfe1024\cgrid\langnp1024\langfenp1024 \snext11 \ssemihidden Normal Table;}}{\*\revtbl {Unknown;}}{\*\rsidtbl \rsid290787\rsid5445421\rsid7017544\rsid7091622\rsid7607837\rsid8526579 \rsid8808361\rsid8934865\rsid9786203\rsid10818477\rsid10965932\rsid11032553\rsid11818114\rsid12142287\rsid12917082\rsid13725723\rsid14095030\rsid14122439\rsid14426970\rsid15818575}{\*\generator Microsoft Word 10.0.2627;}{\info{\author Wilson Silva} {\operator Wilson Silva}{\creatim\yr2005\mo10\dy21\hr11\min21}{\revtim\yr2006\mo5\dy9\hr15\min32}{\version6}{\edmins296}{\nofpages26}{\nofwords4483}{\nofchars25555}{\*\company }{\nofcharsws29979}{\vern16437}}\margl1890\margr1350 \facingp\widowctrl\ftnbj\aenddoc\noxlattoyen\expshrtn\noultrlspc\dntblnsbdb\nospaceforul\hyphcaps0\horzdoc\dghspace120\dgvspace120\dghorigin1701\dgvorigin1984\dghshow0\dgvshow3\jcompress\viewkind1\viewscale100\htmautsp\nolnhtadjtbl\rsidroot12142287 \fet0 \sectd \sbknone\linex0\headery0\footery0\sectdefaultcl\sectrsid8526579\sftnbj {\*\pnseclvl1\pnucrm\pnstart1\pnindent720\pnhang {\pntxta .}}{\*\pnseclvl2\pnucltr\pnstart1\pnindent720\pnhang {\pntxta .}}{\*\pnseclvl3\pndec\pnstart1\pnindent720\pnhang {\pntxta .}}{\*\pnseclvl4\pnlcltr\pnstart1\pnindent720\pnhang {\pntxta )}}{\*\pnseclvl5\pndec\pnstart1\pnindent720\pnhang {\pntxtb (}{\pntxta )}}{\*\pnseclvl6\pnlcltr\pnstart1\pnindent720\pnhang {\pntxtb (}{\pntxta )}}{\*\pnseclvl7 \pnlcrm\pnstart1\pnindent720\pnhang {\pntxtb (}{\pntxta )}}{\*\pnseclvl8\pnlcltr\pnstart1\pnindent720\pnhang {\pntxtb (}{\pntxta )}}{\*\pnseclvl9\pnlcrm\pnstart1\pnindent720\pnhang {\pntxtb (}{\pntxta )}}\pard\plain \ql \li0\ri0\widctlpar \tx360\tx720\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0\pararsid8526579 \fs24\lang1033\langfe1033\cgrid\langnp1033\langfenp1033 {\insrsid12142287\charrsid8526579 \par }\pard \qc \li0\ri0\widctlpar\tx360\tx720\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0\pararsid8526579 {\fs28\insrsid8526579\charrsid8526579 B}{\fs28\insrsid12142287\charrsid8526579 \par }\pard \ql \li0\ri0\widctlpar\tx360\tx720\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0\pararsid8526579 {\insrsid12142287\charrsid8526579 \tab }{\insrsid8526579 \par }{\insrsid12142287\charrsid8526579 (C) bainah }{\insrsid8526579 \tab \tab }{\insrsid10965932 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 vaina \par \tab \tab pod, sheath, scabbard \par }{\insrsid8526579 \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 -bainah-yu (poss.) i-bainah-yu "its pod (of plant)" }{\insrsid8526579 \par \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 Sp. vaina \par \tab }{\insrsid8526579 \par }{\insrsid12142287\charrsid8526579 (SD) bakun}{\insrsid10965932 \'e1}{\insrsid12142287\charrsid8526579 r, -chiwa }{\insrsid10965932 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 vacunar \par \tab \tab to vaccinate \par \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid10965932 Sp. vacunar \par \tab }{\insrsid10965932\charrsid10965932 \par }{\insrsid12142287\charrsid10965932 (SD) balde(h) }{\insrsid10965932\charrsid10965932 \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid10965932 balde, cubeta \par }{\insrsid10965932 \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid10965932 bucket, pail \par \tab \tab Sp. balde \par \tab }{\insrsid10965932 \par }{\insrsid12142287\charrsid10965932 (SD) bal}{\insrsid10965932 \'f3}{\insrsid12142287\charrsid10965932 r }{\insrsid10965932 \tab \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid10965932 valor \par \tab \tab value, worth; bravery, valor \par \tab }{\insrsid10965932 \par }{\insrsid12142287\charrsid10965932 (SD) bambu(h) }{\insrsid10965932 \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid10965932 bamb}{\insrsid10965932 \'fa}{\insrsid12142287\charrsid10965932 \par }{\insrsid10965932 \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid10965932 bamboo \par \tab \tab Sp. bamb}{\insrsid10965932 \'fa}{\insrsid12142287\charrsid10965932 \par }{\insrsid10965932 \par }{\insrsid12142287\charrsid10965932 (SD) banke}{\insrsid12142287\charrsid8526579 ta }{\insrsid10965932 \tab \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 banqueta }{\insrsid10965932 \par \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 stool \par \tab \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid14426970 Sp. banqueta \par }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid10965932\charrsid14426970 \par }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid14426970 (SD) bankuh }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid10965932\charrsid14426970 \tab \tab \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid14426970 banco }{ \lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid10965932\charrsid14426970 \par \tab \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid14426970 bench \par \tab \tab Sp. banco \par }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid10965932\charrsid14426970 \par }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid7091622 (SD) barabat}{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid10965932\charrsid7091622 \'f3}{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid7091622 n }{ \lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid10965932\charrsid7091622 \tab \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid7091622 bamb}{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid10965932\charrsid7091622 \'fa}{ \lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid7091622 }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid10965932\charrsid7091622 \par \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid14426970 bamboo sp. \par \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 Sp. vara-baton \par }{\insrsid7091622 \par }{\insrsid12142287\charrsid8526579 (SD) barkuh }{\insrsid8808361 \tab \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 barco }{\insrsid8808361 \tab \tab \par \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 trough, boat \par \tab \tab Sp. barco \par }{\insrsid8808361 \par }{\insrsid12142287\charrsid8526579 (SD) barriu }{\insrsid8808361 \tab \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 barrio \par \tab \tab barrio, ward, quarter \par }{\insrsid8808361 \tab \tab barriu }{\ul\insrsid8808361\charrsid8808361 rosario}{\insrsid12142287\charrsid8526579 "Ba}{\insrsid8808361 rrio del Rosario" (also called }{\ul\insrsid8808361\charrsid8808361 katani}{\insrsid12142287\charrsid8526579 " below") \par }{\insrsid8808361 \tab \tab barriu }{\ul\insrsid8808361\charrsid8808361 calvario}{\insrsid8808361 "Barrio del Calvario" (also calle }{\ul\insrsid8808361\charrsid8808361 ahkuwi}{\insrsid8808361 }{\insrsid12142287\charrsid8526579 "above") \par \tab }{\insrsid8808361 \par }{\insrsid12142287\charrsid8526579 (SD) basta }{\insrsid8808361 \tab \tab \tab }{\loch\af34\dbch\af34\insrsid8808361\charrsid8808361 \loch\af34\hich\af0\dbch\f34 \u161\'21}{\insrsid12142287\charrsid8526579 basta! \par \tab \tab that's enough!, stop it! \par \tab \tab Sp. basta \par }{\insrsid8808361 \par }{\insrsid12142287\charrsid8526579 (SD) bautis}{\insrsid8808361 \'e1}{\insrsid12142287\charrsid8526579 r, -chiwa }{\insrsid8808361 \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 bautizar to baptize \par \tab }{\insrsid8808361 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 Sp. bautizar \par }{\insrsid8808361 \par }{\insrsid12142287\charrsid8526579 (SD) bayeh }{\insrsid8808361 \tab \tab \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 valle \par }{\insrsid8808361 \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 valley \par }{\insrsid8808361 \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 Sp. valle \par }{\insrsid8808361 \par }{\insrsid12142287\charrsid8526579 (C) -bechi }{\insrsid8808361 \tab \tab \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 vecino }{\insrsid8808361 \par \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 neighbor \par }{\insrsid8808361 \tab \tab -bechi (poss.) }{\insrsid12142287\charrsid8526579 nu-bechi "my neighbor" }{\insrsid14426970 \par \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 cf. also -besi:nuh "neighbor" \par \tab }{\insrsid14426970 \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid14426970 Sp. (?) vecino \par }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid14426970 \par }{\insrsid12142287\charrsid14426970 (SD) belar, -chiwa }{\insrsid14426970\charrsid14426970 \tab }{\insrsid14426970 \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid14426970 velar \par }{\insrsid14426970 \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 to watch, guard (to stay awake) \par \tab }{\insrsid14426970 \tab }{\insrsid12142287\charrsid14426970 Sp. velar \par }{\insrsid14426970 \par }{\insrsid12142287\charrsid14426970 (SD) bendedor }{\insrsid14426970 \tab \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid14426970 vendedor \par \tab }{\insrsid14426970 \tab }{\insrsid12142287\charrsid14426970 merchant, seller, vender \par \tab }{\insrsid14426970 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 Sp. vendedor \par }{\insrsid14426970 \par }{\insrsid12142287\charrsid8526579 (SD) bendedora }{\insrsid14426970 \tab \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 vendedora \par }{\insrsid14426970 \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 merchant woman, woman seller \par \tab }{\insrsid14426970 \tab }{\insrsid12142287\charrsid14426970 Sp. vendedora \par }{\insrsid14426970 \par }{\insrsid12142287\charrsid14426970 (C) bendes}{\insrsid14426970 \'ed}{\insrsid12142287\charrsid14426970 r, -chiwa }{\insrsid14426970 \tab \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid14426970 bendecir \par }{\insrsid14426970 \tab }{\insrsid12142287\charrsid14426970 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 to bless \par \tab }{\insrsid14426970 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 Sp. bendec}{\insrsid14426970 \'ed}{\insrsid12142287\charrsid8526579 r \par (SD) bendesir, -chiwa \par }{\insrsid14426970 \par }{\insrsid12142287\charrsid14426970 (SD) benenu(h) }{\insrsid14426970 \tab \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid14426970 veneno \par \tab }{\insrsid14426970 \tab }{\insrsid12142287\charrsid14426970 poison \par \tab }{\insrsid14426970 \tab }{\insrsid12142287\charrsid14426970 Sp. veneno \par }{\insrsid14426970 \par }{\insrsid12142287\charrsid8526579 (SD) -bentanah -yak }{\insrsid14426970 \tab \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 narices \par \tab }{\insrsid14426970 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 nostrils \par }{\insrsid14426970 \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 i-bentanah nu-yak "my nostril(s)" \par \tab }{\insrsid14426970 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 cf. Sp. ventana "window", -yak 'nariz' \par }{\insrsid14426970 \par }{\insrsid12142287\charrsid14426970 (C) berdo:lake }{\insrsid14426970 \tab \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid14426970 verdolaga \par \tab }{\insrsid14426970 \tab }{\insrsid12142287\charrsid14426970 purslane (edible plant) \par \tab }{\insrsid14426970 \tab }{\insrsid12142287\charrsid14426970 Sp. verdolaga \par \tab }{\insrsid14426970 \tab }{\insrsid12142287\charrsid14426970 cf. (SD) berdulaga(h) \par }{\insrsid14426970 \par }{\insrsid12142287\charrsid14426970 (SD) berdulaga(h) }{\insrsid14426970 \tab \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid14426970 verdolaga \par }{\insrsid14426970 \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 purslane (edible plant) }{\insrsid14426970 \par \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 Sp.verdolaga \par }{\insrsid14426970 \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 cf. (C) berdo:lake \par }{\insrsid14426970 \par }{\insrsid12142287\charrsid8526579 (SD) bersoh }{\insrsid14426970 \tab \tab \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 verso, canci}{\insrsid14426970 \'f3}{\insrsid12142287\charrsid8526579 n }{\insrsid14426970 \par \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 verse, song \par \tab }{\insrsid14426970 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 Sp. verso \par }{\insrsid14426970 \par }{\insrsid12142287\charrsid8526579 (C) -besi:nuh }{\insrsid14426970 \tab \tab \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 vecino }{\insrsid14426970 \par \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 neighbor \par }{\insrsid14426970 \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 cf. also -bechi "neighbor" }{\insrsid14426970 \par \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 Sp. vecino \par }{\insrsid12142287\charrsid14426970 (SD) besi:nuh \par }{\insrsid14426970 \par }{\insrsid12142287\charrsid14426970 (SD) basu(h) }{\insrsid14426970 \tab \tab \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid14426970 vaso \par \tab }{\insrsid14426970 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 (drinking) glass \par \tab }{\insrsid14426970 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 Sp. vaso \par }{\insrsid14426970 \par }{\insrsid12142287\charrsid14426970 (SD) bestir, (mu)-chiwa }{\insrsid14426970\charrsid14426970 \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid14426970 vestir(se) }{\insrsid14426970 \par \tab \tab t}{\insrsid12142287\charrsid14426970 o dress (oneself) \par \tab }{\insrsid14426970 \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid14426970 Sp. vestir(se) \par }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid14426970 \par }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid14426970 (C) bi:dah }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid14426970 \tab \tab \tab \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid14426970 sabroso, rico, gu}{ \lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 sto }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid14426970 \par \tab \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 delicious, good \par \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid14426970 \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 Sp. vida \par }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid14426970 \par }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 (SD) bidah }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid14426970 \tab \tab \tab \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 la vida \par }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid14426970 \tab \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid14426970 life \par \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid14426970 \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid14426970 Sp. vida \par }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid14426970 \par }{\insrsid12142287\charrsid14426970 (C) bien }{\insrsid14426970\charrsid14426970 \tab }{\insrsid14426970 \tab \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid14426970 favor }{\insrsid14426970 \par \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid14426970 favor \par }{\insrsid14426970 \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid14426970 xi-k-chiwa ne bien "please", "do me a favor!" }{\insrsid14426970 \par \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid14426970 Sp. bien \par }{\insrsid14426970 \par }{\insrsid12142287\charrsid14426970 (SD) bie:pta, yepta }{\insrsid14426970 \tab \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid14426970 antier, antea}{\insrsid12142287\charrsid8526579 yer \par }{\insrsid14426970 \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 day before yesterday, three days ago \par \tab }{\insrsid14426970 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 cf. wi:pta "day after tomorrow" \par }{\insrsid14426970 \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 CN yeouiptla (Mol.), yeueyupan (Sim.) \par \tab }{\insrsid14426970 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 cf. (C) ya:wepta \par }{\insrsid14426970 \par }{\insrsid12142287\charrsid8526579 (SD) bigoteh bigote \par \tab moustache \par \tab Sp. bigote \par }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid15818575 \par }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 (SD) bigriyu(h) }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid15818575 \tab \tab \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 vidrio \par \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid15818575 \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 glass \par \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid15818575 \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 Sp. vidrio (vigrio, local pronunciation) \par }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid15818575 \par }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid15818575 (SD) bigruh }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid15818575 \tab \tab \tab \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid15818575 botella, vidrio \par \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid15818575 \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid15818575 bottle, glass \par \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid15818575 \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 Sp. vidrio (vigrio, local pronunciation) \par }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid15818575 \par }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid15818575 (SD) bilubyo, dilubyo }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid15818575 \tab \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid15818575 diluvio \par }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid15818575 \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid15818575 \tab flood \par \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid15818575 \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid15818575 Sp. diluvio \par }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid15818575 \par }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid15818575 (SD) birwelah }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid15818575 \tab \tab \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid15818575 viruela \par }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid15818575 \tab \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid15818575 (small)pox \par }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid15818575 \tab \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid15818575 Sp. viruela \par }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid15818575 \par }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 (SD) bisitante }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid15818575 \tab \tab \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 visitante }{ \lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid15818575 \par \tab \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 visitor \par }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid15818575 \tab \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 Sp. visitante \par }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid15818575 \par }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 (SD) bisiu(h) }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid15818575 \tab \tab \tab \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 vicio \par }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid15818575 \tab \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 bad habit, vice \par }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid15818575 \tab \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 Sp. vicio \par }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid15818575 \par }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 (C) blu:sah }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid15818575 \tab \tab \tab \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 blusa \par \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid15818575 \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid15818575 blouse \par \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid15818575 \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid15818575 Sp. blusa \par }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid15818575 \par }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid15818575 (SD) bobo, michin bobo }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid15818575 \tab \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid15818575 pescado bobo }{ \lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid15818575 \par \tab \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid15818575 fish sp., "dumb" fish \par \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid15818575 \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid15818575 Sp. bobo "stupid"; cf. michin "fish" \par }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid15818575 \par }{\insrsid12142287\charrsid15818575 (SD) bodah }{\insrsid15818575\charrsid15818575 \tab }{\insrsid15818575 \tab \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid15818575 boda \par }{\insrsid15818575 \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid15818575 wedding \par }{\insrsid15818575 \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid15818575 Sp. boda \par }{\insrsid15818575 \par }{\insrsid12142287\charrsid15818575 (SD) bolida }{\insrsid15818575 \tab \tab \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid15818575 vuelo }{\insrsid15818575 \par \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid15818575 flight \par \tab }{\insrsid15818575 \tab }{\insrsid12142287\charrsid15818575 Sp. (?) volado \par }{\insrsid15818575 \par }{\insrsid12142287\charrsid15818575 (SD) bolk}{\insrsid15818575 \'e1}{\insrsid12142287\charrsid15818575 n, b}{\insrsid12142287\charrsid8526579 ulk}{\insrsid15818575 \'e1}{\insrsid12142287\charrsid8526579 n }{\insrsid15818575 \tab \tab \tab }{ \insrsid12142287\charrsid8526579 volc}{\insrsid15818575 \'e1}{\insrsid12142287\charrsid8526579 n }{\insrsid15818575 \par \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 volcano, mountain \par \tab }{\insrsid15818575 \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid15818575 Sp. volc}{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid15818575\charrsid15818575 \'e1}{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid15818575 n \par }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid15818575\charrsid15818575 \par }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid15818575 (SD) bord}{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid15818575 \'e1}{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid15818575 r, -chiwa }{ \lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid15818575 \tab \tab \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid15818575 bordar }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid15818575 \par \tab \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid15818575 to embroider \par \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid15818575 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 Sp. bordar \par }{\insrsid15818575 \par }{\insrsid12142287\charrsid8526579 (SD) -bord}{\insrsid15818575 \'f3}{\insrsid12142287\charrsid8526579 n, bord}{\insrsid15818575 \'f3}{\insrsid12142287\charrsid8526579 n }{\insrsid15818575 \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 bord}{ \insrsid15818575 \'f3}{\insrsid12142287\charrsid8526579 n }{\insrsid15818575 \par \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 walking cane, staff }{\insrsid15818575 \par \tab \tab nu-bord\'f3n "my cane" \par \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 Sp. bord}{\insrsid15818575 \'f3}{\insrsid12142287\charrsid8526579 n \par \sect }\sectd \sbknone\linex0\headery0\footery0\sectdefaultcl\sectrsid8526579\sftnbj \pard\plain \ql \li0\ri0\widctlpar\tx360\tx720\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0\pararsid8526579 \fs24\lang1033\langfe1033\cgrid\langnp1033\langfenp1033 {\insrsid15818575 \par }{\insrsid12142287\charrsid8526579 (SD) borbunar, -chiwa }{\insrsid7017544 \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 burbujear }{\insrsid7017544 \par \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 to bubble \par }{\insrsid7017544 \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 Sp. (?) borbollonear \par }{\insrsid7017544 \par }{\insrsid12142287\charrsid7017544 (SD) bo:ta(h) }{\insrsid7017544\charrsid7017544 \tab \tab }{\insrsid7017544 \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid7017544 bota \par \tab }{\insrsid7017544 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 boot \par \tab }{\insrsid7017544 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 Sp. bota \par }{\insrsid7017544 \par }{\insrsid12142287\charrsid7017544 (SD) botaka }{\insrsid7017544 \tab \tab \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid7017544 botadora, butaca }{\insrsid7017544 \par \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid7017544 armchair \par \tab }{\insrsid7017544 \tab }{\insrsid12142287\charrsid7017544 Sp. butaca \par }{\insrsid7017544 \par }{\insrsid12142287\charrsid8526579 (C) boteyah, boteah }{\insrsid7017544 \tab \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 botella }{\insrsid7017544 \par \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 bottle \par \tab }{\insrsid7017544 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 Sp. botella \par (SD) boteya(h) }{\insrsid7017544 \tab \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 botella, bote }{\insrsid7017544 \par \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 bottle, (tin)can \par }{\insrsid7017544 \par }{\insrsid12142287\charrsid8526579 (SD) bot}{\insrsid7017544 \'f3}{\insrsid12142287\charrsid8526579 n }{\insrsid7017544 \tab \tab \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 bot}{\insrsid7017544 \'f3}{\insrsid12142287\charrsid8526579 n \par \tab }{\insrsid7017544 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 button \par \tab }{\insrsid7017544 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 Sp. bot}{\insrsid7017544 \'f3}{\insrsid12142287\charrsid8526579 n \par }{\insrsid7017544 \par }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid7017544 (SD) brabu(h) }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid7017544\charrsid7017544 \tab \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid7017544 \tab }{ \lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid7017544 arisco, bravo }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid7017544 \par \tab \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid7017544 surly, angry \par \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid7017544 \tab }{\insrsid12142287\charrsid7017544 Sp. bravo \par }{\insrsid7017544 \par }{\insrsid12142287\charrsid7017544 (SD) brisa(h) }{\insrsid7017544 \tab \tab \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid7017544 brisa \par \tab }{\insrsid7017544 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 breeze \par \tab }{\insrsid7017544 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 Sp. brisa \par }{\insrsid7017544 \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 tik brisah "in the open air" ("al aire libre") }{\insrsid7017544 \par \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 wi:ts brisah duro "there's a strong wind" \par }{\insrsid7017544 \par }{\insrsid12142287\charrsid8526579 (C) bruhah }{\insrsid7017544 \tab \tab \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 bruja \par \tab }{\insrsid7017544 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 witch, sorceress \par \tab }{\insrsid7017544 \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid7017544 Sp. bruja \par (SD) bruha(h) }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid7017544\charrsid7017544 \tab \tab \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid7017544 bruja, m}{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid7017544\charrsid7017544 \'e1}{ \lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid7017544 gica \par \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid7017544 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 witch, magic \par }{\insrsid7017544 \par }{\insrsid12142287\charrsid8526579 (SD) bruhu(h) }{\insrsid7017544 \tab \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 huracan, brujo }{\insrsid7017544 \par \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 strong wind, witch, sorcerer }{\insrsid7017544 \par \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 Sp. brujo \par }{\insrsid7017544 \par }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid7017544 (C) -buchi }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid7017544\charrsid7017544 \tab \tab \tab \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid7017544 manzana (de Ad}{ \lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid7017544 \'e1}{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid7017544 n) }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid7017544\charrsid7017544 \par }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid7017544 \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 Adam's apple \par }{\insrsid7017544 \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 nu-buchi "my Adam's apple" }{\insrsid7017544 \par \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 Sp. buche "craw, gullet" \par (SD) -buchi, -buche }{\insrsid7017544 \tab \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 tragadera, buche }{\insrsid7017544 \par \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 craw, gullet, throat \par \tab }{\insrsid7017544 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 i-buchi "its craw" \par }{\insrsid7017544 \par }{\insrsid12142287\charrsid8526579 (SD) bulk}{\insrsid7017544 \'e1}{\insrsid12142287\charrsid8526579 n, bolk}{\insrsid7017544 \'e1}{\insrsid12142287\charrsid8526579 n }{\insrsid7017544 \tab \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 volc}{ \insrsid7017544 \'e1}{\insrsid12142287\charrsid8526579 n }{\insrsid7017544 \par \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 volcano, mountain \par }{\insrsid7017544 \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid7017544 Sp. volc}{\insrsid7017544 \'e1}{\insrsid12142287\charrsid7017544 n \par }{\insrsid7017544 \par }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid7017544 (SD) burg}{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid7017544 \'e1}{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid7017544 r, -chiwa }{ \lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid7017544\charrsid7017544 \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid7017544 \tab \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid7017544 burgar, bramear, bramar \par \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid7017544 \tab }{\insrsid12142287\charrsid7017544 to bellow, to roar, to howl \par \tab }{\insrsid7017544 \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid7017544 Sp. burgar \par }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid7017544 \par }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid7017544 (SD) burruh }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid7017544 \tab burro }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid7017544 (marco }{ \lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid7017544 de madera que se pone debajo de la piedra de }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 moler) \par }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid7017544 \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid7017544 wo}{\insrsid12142287\charrsid8526579 oden frame put under the quern (metate) for support \par \tab }{\insrsid7017544 \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 Sp. burro \par }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid7017544 \par }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 (SD) burru(h), burra(h) }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid7017544 \tab \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 burro, burra \par }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid7017544 \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 \tab burro, donkey \par }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid7017544 \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 \tab Sp. burro, burra \par }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid7017544 \par }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 (SD) bwelto(h), welto(h) }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid7017544 \tab \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 vuelto, cambio \par \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid7017544 \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 change (money) \par }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid7017544 \par }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 (SD) bwenas diyas }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid7017544 \tab \tab \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 buenos d}{ \lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid7017544 \'ed}{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 as \par \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid7017544 \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 good morning \par \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid7017544 \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 Sp. buenos dias \par }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid7017544 \par }{\insrsid12142287\charrsid7017544 (SD) bwenas tardes }{\insrsid7017544\charrsid7017544 \tab }{\insrsid7017544 \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid7017544 buenas tardes \par \tab }{\insrsid7017544 \tab }{\insrsid12142287\charrsid7017544 good afternoon \par }{\insrsid7017544 \par }{\insrsid12142287\charrsid7017544 (SD) bwey }{\insrsid7017544 \tab \tab \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid7017544 buey \par \tab }{\insrsid7017544 \tab }{\insrsid12142287\charrsid7017544 ox \par \tab }{\insrsid7017544 \tab }{\insrsid12142287\charrsid7017544 Sp. buey \par }{\insrsid7017544 \tab \tab \tab \par \par }\pard \qc \li0\ri0\widctlpar\tx360\tx720\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0\pararsid7017544 {\b\fs28\insrsid7017544 \par \par \par \par }{\b\fs28\insrsid7017544\charrsid7017544 CH}{\b\fs28\insrsid12142287\charrsid7017544 \par }\pard \ql \li0\ri0\widctlpar\tx360\tx720\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0\pararsid8526579 {\insrsid7017544 \par }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid7017544 (C) chacha }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid7017544\charrsid7017544 \tab \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid7017544 \tab }{ \lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid7017544 la chacha (p}{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid7017544 \'e1}{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid7017544 jaro) \par \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid7017544 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 bird sp. (a bird which sings a lot) \par \tab }{\insrsid7017544 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 chahchacha (pl.) \par }{\insrsid7017544 \par }{\insrsid12142287\charrsid8526579 (SD) chachalaka (i.v.) }{\insrsid7017544 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 sonar feo (tener mal sonido) }{\insrsid7017544 \par \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 to sound bad \par \tab }{\insrsid7017544 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 chachalaka (pres.) \par \tab }{\insrsid7017544 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 chachalaka-k (pret.) \par \tab }{\insrsid7017544 \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 chachalaka-tuk (perf.) (?) \par \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid7017544 \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 CN cf. chachachalaca (Sim.) "gritar, hablar en voz alta" \par }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid7017544 \par }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 (SD) chachapal }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid7017544 \tab \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 tunca parida, marrana con su cr}{ \lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid7017544 \'ed}{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 a \par \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid7017544 \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 sow with piglets \par }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid7017544 \par }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid7017544 (C) chachawa-t }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid7017544\charrsid7017544 \tab \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid7017544 chachaguate, guate, endosado, }{ \lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid7017544 chacho (guineo o}{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid7017544 }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid7017544 mango }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid7017544 \tab \tab \tab \tab \tab \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid7017544 endosado, que sale dos en uno, gemelo) \par }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid7017544 \tab \tab }{\insrsid7017544 doubled or twin, of fruit where two are joined in }{\insrsid12142287\charrsid8526579 one \par }{\insrsid7017544 \tab \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid7017544\charrsid5445421 CN cf. }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid5445421 (}{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 ?) chacha uatl (Sim.) "lir}{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid5445421 \'f3n"; (Mol.) "animal }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 como rata" \par (SD) chachawa-t \par }{\insrsid5445421 \par }{\insrsid12142287\charrsid8526579 (}{\insrsid5445421 SD) chahchakwa:ni (t.v., redup.(?)}{\insrsid12142287\charrsid8526579 ) }{\insrsid5445421 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 machucar, picar \par \tab }{\insrsid5445421 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 to mash, to cut up \par }{\insrsid5445421 \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 chahchakwa:ni (pres.) ni-k-chahchakwa:ni "I mash it" }{\insrsid5445421 \par \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 chahchakwa:n, chahchakwa:n-ki (pret.) }{\insrsid5445421 \par \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 chahchakwa:n-tuk (perf.) \par }{\insrsid5445421 \par }{\insrsid12142287\charrsid8526579 (C) chahchalua (t.v., redup.) }{\insrsid5445421 \tab \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 dar golpes, estar golpeando \par \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid5445421 \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 to beat \par \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid5445421 \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 CN chachaloa (Sim.) "endurecer algo" \par \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid5445421 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 cf. chalua "to hit, to beat" \par (SD) chahchalua \par }{\insrsid5445421 \par }{\insrsid12142287\charrsid8526579 (SD) chahchankwa (t.v., redup.) }{\insrsid5445421 \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 masticar \par \tab }{\insrsid5445421 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 to chew \par }{\insrsid5445421 \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 chahchankwa (pres.) ni-k-chahchankwa "I'm chewing it" \par \tab }{\insrsid5445421 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 chahchankwah (pret.) \par \tab }{\insrsid5445421 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 chahchankwah-tuk (perf.) \par \tab }{\insrsid5445421 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 cf. -kwa "to eat" \par \tab }{\insrsid5445421 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 cf. (C) chunkwahkwa "to chew" \par }{\insrsid5445421 \par }{\insrsid12142287\charrsid8526579 (C) chahchi:l-kwawi-t }{\insrsid5445421 \tab \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 guacoco \par }{\insrsid5445421 \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 tree sp., a small tree with round, red fruit which birds eat }{\insrsid5445421 \par \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 cf. chi:l- 'red', kwawi-t "tree" \par }{\insrsid5445421 \par }{\insrsid12142287\charrsid8526579 (C) chakal-in }{\insrsid5445421 \tab \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 camar}{\insrsid5445421 \'f3}{\insrsid12142287\charrsid8526579 n \par \tab }{\insrsid5445421 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 shrimp \par \tab }{\insrsid5445421 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 chahchakalin (pl.) \par \tab }{\insrsid5445421 \tab }{\insrsid12142287\charrsid5445421 CN chacalin (Mol.) "camar}{\insrsid5445421\charrsid5445421 \'f3}{\insrsid12142287\charrsid5445421 n grande" \par }{\insrsid12142287\charrsid8526579 (SD) chakal-in \par }{\insrsid5445421 \par }{\insrsid12142287\charrsid5445421 (SD) chakaltia (t.v.) }{\insrsid5445421 \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid5445421 alegrar el fuego, }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid5445421 apurar }{ \lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid5445421 el fuego, encender-}{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 lo m}{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid5445421 \'e1s }{ \lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 (atizar) \par \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid5445421 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 to stoke, to build up the fire \par \tab }{\insrsid5445421 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 chakaltia (pres.) \par \tab }{\insrsid5445421 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 chakaltih (pret.) \par \tab }{\insrsid5445421 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 chakaltih-tuk (perf.) \par \tab }{\insrsid5445421 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 cf. (?) chakal-in "shrimp", -tia 'caus.' \par }{\insrsid5445421 \par }{\insrsid12142287\charrsid8526579 (C) chakanaltituk (adj.) }{\insrsid5445421 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 brasas regadas \par }{\insrsid5445421 \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 coals spread out so fire will burn better or will light \par }{\insrsid5445421 \par }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 (C) cha:kwahtsin }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid5445421 \tab \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 alzadero (lugar donde guardan cosas), gancho (alzadero) \par \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid5445421 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 place where things are stored, storage hook \par \tab }{\insrsid5445421 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 chahcha:kwahtsin (pl.) \par \tab }{\insrsid5445421 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 cf. -tsin 'diminutive' \par }{\insrsid5445421 \par }{\insrsid12142287\charrsid8526579 (C) chakwate }{\insrsid5445421 \tab \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 chacuate (saltamonte, chapulin) \par \tab }{\insrsid5445421 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 grasshopper sp. (eats bean plants) \par }\pard \ql \li0\ri0\widctlpar\tx360\tx720\tx1080\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0\pararsid5445421 {\insrsid5445421 \tab \tab Sp. chacuate }{\insrsid12142287\charrsid8526579 (a Spanish loan origi}{\insrsid5445421 nally borrowed from Pipil into Spanish and then \tab \tab \tab borrowed }{\insrsid12142287\charrsid8526579 a}{\insrsid5445421 new into Pipil }{\insrsid12142287\charrsid8526579 from Spanish); cf. -kwa "to eat" \par }\pard \ql \li0\ri0\widctlpar\tx360\tx720\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0\pararsid8526579 {\insrsid5445421 \par }{\insrsid12142287\charrsid8526579 (C) chalchulu-t }{\insrsid5445421 \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 guayabillo \par \tab }{\insrsid5445421 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 small guava sp. \par \tab }{\insrsid5445421 \tab }{\insrsid12142287\charrsid5445421 cf. (?) cha:luku-t "guava" \par }{\insrsid5445421 \par }{\insrsid12142287\charrsid8526579 (C) chalua (t.v.) }{\insrsid5445421 \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 golpear, pegar }{\insrsid5445421 \par \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 to hit, to beat \par \tab }{\insrsid5445421 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 chalua (pres.) \par \tab }{\insrsid5445421 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 chaluh (pret.) \par }{\insrsid5445421 \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 chaluh-tuk (perf.) ni-k-chaluh-tuk "I've hit him" }{\insrsid5445421 \par \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 cf. ta-chalua "to be hitting (something)" \par \sect }\sectd \sbknone\linex0\headery0\footery0\sectdefaultcl\sectrsid8526579\sftnbj \pard\plain \ql \li0\ri0\widctlpar\tx360\tx720\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0\pararsid8526579 \fs24\lang1033\langfe1033\cgrid\langnp1033\langfenp1033 {\insrsid5445421 \tab \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid5445421 CN cf. chaloa (Sim.) "reganar a un inocente delante }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 del culpable" \par (SD) chalua \par }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid5445421 \par }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 (C) cha:luku-t }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid5445421 \tab \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 guayaba \par \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid5445421 \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 guava \par }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid5445421 \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid5445421 -cha:luku (poss.) \par \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid5445421 \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid5445421 chahcha:lukut (pl.) \par }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid5445421 \tab \tab }{\insrsid5445421 cf. perhaps }{\insrsid12142287\charrsid5445421 related to uku-t "pi}{\insrsid5445421 ne" (?); cf. }{\insrsid12142287\charrsid5445421 chalchulu-t "small guava sp." (guayabillo) \par }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 (SD) cha:luku-t \par }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid5445421 \par }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 (SD) -cha:mahka }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid5445421 \tab \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 cintura, gruesura \par \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid5445421 \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 waist \par \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid5445421 \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid5445421 nu-cha:mahka "my waist" \par \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid5445421 \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid5445421 cf. cha:ma:wak "thick" \par \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid5445421 \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 CN cf. chamactik, chamauac (Sim.) "grosero, grande" \par }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid5445421 \par }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 (SD) chamarru }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid5445421 \tab \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 tortuga del mar \par \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid5445421 \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 sea turtle \par \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid5445421 \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 Sp. chamarro (?) \par }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid5445421 \par }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 (SD) cha:ma:wak }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid5445421 \tab \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 grueso \par \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid5445421 \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 thick \par \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid5445421 \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 CN chamauac (Mol.) "grueso, grande" \par }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid5445421 \par }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 (C) champe}{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid5445421 :ris, champeris g\'fcisamper, }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 huisamper (bejuco como el g}{ \lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid5445421 \'fc}{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 isquil }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid5445421 (chayote)}{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 ) \par \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid14122439 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 a vine, like chayote with round seed that are eaten \par \tab }{\insrsid14122439 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 Sp. (?) \par }{\insrsid14122439 \par }{\insrsid12142287\charrsid8526579 (C) champinu:l }{\insrsid14122439 \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 champinol, pinol con dulce \par \tab }{\insrsid14122439 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 a sweet pinole, powdered, in a small tub \par \tab }{\insrsid14122439 \tab }{\insrsid12142287\charrsid14122439 CN cf. chianpinolli (Sim.) "especie de bebida" \par \tab }{\insrsid14122439 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 cf. chan "ch}{\insrsid14122439 \'ed}{\insrsid12142287\charrsid8526579 ya", pinu:l "pinole" \par }{\insrsid14122439 \par (C) chan \tab \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 chan, ch}{\insrsid14122439 \'eda (semillas }{\insrsid12142287\charrsid8526579 muy chiquitas para fresco) }{\insrsid14122439 \par \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 amaranth (?), very small seeds used for a drink \par }\pard \ql \li0\ri0\widctlpar\tx360\tx720\tx1080\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0\pararsid14122439 {\insrsid14122439 \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 CN chia, chian, chiyan (Sim.) "ch}{\insrsid14122439 \'ed}{ \insrsid12142287\charrsid8526579 a"; chi(y)am- in c}{\insrsid14122439 ompounds, e.g. chiam-atl (Sim.) \tab \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 "aceite de ch}{\insrsid14122439 \'ed}{\insrsid12142287\charrsid8526579 a" \par }\pard \ql \li0\ri0\widctlpar\tx360\tx720\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0\pararsid8526579 {\insrsid14122439 \par }{\insrsid12142287\charrsid8526579 (C) -chan }{\insrsid14122439 \tab \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 casa, hogar \par \tab }{\insrsid14122439 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 house, home \par \tab }{\insrsid14122439 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 -chan (poss.) nu-chan "my house" \par }{\insrsid14122439 \tab \tab chan "at (someone's house)" ((a)}{\insrsid12142287\charrsid8526579 donde; a la casa de) }{\insrsid14122439 \par \tab \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid14122439 CN cha:ntli (Car.); PN *cha:n- \par }{\insrsid12142287\charrsid8526579 (SD) -chan \par }{\insrsid14122439 \par }{\insrsid12142287\charrsid8526579 (C) -chan, tu-chan }{\insrsid14122439 \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 pueblo \par \tab }{\insrsid14122439 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 town, village \par }{\insrsid14122439 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 \tab tu-chan "}{\insrsid14122439 the town" (literally "our house(s)}{\insrsid12142287\charrsid8526579 ") \par \tab }{\insrsid14122439 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 nu-chan "my town" \par }{\insrsid14122439 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 \tab cf. (SD) te:-chan "town" \par }{\insrsid14122439 \par }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid14122439 (SD) chankwita(-)t }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid14122439\charrsid14122439 \tab \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid14122439 chancaca, dulce de maiz \par }\pard \ql \li0\ri0\widctlpar\tx360\tx720\tx1080\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0\pararsid14122439 {\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid14122439 \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 a sweet powder made of an ear of corn called "joco" which has very small white }{\insrsid14122439 \tab \tab \tab \tab kernels,}{\insrsid12142287\charrsid8526579 powdered and eaten with sugar and cinnamon; some call it "tiste" \par }\pard \ql \li0\ri0\widctlpar\tx360\tx720\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0\pararsid8526579 {\insrsid12142287\charrsid8526579 \tab }{\insrsid14122439 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 -chankwitat (poss.) \par }{\insrsid14122439 \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 cf. chan "chan, ch}{\insrsid14122439 \'ed}{\insrsid12142287\charrsid8526579 a" (amaranth ?), kwita-t "excrement" \par \tab }{\insrsid14122439 \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 CN cf. chiancaca (Sim.) "mazapan de la tierra" \par }{\insrsid14122439 \par }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid14122439 (SD) -chanta:ka-w }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid14122439\charrsid14122439 \tab \tab \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid14122439 amigo, persona del mismo pueblo, coterraneo }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid14122439\charrsid14122439 \par }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid14122439 \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 friends, persons from the same town \par }{\insrsid14122439 \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 nu-chanta:ka-w "my friend, my co-resident of the town" \par \tab }{\insrsid14122439 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 cf. (te:-)chan "town", ta:ka-t "man" \par }{\insrsid14122439 \par }{\insrsid12142287\charrsid8526579 (C) chapachin }{\insrsid14122439 \tab \tab \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 bajito \par \tab }{\insrsid14122439 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 short \par \tab }{\insrsid14122439 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 chahchapachin (pl.) \par \tab }{\insrsid14122439 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 -tsin 'diminutive' \par \tab }{\insrsid14122439 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 cf. (C) tsapatsin \par }{\insrsid14122439 \par }{\insrsid12142287\charrsid8526579 (C) cha:pah }{\insrsid14122439 \tab \tab \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 cera, chapa (juego de cera) }{\insrsid14122439 \par \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 wax, a game played with wax \par \sect }\sectd \sbknone\pgnrestart\linex0\headery0\footery0\sectdefaultcl\sectrsid10818477\sftnbj \pard\plain \ql \li0\ri0\widctlpar\tx360\tx720\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0\pararsid8526579 \fs24\lang1033\langfe1033\cgrid\langnp1033\langfenp1033 {\insrsid14122439 \tab \tab (also, for example, }{\ul\insrsid14122439\charrsid14122439 ni-m-a:wiltia sah-ti}{\insrsid12142287\charrsid8526579 "to play chapa" is said; cf. sah-ti "wax") \par \tab }{\insrsid14122439 \tab }{\insrsid12142287\charrsid14122439 Sp. chapa \par }{\insrsid14122439 \par }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid14122439 (SD) chaparroh }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid14122439\charrsid14122439 \tab \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid14122439 \tab chaparro }{ \lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid14122439 (bajo; una bebida fuerte de maiz) \par \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid14122439 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 short; a strong corn drink \par \tab }{\insrsid14122439 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 Sp. chaparro \par }{\insrsid14122439 \par }{\insrsid12142287\charrsid8526579 (SD) chapin }{\insrsid14122439 \tab \tab \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 Guatemala, guatemalteco \par \tab }{\insrsid14122439 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 Guatemala, Guatemalan \par \tab }{\insrsid14122439 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 chapines (pl.) \par }{\insrsid14122439 \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 Sp. chapin "Guatemala}{\insrsid14122439 " (from chapin "sandal" (?)}{\insrsid12142287\charrsid8526579 ) \par }{\insrsid14122439 \par }{\insrsid12142287\charrsid8526579 (C) chapul-ehtapal }{\insrsid14122439 \tab \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 chapulaltapa, chapulejtapa (}{\insrsid14122439 \'e1}{\insrsid12142287\charrsid8526579 rbol, medicinal) }{\insrsid14122439 \par \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 tree sp., medicinal, literally "grasshopper-wing tree" \par \tab }{\insrsid14122439 \tab cf. }{\insrsid12142287\charrsid8526579 chapul-in "grasshopper", -ehtapal "wing" \par }{\insrsid14122439 \par }{\insrsid12142287\charrsid8526579 (C) chapul-in }{\insrsid14122439 \tab \tab \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 chapul}{\insrsid14122439 \'ed}{\insrsid12142287\charrsid8526579 n \par \tab }{\insrsid14122439 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 grasshopper sp., locust \par \tab }{\insrsid14122439 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 chahchapulin (pl.) \par \tab }{\insrsid14122439 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 CN chapolin (Sim.) "saltamontes" \par (SD) chapul-in \par }{\insrsid14122439 \par }{\insrsid12142287\charrsid8526579 (SD) charkuh }{\insrsid14122439 \tab \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 chaguite, chahuite, charco \par \tab }{\insrsid14122439 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 puddle \par \tab }{\insrsid14122439 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 Sp. charco \par }{\insrsid14122439 \par }{\insrsid12142287\charrsid8526579 (SD) chawiti, chawite }{\insrsid14122439 \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 chaguite, chahuite, charco \par }{\insrsid14122439 \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 wet ground with water and fine mud; puddles, swampy ground \par }\pard \ql \li0\ri0\widctlpar\tx360\tx720\tx1080\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0\pararsid14122439 {\insrsid14122439 \tab \tab Sp. chaguite, originally Pipil, }{\insrsid12142287\charrsid8526579 borrowed into Spanish and later reborrowed back into }{\insrsid14122439 \tab \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 Pipil \par }\pard \ql \li0\ri0\widctlpar\tx360\tx720\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0\pararsid8526579 {\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 (C) -chaw-i-w }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid14122439 \tab \tab }{ \lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 "segundo cu}{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid14122439 \'f1}{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 ado" (}{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid14122439 as \'ed se llama el segundo marido }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 de una }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid14122439 \tab \tab \tab \tab \tab \tab mujer que vuelve a casarse des}{ \lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 pues de la muerte de su primer }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid14122439 \tab \tab \tab \tab \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 marido) \par }\pard \ql \li0\ri0\widctlpar\tx360\tx720\tx1080\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0\pararsid14122439 {\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid14122439 \tab \tab }{\insrsid14122439\charrsid14122439 \'93second brother-in-law\'94 (said of }{ \insrsid14122439 the }{\insrsid12142287\charrsid8526579 second husband if a woman rem}{\insrsid14122439 arries after the \tab \tab \tab death }{\insrsid12142287\charrsid8526579 of her first husband}{\insrsid14122439 )}{\insrsid12142287\charrsid8526579 \par }\pard \ql \li0\ri0\widctlpar\tx360\tx720\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0\pararsid8526579 {\insrsid14122439 \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 nu-chaw-pi-w "mi segun}{\insrsid14122439 do cu\'f1 ado" ("my second brother-in-law"(?)}{\insrsid12142287\charrsid8526579 ) \par }{\insrsid14122439 \par }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid14122439 (C) chaya:wa }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid14122439 \tab \tab \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid14122439 extender, tender, regar \par \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid14122439 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 to spread out, to extend, to scatter \par }{\insrsid14122439 \tab \tab chaya:wa (pres.) }{\insrsid12142287\charrsid8526579 ni-k-chaya:h-a "I already extended it, I already scattered it" \par \tab }{\insrsid14122439 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 chaya:h (pret.) \par }{\insrsid14122439 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 \tab chaya:h-tuk (perf.) \par }{\insrsid14122439 \tab \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid14122439\charrsid14122439 CN chaya:wa (Car.) }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid14122439 "esparcir, derramar"; chayaua (Sim.) }{ \lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 "esparcir, sembrar" \par }{\insrsid12142287\charrsid8526579 (SD) chaya:wa \par }\pard \ql \li0\ri0\widctlpar\tx360\tx720\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0\pararsid8526579 {\insrsid12142287\charrsid8526579 \tab }{\insrsid7607837 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 chaya:w, chaya:w-ki (pret.) \par \tab }{\insrsid7607837 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 chaya:w-tuk (perf.) \par \tab }{\insrsid7607837 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 cf. ta-chaya:wa "to be spreading (something)" \par }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid7607837 \par }\pard \ql \li0\ri0\widctlpar\tx360\tx720\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0\pararsid8526579 {\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 (SD) cha:yuh }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid7607837 \tab \tab }{ \lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 chayo (planta como el g}{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid7607837 \'fcisquil (chayote), pero }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 m}{ \lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid7607837 \'e1}{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 s peludo, }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid7607837 \tab \tab \tab \tab \tab \tab }{ \lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 m}{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid7607837 \'e1}{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 s espinudo, m}{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid7607837 \'e1}{ \lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 s feo) \par }\pard \ql \li0\ri0\widctlpar\tx360\tx720\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0\pararsid8526579 {\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid7607837 \tab }{ \insrsid12142287\charrsid8526579 a chayote-like plant, but thornier and uglier \par \tab }{\insrsid7607837 \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 CN chayotli (Sim.) "chayote" \par }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid7607837 \par }{\insrsid12142287\charrsid7607837 (SD) chayuntia (t.v., r.v.) }{\insrsid7607837 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 mecer, columpiar \par \tab }{\insrsid7607837 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 to swing, to rock \par }{\insrsid7607837 \tab \tab chayuntia (pres.) ni-k-chayuntia "I'm swinging}{\insrsid12142287\charrsid8526579 it", \par }{\insrsid7607837 \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 mu-chayuntia "it's swinging" \par \tab }{\insrsid7607837 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 chayuntih (pret.) \par \tab }{\insrsid7607837 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 chayuntih-tuk (perf.) \par }{\insrsid7607837 \par }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid7607837 (C) che:cheke }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid7607837 \tab \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid7607837 cheje (p}{ \lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid7607837 \'e1}{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid7607837 jaro como el p}{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid7607837 \'e1}{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid7607837 jaro carpintero) }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid7607837 \par \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid7607837 bird sp., like a woodpecker \par \tab }{\insrsid7607837 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 chehchekemet, chehche:cheke (pl.) \par \tab }{\insrsid7607837 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 cf. (SD) chehe \par }{\insrsid7607837 \par }\pard \ql \li0\ri0\widctlpar\tx360\tx720\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0\pararsid8526579 {\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid7607837 (SD) chehe }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid7607837\charrsid7607837 \tab \tab \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid7607837 cheje (p}{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid7607837\charrsid7607837 \'e1}{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid7607837 jaro como}{ \lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid7607837\charrsid7607837 el p}{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid7607837 \'e1}{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid7607837\charrsid7607837 jaro carpintero) (}{ \lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid7607837 chehe}{\lang1046\langfe1033\loch\af538\hich\af538\dbch\af34\langnp1046\insrsid7607837\charrsid7607837 \loch\af538\dbch\af34\hich\f538 \u660\'3f}{ \lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid7607837\charrsid7607837 )}{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid7607837 }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid7607837\charrsid7607837 \par }\pard \ql \li0\ri0\widctlpar\tx360\tx720\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0\pararsid8526579 {\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid7607837\charrsid7607837 \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 bird sp., like a woodpecker \par \tab }{\insrsid7607837 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 Sp. cheje \par \tab }{\insrsid7607837 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 cf. (C) che:cheke \par }{\insrsid7607837 \par }{\insrsid12142287\charrsid8526579 (SD) chibos }{\insrsid7607837 \tab \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 chivos, dados \par \tab }{\insrsid7607837 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 dice \par \tab }{\insrsid7607837 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 Sp. chivos (cf. chivear "to play dice") \par }{\insrsid7607837 \par }{\insrsid12142287\charrsid8526579 (C) chi:chi (t.v.) }{\insrsid7607837 \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 mamar \par \tab }{\insrsid7607837 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 to nurse, to suck \par }\pard \ql \li0\ri0\widctlpar\tx360\tx720\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0\pararsid8526579 {\insrsid7607837 \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 chi:chi (pr}{\insrsid7607837 es.) ki-chi:chi "she sucks it" (gichi:chi}{ \loch\af538\hich\af538\dbch\af34\insrsid7607837\charrsid7607837 \loch\af538\dbch\af34\hich\f538 \u660\'3f}{\loch\af34\hich\af34\dbch\af34\insrsid7607837\charrsid7607837 \hich\af34\dbch\af34\loch\f34 )}{\insrsid12142287\charrsid8526579 }{\insrsid7607837 \par }\pard \ql \li0\ri0\widctlpar\tx360\tx720\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0\pararsid8526579 {\insrsid7607837 \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 chi:chi-k (pret.) \par \tab }{\insrsid7607837 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 chi:chi-tuk (perf.) \par \tab }{\insrsid7607837 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 CN chichi (Sim.) \par }\pard \ql \li0\ri0\widctlpar\tx360\tx720\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0\pararsid8526579 {\insrsid12142287\charrsid8526579 (SD) chi:chi: (t.v., i.v.) \par }\pard \ql \li0\ri0\widctlpar\tx360\tx720\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0\pararsid8526579 {\insrsid7607837 \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 chi:chi:-k (pres.) ni-chi:chi: "I'm nursing", ni-k-chi:chi: "I'm sucking it" \par \tab }{\insrsid7607837 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 chi:chi:-k (pret.) \par \tab }{\insrsid7607837 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 chi:chi:-tuk (perf.) \par }{\insrsid7607837 \par }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid7607837 (C) -chi:chih }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid7607837\charrsid7607837 \tab \tab \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid7607837 chichi, seno, teta }{ \lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid7607837\charrsid7607837 \par }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid7607837 \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 breast, teat \par }{\insrsid7607837 \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 i-chi:chih "its teat, her breast" i-chi:chih wa:kax "cow's teat" }{\insrsid7607837 \par \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 i-chihchi:chih (pl.) \par }{\insrsid7607837 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 \tab cf. (SD) -chichi:wal \par }{\insrsid7607837 \par }{\insrsid12142287\charrsid8526579 (C) chichik }{\insrsid7607837 \tab \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 amargo \par \tab }{\insrsid7607837 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 bitter \par \tab }{\insrsid7607837 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 chihchichik (pl.) \par \tab }{\insrsid7607837 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 CN chichic (Sim.) \par }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid7607837 (SD) chichik }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid7607837\charrsid7607837 \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid7607837 amargo, fuerte (de chile) }{ \lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid7607837\charrsid7607837 \par }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid7607837 \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 bitter, strong (sharp, of chilipepper) \par }{\insrsid7607837 \par }{\insrsid12142287\charrsid8526579 (C) -chichi:ka }{\insrsid7607837 \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 hiel \par \tab }{\insrsid7607837 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 bile, gall \par }\pard \ql \li0\ri0\widctlpar\tx360\tx720\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0\pararsid8526579 {\insrsid7607837 \tab \tab i-chichi:ka "his bile" (}{\insrsid12142287\charrsid8526579 ichichi:ga}{ \loch\af538\hich\af538\dbch\af34\insrsid7607837\charrsid7607837 \loch\af538\dbch\af34\hich\f538 \u660\'3f}{\loch\af34\hich\af34\dbch\af34\insrsid7607837\charrsid7607837 \hich\af34\dbch\af34\loch\f34 )}{\insrsid12142287\charrsid8526579 }{\insrsid7607837 \par }\pard \ql \li0\ri0\widctlpar\tx360\tx720\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0\pararsid8526579 {\insrsid7607837 \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 cf. chichik "bitter" \par \tab }{\insrsid7607837 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 CN chichicatl (Sim.) \par }\pard \ql \li0\ri0\widctlpar\tx360\tx720\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0\pararsid8526579 {\insrsid12142287\charrsid8526579 (SD) -chichika \par }\pard \ql \li0\ri0\widctlpar\tx360\tx720\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0\pararsid8526579 {\insrsid12142287\charrsid8526579 \tab }{\insrsid7607837 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 nu-chichika "my bile, gall" \par }{\insrsid7607837 \par }{\insrsid12142287\charrsid8526579 (SD) chichikakaw }{\insrsid7607837 \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 mirasol, girasol \par \tab }{\insrsid7607837 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 sunflower \par \tab }{\insrsid7607837 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 cf. (?) chichik "bitter", a:ka-t "reed, cane" \par }{\insrsid7607837 \par }{\insrsid12142287\charrsid8526579 (C) chichiktiya (i.v.) }{\insrsid7607837 \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 amargarse \par }{\insrsid7607837 \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 to become bitter, to grow bitter, to get bitter }{\insrsid7607837 \par \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 chichiktiya (pres.) \par \tab }{\insrsid7607837 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 chichiktiya-k (pret.) \par \tab }{\insrsid7607837 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 chichiktiya-tuk (pret.) \par }{\insrsid7607837 \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 cf. chichik "bitter", -ya 'inchoative' \par }{\insrsid7607837 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 \tab CN cf. chichilia (Sim.) \par }{\insrsid7607837 \par }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid7607837 (SD) chichi:lnah }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid7607837\charrsid7607837 \tab \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid7607837 coloradoso, color achiotado, rojizo }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid7607837\charrsid7607837 \par }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid7607837 \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 reddish \par \tab }{\insrsid7607837 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 cf. chi:l- 'red', -nah 'adj.' \par (C) chi:chi:ltia (t.v., redup.) }{\insrsid7607837 \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 rojear, hacer rojo }{\insrsid7607837 \par \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 to redden, to make red \par \tab }{\insrsid7607837 \tab }{\insrsid12142287\charrsid7607837 chi:chi:ltia (pres.) \par }{\insrsid7607837 \tab }{\insrsid12142287\charrsid7607837 \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 chi:chi:ltih (pret.) \par }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid7607837 \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 chi:chi:ltih-tuk (perf.) \par \tab }{\insrsid7607837 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 cf. chi:l-tik "red" \par }{\insrsid7607837 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 CN chichiltia (Sim.) "enrojecerse, volverse rojo" \par }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid7607837 \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 \tab cf. (SD) chihchi:ltia \par }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid7607837 \par }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 (C) chi:chi:ltiya (i.v., redup.) }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid7607837 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 enrojecerse, acoloradearse, ponerse colorado \par }{\insrsid7607837 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 \tab to redden, to turn red \par }{\insrsid7607837 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 \tab chi:chi:ltiya (pres.) \par }{\insrsid7607837 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 \tab chi:chi:ltih (pret.) \par }{\insrsid7607837 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 \tab chi:chi:ltih-tuk (perf.) \par }{\insrsid7607837 \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 cf. chi:l-tik "rojo", -ya 'inchoative' \par }{\insrsid7607837 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 CN chichiltia (Sim.) "enrojecerse, volverse rojo" \par }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid7607837 \par }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 (C) chichina (t.v.) }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid7607837 \tab \tab \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 chupar, fumar \par }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid7607837 \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 to suck, to smoke \par }{\insrsid7607837 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 \tab chichina (pres.) \par }{\insrsid7607837 \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 chichin (pret.) ni-k-chichin-ki-ya "I already smoked it" }{\insrsid7607837 \par \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 chichin-tuk \par }{\insrsid7607837 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 \tab CN chichina (SD) "chupar" \par (SD) chichina \par }{\insrsid7607837 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 \tab chichin-ki (pret.) \par }{\insrsid7607837 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 \tab cf. ta-chichina "to be smoking (something)" \par }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid7607837 \par (C) chichinaka (i.v.(?)}{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 ) }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid7607837 \tab \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 arder (p.ej. quemadura) \par \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid7607837 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 to burn, to smart \par }{\insrsid7607837 \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 chichinaka (pres.) \par }{\insrsid7607837 \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 chichinaka-k (pret.) (?) }{\insrsid14095030 \par \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 chichinaka-tuk (perf.) }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 (?) }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid14095030 \par \tab \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 cf. chichinua "to singe" \par }\pard \ql \li0\ri0\widctlpar\tx360\tx720\tx1080\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0\pararsid14095030 {\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid14095030 \tab \tab CN chichinaca (Sim.) "sufrir, sentir dolor, pena, }{ \lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 picar (llaga)"; chichinaca (Car.) }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid14095030 \tab \tab \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 "tener dolor" \par }\pard \ql \li0\ri0\widctlpar\tx360\tx720\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0\pararsid8526579 {\insrsid14095030 \par }{\insrsid12142287\charrsid8526579 (C) chichinua (t.v.) }{\insrsid14095030 \tab \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 chamuscar, quemar \par \tab }{\insrsid14095030 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 to singe, to burn \par \tab }{\insrsid14095030 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 chichinua (pres.) \par \tab }{\insrsid14095030 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 chichinuh (pret.) nech-chichinuh "it burned me" \par \tab }{\insrsid14095030 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 chichinuh-tuk (perf.) \par }{\insrsid14095030 \tab \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid14095030\charrsid14095030 CN chichinoa (Sim.) }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid14095030 "quemar"; chichinoa (UC) }{ \lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 "chamuscar, quemar" \par (SD) chichinua \par }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid14095030 \par }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 (C) chi:chiwah, chi:chiwal }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid14095030 \tab \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 morro, guacal, calabaza (de }{ \lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid14095030 \'e1}{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 rbol) \par \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid14095030 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 gourd \par \tab }{\insrsid14095030 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 cf. chi:chih (?) "breast, teat" \par \tab }{\insrsid14095030 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 CN cf. chichiwalli (Mol.) "teta" \par }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid14095030 \par }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid14095030 (SD) chichiwah }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid14095030\charrsid14095030 \tab \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid14095030 \tab }{ \lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid14095030 chichiguas (planta para adorno) \par \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid14095030 \tab }{\insrsid14095030 plant sp., used for decoration, large leaves, }{\insrsid12142287\charrsid8526579 with orange, \par \tab \tab bitter, breast-shaped fruit \par \tab }{\insrsid14095030 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 chihchichiwah (pl.) \par \tab }{\insrsid14095030 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 CN cf. chichiualli (Mol.) "teta" \par }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid14095030 \par }\pard \ql \li0\ri0\widctlpar\tx360\tx720\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0\pararsid8526579 {\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 (C) chi:chi:wal }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid14095030 \tab \tab \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 mujer que da de mamar a un ni}{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid14095030 \'f1o ajeno, mujer }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 que da }{ \lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid14095030 \tab \tab \tab \tab \tab \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 cr}{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid14095030 \'ed}{ \lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 a a otro, ama de leche (nodriza) \par }\pard \ql \li0\ri0\widctlpar\tx360\tx720\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0\pararsid8526579 {\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid14095030 \tab }{ \insrsid12142287\charrsid8526579 wet nurse \par \tab }{\insrsid14095030 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 chihchi:chi:wal (pl.) \par \tab }{\insrsid14095030 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 cf. chi:chi "to nurse" \par }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid14095030 \tab \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 CN cf. chichiualli (Sim.) "seno, mama"; (Mol.) }{\insrsid12142287\charrsid8526579 "teta" \par }{\insrsid14095030 \par }{\insrsid12142287\charrsid8526579 (SD) -chichi:wal }{\insrsid14095030 \tab \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 chichi, seno, teta \par \tab }{\insrsid14095030 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 breast, teat \par \tab }{\insrsid14095030 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 nu-chichi:wal "my breast(s) \par }{\insrsid14095030 \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 CN chichiualli (Mol.) "teta: \par \tab }{\insrsid14095030 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 cf. (C) -chi:chi \par }{\insrsid14095030 \par }{\insrsid12142287\charrsid8526579 (SD) chichi:wal }{\insrsid14095030 \tab \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 pacha, biber}{\insrsid14095030 \'f3}{\insrsid12142287\charrsid8526579 n \par \tab }{\insrsid14095030 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 baby bottle \par \tab }{\insrsid14095030 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 -chichi:wal (poss.) \par \tab }{\insrsid14095030 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 cf. -chichi:wal "breast" \par }{\insrsid14095030 \par }{\insrsid12142287\charrsid8526579 (C) chi:chiwal, chi:chiwah }{\insrsid14095030 \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 morro, guacal }{\insrsid14095030 \par \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 gourd \par \tab }{\insrsid14095030 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 cf. chi:chi (?) "breast" \par \tab }{\insrsid14095030 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 CN cf. (?) chichiualli (mol.) "teta" \par }{\insrsid14095030 \par }{\insrsid12142287\charrsid8526579 (C) chichiya (i.v.) }{\insrsid14095030 \tab \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 amargarse \par \tab }{\insrsid14095030 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 to become bitter) \par \tab }{\insrsid14095030 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 chichiya (pres.) \par \tab }{\insrsid14095030 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 chichiya-k (pret.) \par \tab }{\insrsid14095030 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 chichiya-tuk (perf.) \par \tab }{\insrsid14095030 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 cf. chichi-k "bitter", -ya 'inchoative' \par }\pard \ql \li0\ri0\widctlpar\tx360\tx720\tx1080\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0\pararsid14095030 {\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid14095030 \tab \tab CN chichiya (UC) "acedarse", chichia (Sim.) "hacer que }{ \lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 una cosa se vuelva amarga, }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid14095030 \tab \tab \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 agria"}{ \lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid14426970 \par }\pard \ql \li0\ri0\widctlpar\tx360\tx720\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0\pararsid8526579 {\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid14095030 (SD) chichiya \par }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid14095030 \par }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid14095030 (C) chihcha (t.v.) }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid14095030 \tab \tab \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid14095030 escupir \par \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid14095030 \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid14095030 to spit \par \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid14095030 \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid14095030 chihcha (pres.) \par \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid14095030 \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid14095030 chihcha-k (pret.) \par \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid14095030 \tab }{\insrsid12142287\charrsid14095030 chihcha-tuk (perf.) ni-k-chihcha-tuk "}{\insrsid12142287\charrsid8526579 I have spit it" \par \tab }{\insrsid14095030 \tab cf. ta-chihcha "to spit }{\insrsid12142287\charrsid8526579 (something), to be spitting" }{\insrsid14095030 \par }{\insrsid12142287\charrsid8526579 (SD) chihcha \par }{\insrsid14095030 \par }{\insrsid12142287\charrsid8526579 (SD) chihchal }{\insrsid14095030 \tab \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 saliva \par \tab }{\insrsid14095030 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 saliva, spittle \par \tab }{\insrsid14095030 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 -chihchal (poss.) \par \tab }{\insrsid14095030 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 cf. chihcha "to spit", -l 'passive nominalization' \par \tab }{\insrsid14095030 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 CN cf. chichitl (Mol.); PN *chihchV- \par \tab }{\insrsid14095030 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 cf. (C) tachichal \par }{\insrsid14095030 \par }{\insrsid12142287\charrsid8526579 (C) chihchikilua (t.v.) }{\insrsid14095030 \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 hacer cosquillas \par \tab }{\insrsid14095030 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 to tickle}{\insrsid14095030 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 \par \tab }{\insrsid14095030 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 chihchikilua (pres.) \par \tab }{\insrsid14095030 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 chihchikiluh (pret.) \par }{\insrsid14095030 \tab \tab chihchikiluh-tuk (perf.) ni-k-chihchikiluh-tuk "I}{\insrsid12142287\charrsid8526579 have tickled her" \par \tab }{\insrsid14095030 \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 CN cf. chichiqui (SD) "rascar, frotar" \par (SD) chihchikilua \par }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid14095030 \par }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 (SD) chihchi:lihtuk (adj.) }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid14095030 \tab \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 acoloradeando, empezando a madurar \par \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid14095030 \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 beginning to ripen, redden \par \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid14095030 \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 cf. chi:l- 'red', -tuk 'perf.' \par }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid14095030 \par }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 (SD) chihchi:l-meka-t }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid14095030 \tab \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 barbasco (para matar pescados) }{ \lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid14095030 \par \tab \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 fish poison \par \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid14095030 \tab }{\insrsid14095030 cf. }{\insrsid12142287\charrsid8526579 chi:l- 'red', meka-t "vine" \par }{\insrsid14095030 \par }{\insrsid12142287\charrsid8526579 (SD) chihchi:ltia (t.v., redup.) }{\insrsid14095030 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 acoloradear, hacer rojo }{\insrsid14095030 \par \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 to color red, to redden \par \tab }{\insrsid14095030 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 chihchi:ltia (pres.) \par \tab }{\insrsid14095030 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 chihchi:ltih (pret.) \par \tab }{\insrsid14095030 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 chihchi:ltih-tuk (perf.) \par \tab }{\insrsid14095030 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 cf. chi:l-tik "red" \par \tab }{\insrsid14095030 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 cf. (C) chi:chi:ltia \par }{\insrsid14095030 \par }{\insrsid12142287\charrsid8526579 (SD) chihchi:ltiya (i.v., redup.) }{\insrsid14095030 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 enrojecerse, acoloradearse }{\insrsid14095030 \par \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 to redden, turn red \par \tab }{\insrsid14095030 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 chihchi:ltiya (pres.) \par \tab }{\insrsid14095030 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 chihchi:ltiya-k (pret.) \par \tab }{\insrsid14095030 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 chihchi:ltiya-tuk (perf.) \par }{\insrsid14095030 \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 cf. chi:l-tik "red", chi:ltiya "to redden" }{\insrsid14095030 \par \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 CN chi:chi:ltiya (UC) "pararse bermejo" }{\insrsid14095030 \par \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 cf. (C) chi:chi:ltiya \par }{\insrsid14095030 \par }{\insrsid12142287\charrsid8526579 (SD) chihchimi (t.v.) }{\insrsid14095030 \tab \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 tentar, tocar \par \tab }{\insrsid14095030 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 to touch, feel \par \tab }{\insrsid14095030 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 chihchimi (pres.) \par }{\insrsid14095030 \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 chihchin(-ki) (pret.) ni-k-chihchin-ki "I touched it" \par \tab }{\insrsid14095030 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 chihchin-tuk (perf.) \par \tab }{\insrsid14095030 \tab cf. ta-chihchimi "to be touching, }{\insrsid12142287\charrsid8526579 feeling (something)" \par }{\insrsid14095030 \par }{\insrsid12142287\charrsid8526579 (SD) chihchipi:ntsin }{\insrsid14095030 \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 chichipince, tomatillo (arbusto) \par }{\insrsid14095030 \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 bush sp., with red-orange flowers, small tree-like bush cf. }{\insrsid14095030 \par \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 (C) xihxipi:ntsin \par }{\insrsid14095030 \par }{\insrsid12142287\charrsid8526579 (SD) chihlar, -chiwa }{\insrsid14095030 \tab \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 chiflar, silvar \par \tab }{\insrsid14095030 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 to whistle \par \tab }{\insrsid14095030 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 Sp. chiflar \par }{\insrsid14095030 \par }{\insrsid12142287\charrsid8526579 (C) chikahtuk (adj.) }{\insrsid14095030 \tab \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 saz}{\insrsid14095030 \'f3}{\insrsid12142287\charrsid8526579 n \par \tab }{\insrsid14095030 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 ripe, mature \par \tab }{\insrsid14095030 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 cf. chika:waya "to ripen (sazonarse)", -tuk 'perf.' \par \tab }{\insrsid14095030 \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid14095030 CN chic}{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 auac, chicactic (Sim.) "firme, fuerte, viejo, solido" \par }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid14095030 \par }{\insrsid12142287\charrsid8526579 (C) chika:waya }{\insrsid14095030 \tab \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 sazonarse \par \tab }{\insrsid14095030 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 to ripen to mature \par \tab }{\insrsid14095030 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 chika:waya (pres.) \par \tab }{\insrsid14095030 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 chika:waya-k (pret.) \par \tab }{\insrsid14095030 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 chika:waya-tuk (perf.) \par }{\insrsid14095030 \tab \tab CN cf. chika:wa (Car.) }{\insrsid12142287\charrsid14095030 "toman fuerzas}{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid14095030 ", chicaua }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 (Sim.) "envejecer, adquirir fuerza" \par }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid14095030 \par }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 (SD) chikir}{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid14095030 \'ed}{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 n }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid14095030 \tab \tab \tab \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 chiquir}{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid14095030 \'ed}{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 n, camar}{ \lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid14095030 \'f3}{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 n de mar \par \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid14095030 \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 cicada (?), sea shrimp (?) \par \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid14095030 \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 Sp. chiquir}{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid14095030 \'ed}{ \lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 n \par }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid14095030 \par }{\insrsid12142287\charrsid14095030 (SD) chikitik }{\insrsid14095030\charrsid14095030 \tab \tab }{\insrsid14095030 \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid14095030 peque}{\insrsid11032553 \'f1o, chiquito (chigitik)}{\insrsid12142287\charrsid14095030 }{ \insrsid11032553 \par \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid14095030 small, little \par \tab }{\insrsid11032553 \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 cf. perhaps Sp. chiquito, -tik 'adj.' \par }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid11032553 \par }{\insrsid12142287\charrsid11032553 (C) chikiwi-t }{\insrsid11032553\charrsid11032553 \tab }{\insrsid11032553 \tab \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid11032553 canasta \par \tab }{\insrsid11032553 \tab }{\insrsid12142287\charrsid11032553 basket \par }{\insrsid11032553 \tab \tab -chikiw (poss.)}{\insrsid12142287\charrsid11032553 nu-chikiw "my basket" }{\insrsid11032553 \par \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid11032553 chihchikiwit (pl.) \par \tab }{\insrsid11032553 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 CN chikiwitl (Car.) \par (SD) chikiwi-t \par \par (SD) chikle }{\insrsid11032553 \tab \tab \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 chicle }{\insrsid11032553 \par \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 gum, chicle }{\insrsid11032553 \par \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 Sp. chicle \par }{\insrsid11032553 \par }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid11032553 (C) chikutsapu-t }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid11032553\charrsid11032553 \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid11032553 \tab \tab }{ \lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid11032553 chicozapote \par }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid11032553 \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid11032553 sapodilla, chicozapote (a tropical fruit, its tree) \par \tab }{\insrsid11032553 \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 cf. tsapu-t "zapote" \par \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid11032553 \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 CN chictzapotl (Sim.); cf. chico- (Sim.) "mal, irregular" \par }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid11032553 \par }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 (C) chikwasi:n }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid11032553 \tab \tab \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 seis \par \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid11032553 \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid11032553 six \par \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid11032553 \tab }{\insrsid12142287\charrsid11032553 CN chiquace (Sim.), chiquace(m)- (Car.); PN *chikwase:m\-}{\insrsid11032553 \par }{\insrsid12142287\charrsid11032553 (SD) chikwasin \par \tab }{\insrsid11032553 \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid11032553 cf. (Nahuizalco) chikwasen \par }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid11032553 \tab \tab (Izalco) }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid11032553 xukwasin \par }{\insrsid11032553 \tab \tab (Jicalapa) }{\insrsid12142287\charrsid8526579 chikwasin \par }{\insrsid11032553 \par }{\insrsid12142287\charrsid8526579 (C) chi:l }{\insrsid11032553 \tab \tab \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 chile \par \tab }{\insrsid11032553 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 chili, chilipepper \par \tab }{\insrsid11032553 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 -chi:l (poss.) \par \tab }{\insrsid11032553 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 chihchi:l (pl.) \par }{\insrsid11032553 \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 nuhnu-chi:l "my chilis" (pl. poss.) }{\insrsid11032553 \par \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 CN chi(:)lli (Car.); PN *chi:l- \par (SD) chi:l \par }{\insrsid11032553 \par }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid11032553 (C) chi:lalahka }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid11032553\charrsid11032553 \tab \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid11032553 \tab }{ \lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid11032553 salsa (picante) \par \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid11032553 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 hot sauce \par \tab }{\insrsid11032553 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 cf. chi:l "chile, (?) al(a:w)ak "smooth" \par }{\insrsid11032553 \par }{\insrsid12142287\charrsid8526579 (C) chil-a:ma-t }{\insrsid11032553 \tab \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 chilamate (}{\insrsid11032553 \'e1}{\insrsid12142287\charrsid8526579 rbol, pariente del amate) \par }{\insrsid11032553 \tab \tab tree sp., }{\insrsid12142287\charrsid8526579 related to amate (fig sp.) tree, }{\insrsid11032553 big, }{\insrsid12142287\charrsid8526579 much milky sap \par \tab }{\insrsid11032553 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 chihchila:mat (pl.) \par \tab }{\insrsid11032553 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 cf. chi:l "chili", a:ma-t "amate" tree \par }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid11032553 \par }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid11032553 (C) chi:la-t }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid11032553\charrsid11032553 \tab \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid11032553 \tab \tab }{ \lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid11032553 chilate (bebida de ma}{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid11032553 \'ed}{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid11032553 s tostada) \par \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid11032553 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 a toasted-corn drink \par \tab }{\insrsid11032553 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 -chi:la-w (poss.) \par \tab }{\insrsid11032553 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 cf. chi:l "chili". a:-t "water" \par }{\insrsid12142287\charrsid11032553 (SD chi:la-t \par }{\insrsid11032553 \par }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid11032553 (C) chil-ayuh }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid11032553 \tab \tab \tab chilayote, }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid11032553 conser}{ \lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid11032553 va de ayote, dulce de }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 ayote (calabaza) \par \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid11032553 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 pumpkin candy, cooked in honey \par \tab }{\insrsid11032553 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 cf. chi:l "chile", ayuh "ayote" \par }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid11032553 \par (C) chi:l-etsa-t \tab \tab \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 chilasate (avispa, amarilla, pica fuerte) \par \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid11032553 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 wasp sp., yellow, sting hurts intensely \par \tab }{\insrsid11032553 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 chihchi:letsat (pl.) \par \tab }{\insrsid11032553 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 cf. chi:l "chili", 'red', etsa-t "wasp" \par \tab }{\insrsid11032553 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 cf. (SD) etsat \par }{\insrsid11032553 \par }{\insrsid12142287\charrsid8526579 (C) chi:lmul }{\insrsid11032553 \tab \tab \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 chilmol, chirmol (una salsa) \par \tab }{\insrsid11032553 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 a kind of sauce made of tomatos, parsley, etc. \par \tab }{\insrsid11032553 \tab }{\insrsid12142287\charrsid11032553 cf. chi:l "chili" \par }{\insrsid11032553 \tab }{\insrsid12142287\charrsid11032553 \tab CN chilmolli (Sim.) "salso o guiso de pimiento" \par (SD) chi:lm}{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 o:l \par }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid11032553 \par }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 (SD) chi:lta }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid11032553 \tab \tab \tab \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 cordoncillo (arbusto o vara con nudo s como el bambu) \par }\pard \ql \li0\ri0\widctlpar\tx360\tx720\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0\pararsid8526579 {\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid11032553 \tab }{\insrsid11032553 a bush or }{\insrsid12142287\charrsid8526579 can}{\insrsid11032553 e with sections like bamboo, which has }{\insrsid12142287\charrsid8526579 many small branches like strings }{\insrsid11032553 \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 cf. }{ \lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 (?) chi:l "chili", 'red'}{\insrsid12142287\charrsid11032553 \par }\pard \ql \li0\ri0\widctlpar\tx360\tx720\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0\pararsid8526579 {\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid11032553 \par }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 (C) chi:ltata (i.v.) }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid11032553 \tab \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 arder (parte del cuerpo) }{\insrsid11032553 \par \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 to burn, to smart \par \tab }{\insrsid11032553 \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 chi:ltata (pres.) \par \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid11032553 \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 chi:ltata-k (pret.) \par \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid11032553 \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 chi:ltata-tuk (perf.) \par \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid11032553 \tab }{\insrsid12142287\charrsid11032553 cf. chi:l "chili", tata "to burn" \par (SD) chi:ltata (i.v.) \par }{\insrsid11032553 \par }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 (SD) chi:ltata (n.) }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid11032553 \tab \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 ardor \par \tab }{\insrsid11032553 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 ardor, smarting, burning \par \tab }{\insrsid11032553 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 -chi:ltata (poss.) nu-chi:ltata "my burning" \par \tab }{\insrsid11032553 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 chihchi:ltata (pl.) \par \tab }{\insrsid11032553 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 cf. chi:ltata "to burn, to smart" \par }{\insrsid11032553 \par }{\insrsid12142287\charrsid8526579 (C) chi:ltekpin }{\insrsid11032553 \tab \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 chiltepe, }{\insrsid11032553 chilpepe, }{\insrsid12142287\charrsid8526579 chilepulga, chiltepi, chile de p}{\insrsid11032553 \'e1}{ \insrsid12142287\charrsid8526579 jaro \par \tab }{\insrsid11032553 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 chili sp., small, round, red chili, very hot \par \tab }{\insrsid11032553 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 -chi:ltekpin (poss.) \par \tab }{\insrsid11032553 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 chihchi:ltekpin (pl.) \par \tab }{\insrsid11032553 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 cf. chi:l "chili", tekpin "flea" \par }{\insrsid11032553 \tab \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid11032553 CN }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid11032553 chiltecpin (Sim.) }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 "pimiento extremadamente picante" \par }{\insrsid12142287\charrsid8526579 (SD) chi:ltekpin \par }{\insrsid11032553 \par }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid11032553 (C) chi:ltik }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid11032553\charrsid11032553 \tab \tab \tab \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid11032553 rojo, colorado \par \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid11032553 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 red \par \tab }{\insrsid11032553 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 chihchi:ltik (pl.) \par }{\insrsid11032553 \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 cf. chi:l "chili; chi:l- 'red' in compounds, -tik 'adj.' \par \tab }{\insrsid11032553 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 CN chichiltic (Mol.) \par (SD) chi:ltik \par }{\insrsid11032553 \par }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid11032553 (SD) chi:ltik-e:-t }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid11032553\charrsid11032553 \tab \tab \tab frijol }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid11032553 colorado}{ \lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid11032553\charrsid11032553 (chi:ltig}{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid11032553 \'e9}{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid11032553\charrsid11032553 :t)}{ \lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid11032553 , }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid11032553\charrsid11032553 (chi:lt}{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid11032553 \'ed}{ \lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid11032553\charrsid11032553 ge:t)}{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid11032553 }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid11032553\charrsid11032553 \par }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid11032553 \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 red bean \par }{\insrsid11032553 \par }{\insrsid12142287\charrsid8526579 (C) chi:ltik kamuh }{\insrsid11032553 \tab \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 camote \par \tab }{\insrsid11032553 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 sweet potato \par }{\insrsid11032553 \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 chihchi:ltik kamuh (pl.) \par \tab }{\insrsid11032553 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 cf. chi:l-tik "red", kamuh "manioc" }{\insrsid11032553 \par \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 (SD) chi:ltik kamuh \par }{\insrsid11032553 \par }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid11032553 (C) chi:ltik-u:wa-t }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid11032553\charrsid11032553 \tab \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid11032553 \tab }{ \lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid11032553 ca}{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid9786203 \'f1}{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid11032553 a colorada \par \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid11032553 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 red cane (cane sp.) \par \tab }{\insrsid11032553 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 cf. chi:l-tik "red", u:wa-t "cane" \par }{\insrsid11032553 \par }{\insrsid12142287\charrsid8526579 (SD) chi:ltiya }{\insrsid11032553 \tab \tab \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 enrojecerse, encoloradearse \par \tab }{\insrsid11032553 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 to become red, to redden \par \tab }{\insrsid11032553 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 chi:ltiya (pres.) \par \tab }{\insrsid11032553 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 chi:ltiya-k (pret.) \par \tab }{\insrsid11032553 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 chi:ltiya-tuk (perf.) \par \tab }{\insrsid11032553 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 cf. chi:l- 'red' \par }{\insrsid11032553 \par }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid11032553 (C) chi:l-tuka-t }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid11032553\charrsid11032553 \tab \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid11032553 \tab }{ \lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid11032553 casampulga (una arana venenosa) \par }{\insrsid11032553 \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 spider sp., said to be poisonous, red-orange and black }{\insrsid11032553 \par \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 chihchi:ltukat (pl.) \par }{\insrsid11032553 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 \tab cf. chi:l "chili", 'red', tuka-t "spider" \par }{\insrsid11032553 \par }{\insrsid12142287\charrsid8526579 (SD) chi:ltuma-t }{\insrsid11032553 \tab \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 chiltomate \par \tab }{\insrsid11032553 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 chili sp., small, red \par \tab }{\insrsid11032553 \tab }{\insrsid12142287\charrsid11032553 cf. chi:l "chili", tuma-t "tomato" \par }{\insrsid11032553 \par }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid11032553 (C) chi:ltutituh }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid11032553\charrsid11032553 \tab \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid11032553 \tab }{ \lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid11032553 chiltota (p}{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid9786203 \'e1}{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid11032553 jaro) \par }\pard \ql \li0\ri0\widctlpar\tx360\tx720\tx1080\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0\pararsid9786203 {\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid11032553 \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid11032553 \tab }{ \insrsid11032553 bird sp., }{\insrsid12142287\charrsid8526579 (oriole ?) yellow breast, grey back, the size of a }{\insrsid9786203 sinsontle (mocking bird), }{\insrsid12142287\charrsid8526579 its }{\insrsid9786203 \tab \tab \tab }{ \insrsid12142287\charrsid8526579 nest is a large sack \par }\pard \ql \li0\ri0\widctlpar\tx360\tx720\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0\pararsid8526579 {\insrsid9786203 \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 Sp. chiltotito (probably originally borrowed into Spanish and then later back int}{ \insrsid9786203 o \tab \tab \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 Pipil) \par }\pard \ql \li0\ri0\widctlpar\tx360\tx720\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0\pararsid8526579 {\insrsid12142287\charrsid8526579 \tab }{\insrsid9786203 \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 cf. (SD) chi:ltu:tut \par }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid9786203 \par }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 (SD) chi:l-tu:tu-t }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid9786203 \tab \tab \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 chiltota (p}{ \lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid9786203 \'e1}{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 jaro) \par \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid9786203 \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid9786203 bird sp. (oriole ?), yellow breast, grey back \par \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid9786203 \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 cf. chi:l 'red', tu:tu-t "bird" \par \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid9786203 \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 CN chiltototl (Mol.) "pajaro de pluma colorada" \par }{\insrsid9786203 \par }{\insrsid12142287\charrsid8526579 (C) chi(:)ltyupan }{\insrsid9786203 \tab \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 Chilteop}{\insrsid9786203 \'e1}{\insrsid12142287\charrsid8526579 n (nombre de un pueblo) \par \tab }{\insrsid9786203 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 Chilteop}{\insrsid9786203 \'e1}{\insrsid12142287\charrsid8526579 n (town name) \par \tab }{\insrsid9786203 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 cf. chi:l "chili", 'red', tyupan "church" \par (SD) chi(:)ltyupan \par }{\insrsid9786203 \par }{\insrsid12142287\charrsid8526579 (SD) chi:l-tsupe:lek }{\insrsid9786203 \tab \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 childulce, chile verde, chile de arroz \par \tab }{\insrsid9786203 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 chili sp., "sweet" chili, not hot, green \par \tab }{\insrsid9786203 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 cf. chi:l "chili, tsupe:lek "sweet" \par }{\insrsid9786203 \par }\pard \ql \li0\ri0\widctlpar\tx360\tx720\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0\pararsid8526579 {\insrsid12142287\charrsid8526579 (SD) chi(:)lwaku, chilwako }{\insrsid9786203 \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 chilguaco, chilgu}{ \insrsid9786203 aque, chile piriguela (chile }{\insrsid12142287\charrsid8526579 ciruela) }{\insrsid9786203 \tab \tab \tab \tab \tab \tab (un chile seco, muy picoso) (chi(:)lwaku}{\loch\af538\hich\af538\dbch\af34\insrsid9786203\charrsid9786203 \loch\af538\dbch\af34\hich\f538 \u660\'3f}{\loch\af34\hich\af34\dbch\af34\insrsid9786203\charrsid9786203 \hich\af34\dbch\af34\loch\f34 )}{\insrsid12142287\charrsid8526579 , }{\insrsid9786203 \tab \tab \tab \tab \tab \tab \tab (chilwako}{ \hich\af538\dbch\af34\insrsid9786203\charrsid9786203 \loch\af0\dbch\af34\hich\f538 \u660\'3f}{\loch\af34\hich\af34\dbch\af34\insrsid9786203 \hich\af34\dbch\af34\loch\f34 )}{\insrsid12142287\charrsid9786203 \par }\pard \ql \li0\ri0\widctlpar\tx360\tx720\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0\pararsid8526579 {\insrsid12142287\charrsid8526579 \tab }{\insrsid9786203 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 chili sp., dry, very hot \par \tab }{\insrsid9786203 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 Sp. chilguaco \par }{\insrsid9786203 \par }{\insrsid12142287\charrsid8526579 (C) -chi:mal }{\insrsid9786203 \tab \tab \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 hocico \par \tab }{\insrsid9786203 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 snout \par \tab }{\insrsid9786203 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 i-chi:mal kuyamet "pig's snout" \par \tab }{\insrsid9786203 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 CN cf. chi:malli (Car.) }{\insrsid12142287\charrsid9786203 "escudo, rodela" \par }{\insrsid9786203 \par }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid9786203 (C) chimicha:ka-t }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid9786203\charrsid9786203 \tab \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid9786203 \tab }{ \lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid9786203 chimichaco, quimilila (varita, carrizo hueco) \par \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid9786203 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 a hollow reed sp. \par }{\insrsid9786203 \tab \tab cf., chimicha:katal "chimichacos, }{\insrsid12142287\charrsid8526579 place of chimichacos" \par \tab }{\insrsid9786203 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 cf. a:ka-t "reed" \par }{\insrsid9786203 \par }{\insrsid12142287\charrsid8526579 (C) chimicha:katal }{\insrsid9786203 \tab \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 place of chimichacos \par \tab }{\insrsid9786203 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 stand of chimichacos }{\insrsid9786203 (hollow reed sp.)}{\insrsid12142287\charrsid8526579 \par \tab }{\insrsid9786203 \tab cf. }{\insrsid12142287\charrsid8526579 chimicha:ka-t "chimichaco", -ta(:)l 'place of' \par }{\insrsid9786203 \par }\pard \ql \li0\ri0\widctlpar\tx360\tx720\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0\pararsid8526579 {\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid9786203 (C) chimpe }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid9786203 \tab \tab \tab \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid9786203 chimpe, chimpito, "seca-leche", el ni}{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid9786203 \'f1}{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid9786203 o de los cordones }{ \lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid9786203 \tab \tab \tab \tab \tab \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid9786203 (el }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid9786203 \'fa}{ \lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid9786203 ltimo hijo) \par }\pard \ql \li0\ri0\widctlpar\tx360\tx720\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0\pararsid8526579 {\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid9786203 \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid9786203 \tab }{ \insrsid12142287\charrsid8526579 the last or youngest child \par (SD) chi:mpe \par }{\insrsid9786203 \par }{\insrsid12142287\charrsid8526579 (C) chimpituh }{\insrsid9786203 \tab \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 chimpito \par \tab }{\insrsid9786203 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 last or youngest child ('diminutive') \par \tab }{\insrsid9786203 \tab }{\insrsid12142287\charrsid9786203 Sp. chimpito \par }{\insrsid9786203 \par }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid9786203 (C) chi:na:mi-t }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid9786203 \tab \tab \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid9786203 pueblo (el pueblo y su gente) \par \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid9786203 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 town, town's people \par }{\insrsid9786203 \tab \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid9786203\charrsid9786203 CN chinamitl (Sim.) }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 "separaci}{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid9786203 \'f3n, cerca de ca \'f1as, }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 barrio, suburbio \par }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid9786203 \par }{\insrsid12142287\charrsid8526579 (C) chi:nchin }{\insrsid9786203 \tab \tab \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 chinche \par \tab }{\insrsid9786203 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 begbug (?) (hard-shelled bug that sucks blood) \par \tab }{\insrsid9786203 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 CN chinche (Sim.) \par (SD) chi:nchi(:)n chinche, chinch}{\insrsid9786203 \'ed}{\insrsid12142287\charrsid8526579 n \par }{\insrsid9786203 \par }{\insrsid12142287\charrsid9786203 (C) chintu }{\insrsid9786203 \tab \tab \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid9786203 cientopie, cienpie \par }{\insrsid9786203 \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid9786203 chihchintu (pl.) \par \tab }{\insrsid9786203 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 Sp. (?) ciento(pie) \par }{\insrsid9786203 \par }{\insrsid12142287\charrsid8526579 (SD) chipaknah }{\insrsid9786203 \tab \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 algo claro }{\insrsid9786203 \par \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 somewhat clear \par \tab }{\insrsid9786203 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 cf. chip(a:w)ak "clear"; -nah 'adj.' \par \par (C) chipa:wak }{\insrsid9786203 \tab \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 claro, blanco \par \tab }{\insrsid9786203 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 clear, white \par }{\insrsid9786203 \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 cf. chipaknah "somewhat clear", ta-chipaktuk "it's clear" \par }{\insrsid9786203 \tab \tab CN chipa:wak (Car.), }{\insrsid12142287\charrsid8526579 chipauac (Sim.) }{\insrsid12142287\charrsid9786203 "limpio, claro, bo}{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 nito, gentil"; PN *chipa:wak \par (SD) chipa:wak }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid9786203 \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 claro, descolorido, cosa blanquesca \par \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid9786203 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 clear, whitish, faded \par }{\insrsid9786203 \par }{\insrsid12142287\charrsid8526579 (SD) chipin }{\insrsid9786203 \tab \tab \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 mezquino, verruga \par \tab }{\insrsid9786203 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 wart \par \tab }{\insrsid9786203 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 -chipin (poss.) \par \tab }{\insrsid9786203 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 chihchipin (pl.) \par \tab }{\insrsid9786203 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 cf. (?) chipi:ni "to drip" \par }{\insrsid9786203 \par }{\insrsid12142287\charrsid8526579 (C) chipi:ni (i.v.) }{\insrsid9786203 \tab \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 gotear \par \tab }{\insrsid9786203 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 to drip, leak \par \tab }{\insrsid9786203 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 chipi:ni (pres.) \par \tab }{\insrsid9786203 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 chipi:ni-k (pret.) \par \tab }{\insrsid9786203 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 chipi:n-tuk (perf.) \par \tab }{\insrsid9786203 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 CN chipi:ni (Car.) "gotear" \par }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 (SD) chipi:ni \par \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid9786203 \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 chipi:n-ki (pret.) \par }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid9786203 \par }\pard \ql \li0\ri0\widctlpar\tx360\tx720\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0\pararsid8526579 {\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 (C) chipu:s }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid9786203 \tab \tab \tab \tab chipuste, chipote, }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 chibola inflamaci}{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid9786203 \'f3n, }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 hinchaz}{ \lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid9786203 \'f3}{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 n, }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid9786203 \tab \tab \tab \tab \tab \tab \tab }{ \lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 terr}{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid9786203 \'f3}{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 n, bola; bolillos de la marimba; pene) \par }\pard \ql \li0\ri0\widctlpar\tx360\tx720\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0\pararsid8526579 {\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid9786203 \tab }{ \insrsid12142287\charrsid8526579 bump, lump, clod, ball, marimba sticks, penis }{\insrsid9786203 \par }{\insrsid12142287\charrsid8526579 (SD) chipusti \par }{\insrsid9786203 \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 cf. perhaps influenced by Sp. chipuste \par }{\insrsid9786203 \par }{\insrsid12142287\charrsid8526579 (SD) chirah }{\insrsid9786203 \tab \tab \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 chira, llaga \par \tab }{\insrsid9786203 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 sore, wound \par \tab }{\insrsid9786203 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 -chirah-yu (poss.) \par \tab }{\insrsid9786203 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 Sp. chira \par }{\insrsid9786203 \par }{\insrsid12142287\charrsid8526579 (SD) chispi}{\insrsid9786203 \'e1}{\insrsid12142287\charrsid8526579 r, -chiwa }{\insrsid9786203 \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 chispetear, chispear }{\insrsid9786203 \par \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 to spark \par \tab }{\insrsid9786203 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 Sp. chispear \par }{\insrsid9786203 \par }{\insrsid12142287\charrsid8526579 (SD) chito, chitu }{\insrsid9786203 \tab \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 beso, bechito \par }\pard \ql \li0\ri0\widctlpar\tx360\tx720\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0\pararsid8526579 {\insrsid9786203 \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 kiss, little kiss }{\insrsid290787 \par }\pard \ql \li0\ri0\widctlpar\tx360\tx720\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0\pararsid8526579 {\insrsid290787 \tab \tab S}{\insrsid12142287\charrsid8526579 p. bechito \par }\pard \ql \li0\ri0\widctlpar\tx360\tx720\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0\pararsid8526579 {\insrsid290787 \par }{\insrsid12142287\charrsid8526579 (C) chiwa (t.v.) }{\insrsid290787 \tab \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 hacer }{\insrsid290787 \par \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 to do, to make }{\insrsid290787 \par }\pard \ql \li0\ri0\widctlpar\tx360\tx720\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0\pararsid8526579 {\insrsid290787 \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 chiwa (pres.) \par }\pard \ql \li0\ri0\widctlpar\tx360\tx720\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0\pararsid8526579 {\insrsid290787 \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 chih-ki (pret.) ni-k-chih-ki-ya "I already did it" }{\insrsid290787 \par }\pard \ql \li0\ri0\widctlpar\tx360\tx720\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0\pararsid8526579 {\insrsid290787 \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 chih-tuk (perf.) \par \tab }{\insrsid290787 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 cf. mu-chiwa "to grow" \par \tab }{\insrsid290787 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 CN chi:wa (Car.); PN *chi:wa \par (SD) chiwa \par }{\insrsid290787 \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 chiw-ki (pret.) (sometimes chih-ki, or chih) \par \tab }{\insrsid290787 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 chiw-tuk (perf.) \par }\pard \ql \li0\ri0\widctlpar\tx360\tx720\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0\pararsid8526579 {\insrsid290787 \par }\pard \ql \li0\ri0\widctlpar\tx360\tx720\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0\pararsid8526579 {\insrsid12142287\charrsid8526579 (C) mu-chiwa (r.v.) }{\insrsid290787 \tab \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 crecer \par \tab }{\insrsid290787 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 to grow \par \tab }{\insrsid290787 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 mu-chiwa (pres.) \par \tab }{\insrsid290787 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 mu-chih-ki (pret.) \par \tab }{\insrsid290787 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 mu-chih-tuk (perf.) ni-mu-chih-tuk "I have grown" \par \tab }{\insrsid290787 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 cf. chiwa "to do, make" \par }\pard \ql \li0\ri0\widctlpar\tx360\tx720\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0\pararsid8526579 {\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid290787 \par }\pard \ql \li0\ri0\widctlpar\tx360\tx720\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0\pararsid8526579 {\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid290787 (SD) chiwaw }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid290787\charrsid290787 \tab \tab \tab }{\lang1046\langfe1033\dbch\af34\langnp1046\insrsid290787\charrsid290787 \loch\af0\dbch\af34\hich\f0 \'a1}{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid290787 ni}{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid290787\charrsid290787 \'f1}{ \lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid290787 a}{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid290787\charrsid290787 !}{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid290787 (t}{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid290787 \'e9}{ \lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid290787 rmino para hablar a una ni}{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid290787 \'f1}{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid290787 a de ocho a}{ \lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid290787 \'f1}{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid290787 os en }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid290787 \tab \tab \tab \tab \tab \tab }{ \lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid290787 adelante \par \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid290787 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 term of address for girls eight years old and older \par \tab }{\insrsid290787 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 cf. (?) siwa:-w "women" (with -w 'poss.') \par }\pard \ql \li0\ri0\widctlpar\tx360\tx720\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0\pararsid8526579 {\insrsid290787 \par }\pard \ql \li0\ri0\widctlpar\tx360\tx720\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0\pararsid8526579 {\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid290787 (C) chi:wix }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid290787\charrsid290787 \tab \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid290787 \tab \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid290787 hamaca para ni}{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid290787 \'f1}{ \lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid290787 os \par \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid290787 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 hammock for children \par \tab }{\insrsid290787 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 -chi:wix (poss.) \par }\pard \ql \li0\ri0\widctlpar\tx360\tx720\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0\pararsid8526579 {\insrsid290787 \par }{\insrsid12142287\charrsid8526579 (C) chi:wixtsin }{\insrsid290787 \tab \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 chichig}{\insrsid290787 \'fc}{\insrsid12142287\charrsid8526579 ite, chichihuite, chichig}{\insrsid290787 \'fc}{ \insrsid12142287\charrsid8526579 itera (p}{\insrsid290787 \'e1}{\insrsid12142287\charrsid8526579 jaro) }{\insrsid290787 \par }\pard \ql \li0\ri0\widctlpar\tx360\tx720\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0\pararsid8526579 {\insrsid290787 \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 bird sp., dark grey, robbin-sized \par }\pard \ql \li0\ri0\widctlpar\tx360\tx720\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0\pararsid8526579 {\insrsid290787 \tab \tab cf. chi:wix}{\insrsid12142287\charrsid8526579 "children's hammock", -tsin 'diminutive' \par }\pard \ql \li0\ri0\widctlpar\tx360\tx720\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0\pararsid8526579 {\insrsid290787 \par }\pard \ql \li0\ri0\widctlpar\tx360\tx720\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0\pararsid8526579 {\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 (C) chiya (t.v.) }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid290787 \tab \tab \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 mirar, esperar \par \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid290787 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 to look at, to wait for \par }{\insrsid290787 \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 chiya (pres.) ni-k-chiya "I looked at it, I waited for her" \par \tab }{\insrsid290787 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 -chix-ki (pret.) \par \tab }{\insrsid290787 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 -chix-tuk (perf.) \par }{\insrsid290787 \tab \tab cf. }{\insrsid12142287\charrsid8526579 ta-chiya }{\insrsid290787 "to look, wait for (something)", }{\insrsid12142287\charrsid8526579 tahta-chiya "to look a lot" \par }{\insrsid290787 \tab \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid290787 CN chiya (Car.) "mirrar, }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 guardar"; chi(y)a (Sim.) }{\insrsid12142287\charrsid8526579 "esperar"; PN *chiya \par (SD) chiya \par \tab }{\insrsid290787 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 chiya-k (pret.) -cha-k-a (pret. + -a 'already') \par }\pard \ql \li0\ri0\widctlpar\tx360\tx720\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0\pararsid8526579 {\insrsid290787 \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 ni-k-cha-k-}{\insrsid290787 a "I already waited for him" (nikchaga}{ \loch\af538\hich\af538\dbch\af34\insrsid290787\charrsid290787 \loch\af538\dbch\af34\hich\f538 \u660\'3f}{\insrsid290787 )}{\insrsid12142287\charrsid8526579 }{\insrsid290787 \par }\pard \ql \li0\ri0\widctlpar\tx360\tx720\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0\pararsid8526579 {\insrsid290787 \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 chiya-tuk (perf.) \par }\pard \ql \li0\ri0\widctlpar\tx360\tx720\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0\pararsid8526579 {\insrsid290787 \par }\pard \ql \li0\ri0\widctlpar\tx360\tx720\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0\pararsid8526579 {\insrsid12142287\charrsid8526579 (SD) choka, choko }{\insrsid290787 \tab \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 choca, choco \par \tab }{\insrsid290787 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 blind in one eye, one-eyed \par \tab }{\insrsid290787 \tab }{\insrsid12142287\charrsid290787 Sp. choca, choco \par }\pard \ql \li0\ri0\widctlpar\tx360\tx720\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0\pararsid8526579 {\insrsid290787 \par }\pard \ql \li0\ri0\widctlpar\tx360\tx720\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0\pararsid8526579 {\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid290787 (SD) chorcha(h) }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid290787\charrsid290787 \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid290787 \tab \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid290787 cresta \par \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid290787 \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid290787 crest (bird's) \par \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid290787 \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid290787 Sp. chorcha \par }\pard \ql \li0\ri0\widctlpar\tx360\tx720\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0\pararsid8526579 {\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid290787 \par }\pard \ql \li0\ri0\widctlpar\tx360\tx720\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0\pararsid8526579 {\insrsid12142287\charrsid290787 (SD) choriso(h) }{\insrsid290787\charrsid290787 \tab }{\insrsid290787 \tab \tab }{ \insrsid12142287\charrsid290787 chorizo \par \tab }{\insrsid290787 \tab }{\insrsid12142287\charrsid290787 sausage \par \tab }{\insrsid290787 \tab }{\insrsid12142287\charrsid290787 Sp. chorizo \par }\pard \ql \li0\ri0\widctlpar\tx360\tx720\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0\pararsid8526579 {\insrsid290787 \par }\pard \ql \li0\ri0\widctlpar\tx360\tx720\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0\pararsid8526579 {\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid290787 (SD) chuhchupika }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid290787\charrsid290787 \tab \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid290787 \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid290787 poco a poco, poquito a poquito \par }\pard \ql \li0\ri0\widctlpar\tx360\tx720\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0\pararsid8526579 {\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid290787 \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid290787 slo}{\insrsid290787 wly (?), }{ \insrsid12142287\charrsid8526579 little }{\insrsid290787 by little, a little at a time \par }\pard \ql \li0\ri0\widctlpar\tx360\tx720\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0\pararsid8526579 {\insrsid290787 \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 cf. chupi "little, a little" \par }\pard \ql \li0\ri0\widctlpar\tx360\tx720\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0\pararsid8526579 {\insrsid290787 \par }\pard \ql \li0\ri0\widctlpar\tx360\tx720\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0\pararsid8526579 {\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid290787 (C) chuhchu:wits }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid290787\charrsid290787 \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid290787 \tab \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid290787 palo de cabra, pie de cabra \par \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid290787 \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid290787 tree sp. (?), "goat's-foot" tree \par \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid290787 \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid290787 cf. wits-ti "thorn" \par }\pard \ql \li0\ri0\widctlpar\tx360\tx720\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0\pararsid8526579 {\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid290787 \par }\pard \ql \li0\ri0\widctlpar\tx360\tx720\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0\pararsid8526579 {\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 (C) chuhchu:witstal }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid290787 \tab \tab \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 palos de cabra, lugar de palos de cabra \par \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid290787 \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid290787 stand of "g}{\insrsid12142287\charrsid8526579 oat's-foot" trees \par }{\insrsid290787 \tab \tab cf. chuhchu:wits }{\insrsid12142287\charrsid8526579 "goat's-foot" tree, -ta(:)l 'place of' \par }\pard \ql \li0\ri0\widctlpar\tx360\tx720\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0\pararsid8526579 {\insrsid290787 \par }\pard \ql \li0\ri0\widctlpar\tx360\tx720\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0\pararsid8526579 {\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 (C) chuhle }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid290787 \tab \tab \tab chufle (un monte (planta del campo) como }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 bijagua, verdura }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid290787 \tab \tab \tab \tab \tab }{ \lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 que nace en el i}{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid290787 nvierno en las orillas del rio }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 o en las quebradas, }{ \lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid290787 \tab \tab \tab \tab \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 se come en sopa) \par }\pard \ql \li0\ri0\widctlpar\tx360\tx720\tx1080\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0\pararsid290787 {\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid290787 \tab \tab }{\insrsid290787 a wild plant, }{\insrsid12142287\charrsid8526579 like a vine, which grows in winter at the edge of the river or in the }{\insrsid290787 \tab \tab \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 gulleys, eaten in soup \par }\pard \ql \li0\ri0\widctlpar\tx360\tx720\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0\pararsid8526579 {\insrsid12142287\charrsid8526579 \tab }{\insrsid290787 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 Sp. chufle \par (SD) chuhleh chufle \par }\pard \ql \li0\ri0\widctlpar\tx360\tx720\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0\pararsid8526579 {\insrsid290787 \par }\pard \ql \li0\ri0\widctlpar\tx360\tx720\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0\pararsid8526579 {\insrsid12142287\charrsid8526579 (C) chu:ka (i.v.) }{\insrsid290787 \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 llorar \par \tab }{\insrsid290787 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 to cry \par }{\insrsid290787 \tab \tab chu:ka (pres.) }{\insrsid12142287\charrsid8526579 ni-chu:ka }{\insrsid290787 "I'm crying" (nichu:ga}{\loch\af538\hich\af538\dbch\af34\insrsid290787\charrsid290787 \loch\af538\dbch\af34\hich\f538 \u660\'3f}{ \loch\af34\hich\af34\dbch\af34\insrsid290787 \hich\af34\dbch\af34\loch\f34 )}{\insrsid12142287\charrsid8526579 \par \tab }{\insrsid290787 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 chu:ka-k (pret.) \par \tab }{\insrsid290787 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 chu:ka-tuk (perf.) \par }{\insrsid290787 \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 cf. chu:ktia "to make (someone) cry" \par }\pard \ql \li0\ri0\widctlpar\tx360\tx720\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0\pararsid8526579 {\insrsid12142287\charrsid8526579 \tab }{\insrsid290787 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 CN cho:ka (Car.) "llorar, bramar"; PN *cho:ka }{ \insrsid290787 \par }\pard \ql \li0\ri0\widctlpar\tx360\tx720\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0\pararsid8526579 {\insrsid12142287\charrsid8526579 (SD) chu:ka (i.v.) }{\insrsid290787 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 llorar, piar \par \tab }{\insrsid290787 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 to cry, to peep \par \tab }{\insrsid290787 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 cf. chu:kaltia "hacer llorar" \par }\pard \ql \li0\ri0\widctlpar\tx360\tx720\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0\pararsid8526579 {\insrsid290787 \par }\pard \ql \li0\ri0\widctlpar\tx360\tx720\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0\pararsid8526579 {\insrsid12142287\charrsid8526579 (SD) chu:kaltia (t.v.) }{\insrsid290787 \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 hacer llorar \par \tab }{\insrsid290787 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 to make cry \par \tab }{\insrsid290787 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 chu:kaltia (pres.) \par \tab }{\insrsid290787 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 chu:kaltih (pret.) \par \tab }{\insrsid290787 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 chu:kaltih-tuk (perf.) \par }\pard \ql \li0\ri0\widctlpar\tx360\tx720\tx1080\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0\pararsid290787 {\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid290787 \tab \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 CN cho:kaltia (Car.), choktia (Car.), chocaltia (Sim.) "hacer llorar a alguien", choctia }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid290787 \tab \tab \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 (Sim.) "hacer llorar a alguien" \par }\pard \ql \li0\ri0\widctlpar\tx360\tx720\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0\pararsid8526579 {\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid290787 \tab }{ \lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 cf. (C) chu:ktia \par }\pard \ql \li0\ri0\widctlpar\tx360\tx720\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0\pararsid8526579 {\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid290787 \par }\pard \ql \li0\ri0\widctlpar\tx360\tx720\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0\pararsid8526579 {\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid290787 (SD) chukaro(h) }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid290787\charrsid290787 \tab \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid290787 chucaro, simarr}{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid290787\charrsid290787 \'f3}{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid290787 n, arisco (de animal dom}{ \lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid290787\charrsid290787 \'e9}{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid290787 stico) wild, }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid290787\charrsid290787 \tab }{ \lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid290787 \tab \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid290787 untamed, angry (of domesticated animals) \par }\pard \ql \li0\ri0\widctlpar\tx360\tx720\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0\pararsid8526579 {\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid290787 \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid290787 \tab }{ \lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid290787 Sp. ch}{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid290787 \'fa}{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid290787 caro \par }\pard \ql \li0\ri0\widctlpar\tx360\tx720\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0\pararsid8526579 {\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid290787 \par }\pard \ql \li0\ri0\widctlpar\tx360\tx720\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0\pararsid8526579 {\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid290787 (C) chu:ktia (t.v.) }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid290787 \tab \tab }{ \lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid290787 hacer llorar \par \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid290787 \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid290787 to make cry \par \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid290787 \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid290787 chu:ktia (pres.) \par \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid290787 \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid290787 chu:ktih (pret.) \par \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid290787 \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid290787 chu:ktih-tuk (perf.) \par }\pard \ql \li0\ri0\widctlpar\tx360\tx720\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0\pararsid8526579 {\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid290787 \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid290787 CN cho:kal}{\insrsid12142287\charrsid8526579 tia (Car.), choktia (Car.) }{\insrsid290787 \par }\pard \ql \li0\ri0\widctlpar\tx360\tx720\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0\pararsid8526579 {\insrsid290787 \tab \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 CN (Sim.) chu:kaltia \par }\pard \ql \li0\ri0\widctlpar\tx360\tx720\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0\pararsid8526579 {\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid290787 \par }\pard \ql \li0\ri0\widctlpar\tx360\tx720\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0\pararsid8526579 {\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 (C) chukula-t }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid290787 \tab \tab \tab }{ \lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 chocolate \par \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid290787 \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid290787 chocolate \par \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid290787 \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid290787 -chukula-w (poss.) nu-chukula-w "my chocolate" \par }\pard \ql \li0\ri0\widctlpar\tx360\tx720\tx1080\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0\pararsid8934865 {\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid290787 \tab \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 CN chocolatl (Sim.) "aliment}{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid8934865 o hecho con almendras de cacao }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 y semillas del }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid8934865 \'e1}{ \lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 rbol }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid8934865 \tab \tab \tab \tab llamado }{\ul\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid8934865\charrsid8934865 pochotl}{ \lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 en partes iguales" \par }\pard \ql \li0\ri0\widctlpar\tx360\tx720\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0\pararsid8526579 {\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 (SD) chukula-t \par }\pard \ql \li0\ri0\widctlpar\tx360\tx720\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0\pararsid8526579 {\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid8934865 \par }\pard \ql \li0\ri0\widctlpar\tx360\tx720\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0\pararsid8526579 {\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 (C) chu:leh }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid8934865 \tab \tab \tab "hijo", }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 "nieto" (t}{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid8934865 \'e9rmino para hablar a un }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 ni}{ \lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid8934865 \'f1o }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 de cinco a}{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid8934865 \'f1}{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 os en } {\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid8934865 \tab \tab \tab \tab \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 adelante) \par \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid8934865 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 term of address for boys five years old and above \par \tab }{\insrsid8934865 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 xi-wa:lah chu:leh "come here, boy!" \par \tab }{\insrsid8934865 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 cf. xu:leh, xu:re:t "old man" \par }\pard \ql \li0\ri0\widctlpar\tx360\tx720\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0\pararsid8526579 {\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid8934865 \par }\pard \ql \li0\ri0\widctlpar\tx360\tx720\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0\pararsid8526579 {\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 (C) chu:leh }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid8934865 \tab \tab \tab }{ \lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 "joven" (un saludo o t}{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid8934865 \'e9}{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 rmino para hablar a un ni}{ \lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid8934865 \'f1}{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 o de doce }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid8934865 \tab \tab \tab \tab \tab \tab }{ \lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 a}{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid8934865 \'f1}{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 os en adelante) \par }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid8934865 \tab \tab }{\insrsid8934865 greeting }{\insrsid12142287\charrsid8526579 or term o}{\insrsid8934865 f address for boys twelve years old }{\insrsid12142287\charrsid8526579 and above \par }\pard \ql \li0\ri0\widctlpar\tx360\tx720\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0\pararsid8526579 {\insrsid8934865 \par }\pard \ql \li0\ri0\widctlpar\tx360\tx720\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0\pararsid8526579 {\insrsid12142287\charrsid8526579 (SD) chu:le-t, chu:le-t }{\insrsid8934865 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 viejo, viejito \par \tab }{\insrsid8934865 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 old man \par }\pard \ql \li0\ri0\widctlpar\tx360\tx720\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0\pararsid8526579 {\insrsid8934865 \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 -chu:let (poss.) nu-chu:let "my old man (husband)" }{\insrsid8934865 \par }\pard \ql \li0\ri0\widctlpar\tx360\tx720\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0\pararsid8526579 {\insrsid8934865 \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 chuhchu:letket (pl.) \par \tab }{\insrsid8934865 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 cf. xu:leh- "husband", xu:re-t "old man" \par }\pard \ql \li0\ri0\widctlpar\tx360\tx720\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0\pararsid8526579 {\insrsid8934865 \par }\pard \ql \li0\ri0\widctlpar\tx360\tx720\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0\pararsid8526579 {\insrsid12142287\charrsid8526579 (SD) chu:lu }{\insrsid8934865 \tab \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 anona colorada \par \tab }{\insrsid8934865 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 red annona, red custard apple \par \tab }{\insrsid8934865 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 -chu:lu (poss.) \par \tab }{\insrsid8934865 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 chuhchu:lu (pl.) \par }\pard \ql \li0\ri0\widctlpar\tx360\tx720\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0\pararsid8526579 {\insrsid8934865 \par }\pard \ql \li0\ri0\widctlpar\tx360\tx720\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0\pararsid8526579 {\insrsid12142287\charrsid8526579 (C) chu:lua (i.v.) }{\insrsid8934865 \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 huir, desertar \par \tab }{\insrsid8934865 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 to flee, to desert \par \tab }{\insrsid8934865 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8934865 chu:lua (pres.) ni-chu:lua "I flee" \par \tab }{\insrsid8934865 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 chu:luh (pret.) \par \tab }{\insrsid8934865 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 chu:luh-tuk (perf.) \par \tab }{\insrsid8934865 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 CN cho(:)loa (Car.) \par (SD) chu:lua \par }\pard \ql \li0\ri0\widctlpar\tx360\tx720\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0\pararsid8526579 {\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid8934865 \par }\pard \ql \li0\ri0\widctlpar\tx360\tx720\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0\pararsid8526579 {\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 (SD) chumelah }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid8934865 \tab \tab }{ \lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 chumela, chumelo (abeja negra que da miel) \par \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid8934865 \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8934865 a small, black honey-bee \par \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid8934865 \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8934865 Sp. chumela \par \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid8934865 \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 cf. (C) chu:me:luh \par (C) chu:me:luh }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid8934865 \tab \tab \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 chumelo, chumela (colmenita, abejita negra que da miel \par \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid8934865 \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8934865 a small, black honey-bee \par \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid8934865 \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8934865 Sp. chumelo \par \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid8934865 \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8526579 cf. (SD) chumelah \par }\pard \ql \li0\ri0\widctlpar\tx360\tx720\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0\pararsid8526579 {\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid8934865 \par }\pard \ql \li0\ri0\widctlpar\tx360\tx720\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0\pararsid8526579 {\insrsid12142287\charrsid8934865 (SD) chumpah }{\insrsid8934865\charrsid8934865 \tab }{\insrsid8934865 \tab \tab }{ \insrsid12142287\charrsid8934865 abrigo, chumpa, chaqueta \par \tab }{\insrsid8934865 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8934865 coat, jacket \par \tab }{\insrsid8934865 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8934865 Sp. chumpa (ul}{\insrsid8934865 timately from English }{\ul\insrsid8934865\charrsid8934865 jumper}{\insrsid12142287\charrsid8526579 ) \par }\pard \ql \li0\ri0\widctlpar\tx360\tx720\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0\pararsid8526579 {\insrsid8934865 \par }\pard \ql \li0\ri0\widctlpar\tx360\tx720\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0\pararsid8526579 {\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8934865 (SD) chumpi }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid8934865\charrsid8934865 \tab \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid8934865 \tab \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid12142287\charrsid8934865 chompipe, jolote, guajolote (pavo) \par \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid8934865 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 turkey \par \tab }{\insrsid8934865 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 chuhchumpi (pl.) \par \tab }{\insrsid8934865 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 cf. chumpi:pi \par }\pard \ql \li0\ri0\widctlpar\tx360\tx720\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0\pararsid8526579 {\insrsid8934865 \par }\pard \ql \li0\ri0\widctlpar\tx360\tx720\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0\pararsid8526579 {\insrsid12142287\charrsid8934865 (C) chumpi:pi }{\insrsid8934865 \tab \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8934865 chom}{\insrsid8934865 pipe, jolote, guajolote (pavo) (chumpi:pi}{\loch\af538\hich\af538\dbch\af34\insrsid8934865\charrsid8934865 \loch\af538\dbch\af34\hich\f538 \u660\'3f}{\fs21\loch\af11\hich\af11\dbch\af11\insrsid8934865 \hich\af11\dbch\af11\loch\f11 )}{ \insrsid12142287\charrsid8934865 }{\insrsid8934865 \tab \tab \tab }{\insrsid12142287\charrsid8934865 turkey \par }{\insrsid12142287\charrsid8526579 (SD) chumpi:pi \par }\pard \ql \li0\ri0\widctlpar\tx360\tx720\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0\pararsid8526579 {\insrsid12142287\charrsid8526579 \tab }{\insrsid8934865 \tab }{\insrsid12142287\charrsid8526579 cf. also chumpi "turkey"}{\insrsid12142287 \par }{\insrsid10818477 \par }\pard \ql \li0\ri0\widctlpar\tx360\tx720\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0\pararsid10818477 {\insrsid10818477\charrsid3236704 (C) chunkwahkwa (t.v.) }{\insrsid10818477 \tab \tab }{\insrsid10818477\charrsid3236704 masticar \par \tab \tab to chew \par \tab \tab chunkwahkwa (pres.) \par }{\insrsid10818477 \tab \tab }{\insrsid10818477\charrsid3236704 chunkwahkwa-k (pret.) ni-k-chunkwahkwa-k-a "I already chewed it" \par \tab \tab chunkwahkwa-tuk (perf.) \par \tab \tab cf. kwa "to eat" \par \tab \tab cf. (SD) chahchankwa "to chew" \par }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid10818477 \par }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid10818477\charrsid3236704 (SD) chuntal }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid10818477 \tab \tab \tab cochino, }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid10818477\charrsid3236704 persona s}{ \lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid10818477 ucia (persona que tienta sucie}{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid10818477\charrsid3236704 dades, }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid10818477 \tab \tab \tab \tab \tab \tab }{ \lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid10818477\charrsid3236704 t}{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid10818477 \'e9}{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid10818477\charrsid3236704 rmino de abuso) \par \sect }\sectd \sbknone\linex0\headery0\footery0\sectdefaultcl\sectrsid8526579\sftnbj \pard\plain \ql \li0\ri0\widctlpar\tx360\tx720\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0\pararsid10818477 \fs24\lang1033\langfe1033\cgrid\langnp1033\langfenp1033 {\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid10818477 \tab \tab }{\insrsid10818477\charrsid3236704 "pig", dirty person, term of abuse \par \tab \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid10818477\charrsid3236704 CN cf. chontalli (Mol.) "extranjero o forastero" \par \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid10818477 \par }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid10818477\charrsid10818477 (C) chupi \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid10818477 \tab \tab \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid10818477\charrsid10818477 un poco \par \tab \tab a little \par \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid10818477 \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid10818477\charrsid10818477 (SD) chupi poquito, un poco \par \tab \tab a little, a little bit \par \tab \tab chuhchupi "pocos" (few) \par }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid10818477 \tab \tab }{\insrsid10818477\charrsid10818477 chupi chupi "poco por poco" (little }{\insrsid10818477 by little (?)}{\insrsid10818477\charrsid3236704 ) }{\insrsid10818477 \par \tab \tab }{\insrsid10818477\charrsid3236704 chupi-san "ya es poco" (there's just a }{\insrsid10818477 little now (?)}{\insrsid10818477\charrsid3236704 ) }{\insrsid10818477 \par \tab \tab }{\insrsid10818477\charrsid3236704 chupi-chin "poquito" (a little bit) \par \tab }{\insrsid10818477 \par }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid10818477\charrsid3236704 (SD) chu:spah }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid10818477 \tab \tab \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid10818477\charrsid3236704 chuspa, bolsa de cuero, valijita \par \tab \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid10818477\charrsid10818477 leather bag \par \tab \tab Sp. c}{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid10818477 huspa (ultimately from Quechua }{\ul\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid10818477\charrsid10818477 ch'uspa}{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid10818477\charrsid10818477 ) \par }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid13725723 \par }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid10818477\charrsid3236704 (SD) chu:suh }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid13725723 \tab \tab \tab }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid10818477\charrsid3236704 chuzo}{ \lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid13725723 (palo para sembrar que tiene un pedazo }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid10818477\charrsid3236704 de }{\lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid13725723 \tab \tab \tab \tab \tab \tab \tab }{ \lang1046\langfe1033\langnp1046\insrsid10818477\charrsid3236704 machete en su punta, "para dar chuzos a la tierra") \par \tab \tab }{\insrsid10818477\charrsid3236704 planting stick with a piece of machete at its point \par \tab \tab Sp. chuzo \par }\pard \ql \li0\ri0\widctlpar\tx360\tx720\aspalpha\aspnum\faauto\adjustright\rin0\lin0\itap0\pararsid8526579 {\insrsid10818477\charrsid8526579 \par }}